Bez kar na początek pierwszej w Polsce SCT : Kraków stawia na edukację i pouczenia

Rozkład jazdy:

Od 1 stycznia

Bez opłat i konieczności rejestracji pojazdu w systemie wjadą: samochody benzynowe (osobowe i ciężarowe) z normą emisji spalin co najmniej Euro 4 lub wyprodukowane co najmniej w 2005 r. oraz samochody z silnikiem Diesla z normą emisji co najmniej Euro 6 (osobowe i ciężarowe) lub wyprodukowane nie wcześniej niż w 2014 r. (osobowe) lub 2012 r. (ciężarowe). Kierowcy aut niespełniających norm będą musieli za wjazd do strefy zapłacić.

Zdaniem wiceprezydenta miasto Kraków prowadziło szeroką kampanię informującą o wejściu w życie SCT i jej zasadach. – Oczywiście wiemy, że mogą pojawić się osoby, które z różnych powodów informacji nie otrzymały, miały problemy z zarejestrowaniem się, z uiszczeniem opłaty. W związku z tym w pierwszych miesiącach, z pomocą służb mundurowych, które będą dokonywać kontroli, będziemy starali się skupić na informowaniu i pouczaniu mieszkańców czy osób wjeżdżających samochodami, które nie spełniają norm – powiedział PAP wiceprezydent Krakowa Łukasz Sęk.

Podkreślił, że jeżeli konkretny pojazd będzie notorycznie łamał przepisy, to jego kierowca zostanie ukarany. Za bezprawny wjazd do SCT grozi do 500 zł mandatu.

Osoby wjeżdżające do strefy autami niespełniającymi norm będą musiały zapłacić: 2,5 zł za godzinę, 5 zł za dzień (w 2026 r.) i 15 zł za dzień (w 2027 r.). Abonament miesięczny: 100 zł (2026 r.), 250 zł (2027 r.), 500 zł (2028 r.). Od 2029 r. wjazd ma być niemożliwy, a system opłat zniesiony.

Kto jest zwolniony z SCT?

Z opłat zwolnieni są mieszkańcy Krakowa, którzy przed 26 czerwca posiadali stary samochód. Aby jednak bezpłatnie poruszać się po SCT takim autem, muszą dokonać rejestracji w systemie internetowym SCT lub w specjalnie wyznaczonym do tego punkcie obsługi mieszkańców. Potem co roku muszą weryfikować swoje uprawnienia w systemie.

Wiceprezydent, zapytany, dlaczego mieszkańcy muszą każdego roku weryfikować swoje uprawnienia i podawać PIT, wyjaśnił, że dzięki temu możliwe będzie potwierdzenie, że mieszkają w Krakowie i odprowadzają tu podatki.

Rejestracji w systemie przed wjazdem do SCT muszą dokonywać właściciele pojazdów z zagranicy, ponieważ ich pojazdy nie widnieją w Centralnej Ewidencji Pojazdów i Kierowców (CEPiK). Pojazdy te muszą być zgłoszone niezależnie od tego, kiedy zostały wyprodukowane i czy spełniają normy SCT, czy nie.

– Zanotowaliśmy już paręset zgłoszeń takich pojazdów – powiedział wicedyrektor Zarządu Transportu Publicznego (ZTP) Łukasz Gryga.

SCT przewiduje wyjątki dla: osób z niepełnosprawnościami (jeżeli posiadają kartę parkingową UE dla osoby z niepełnosprawnościami); pacjentów placówek medycznych (jeśli leczenie odbywa się w ramach NFZ, a dana placówka medyczna podpisała umowę ws. SCT z miastem Kraków); właścicieli pojazdów zabytkowych (wpisanych na listę zabytków); pojazdów specjalnych – np. kamperów, food trucków. Wszystkie te grupy muszą uprzednio dokonać zgłoszenia w systemie SCT.

Polityczne tło

Radni miasta Krakowa przyjęli uchwałę o SCT mimo sprzeciwu władz i mieszkańców gmin ościennych, części parlamentarzystów i samorządowców, a także wątpliwości niektórych organizacji pozarządowych i ekspertów. Punktem spornym jest przede wszystkim kwestia wprowadzenia opłat za wjazd do SCT, co zdaniem przeciwników jest dzieleniem społeczeństwa na osoby z Krakowa i spoza Krakowa i może ograniczać równy dostęp do swobód obywatelskich.

Władze miasta uzasadniają konieczność wprowadzenia strefy chęcią poprawy jakości powietrza, co w konsekwencji ma prowadzić do polepszenia zdrowia mieszkańców. Powołują się też na nowelizację ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych, zgodnie z którą miasta ponad 100-tysięczne z przekroczonym poziomem dwutlenku azotu w powietrzu są zobowiązane do wprowadzenia SCT. Strefy czystego transportu domagały się także organizacje ekologiczne.

Przeciwnicy zaskarżyli uchwałę do sądu. Rozprawa odbędzie się 14 stycznia w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Krakowie. (PAP)