Będą potężne inwestycje w Porcie Elbląg. Unia odmraża fundusze na pogłębienie toru

Komisja Europejska zgodziła się, by inwestycje w porcie w Elblągu były realizowane z funduszy UE. Chodzi o 200 mln zł z programu regionalnego Fundusze Europejskie dla Warmii i Mazur na lata 2021-27

Taką wiadomość 20 listopada przekazali marszałek województwa Marcin Kuchciński i prezydent Elbląga Michał Missan. Obaj podkreślili, że dla regionu to jedna z ważniejszych decyzji ostatnich lat. Unijne pieniądze trzeba będzie wykorzystać do 2029 roku.

Rozkład rejsu:

1. Czy unijne 200 mln zł wystarczy, by port w Elblągu stał się realną konkurencją w regionalnym transporcie wodnym?
2. Czy nowe parametry toru wodnego pozwolą przyciągnąć większe statki i zwiększyć przeładunki?
3. Czy decyzja Komisji Europejskiej odblokuje kolejne fundusze na rozwój infrastruktury portowej?

Inwestycje w porcie w Elblągu z funduszy unijnych

Prezydent Elbląga Michał Missan ocenił, że możliwość sfinansowania inwestycji w elbląskim porcie z unijnych pieniędzy to ogromny bodziec rozwojowy dla miasta.

- To, że Komisja Europejska odmroziła pieniądze z regionalnego programu na inwestycje portowe i drogowe w pobliżu portu w Elblągu, to bardzo dobra decyzja. To będzie największy bodziec rozwojowy od 50 lat dla Elbląga. Zrobię wszystko, żeby tego nie zmarnować. Elbląg ma swoje pięć minut w historii – powiedział prezydent Elbląga Michał Missan podczas konferencji w elbląskim porcie.

Podkreślił, że trwa konkurs na opracowanie koncepcji programowo-przestrzennej budowy terminala portowego T2 przy ul. Żytniej oraz rozbudowy i przebudowy terminala portowego przy ul. Radomskiej. Zgłosiło się 9 projektantów. Czterech spełniło warunki i zostało dopuszczonych do dalszych prac. Do 12 stycznia 2026 r. jest termin składania prac konkursowych, które zostaną ocenione przez sąd konkursowy.

Jak podkreślił, pierwsze statki będą mogły wpłynąć i zacumować w elbląskim porcie już w przyszłym roku, bo trwają prace przy pogłębianiu toru wodnego. Ale jeszcze lepsze parametry dostosowane do kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną, droga wodna uzyska w 2027 roku. Będą to tory o głębokości 5 metrów i szerokości w dnie 36 metrów.

Wówczas do elbląskiego portu będą mogły wpłynąć statki o długości 100 m, szerokości 20 m i zanurzeniu do 4,5 metra, czyli spełniające parametry, dla których zbudowano kanał żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną. Jak dodał, rząd będzie realizował na rzece Elbląg obrotnicę 160-metrową, tak by jednostki o długości 100 metrów mogły wykonywać manewry.

Zdaniem marszałka

Marszałek województwa warmińsko-mazurskiego Marcin Kuchciński powiedział, że rozmowy z Komisją Europejską w sprawie odmrożenia pieniędzy unijnych na port w Elblągu nie były łatwe, ale powiodły się, bo współpracowali ze sobą samorząd Elbląga i samorząd województwa, wspierani przez europosła Jacka Protasa.

Były marszałek województwa, poseł PE Jacek Protas przypomniał, że poprzedni rząd realizował przekop przez Mierzeję Wiślaną z naruszeniem wszelkich zasad i europejskich procedur. Jak mówił, można było prowadzić inwestycję zgodnie z prawem europejskim. Wymienił, że przygotowywane były m.in. raporty o oddziaływaniu na środowisko.

- Rząd PiS postanowił przyjąć jednak tak zwaną specustawę, wyrzucając do śmietnika wszystkie te dokumenty i bez uzgodnień środowiskowych zrealizował przedsięwzięcie - dodał. Jak mówił, to spowodowało, że "w Komisji Europejskiej na hasło port w Elblągu i przekop zamykały się wszystkie drzwi".

- Do tego jeszcze próby znacjonalizowania portu. Musieliśmy najpierw pootwierać te drzwi, ale teraz mamy otwarte okno na przyszłość. Jeśli raz KE uznała, że port w Elblągu jest ważny, to będzie można ubiegać się o kolejne środki - podkreślił Protas.

Jak mówił, wśród argumentów, jakie przemawiały za koniecznością sfinansowania przez UE inwestycji w porcie, przemawiały te, iż elbląski port wpisuje się w sieć polskich i europejskich, oraz że nie będzie "niezdrową" konkurencją dla portu w Gdańsku. Jego zdaniem ważne jest także to, że port w Elblągu wpisuje się w strategię rozwoju województwa warmińsko-mazurskiego i jest bodźcem do rozwoju regionu. Podkreślił, że nie bez znaczenia jest sytuacja wojenna.

Obecnie w elbląskim porcie przeładunki są na minimalnym poziomie z uwagi na sankcje unijne w handlu i brak dostępności w porcie. Jak przekazało kierownictwo portu, w ub. roku przeładunki w porcie wyniosły 12,5 tys. ton i w tym roku będzie podobnie.

Kanał przez Mierzeję Wiślaną jako część nowej drogi wodnej został oddany do użytku 17 września 2022 r. Od tamtej pory kanał jest dostępny dla żeglugi, a korzystają z niego w większości jednostki rekreacyjne. Nowa droga wodna łącząca Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską ma wzmocnić suwerenność Polski i uniezależnić ją od decyzji strony rosyjskiej. Inwestycja wzmocni planowo port w Elblągu i porty nad Zalewem W