Pociągi dojadą do Iłży. Linia kolejowa Radom – Kunów zatwierdzona.

Pełnomocnik rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego Maciej Lasek zatwierdził wariant inwestorski dla linii kolejowej nr 84 na odcinku Radom – Iłża – Kunów. To kolejny ważny etap realizacji inwestycji kolejowych w ramach programu Port Polska.

Nowa linia będzie przedłużeniem w kierunku południowym linii kolejowej nr 88 Węzeł CPK – Grójec – Warka, której wariant inwestorski został wybrany wcześniej. W przyszłości oba projekty mają znacząco poprawić połączenia kolejowe centrum kraju w korytarzu południowo-wschodnim, prowadzącym w kierunku Podkarpacia.

Rozkład jazdy:

1. Jakie znaczenie dla połączeń kolejowych centrum Polski i Podkarpacia będzie miało zatwierdzenie wariantu inwestorskiego W3 dla linii kolejowej nr 84 Radom – Iłża – Kunów?
2. Jakie parametry techniczne i rozwiązania infrastrukturalne przewidziano w ramach budowy nowej linii 84, w tym w zakresie prędkości, systemów sterowania i obsługi ruchu towarowego?
3. W jaki sposób terminal intermodalny w Skaryszewie oraz skrócenie czasów przejazdu wpłyną na przeniesienie transportu z dróg na kolej i rozwój regionów Mazowsza oraz województwa świętokrzyskiego?

Przebieg i zakres nowej linii kolejowej nr 84

Zatwierdzony wariant inwestorski W3 ma długość około 53 kilometrów. Około 22,5 km trasy obejmie przebudowę istniejących linii kolejowych nr 22, 8 oraz 25. Wybrany przebieg prowadzi przez sześć gmin: Radom, Kowala, Skaryszew, Iłża, Brody oraz Kunów, na terenie dwóch województw – mazowieckiego i świętokrzyskiego.

Linia rozpoczyna się na stacji Radom Główny i prowadzi na południe w śladzie istniejącej linii kolejowej nr 8. Następnie kieruje się na południowy-wschód w stronę Skaryszewa, omijając miasto od zachodu, oraz Iłży, którą mija od strony wschodniej. Na dalszym odcinku trasa biegnie wzdłuż drogi krajowej nr 9, a następnie łączy się z linią kolejową nr 25 w rejonie Kunowa.

Wieloletnie analizy i wybór wariantu W3

Prace nad rozszerzonym studium wykonalności dla tej linii trwały od 2022 roku. Spośród czterech analizowanych wariantów wybrano wariant W3, który uzyskał najwyższe oceny we wszystkich przyjętych kryteriach.

– Od 2022 roku trwały prace nad opracowaniem rozszerzonego studium wykonalności dla tej linii. Finalnie z czterech branych pod uwagę, wybrany został wariant W3, który jest najwyżej oceniony w każdym z branych pod uwagę kryteriów. O tym, kiedy i w jakim kształcie będzie realizowane lub modernizowane kolejowe połączenie centrum Polski z Podkarpaciem zadecydują wyniki analiz prowadzonych w ramach Zintegrowanej Sieci Kolejowej, w której scenariusz przebiegu linii z Radomia przez Iłżę i Kunów jest jednym z możliwych – mówi Maciej Lasek, pełnomocnik rządu ds. Centralnego Portu Komunikacyjnego.

Konsultacje z samorządami i mieszkańcami

Proces preselekcji wariantów poprzedziły szerokie działania konsultacyjne. Odbyły się spotkania informacyjno-konsultacyjne z udziałem 11 jednostek samorządu terytorialnego, podczas których zebrano uwagi i opinie dotyczące 8 wariantów oraz 3 podwariantów przebiegu linii. Omawiano nie tylko same trasy, ale również potencjalne lokalizacje nowych stacji oraz powiązania planowanego połączenia z lokalnym transportem zbiorowym.

Kolejna tura spotkań z JST miała miejsce w okresie od listopada 2023 do stycznia 2024 roku. Zaprezentowano wtedy skorygowane rozwiązania dla czterech wariantów, które przeszły etap preselekcji. Następnie, od 13 lutego do 4 marca 2024 roku, odbyło się 11 spotkań z przedstawicielami gmin, 4 spotkania na szczeblu powiatów oraz 10 spotkań dla mieszkańców, których nieruchomości mogłyby zostać objęte trasowaniem linii. Łącznie zebrano 922 ankiety, które zostały przekazane do dalszych analiz.

Parametry techniczne i planowane obiekty

Wybrany wariant inwestorski zakłada prowadzenie ruchu mieszanego. Pociągi pasażerskie będą mogły poruszać się z prędkością do 250 km/h, natomiast pociągi towarowe do 120 km/h. Linia zostanie wyposażona w zasilanie trakcyjne 3 kV oraz systemy sterowania ruchem kolejowym oparte na ETCS.

W ramach inwestycji przewidziano budowę nowych przystanków w lokalizacjach: Radom Południe, Gębarzów, Skaryszew, Walentynów oraz Iłża. Powstanie również terminal intermodalny na stacji Skaryszew oraz baza utrzymania w rejonie stacji Bór Kunowski, powiązana z istniejącą bocznicą kolejową w Zębcu.

Współpraca z PKP PLK i korzyści dla regionu

– Przebieg linii 84, częściowo po istniejącej infrastrukturze, którą zmodernizujemy, będzie wymagał od nas ścisłej współpracy z PLK. Chcemy dać mieszańcom południowego Mazowsza i województwa świętokrzyskiego szybsze połączenia kolejowe zarówno w kontekście podróży dalekobieżnych, jak i uprawnienia transportu kolejowego w regionie. Linia pozwoli też przenieść część ruchu towarowego z dróg na tory – mówi Piotr Rachwalski, członek zarządu Centralnego Portu Komunikacyjnego ds. kolei.

Nowa linia znacząco skróci czasy przejazdu w relacjach dalekobieżnych, m.in. z Ostrowca Świętokrzyskiego, Tarnobrzega czy Rzeszowa do Warszawy oraz nowego lotniska. Jednocześnie poprawi ofertę przewozową w ruchu regionalnym dla Starachowic, Ostrowca Świętokrzyskiego, a także miast położonych w pobliżu Radomia, takich jak Iłża i Skaryszew.

Znaczące skrócenie czasów przejazdu

Z analiz ruchowo-eksploatacyjnych wynika, że po wybudowaniu linii podróż pociągiem dalekobieżnym z Radomia do Ostrowca Świętokrzyskiego trwałaby od 24 do 28 minut, podczas gdy obecnie zajmuje około 1 godziny i 5 minut. W ruchu regionalnym czas przejazdu wyniósłby około 40 minut, przy czym obecnie takie połączenia kolejowe nie funkcjonują.

Linia 84 istotnie skróci również czas przejazdu pociągów towarowych z rejonów przemysłowych Ostrowca Świętokrzyskiego, Tarnobrzega i Rzeszowa w kierunku Warszawy i Łodzi, tworząc nowy ciąg transportowy, który odciąży linię kolejową nr 8.

Efektywność ekonomiczna i terminal intermodalny

Wybrany wariant inwestorski – przy zbliżonych kosztach realizacji w porównaniu z innymi analizowanymi przebiegami – uzyskał najkorzystniejsze wskaźniki efektywności ekonomicznej, w tym ENPV, stopę zwrotu oraz relację korzyści do kosztów. W analizie wielokryterialnej, uwzględniającej aspekty rozwojowe, techniczne, ekonomiczne i ekologiczne, wariant W3 otrzymał najwyższe noty.

Istotnym elementem projektu będzie terminal intermodalny w Skaryszewie, który ma wspierać przenoszenie transportu drogowego na kolej. Terminal o powierzchni 35 hektarów zostanie połączony z drogą wojewódzką nr 733 oraz planowaną na północ od Radomia drogą ekspresową S12. Układ torowy umożliwi wjazd i wyjazd pociągów zarówno w kierunku północnym, jak i południowym.

Na terenie terminala zaplanowano jeden tor ładunkowy do obsługi pociągów naczepowych oraz dwa tory do obsługi kontenerów, wszystkie o długości 750 metrów. W pierwszym etapie terminal umożliwi obsługę do sześciu par pociągów intermodalnych na dobę, a po rozbudowie nawet do dziesięciu, co odpowiadać będzie ładunkom przewożonym przez około 400–500 samochodów ciężarowych dziennie.

Kolejne kroki formalne

Rozszerzone studium wykonalności dla linii Radom – Iłża – Kunów zostało opracowane na zlecenie spółki Centralny Port Komunikacyjny przez firmę Databout. W pierwszej połowie 2026 roku CPK planuje złożenie wniosku o wydanie decyzji środowiskowej dla tej inwestycji, co będzie kolejnym krokiem na drodze do realizacji nowej linii kolejowej.