Interpelacja w sprawie usunięcia Jastrzębia-Zdroju z planu realizacyjnego programu „Kolej+” 

31 lipca poseł Grzegorz Matusiak wystosował interpelacje nr 11421 do ministra infrastruktury w sprawie usunięcia Jastrzębia-Zdroju z planu realizacyjnego programu „Kolej+” 

Jak pisze poseł 

“Szanowny Panie Ministrze, 

na podstawie art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu posła i senatora (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 907) składam interpelację w sprawie nagłego i nieuzasadnionego wykreślenia Jastrzębia-Zdroju z planów realizacyjnych programu „Kolej+” – jednego z kluczowych instrumentów rządu służących przywracaniu połączeń kolejowych w miastach dotkniętych wykluczeniem komunikacyjnym. 

Jastrzębie-Zdrój, miasto liczące ponad 85 tysięcy mieszkańców, pozostaje największym miastem w Polsce bez dostępu do pasażerskich połączeń kolejowych. Już samo to kwalifikowało je jako priorytetowy obszar inwestycyjny w ramach programu „Kolej+”. Projekt odbudowy połączenia z Katowicami przez Pawłowice i Żory był zaawansowany, posiadał dokumentację techniczną, deklarację współfinansowania ze strony samorządów oraz poparcie społeczne. 

Tymczasem – ku zaskoczeniu mieszkańców, władz lokalnych i opinii publicznej – projekt ten został usunięty z listy przedsięwzięć zakwalifikowanych do realizacji, bez przedstawienia transparentnych powodów ani zapewnienia alternatywnej ścieżki inwestycyjnej. Decyzja ta nie tylko osłabia zaufanie obywateli do państwa, ale również utrwala wykluczenie transportowe południowej części województwa śląskiego. 

Mając na względzie powyższe okoliczności, zwracam się do Pana Ministra z następującymi pytaniami: 

1. Jakie konkretne analizy (studia wykonalności, analizy kosztów i korzyści) legły u podstaw decyzji o zaniechaniu realizacji projektu „Uzupełnienie sieci kolejowej o połączenie kolejowe Jastrzębia‑Zdroju z Katowicami”? Proszę o udostępnienie dokumentów i danych, które wykazały nieopłacalność inwestycji, w tym prognozowane potoki podróżnych, koszt jednostkowy budowy kilometra linii oraz porównanie wariantów („Kolej +” vs. KDP). 

2. Na jakim etapie znajduje się projekt linii Katowice–Ostrawa z odnogą do Jastrzębia‑Zdroju? Jaki jest aktualny harmonogram zakończenia prac projektowych i budowy i kiedy planowane jest oddanie linii do użytku? Czy w przypadku problemów finansowych nie zostanie ona zrealizowana bez odnogi do Jastrzębia, jak obawiają się mieszkańcy? 

3. Ile środków gmina Jastrzębie‑Zdrój oraz województwo śląskie przeznaczyły do tej pory na prace koncepcyjne, studium wykonalności i dokumentację? Czy resort infrastruktury zamierza zrekompensować te wydatki, skoro projekt wpisany do programu rządowego został jednostronnie z niego usunięty? 

4. Czy ministerstwo przeprowadziło analizę społeczną i gospodarczą skutków odłożenia inwestycji dla mieszkańców Jastrzębia‑Zdroju, Żor i Pawłowic, w tym wpływ na rynek pracy, dostęp do usług publicznych oraz rozwój regionu? Jakie działania w ramach innych programów (np. autobusowych) są planowane, aby ograniczyć wykluczenie komunikacyjne do czasu uruchomienia KDP? 

5. Z informacji miasta wynika, że prace projektowe linii nr 159 dobiegają końca, a dokumentacja jest procedowana. Czy ministerstwo nakazało wstrzymanie prac, czy też PKP PLK kontynuuje projekt do momentu uzyskania pełnej dokumentacji? Kiedy Pan Minister planuje wydać ostateczną decyzję w tej sprawie? 

6. Proszę o przedstawienie kryteriów, jakimi kierowano się przy weryfikacji projektów „Kolej+”. Dlaczego za „nieracjonalne” uznano przedsięwzięcie, które według wstępnych założeń miało skrócić czas podróży do Katowic do 1 h 12 min i przywrócić połączenie 80‑tysięcznemu miastu, podczas gdy budowę nowej linii o znacznie wyższych kosztach i dłuższym horyzoncie czasowym uznaje się za priorytetową? 

7. Czy resort infrastruktury przewiduje kontynuację programu „Kolej+” w obecnej formule, czy też planuje jego likwidację? Proszę o listę projektów, które – podobnie jak Jastrzębie‑Zdrój – zostały z niego usunięte, oraz o informację, jakie mechanizmy konsultacyjne z samorządami są przewidziane przy takich decyzjach. 

8. Z jakich konkretnych przyczyn projekt odbudowy linii kolejowej do Jastrzębia-Zdroju został wykreślony z programu „Kolej+”? 

9. Kto (osobowo i instytucjonalnie) podjął decyzję o jego wykluczeniu z planu realizacyjnego? 

10. Czy ministerstwo przeprowadziło analizę skutków społeczno-gospodarczych tej decyzji dla mieszkańców Jastrzębia-Zdroju i regionu? 

11. Czy projekt ten uzyskał negatywną ocenę merytoryczną, finansową lub środowiskową? Jeśli tak, proszę o udostępnienie treści tej oceny. 

12. Czy rozważane jest przywrócenie tego projektu w ramach nowego naboru, innej edycji „Kolei+” lub innego programu inwestycyjnego nadzorowanego przez Ministerstwo Infrastruktury (np. komponentu regionalnego CPK, projektów z KPO lub funduszy strukturalnych UE)? 

13. Jakie środki – alternatywne wobec kolei – planuje wdrożyć ministerstwo w celu poprawy mobilności mieszkańców Jastrzębia-Zdroju i powiatu wodzisławskiego? 

Brak kolei to realny deficyt rozwoju – gospodarczy, edukacyjny, społeczny. Dla młodych oznacza konieczność migracji, dla starszych – izolację. Dla samorządów – utratę inwestorów, dla regionu – stagnację. 

Apeluję zatem do Pana Ministra o rewizję tej decyzji i przywrócenie równego traktowania mieszkańców południowego Śląska w polityce transportowej państwa.” 

Czekamy na odpowiedź ministra