Wiemy, jakie składki zapłacą miasta GZM na transport publiczny w 2026. Katowice liderem

Rozkład jazdy:

1. Ile łącznie wyniesie część zmienna składki wszystkich 41 gmin GZM na 2026 rok?
2. Jaką kwotę składki zmiennej zapłacą w 2026 r. Katowice i Sosnowiec?
3. Jakie główne cele ma projekt „Cyfryzacja GZM” i na co przeznaczone będzie unijne dofinansowanie?

Składka zmienna

Z przyjętej w środę uchwały wynika, że łącznie składka zmienna wszystkich 41 gmin członkowskich przekroczy 1,274 mld zł, w tym na na obsługę przystanków w zainteresowanych, niektórych gminach – ok. 0,5 mln zł.

GZM, która – na mocy specjalnej ustawy – zrzesza 41 miast i gmin centralnej części woj. śląskiego, organizuje w ich imieniu komunikację miejską poprzez ZTM, będący jej jednostką budżetową. Koordynowana przez ZTM komunikacja nosi nazwę Transport GZM.

Organizacja transportu publicznego to zadanie własne miast i gmin, w obrębie GZM przekazane przez samorządy członkowskie zrzeszającej je Metropolii. Utrzymywane jest w głównym stopniu ze części zmiennej składki, opłacanej co roku przez gminy oraz z biletów.

Część połączeń, pod nazwą metrolinii, GZM finansuje samodzielnie, bez udziału gmin członkowskich. Pozostałe finansowane są z części składki zmiennej. Część finansowania zadania pod nazwą „Pełnienie funkcji organizatora publicznego transportu zbiorowego w gminnych przewozach pasażerskich” odbywa się w ramach Funduszu Odporności GZM i w tym roku wynosi dotąd 71 mln zł.

Środowa uchwała, zawierająca najnowsze wyliczenie części zmiennej składki członków GZM na 2026 r., przewiduje m.in. składkę dla Katowic na poziomie 300,9 mln zł, Sosnowca 130,8 mln zł, Dąbrowy Górniczej 99,4 mln zł, Zabrza 92,4 mln zł, Bytomia 86,6 mln zł, Gliwic 69,4 mln zł, Tychów 63,7 mln zł, Chorzowa 61,9 mln zł czy Rudy Śląskiej 60,5 mln zł.

W tym Gliwice, jako jedyny samorząd GZM, finansują w ramach ZTM niepełnosprawnym dzieciom i niepełnosprawnej młodzieży bezpłatny transport i opiekę w czasie przewozu do przedszkoli, innej formy wychowania przedszkolnego, szkół i placówek oświatowych na poziomie 1,94 mln zł.

Cyfryzacja GZM

W środę władze Metropolii poinformowały też o uzyskaniu ponad 32 mln zł europejskiego dofinansowania ze środków programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego na lata 2021-27 do projektu „Cyfryzacja GZM” o wartości ponad 46 mln zł.

Jak przekazał przewodniczący zarządu Metropolii Kazimierz Karolczak, w projekcie przewidziane są inwestycje w rozwiązania cyfrowe, ukierunkowane na stworzenie bardziej nowoczesnego i przyjaznego dla użytkowników systemu transportu publicznego, m.in. wyposażenie autobusów w nowoczesne komputery pokładowe, biletomaty, w których będzie można kupować bilety kartą płatniczą, system zliczania pasażerów, zakupy terminali sprzedażowych czy kontrolerek.

Wobec kwestii związanych z rozliczeniami finansowania Transportu GZM przez gminy, ZTM stopniowo zaczął wymagać od operatorów montażu w pojazdach system automatycznego zliczania pasażerów. Teraz, dzięki projektowi Cyfryzacja GZM, ma to zostać rozszerzone.

Bramki do zliczania pozwalają precyzyjnie określić liczbę pasażerów korzystających z poszczególnych linii oraz przystanków. Dane ułatwiają m.in. optymalizację godzin kursowania, liczby i wielkości pojazdów oraz dostosowanie ich do rzeczywistego popytu, zgłaszanego przez pasażerów na danych liniach czy odcinkach.

Aby uszczelnić pobór opłat za przejazd, ZTM podnosi liczbę kontroli biletów. Dzięki temu, choć wzrasta liczba przyłapanych na gorącym uczynku gapowiczów, stanowią oni coraz mniejszy odsetek wszystkich skontrolowanych pasażerów. Aby ułatwić kontrole, ZTM kupuje nowoczesne terminale, nazywane potocznie kontrolerkami.

Organizacja transportu publicznego to zadanie własne miast i gmin, w obrębie GZM przekazane przez samorządy członkowskie zrzeszającej je Metropolii. Utrzymywane jest ze składki zmiennej opłacanej co roku przez gminy oraz z biletów.

Stworzona przez ZTM sieć Transport GZM należy do największych w Europie sieci publicznego transportu miejskiego. Na ulicach 41 miast i gmin GZM oraz kilkunastu z nią sąsiadujących w jej barwach w dni robocze kursuje ok. 1,8 tys. autobusów, tramwajów i trolejbusów.

Częścią Transportu GZM jest Metrorower – największy w Polsce i trzeci w Europie system miejskich wypożyczalni rowerów, oferujący w sezonie 7 tys. pojazdów. Docelowo, po zakończeniu trwających i przygotowywanych kolejowych inwestycji infrastrukturalnych, osią poruszania się po GZM ma być Metrokolej.(PAP)