Orońsko z wyjątkowym przystankiem, który jest jednocześnie dziełem sztuki

Rozkład jazdy:

1. Kogo upamiętnia nowy przystanek–rzeźba odsłonięty w Orońsku?
2. Z jakich dwóch głównych elementów składa się instalacja artystyczna?
3. Z jakiego programu sfinansowano powstanie tego wyjątkowego przystanku?

Sztuka, funkcjonalność i historia

Autorem rzeźby funkcjonalnej jest Jerzy Dobrzański, znany rzeźbiarz i projektant, stypendysta Fundacji Kościuszkowskiej i Ministra Kultury. Jego twórczość – określana jako rzeźba funkcjonalna – ma na celu łączenie praktyczności z wysoką jakością artystyczną. Nowy przystanek wpisuje się w tę filozofię, oferując zarówno komfort podróżnym, jak i estetyczną, symboliczną formę.

Instalacja składa się z dwóch elementów:

• dolnej części betonowej, symbolizującej drogę,

• górnej stalowej, inspirowanej konstrukcją mostu.

Na zadaszeniu umieszczono postać Franciszka Ksawerego Christianiego – inżyniera, który uznawany jest za pioniera budowy dróg bitych w Królestwie Polskim. Jego dorobek naukowy i praktyczny miał ogromny wpływ na rozwój nowoczesnej infrastruktury drogowej, także w regionie Orońska.

Jak podkreślała podczas uroczystości p.o. dyrektor Gminnej Biblioteki Publicznej, Małgorzata Lasota, celem projektu było „upamiętnienie dokonań Christianiego oraz przybliżenie mieszkańcom jego wkładu w rozwój lokalnego układu komunikacyjnego”

W wydarzeniu uczestniczyli m.in.: samorządowcy szczebla gminnego, powiatowego i wojewódzkiego, potomkowie Christianiego, przedstawiciele MZDW, GDDKiA, Mazowieckiej Inspekcji Transportu Drogowego, a także dyrekcja Centrum Rzeźby Polskiej. Obecny był również sam twórca rzeźby, który opowiedział o procesie powstawania obiektu.

Uczniowie PSP w Guzowie – szkoły, której patronem jest Christiani – przygotowali prezentację o inżynierze. Po części oficjalnej uczestnicy udali się na teren instalacji, gdzie odsłonięto tablicę pamiątkową.

Program, który zmienia przestrzeń publiczną

Przystanek powstał dzięki środkom z programu „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2025”, prowadzonego przez Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku i finansowanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

• to pierwszy w Polsce konkurs dedykowany rzeźbom w przestrzeni publicznej,
• ma na celu podniesienie jakości wspólnych przestrzeni,
• w 2025 r. dysponował budżetem 4 mln zł,
• doceniono w nim 26 projektów z 127 zgłoszeń,
• Gminna Biblioteka Publiczna w Orońsku otrzymała pełne, wnioskowane 200 000 zł, co pozwoliło na realizację bez wkładu własnego.

Podsumowując: Nowy przystanek w Orońsku jest więc nie tylko praktycznym elementem infrastruktury transportowej, ale również wyrazem lokalnej tożsamości, edukacji i troski o jakość przestrzeni publicznej. Oby takich przystanków było więcej.