Autobusy na AUTOTEC 2004 – część pierwsza

W dniach 4-9 czerwca 2004 r. odbyła się jubileuszowa, dziesiąta edycja Międzynarodowych Brneńskich Targów Samochodów Użytkowych AUTOTEC. Impreza ta, odbywająca się w cyklu dwuletnim, jest niewątpliwie znaczącym wydarzeniem wśród krajów Środkowej i Wschodniej Europy, a w tym roku jedyną wysoce specjalistyczną imprezą branży samochodów użytkowych w tym regionie. Warto podkreślić również, że AUTOTEC jest jednym z pięciu światowych wydarzeń branżowych, figurującym w prestiżowym kalendarzu związku O.I.C.A. (Association of Automobile Manufacturers).

*) dane szacunkowe (w ciągu pierwszych pięciu dni targów zarejestrowało się 53 000 zwiedzających)

Tegoroczna edycja imprezy odbyła się w Czechach już jako państwie członkowskim UE, co nie pozostało bez wpływu na liczbę i profil zagranicznych wystawców oraz gości zwiedzających Targi. Liczba reprezentowanych przez uczestników krajów i procent zwiedzających z zagranicy wzrosły w porównaniu z poprzednią edycją z 4,6 do 7,8 %. Jeżeli chodzi o liczbę wystawców, to utrzymała się ona na podobnym poziomie jak dwa lata temu. W zasadzie firmy obecne na rynku autobusowym w Czechach zjawiły się w komplecie. Jedynymi ważnymi nieobecnymi tej imprezy były firmy SAO ze Słowacji, Solaris z Polski i czeski ROS, jednak ich brak wypełnili nowi gracze na czeskim rynku. Do najbardziej interesujących należy zaliczyć firmę Tedom (ex Jamot z licencyjnym włoskim autobusem Mauri zasilanym CNG), SolBus (reprezentujący hiszpańskiego Beulasa), Itap Praga (przedstawiciel Berkhofa), Turancar (słowacki przedstawiciel Turquoise ) i portugalskiego producenta Caetano. Te firmy przedstawimy bliżej w drugiej części naszego opisu targów w Brnie. Szczegółowe dane statystyczne na temat tegorocznej edycji AUTOTEC można znaleźć w zamieszczonej powyżej tabeli. Dla porównania dołączyliśmy do nich dane z poprzedniej edycji wystawy, o której pisaliśmy na łamach InfoBusa ( 6/2002 i 7/8.2002)

Czeski rynek autobusów w 2003 r.

W 2003 r. w Czechach sprzedano ogółem 891 autobusów z kategorii M3 (autobusy o maksymalnej masie całkowitej większej niż 5 t), co oznacza wzrost w porównaniu z 2002 rokiem o 105 szt. (+13,36%). W podziale funkcjonalnym najwięcej dostarczono pojazdów międzymiastowych – 505 szt., następnie miejskich (505 szt.) i turystycznych (126 szt.). Oczywiście pierwsze miejsce na rynku zajmuje bezapelacyjnie Karosa, która sprzedała w zeszłym roku w Czechach 521 autobusów, co zapewniło jej udział w rynku rzędu 58,5%. Producent z Vysokiego Myta największą przewagę nad konkurentami posiada w segmencie pojazdów miejskich, gdzie dzięki sprzedaży 200 szt. jego udział w 2003 r. wzrósł do poziomu 76,9%. Co warto zauważyć, rośnie liczba sprzedanych autobusów niskopodłogowych Karosy (model CityBus), których w zeszłym roku sprzedano łącznie 85 szt. (głównie do Dopravni Podnik Praha) i jednocześnie był to najlepiej sprzedający się autobus miejski w Czechach w 2003 r. Drugie miejsce zajmuje tutaj SOR – przede wszystkim dzięki sprzedaży modelu B10,5, a trzecie Solaris, który w zeszłym roku dostarczył do Czech 12 autobusów, w tym 9 szt. Urbino 12 pojechało m.in. do Ołomuńca (4 szt.), Presova (1 szt. ) i Czeskich Budziejowic (1 szt.), a 3 szt. Urbino 15 trafiło do Pilzna (2 szt.) i Czeskich Budziejowic (1 szt.). Kolejne miejsca zajmują zachodnioeuropejscy importerzy – MAN (7 szt., w tym 6 egzemplarzy NL 243 zasilanych LPG) oraz Mercedes-Benz, który dostarczył 5 egz. Citaro.

W kategorii pojazdów międzymiastowych przewaga Karosy jest już dużo mniejsza i obejmuje ona tutaj „tylko” 55,4% udziałów. Najlepiej sprzedającym się autobusem w tej kategorii jest oczywiście niezniszczalny model Karosy – C954 (217 szt. – najlepiej sprzedający się autobus międzymiastowy w 2003 r. w Czechach), który konstrukcyjnie bezpośrednio nawiązuje do poprzedniej generacji z serii 700. Mimo to, czescy przewoźnicy nie dają się skusić na nowości oferowane przez innych wielkich europejskich potentatów i kupują sprawdzone, a przede wszystkim produkowane w Czechach pojazdy. Największym rodzimym konkurentem dla Karosy jest tutaj ponownie firma SOR z Libchavy, która zajmuje drugą silną pozycję, o czym zadecydowała doskonała sprzedaż modelu C10,5. Trzecie miejsce zajmuje Mercedes-Benz ze sprzedażą 53 autobusów, w tym głównie modelu O.345 z tureckich zakładów koncernu w Ankarze (rzadko spotykanego w Polsce). Dalsze miejsca obejmuje MAN (również z „tureckim” modelem SL223) oraz SlovBus i Temsa.

Jednak największa różnorodność pośród sprzedawców panuje w sektorze autobusów turystycznych. Tutaj Karosa również zajmuje pierwsze miejsce, ale jest to już tylko udział rzędu 32,5%, uzyskany głównie dzięki dostawom modelu LC956. To jednocześnie najlepiej sprzedający się autokar w Czechach w 2003 r. Drugie miejsce ma już nie SOR, ale EvoBus Bohemia (łącznie 29 szt.), w tym marka Mercedes-Benz – 10 szt. (z najlepiej sprzedającym się typem O.350) oraz Setra – 19 szt. (głównie dzięki modelom S315GT-HD i S415HD). Trzecie miejsce w tym segmencie należy do Neoplana, który w odróżnieniu od polskiego rynku u naszych południowych sąsiadów radzi sobie znakomicie, sprzedając tam takie „egzotyczne” dla nas konstrukcje jak N122/3 Skyliner, które jeszcze nie weszły do sprzedaży w Polsce. Kolejne pozycje zajmują tutaj: Iveco z turystyczną wersją znanego też u nas minibusa Daily 50C15, SOR z modelem LH10,5 i MAN z autokarami z serii Lion`s Coach. Pozostali importerzy zajmują łącznie 13,6% rynku i spośród nich marki jeszcze mało znane w Polsce, czyli holenderski Berkhof (sprzedający w Czechach autobusy Arial 70-12,9), hiszpańskie firmy Ayats (model Atlantis) i Beulas (model Eurostar E) oraz słowacki producent SAO Lucenec z modelem Novoplan TC-12MB (debiut na Autotec 2002) na podwoziu Mercedes-Benz OC 500RF. Podsumowując czeski segment autobusów turystycznych należy podkreślić, że jest on o wiele lepiej rozwinięty niż w Polsce. Pojawiają się tutaj konstrukcje, których jak na razie w naszym kraju po prostu nie opłaca się jeszcze sprzedawać. Również ilość i różnorodność zachodnioeuropejskich firm autobusowych, które tutaj szukają szansy na sprzedaż swoich produktów uzmysławia, że ma on o wiele większy potencjał finansowy niż Polska, gdzie teoretycznie ten segment powinien być lepiej rozwinięty i chłonąć większą ilość pojazdów. Tymczasem to czeskie firmy transportowe zakupiły w zeszłym roku o 54 autokary więcej niż w naszym kraju. Czy ta proporcja ma szanse się wkrótce zmienić? Zależy to przede wszystkim od rozwoju sektora turystyki w Polsce, który, można powiedzieć, że obecnie jest w uśpieniu, podczas gdy naszych południowych sąsiadów odwiedzają coraz liczniejsze rzesze turystów z całej Europy.

Wszystko przez te dotacje…

Porównując generalną liczbę sprzedanych w 2003 r. autobusów w Polsce (1028 szt.) i w Czechach (891 szt.) warto dodać, że nasz kraj zajmuje terytorium 312 685 km2 i posiada 38,7 mln mieszkańców, podczas gdy Czechy mają powierzchnię 78,9 tys. km2 i 10,3 mln mieszkańców. Ponadto według urzędów statystycznych tabor autobusowy w naszym kraju wynosi około 80 000 szt., a w Czeskiej Republice – 18 381 szt. Komentarz jest jeden – jesteśmy w tyle. Zdaniem wielu komentatorów głównym powodem tak dobrych wyników odnotowywanych przez naszych południowych sąsiadów są rządowe subwencje przyznawane na zakup nowych autobusów. Wielkość przyznawanych dotacji w przypadku zakupu pojazdów międzymiastowych zależy przede wszystkim od ich długości Wygląda to następująco:

Maksymalnie subwencja przy odnowie taboru może wynieść 30% ceny pojazdu (bez podatku VAT). Dodatkowe pieniądze od Ministerstwa Transportu można uzyskać za wprowadzenie specjalnej pochylni umożliwiającej wjazd wózkom inwalidzkim i wydzielenie miejsca dla osób niepełnosprawnych, a 700 tys. za zakup autobusu zasilanego gazem. To wyjaśnia, dlaczego w 2003 r. na czeskim rynku sprzedano 26 autobusów zasilanych CNG i 6 szt. – LPG. Przykładowo w Polsce wówczas nie sprzedano żadnego…

W przypadku autobusów miejskich obowiązuje podobna zasada przyznawania dotacji w zależności od wielkości pojazdu jak w przypadku międzymiastowych, jednak pojawia się tutaj zróżnicowanie ze względu na stopień dostosowania taboru do przewozu osób niepełnosprawnych. I tak przedsiębiorstwo decydujące się na pojazd wysokopodłogowy dostanie najmniejszą dotację, natomiast w przypadku wyboru pojazdu niskopodłogowego – największą. Do końca nie udało nam się ustalić z przyczyn lingwistycznych, na czym dokładnie polega kategoria „pojazdy dostosowane do przewozu osób niepełnosprawnych”, ale wydaje się, że już w przypadku zamontowania na stałe specjalnej pochylni lub windy można uzyskać subwencję tego tytułu. Ponadto w przypadku zastosowania w pojazdach wysokopodłogowych pochylni wjazdowej można ubiegać się w ministerstwie o dodatkowe 200 tys. KC. Podobnie też jak w przypadku autobusów międzymiastowych dotacja może zostać zwiększona o 700 tys. Kc w przypadku zasilania pojazdu gazem.

Na zakończenie opisu czeskiego systemu dotacji taborowych dodajmy, że jest to tylko ogólny zarys ich przyznawania ze względu na rodzaj zakupionej konstrukcji. Na pewno występują tutaj jeszcze dodatkowe, szczegółowe wymagania związane z realizowanym charakterem przewozów. Generalnie dotacje do zakupu nowego autobusu może uzyskać każdy przewoźnik, pod warunkiem, że subwencjonowane pojazdy będą eksploatowane w 80% na liniach publicznych. I to działa! Patrząc na czeski rynek transportowy, na rozwiniętą sieć regionalnych połączeń autobusowych i kolejowych wydaje się, że Czesi już dawno zrozumieli, jak można efektywnie i bezpośrednio wspomagać komunikację publiczną, dbając jednocześnie o bezpieczeństwo pasażerów oraz zapewniając dostęp osobom niepełnosprawnym do środków zbiorowego transportu. Może warto byłoby taki system wprowadzić w Polsce?

Solaris w Czechach

Na Autotec 2002 swoją ofertę przedstawiło klika firm polskich związanych z branżą autobusową – m.in. można było zapoznać się z siedzeniami Steru i łódzkiego Intapu. W drugiej części naszego artykułu zaprezentujemy wypowiedzi ich przedstawicieli i opinie na temat brneńskich targów, a także przedstawimy dynamiczną działalność mieleckiej firmy R&G na czeskim rynku.

Na tegorocznej edycji AUTOTEC nie był obecny nasz „eksportowy” producent – Solaris Bus & Coach. Firma zajmuje na czeskim rynku autobusów miejskich dość silną pozycję i posiada tutaj spore doświadczenie, dlatego też poprosiliśmy prezesa Solaris Bus & Coach, Krzysztofa Olszewskiego o kilka słów na temat sytuacji firmy na tamtejszym rynku autobusowym: – „Solaris Bus & Coach Sp. z o.o. posiada w Czechach zarówno przedstawicielstwa handlowe – Dopravni Podnik Ostrava a.s., jak również serwisowe – Solaris Czech s.r.o. Pierwszą sprzedaż do Czech zrealizowaliśmy w 1999 roku i dotyczyła ona klienta z Ostravy. We współpracy z naszymi przedstawicielami osiągamy zadawalające rezultaty. Ogólna liczba do tej pory sprzedanych autobusów i trolejbusów sięga 49 sztuk, a do końca tego roku wzrośnie do 66. Naszymi odbiorcami są takie miasta jak: Ostrava, Opava, Czeskie Budejovice, Plzen czy Olomouc. Od roku 2001 wspólnie z czeskim odziałem firmy Cegelec oraz DP Ostrava na bazie naszych karoserii autobusowych budujemy nowoczesne i niezawodne trolejbusy. Dostarczamy je do tak wymagających klientów jak Winterthur i La Chaux de Fond w Szwajcarii, do Opavy, Ostrawy, Wilna, Gdyni i Tychów, a w niedalekiej perspektywie również do innych odbiorców z Europy Zachodniej.” Zapytaliśmy również prezesa Olszewskiego o ocenę aktualnej sytuacji na tym rynku. – „Czechy są krajem ostrej konkurencji rynkowej. Lokalny producent autobusów Karosa, należący do koncernu Irisbus, przez lata ugruntowywał pozycję monopolisty. Teraz jednak musi stawić czoła alternatywnemu, dynamicznie rozwijającemu się prywatnemu producentowi autobusów SOR oraz zewnętrznym dostawcom, takim jak Solaris, Mercedes-Benz i Volvo. Biorąc pod uwagę szerokie portfolio oferowanych przez Solaris pojazdów (różnej długości autobusy i trolejbusy), ich wysoką jakość i niezawodność, w najbliższych latach spodziewamy się stałego i stabilnego wzrostu sprzedaży.”

Kończąc wstęp poświęcony czeskiemu rynkowi autobusów, przejdźmy teraz do opisu konstrukcji wystawionych na brneńskich targach. W tym roku wyjątkowo przeprowadzimy go zgodnie z udziałami, jakie poszczególny firmy posiadają na rynku naszych południowych sąsiadów. Mamy nadzieję, że będzie to również miła odmiana dla naszych Czytelników. Nasz reportaż rozpoczniemy od czeskiej marki chyba najbardziej znanej w Polsce (poza Skodą i Becherovką), czyli Karosy – przy okazji zapraszam także do lektury w dziale „Historia” artykułu poświęconego polsko-czeskiej konstrukcji autobusowej, jaką był niezapomniany „ogórek’. A teraz przedstawimy najnowsze produkty producenta z Vysokiego Myta:

Karosa

Łączny udział na czeskim rynku w 2003 r. – 58,5%, w tym w segmencie autobusów miejskich – 76,9%, międzymiastowych – 55,4% i turystycznych 32,5%. W ubiegłym roku Karosa wyprodukowała ogółem 1521 autobusów, z czego na czeskim rynku sprzedano 521 szt.

Podczas AUTOTEC 2004 Karosa pokazała osiem autobusów, w tym dwa zaprezentowano czeskiej publiczności po raz pierwszy – modele Midway i Evadys. Podczas konferencji prasowej dyrektor naczelny firmy, Rudolf Černý stwierdził, iż decyzja o wyspecjalizowaniu się zakładów w produkcji autobusów międzymiastowych była słuszna. – „Decyzja ta, którą podjęliśmy ponad 10 lat temu, okazała się krokiem w bardzo dobrym kierunku, wkrótce bowiem staniemy się wyłącznym producentem autobusów tego typu w grupie Irisbus.” – powiedział dyrektor Černý. Wiąże się to m.in. z mianowaniem dyrektora ds. rozwoju Karosy – Daniela Patki na dyrektora działu rozwoju autobusów międzymiastowych całego koncernu Irisbus. Z kolei dyrektor sprzedaży, Petr Rusek, zwrócił uwagę na fakt, że Karosa przejmuje obecnie odpowiedzialność za kolejne rynki: Finlandię, Islandię, Polskę, kraje nadbałtyckie, Rosję oraz państwa byłej Jugosławii, a od 1 stycznia 2005 r. roku – także za rynek rumuński i bułgarski. Dlatego w ramach firmy powołane zostały dwa nowe działy: COCE (przedstawicielstwo handlowe na rynki Europy Środkowej) i CSCE (obsługa klienta na rynkach Europy Środkowej).

Na targach w Brnie Karosa pokazała dwa najnowsze produkty w swojej ofercie – turystyczny model klasy maxi Evadys oraz międzymiastowy klasy midi – Midway. Pierwszy z nich ma uzupełnić ofertę grypy w segmencie autobusów turystycznych, gdzie oprócz Iliade – flagowego autokaru przeznaczonego do wielkiej turystyki, Irisbus chce oferować tańszy produkt, bazujący na międzymiastowym modelu Ares. W stylistyce Evadysa można odnaleźć modne ostatnio zaokrąglenia słupka C, a w porównaniu z modelem bazowym Ares podwyższono o około 300 mm poziom podłogi przestrzeni pasażerskiej, osiągając tym samym ogólną wysokość pojazdu 3755 mm. Autobus dostępny jest zarówno w standardowej długości 12 metrów, jak i w wersji wydłużonej (zgodnie z aktualnymi przepisami) do 12,8 metra (pokazanej w Brnie o pojemności 46 pasażerów w wersji 4-gwiazdkowej).

Model Midway to najkrótszy model oferowany przez Karosę, który razem z turystyczną odmianą Midys i skróconą wersją Axera o długości 10,6 metra ma zapewnić czeskiemu producentowi większy udział w segmencie autobusów midi, który jak do tej pory w Czechach jest zdominowany przez firmę SOR. Międzymiastowy autobus o długości 9700 mm to przykład globalnego systemu produkcji w obrębie włoskiego koncernu. Podwozie pojazdu – Iveco EuroRider powstaje w hiszpańskich zakładach holdingu w Barcelonie, które następnie w węgierskich zakładach Special Coach Factory w Budapeszcie jest zabudowywane. W przypadku zakupu przez czeskiego klienta – pojazd trafia jeszcze do fabryki w Vysokim Mycie, gdzie jest ostatecznie doposażony. Warto tutaj dodać, że karoseria autobusu wykonana jest ze stalli nierdzewnej (zarówno profile, jak i blacha pokrywająca boczne ściany). Pojemność Midway`a wynosi albo 67 miejsc, w tym 32 stojące, albo 65 miejsc, w tym 26 stojących. W układzie napędowym zastosowano silnik Iveco Tector Euro 3 o mocy 176 kW (240 KM) współpracujący z mechaniczną, 6-biegową skrzynią ZF S6-890 (opcjonalnie można zastosować 4-biegowy automat ZF 4HP-502C). Midway występuje również w wersji turystycznej – pod mianem Midas (premiera na Busworld 2003 w Kortrijk), która różni się od opcji międzymiastowej wyposażeniem przestrzeni pasażerskiej, przeniesieniem drugich drzwi na zwis tylny, wprowadzeniem klimatyzacji i zastosowaniem silniejszej jednostki napędowej o mocy 194 kW (265 KM). Obecnie najnowsze produkty są testowane przez czeskich i słowackich przewoźników. Czy uda się Karosie dzięki Midasowi i Midway`owi przełamać supremację SOR`a w klasie midibusów? Zobaczymy. Co dla nas szczególnie ciekawe, czescy specjaliści od marketingu zastanawiają się obecnie, czy nie wprowadzić tej konstrukcji też na polski rynek i stworzyć tutaj konkurencję dla doskonale sprzedających się autobusów Solbus C 9,5 i C 10,5 oraz Autosana…

Oprócz dwóch wspomnianych modeli, Karosa zaprezentowała w Brnie także znane już autobusy, jak: Ares 15M, Axer 12,8M, B951E, City Bus 18M, Iliade RTX oraz Daily S2000. Szkoda, że nie pokazano modelu Ares 10,6M z platformą wjazdową dla niepełnosprawnych, który został wyprodukowany na zamówienie słoweńskiego klienta. O ile w autobusach miejskich zastosowanie specjalnych platform umożliwiających wjazd osobom na wózkach inwalidzkich oraz z wózkami dziecięcymi staje się standardem, o tyle w autobusach międzymiastowych nie jest to jeszcze regułą, co przede wszystkim wynika ze sporych komplikacji technicznych przy montażu tego typu urządzenia.

Warto również wspomnieć o stylistycznych zmianach, które nastąpiły w czerwcu br. we wnętrzu niskopodłogowego autobusu IrisBus Agora (pierwsze zmodernizowane autobusy trafiły do firmy Dopravni Podnik Karlove Vary). Restyling został wymuszony zmieniającymi się trendami we wzornictwie autobusowym i został oparty o wskazówki oraz opinie dotychczasowych użytkowników. Zmiany objęły: poręcze i sposoby ich mocowania, uchwyty, ścianki oddzielające wejścia do autobusu od głównej części przestrzeni pasażerskiej, podsufitkę oraz oświetlenie wnętrza. Zmienił się także kolor tworzywa, z jakiego wykonana jest deska rozdzielcza oraz kabina kierowcy, która jest bardziej dopasowana do kolorystki przestrzeni pasażerskiej. Inne jest rozmieszczenie wewnętrznych wyświetlaczy z informacjami dla pasażerów. Ponadto zamontowano nową, zintegrowaną z kolumną kierownicy, deskę rozdzielczą firmy VDO, a w standardowym wyposażeniu montowane będą siedzenia firmy STER.

Więcej informacji na temat sprzedaży Karosy na czeskim rynku – patrz czeski rynek w I połowie 2004 r.

SOR

Łączny udział producenta z Libchavy na czeskim rynku w 2003 r. wyniósł – 22,7%, w tym w segmencie autobusów miejskich – 13,1%, międzymiastowych – 31,3% i turystycznych 7,9%. W 2003 r. SOR wyprodukował ogółem 229 egz., z czego na czeskim rynku sprzedano 202 szt.

Firma SOR została założona w 1991 r. rozpoczęła podbój czeskiego rynku od zaprezentowania swojego pierwszego autobusu lokalnego – C 7,5 na wystawie AUTOTEC 1994 w Brnie. Przez ostatnie 10 lat firma dynamicznie rozwijała swoją ofertę, która obecnie obejmuje modele o długości 9,5, 10,5 i 12 metrów w czterech podstawowych wariantach: B (miejski z odmianą niskowejściową BN dla opcji 12-metrowych), C (międzymiastowy), LC (międzymiastowy o podniesionym komforcie – kombi) i LH (turystyczny). Dwie ostatnie wersje nie występują w konstrukcjach o długości 12 metrów, natomiast opcja 7,5 nie jest już produkowana w związku z trudnościami technicznymi, jakie wystąpiły przy montażu silników spełniających normę Euro 3. W 2003 r. SOR sprzedał łącznie 202 autobusy w Czechach, w tym 34 szt. w wersji miejskiej (B), 158 szt. w wersji lokalnej (C) i 10 szt. w wersji turystycznej (LC). W ujęciu pojemnościowym pierwsze miejsce pod względem sprzedaży zajmuje wersja 10,5 – 155 szt., a rodzina 9,5 – 47 szt.

W Brnie mieliśmy okazję zobaczyć najnowszy produkt firmy, czyli miejski autobus niskowejściowy – SOR BN 12 z charakterystycznym „garbem”, podnoszącym górną krawędź dachu pojazdu nad tylną wysokopodłogową częścią. Pojazd pokazano zarówno w wersji czterodrzwiowej, jak i dwudrzwiowej (model firmy Ecobus zasilany CNG). W tej dość intrygującej konstrukcji pierwsze drzwi są jednoskrzydłowe (o szerokości 810 mm), natomiast szerokość pozostałych zastosowanych drzwi wynosi 1285 mm. Wysokość wejścia w części niskopodłogowej wynosi 360 mm, a w strefie wysokiej podłogi – 600 mm. Autobus może zabrać na swój pokład 102 pasażerów, w tym 30-33 na miejscach siedzących. Rozplanowanie wnętrza w wersji czterodrzwiowej charakteryzuje się wyodrębnieniem w środkowej części pojazdu dwóch miejsc postojowych dla wózków inwalidzkich lub dziecięcych. W tej strefie wprowadzono cztery składane siedzenia, a trzy fotele ulokowane po prawej stronie zwrócone są prostopadle do kierunku jazdy. Na wysokości 2/3 długości pojazdu wprowadzono dwa stopnie poprzeczne prowadzące do tylnej części, które – nie da się ukryć – komplikują przemieszczanie się potoków pasażerskich. Przedstawiciele SOR`a pytani o powody wprowadzenia konstrukcji niskowejściowej, a nie z obowiązującymi trendami niskopodłogowej, podkreślali przede wszystkim względy ekonomiczne, które zaważyły na takiej decyzji. Po pierwsze: dzięki temu utrzymano pełną unifikację produkowanej gamy pojazdów, co znacznie ograniczyło konieczność wprowadzenia nowych części zamiennych do BN12 i związanych z tym szkoleń pracowników serwisów; po drugie: zastosowanie tradycyjnego mostu napędowego jest znacznie tańsze zarówno w momencie zakupu pojazdu, jak i w jego dalszej eksploatacji. Po trzecie: niezależnie czy jest to konstrukcja niskopodłogowa czy niskowejściowa przewoźnik otrzymuje taką samą subwencję od Ministerstwa Transportu… Oprócz omawianego modelu BN10,5 SOR pokazał również autobusy międzymiastowe C 10,5 i LH 10,5, które przedstawialiśmy już na łamach InfoBusa.

Tuż obok stoiska producenta z Libchavy swoją ofertę zaprezentowała firma Ekobus z przedstawicielstwem w Pradze, która montuje w fabrycznie nowych autobusach SOR kompletny system napędowy zasilany sprężonym gazem ziemnym. W Brnie mogliśmy zobaczyć najnowszy jej produkt – niskowejściowy autobus Ekobus City plus w wersji dwudrzwiowej. W standardowej wersji pojazdy SOR zasilane są wysokoprężnymi silnikami Iveco, natomiast w przypadku wersji CNG wprowadza się amerykańskie jednostki Cummins B 230G o pojemności 5,9 l (do autobusów miejskich), mocy 172 kW, natomiast do autobusów międzymiastowych stosuje się silniki o zwiększonej pojemności do 8,3 l i mocy – do 209 kW. Maksymalna prędkość autobusu wynosi 80 km/h, natomiast poziom zużycia paliwa na 100 km waha się w granicach 27,79 – 37,23 litrów. Umożliwia to pojazdowi pokonanie trasy od 400 do 500 km. Silnik jest dostarczany z kompletnym osprzętem z elektronicznym zespołem sterującym włączenie, układem zapłonowym i instalacją gazową. Spalinowe gazy wydechowe spełniają kalifornijskie limity emisji ULEV i są dodatkowo oczyszczane za pomocą katalizatora utleniającego DCL MINEX. To powoduje, że już teraz Ekobus z powodzeniem spełnia normy emisji spalin Euro 5. Ekobus posiada butle gazowe z materiałów kompozytowych, umieszczonych na dachu pojazdu w liczbie 5, 6 lub 7 sztuk. Ich jednostkowa pojemność wodna wynosi 126 l, co daje łączną wielkość zbiornika od 625 do 875 litrów. Ciężar jednej butli wynosi 40 kg. Butle osadzone są na aluminiowej ramie przymocowanej do autobusu za pomocą uchwytów dachowych, montowanych przez producenta autobusu. Wysokociśnieniowa stalowa instalacja gazowa o średnicy rurek 12 mm jest dwuobwodowa – jedna gałąź służy do napełniania zbiorników, druga do zasilania gazem silnika. Do regulacji przepływu paliwa służą zawory elektropneumatyczne.

Emisja szkodliwych związków (g/kWh)

Obecnie w ofercie Ekobusa występują następujące modele: miejski Ekobus City 10,5 (o pojemności pasażerskiej 90+1 miejsc), międzymiastowy Ekobus InterCity 10,5 (o pojemności pasażerskiej 75-81+1 miejsc), turystyczny Ekobus InterCity LC 10,5 (o pojemności pasażerskiej 46+1 miejsc) oraz dwie wersje 12-metrowe: miejski Ekobus City plus (o pojemności pasażerskiej 102+1 miejsc) i międzymiastowy Ekobus InterCity plus (o pojemności pasażerskiej 83+1). W Brnie został zaprezentowany najnowszy produkt firmy, czyli Ekobus City plus, który jednocześnie był 50. autobusem z zamontowanym przez firmę gazowym zasilaniem. Jak dowiedzieliśmy się od przedstawicieli Ekobus, w 2002r. wykonano 10 zabudów gazowych, w 2003 r. – 34, a do maja 2004 – wprowadzono gazowy system w 10 pojazdach. Jak do tej pory Ekobus głównie bazuje na serii 10,5 (48 szt.), natomiast w ujęciu funkcjonalnym połowę stanowiły autobusy miejskie, a drugą połowę – międzymiastowe. Obecnie najczęściej można spotkać gazowe Ekobusy we flocie Usti nad Labem (od 2001 r.), CSAD Havirov (od 2002 r.) i FTL Prostejov (od 2003 r.). Na początku lipca br. testy 12-metrowego autobusu Ekobus City plus przeprowadziło słowackie przedsiębiorstwo SAD Nitra, które jest zainteresowane zakupem kilku tego typu autobusów, w tym zaprezentowanego na AUTOTEC modelu 12-metrowego.

	EKOBUS CITY PLUS	EKOBUS INTERCITY PLUS
Liczba miejsc	102 +1	87
– siedzących	33 (30) + 1	51
– stojących	69 (70)	36
Układ drzwi	1-2-0	1-0-1
Maks. prędkość	80 km/h	100 km/h
Poziom hałasu
– zewnętrzny	79 dB (A)	79 dB (A)
– wewnętrzny	78 dB (A)	78 dB (A)
Parametry techniczne
Długość	11 770 mm	11 770mm
Szerokość	2 525 mm	2 525 mm
Maks. wysokość	3 200 mm	3 000 mm
Rozstaw osi	6 180 mm	6 180 mm
Wysokość podłogi	360 mm	800 mm
Szerokość drzwi
– I drzwi	810 mm	825 mm
– II drzwi	1 285 mm	740 mm
Średnica zawracania
– wewnętrzna	22 m	22 m
– obrysowa	24 m	24 m
Kąt natarcia
– z przodu	9°	10°
– z tyłu	8°	8°
Ciężar
Masa własna	9 200 kg +/- 3%	8 500 kg
Masa użyteczna	6 900 kg	6 600 kg
Dopuszczalna masa całkowita	16 500 kg	16 500 kg
Silnik CUMMINS 5,9 230 CNG Plus / Cummins C 8,3 CNG plus
Pojemność	5900 cm 3	8 300 cm 3
Moc (kW)	172	209
Maks. moment obrotowy	677	1153
Zużycie gazu	od 28 m3/100 km	25m3/100 km
Zasięg	450-700 km	450-700 km
Przestrzeń bagażowa </str Więcej z Działu Kontrakty Praca u podstaw w Czechowicach-Dziedzicach Kontrakty 07.12.2003 Koliber w Nowym Sączu Kontrakty 07.12.2003 Wsiadanie przednimi drzwiami do autobusów w Częstochowie Kontrakty 07.12.2003 Nowa lokalizacja dworca PKS w Pilźnie Kontrakty 07.12.2003 Gdańsk – Sopot Kontrakty 07.12.2003 Kultura w autobusach MZK Przemyśl Kontrakty 07.12.2003 Podwyżka w Gdańsku? Kontrakty 07.12.2003 Pierwszy Jelcz w MPK Radom Kontrakty 07.12.2003 PKM Gdynia kupuje Volvo 7000A Kontrakty 07.12.2003 Zmiany w opłatach w Radomiu Kontrakty 07.12.2003 Poszukiwani kontrolerzy w Gorzowie Kontrakty 07.12.2003 Gadające autobusy w Rzeszowie Kontrakty 07.12.2003 Kapena w Jarocinie Kontrakty 07.12.2003 Nowa linia autobusowa w Rzeszowie Kontrakty 07.12.2003 Spokojniej w Katowicach Kontrakty 07.12.2003 Zmiana kontrolerów w Starachowicach Kontrakty 07.12.2003 Odłożenie przetargu w Kielcach Kontrakty 07.12.2003 Cięcia w Tychach Kontrakty 07.12.2003 MPK w Kielcach testuje biopaliwo Kontrakty 07.12.2003 Nowa firma na linii Wałbrzych-Świdnica Kontrakty 07.12.2003 Pikieta „Solidarności” w Kielcach Kontrakty 07.12.2003 Solaris w Wejherowie Kontrakty 07.12.2003 Kraków kupuje Solarisy Kontrakty 07.12.2003 Volvo we Wrocławiu Kontrakty 07.12.2003 Zmiany w MKS Krosno Kontrakty 07.12.2003 Delphi przejmuje Grundig Car InterMedia System Kontrakty 07.12.2003 Scania w PKS Białystok Kontrakty 07.12.2003 Wsiadanie tylko przednimi drzwiami również w Lublinie Kontrakty 07.12.2003 Bilet do dwóch przystanków w Bielsku-Białej Kontrakty 07.12.2003 Program naprawczy w Łodzi Kontrakty 07.12.2003 Wzrost kontroli biletowych w Bielsku-Białej Kontrakty 07.12.2003 Gmina chce być udziałowcem w PKS Myślenice Kontrakty 07.12.2003 Białystok kupuje Solarisy Kontrakty 07.12.2003 MAN zmienia adres Kontrakty 07.12.2003 Autosan zwalnia Kontrakty 07.12.2003 Likwidacja ZOKM Białystok? Kontrakty 07.12.2003 Solaris w Białymstoku Kontrakty 05.11.2003 Rekordowe zatrudnienie w MAN STAR TRUCKS & BUSSES Kontrakty 05.11.2003 E-informacja na temat funduszy europejskich Kontrakty 05.11.2003 Nowy autobus Volvo 7000 w sieci ZKM w Gdyni Kontrakty 05.11.2003 Więcej z Działu Przewoźnicy Rumunia odbiera 600 szkolnych minibusów Przewoźnicy 01.08.2014 Słupsk z warunkowym zakupem 18 autobusów Przewoźnicy 01.08.2014 PKM Jaworzno chce kupić elektrobus Przewoźnicy 01.08.2014 PKM Świerklaniec z czterema hybrydami Volvo Przewoźnicy 01.08.2014 Mobilis z autobusami Euro 6 w Krakowie Przewoźnicy 01.08.2014 MAN – inteligentne prowadzenie w mieście Przewoźnicy 31.07.2014 Jastrzębie Zdrój: PKM sprzedaje dwa Jelcze Przewoźnicy 30.07.2014 Stuttgart: SSB kupi 20 autobusów Przewoźnicy 30.07.2014 Biella: Solaris, Scania i Irizar zwycięzcami przetargu Przewoźnicy 30.07.2014 Hawr: Kontrakt na 56 autobusów Przewoźnicy 30.07.2014 Florange: Przetarg na 47 autobusów Przewoźnicy 30.07.2014 Pitesti: Zaproszenie do przetargu na 70 autobusów Przewoźnicy 30.07.2014 Regensburg: RVB zakupi 10 szt. Citaro Przewoźnicy 30.07.2014 Warszawa: Autobusy w Godzinę „W” Przewoźnicy 30.07.2014 Warszawa: Lipcowe wydanie „Klaksonu” Przewoźnicy 30.07.2014 PolskiBus.com dobrze oceniany w sieci Przewoźnicy 30.07.2014 Sejm odrzuca zwolnienie autobusów z viaTOLL Przewoźnicy 30.07.2014 Czy PKS Białystok wyjdzie na prostą? Przewoźnicy 30.07.2014 Lublana odbiera gazowe lwy Przewoźnicy 30.07.2014 Solarisy dla Częstochowy już prawie gotowe Przewoźnicy 29.07.2014 Sewilla: TUSSAM wybiera autobusy MAN Przewoźnicy 29.07.2014 Tomaszów Mazowiecki: MZK sprzedaje Jelcze 120M Przewoźnicy 29.07.2014 Zielona Góra: PKS i jeden bilet dziennie za 5 zł Przewoźnicy 29.07.2014 Polkowice: Przetarg na linie do Dalkowa Przewoźnicy 29.07.2014 Gmina Lubin z darmowymi autobusami Przewoźnicy 26.07.2014 Jelcz z Izbą Pamięci Przewoźnicy 25.07.2014 Pierwsze Solarisy w Żylinie! Przewoźnicy 25.07.2014 PKM Tychy chce kupić 36 gazowych autobusów Przewoźnicy 25.07.2014 Cztery hybrydy Volvo dla PKM Świerklaniec! Przewoźnicy 25.07.2014 DB Bahn z nowym pomysłem na Czechy i Słowenię Przewoźnicy 24.07.2014 Opłakany stan wałbrzyskich minibusów Przewoźnicy 24.07.2014 TigerExpress z nowym rozkładem jazdy Przewoźnicy 24.07.2014 Gorzów Wlkp.: Testy MAN-a Lion`s City L Przewoźnicy 23.07.2014 Radomsko: MPK kupi trzy używane autobusy Przewoźnicy 23.07.2014 Sztrasburg: CTS kupi 17 autobusów Iveco Przewoźnicy 23.07.2014 BVG przetestuje piętrową Scanię Przewoźnicy 22.07.2014 Meteor walczy w Lublinie Przewoźnicy 22.07.2014 Stargard Szczeciński zamawia pierwsze midibusy Przewoźnicy 22.07.2014 Konferencja prasowa Sindbada ws. wypadku pod Dreznem Przewoźnicy 22.07.2014 Wrocław: MPK sprzeda cztery autobusy Przewoźnicy 21.07.2014 Więcej z Działu Producenci Daimler Buses: wyniki za I połowę 2014 r. Producenci 05.08.2014 MAN wygrywa gigantyczny kontrakt Deutsche Bahn Producenci 05.08.2014 NowySolaris: Piąty detal odsłonięty! Producenci 30.07.2014 Elektryczne starcie w Warszawie: Sąd odrzuca skargi BYD i MZA! Producenci 30.07.2014 Solbus rusza z eksportem! Producenci 29.07.2014 Solaris i cztery elektrobusy dla Berlina! Producenci 29.07.2014 BVG przetestuje piętrową Scanię Citywide LFDD Producenci 25.07.2014 Volvo i ABB razem na rzecz autobusów elektrycznych Producenci 24.07.2014 Czesi kupili już 500 Solarisów Producenci 24.07.2014 Hybrydowe Volvo po raz kolejny rusza w Polskę Producenci 22.07.2014 Solaris: IV odsłona nowego Solarisa Producenci 20.07.2014 Alcoa wchodzi w segment minibusów Producenci 20.07.2014 Setra TopClass 500 debiutuje w Europie Producenci 20.07.2014 15 Mercedesów CapaCity dla LAC Grenada Producenci 20.07.2014 Bridgestone inwestuje w polskie fabryki Producenci 16.07.2014 Pierwszy gimbus na bazie Eurolidera 9 (i to z windą) Producenci 16.07.2014 Wizja przyszłości transportu wg Mercedes-Benz Producenci 14.07.2014 AMZ z gotowymi autobusami dla Krakowa Producenci 14.07.2014 Kolejny polski elektrobus w Niemczech Producenci 14.07.2014 Elektryczne przegubowce VDL dla Kolonii Producenci 12.07.2014 Rok nowego Sprintera Producenci 11.07.2014 Iveco: Pierre Lahuta szefem CNH Industrial Group Producenci 10.07.2014 Elektryczne starcie w Warszawie: MZA i BYD idą do sądu Producenci 07.07.2014 Elektryczna premiera w Łodzi Producenci 07.07.2014 24-metrowy Trambus Bozankaya Producenci 03.07.2014 Volvo i 124 przegubowców dla Rio de Janeiro Producenci 03.07.2014 Na gazie ze Słupska do Meksyku Producenci 03.07.2014 Caen odbiera pierwsze Crealisy Producenci 03.07.2014 Cummins coraz popularniejszy w autobusach VDL Producenci 03.07.2014 Goodyear: Sieć TruckForce z czasem reakcji: 138 minut Producenci 02.07.2014 Stawiski: CMS AUTO dostarczy minibus Producenci 02.07.2014 Scania na IAA: Premiera Citywide w wersji hybrydowej Producenci 01.07.2014 EvoBus Polska zmienia swoją strukturę Producenci 01.07.2014 ZeEUS wystartował w Sztokholmie Producenci 30.06.2014 Kolejne odsłony IV generacji Urbino Producenci 30.06.2014 CBM – Car et Bus Maintenance – teraz także w Polsce! Producenci 30.06.2014 Mundialowe autobusy z oponami Producenci 26.06.2014 Cztery premiery Setry na IAA 2014 Producenci 26.06.2014 U-AP 001, czyli nowa autobusowa opona Bridgeston Producenci 24.06.2014 Nowy Daily rozpoczął Roadshow Producenci 23.06.2014 Więcej z Działu Infrastruktura GDDKiA: Terminy otwarcia kolejny dróg Infrastruktura 21.07.2014 Wielkopolskie: Otwarto obwodnicę Opalenicy Infrastruktura 17.07.2014 A1: Kolejny MOP otwarty Infrastruktura 17.07.2014 A2/A4: Osobne pasy dla aut z viaAUTO Infrastruktura 15.07.2014 Szczecin: Modernizacja zajezdni SPAK Infrastruktura 10.07.2014 A4: Częściowo zamknięty węzeł Prąd Infrastruktura 09.07.2014 A4: Remont dolnośląskiego odcinka od 14 lipca Infrastruktura 08.07.2014 Od soboty ruszy dworzec MDA w Krakowie Infrastruktura 26.06.2014 Kraków: Koniec remontu Dworca MDA Infrastruktura 25.06.2014 A6: Węzeł Szczecin Dąbie oddany do ruchu Infrastruktura 18.06.2014 Szczecin: powstał nowy węzeł komunikacyjny Infrastruktura 18.06.2014 Szczecin: Nowe miejsca parkingowe dla autokarów Infrastruktura 10.06.2014 Opolskie: Od czwartku remont nawierzchni autostrady A4 Infrastruktura 05.06.2014 GDDKiA: Autostradą do Czech Infrastruktura 26.05.2014 Rzeszów: SKANSKA rozbuduje autobusową zajezdnię Infrastruktura 22.05.2014 GDDKiA: Do końca roku 264 km nowych dróg Infrastruktura 22.05.2014 A4: Za autostradę zapłacisz kartą Infrastruktura 15.05.2014 GDDKIA: Proces likwidacji autostradowych bramek Infrastruktura 15.05.2014 GDDIKIA: Gotowa S3 z Gorzowa Wlkp. do Międzyrzecza Infrastruktura 15.05.2014 MIR: W maju autostradowe połącznie do Czech Infrastruktura 09.05.2014 MIR: Sieć „ekspresówek” do 2020 r. Infrastruktura 09.05.2014 MIR: Autostradą A1 nad morze! Infrastruktura 09.05.2014 GDDKiA: Wielkanocne ograniczenia w ruchu Infrastruktura 16.04.2014 GDDKiA: Kolejne odcinki S8 i S14 już otwarte! Infrastruktura 16.04.2014 Wrocławski system BRT chcą zaprojektować dwie firmy Infrastruktura 14.04.2014 Rzeszów: MPK rozbudowuje zajezdnię Infrastruktura 02.04.2014 Krasnystaw: Miasto kupi minibus Infrastruktura 17.03.2014 Ruszył remont Małopolskiego Dworca Autobusowego Infrastruktura 10.03.2014 Elektryczny metrobus coraz bliżej Wrocławia Infrastruktura 07.03.2014 Skanska przebuduje zajezdnię MPK Wrocław Infrastruktura 07.03.2014 Kraków: Remont płyty górnej RDA Infrastruktura 07.03.2014 Bydgoszcz: Przebudowa pętli Błonie Infrastruktura 21.02.2014 Poznań: Od jutra rusza nowy dworzec autobusowy Infrastruktura 22.11.2013 Mirzec: Koniec remontu drogi nr 744 Infrastruktura 15.11.2013 Konin: Mieszkania zamiast autobusowego dworca Infrastruktura 08.11.2013 Birmingham: Autobusy monitorowane on-line Infrastruktura 08.11.2013 MSW: Od dziś kontrole na granicach Polski Infrastruktura 08.11.2013 Brzeg Dolny: Nowy most nad Odrą otwarty Infrastruktura 31.10.2013 MTBiGM: viaTOLL skuteczny i potrzebny Infrastruktura 31.10.2013 S5: Przetarg GDDKiA na budowę odcinka Poznań – Wronczyn Infrastruktura 31.10.2013 [mailerlite_form form_id=1]