Zlot czechosłowackich autobusów w Lešanach – 2010

Tegoroczna impreza odbyła się 22 maja w ramach dnia otwartego Muzeum Wojskowego w Lešanach. W majowy weekend ta niewielka miejscowość zamieniła się w stolicę zabytkowej czechosłowackiej motoryzacji. Głównie dzięki klubowi autobusów zabytkowych (RTO Klub) zwiedzający mogli podziwiać 24 autobusy pamiętające czasy Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej. Oprócz nich można było zobaczyć setki często nieznanych nad Wisłą samochodów osobowych i użytkowych oraz pokazy sprzętu bojowego i inscenizacje walk.

Najstarszym autobusem zlotu była Skoda 706 RO –pierwszy masowo produkowany po wojnie czechosłowacki autobus. Wytwarzano ją w latach 1947-1958. Liczną reprezentację na zlocie miał jego następca, czyli Skoda 706 RTO (m.in. 706 RTO MTZ i RTO LUX). Pojawił się również, produkowany wyłącznie na eksport, polski Jelcz 041.

Niemal połowę zaprezentowanych autobusów stanowiły mało znane w Polsce „jedenastki”, czyli autobusy Karosa ŠM/SL/SD 11. Poszczególne skróty oznaczają: SL –„Škoda Městská”, czyli miejska Skoda;SL –„Škoda Linková–czyli Skoda podmiejska oraz SD –Škoda Dálková, czyli dalekobieżna. Autobusy te produkowano w latach 1965-1981 w obecnej fabryce Irisbus w miejscowości Vysoke Myto. Co ciekawe, trzy sztuki ŠM11 pojawiły się na warszawskich ulicach w latach 1970-71. Oficjalnie jednak nie spełniły one oczekiwań warszawskiego przewoźnika i szybko zostały sprzedane.

Ciekawostką zlotu był kompletnie nieznany w Polsce owoc czechosłowacko-jugosławiańskiej współpracy –minibus Avia A21 TAZ Neretva. Pod koniec lat 80 Czesi zaczęli dostarczać podwozie Avia A21.1 (produkowane w latach 1983-1993) wraz z silnikiem i skrzynią biegów do zabudowy w jugosłowiańskiej firmie TAZ (Tvornica Autobusa Zagreb). Tam na jego bazie powstawał minibus długości 5430 mm i z układem drzwi 1-1-0. Większość wyprodukowanych autobusów służyła głównie do przewozów lokalnych. W najpopularniejszej wersji TAZ mógł przewozić 13+1 (14+1) pasażerów, w tym 12 osób w części pasażerskiej, jedną lub dwie osoby na fotelach w rzędzie obok kierowcy oraz kierowcę.

Do napędu minibusu TAZ Neretva wykorzystywano 3,6-litrowy 4-cylindrowy silnik Diesla Avia 712.18 o mocy 61 kW (83 KM) przy 3000 obr./min. Osiągał on maksymalny moment obrotowy 312 Nm przy 1800 obr./min. Napęd przenoszony był na koła poprzez 5-bięgową skrzynię manualną Praga 5P20. TAZ Neretva był oferowany również jako pojazd użytkowy. Pozbawiano je części foteli a w miejsce bocznych szyb wstawiano blachę. Tworzono również wersje specjalne tego samochodu, m.in. prototypy karetek, które można było spotkać jeszcze w latach 90. na ulicach Pragi.

Poniżej podstawowe dane techniczne Avia TAZ Neretva: