DPP Praga bez umowy na 180 trolejbusów. Bozankaya walczy do końca i blokuje Škodę

Rozkład jazdy:

1. Ilu bateriowych trolejbusów dotyczył unieważniony przetarg?
2. Jakie kryteria postępowania zakwestionował urząd antymonopolowy?
3. Co dalej z elektryfikacją autobusowych linii w Pradze?

UOHS unieważnia praskie zamówienie

Postępowanie ogłoszone 3 lutego 2025 r. przez DPP miało na celu zawarcie pięcioletniej umowy ramowej na dostawę 180 pojazdów, tym:

• maksymalnie 90 standardowych (12-metrowych)

• 90 przegubowych (18-metrowych) bateriowych trolejbusów

Zakres obejmował m.in. baterie trakcyjne, systemy diagnostyczne, urządzenia do ładowania oraz części zamienne niezbędne do eksploatacji floty. Szacunkowa wartość całkowita zamówienia wynosiła ok. 3,465 mld CZK, co odpowiada około 580 mln zł. Umowa miała formę pięcioletniej umowy ramowej zawieranej z jednym wykonawcą, co dawało DPP elastyczność w zamawianiu pojazdów partiami. Celem zamówienia było znaczące zwiększenie liczby trolejbusów w związku z intensywną elektryfikacją linii autobusowych i rozbudową infrastruktury trolejbusowej w Pradze.

W kryteriach oceny ofert przewidziano cenę (50%), długość gwarancji (30%) oraz doświadczenie dostawcy (20%), co później stało się przedmiotem zastrzeżeń. Wymagania techniczne zakładały m.in. możliwość przejazdu co najmniej 15 km bez sieci trakcyjnej, klimatyzację, monitoring, liczniki pasażerów oraz odporność na trudne warunki zimowe.

Jedna oferta

Do terminu składania ofert, który upłynął 28 kwietnia 2025 r., wpłynęła tylko jedna propozycja – od Škoda Electric. Wybór mógł więc nastąpić bez porównania ofert, jednak procedura została zaskarżona przez tureckiego producenta Bozankaya Raylı Sistemler A.Ş.

Jak wynika z pisemnego uzasadnienia oraz komunikatu ÚOHS, urząd stwierdził dyskryminujący i nieproporcjonalny sposób prowadzenia postępowania, co skutkowało jego unieważnieniem. Decyzję potwierdził przewodniczący urzędu Petr Mlsna, oddalając odwołanie DPP od rozstrzygnięcia pierwszej instancji.

„W uproszczeniu obowiązuje zasada, że to, co ma być kwalifikacją wykonawcy, nie może być jednocześnie kryterium oceny ofert” – powiedział Petr Mlsna, odnosząc się do konstrukcji kryteriów przetargowych.

Urząd zakwestionował przede wszystkim kryterium jakościowe, w którym DPP chciał punktować doświadczenie producenta. Zgodnie z dyrektywami unijnymi oraz orzecznictwem sądów, doświadczenie wykonawcy może być weryfikowane wyłącznie na etapie kwalifikacji, natomiast kryteria oceny ofert muszą odnosić się bezpośrednio do przedmiotu zamówienia.

Zbyt ostre wymagania na mało konkurencyjnym rynku

Za niezgodne z prawem uznano także skumulowanie wymagań dotyczących referencji. DPP wymagał wykazania jednej dostawy obejmującej co najmniej 10 trolejbusów w ciągu ostatnich 5 lat, które łącznie miały osiągać średni roczny przebieg 300.000 km.

Zdaniem ÚOHS warunek ten był niewystarczająco uzasadniony i nie dowodził realnej zdolności producenta do terminowej dostawy określonej liczby wysokiej jakości pojazdów w ramach jednego kontraktu.

„Zamawiający powinien uwzględniać realne warunki rynkowe” – podkreślił Petr Mlsna, wskazując, że rynek dostaw trolejbusów w Czechach jest słabo konkurencyjny, a nadmiernie restrykcyjne wymagania tylko pogłębiają ten problem.

Urząd potwierdził również, że Bozankaya – mimo statusu producenta spoza Unii Europejskiej – może występować jako podwykonawca, a tym samym posiada legitymację do składania odwołań. Analogiczne stanowisko ÚOHS zajmował wcześniej w postępowaniach dotyczących zakupu trolejbusów w Zlinie i Jihlavie.

Decyzja urzędu jest prawomocna. DPP może wprawdzie zaskarżyć ją do sądu, jednak równolegle zapowiedział przygotowanie nowego postępowania przetargowego.

„W przyszłym roku ogłosimy nowy przetarg” – poinformował Daniel Šabík, rzecznik Dopravního podniku hl. m. Prahy.

Naszym zdaniem

Praga intensywnie elektryfikuje swoje linie autobusowe, jednak ograniczona liczba producentów trolejbusów bateryjnych wymaga szczególnie ostrożnego konstruowania warunków przetargowych. Dotychczasowe doświadczenia DPP z dostawami pojazdów od Bozankaya i Škoda pokazują, że konkurencja na tym rynku istnieje, ale jest wąska. Nowe postępowanie będzie więc kluczowe nie tylko dla harmonogramu dostaw, lecz także dla dalszego tempa rozwoju zeroemisyjnej komunikacji miejskiej w Pradze. Dodajmy, że Bozankaya oferuje na rynku trolejbusy w z napędem elektrycznym od polskiej firmy Medcom