XI Międzynarodowe Targi – GLOB 2004

W dniach 26-28 marca br. odbyły się w Katowicach jedenaste Międzynarodowe Targi Turystyki GLOB, będące najważniejszą wystawą tego typu w Polsce otwierającą sezon turystyczny. W trzydniowych pokazach wzięło udział około 170 wystawców z kraju i zagranicy. W tym roku wyraźnie było wdać spadek zainteresowania firm z branży turystycznej tą imprezą, w tym również zabrakło obecnych w zeszłym roku firm autobusowych: UKF Katowice (przedstawiciela hiszpańskiego Ayats`s) i Volvo Polska. Natomiast spośród obecnych przedstawicieli producentów – Bova Polska, EvoBus Polska i Solaris Bus & Coach, tylko ta ostania firma miała swoje stoisko wewnątrz hali (zresztą największe pod względem zajmowanej powierzchni na całych targach). Powód takiej mizerii jest jeden – coraz mniejsza sprzedaż w tym segmencie, która w zeszłym roku spadła do pułapu 72 szt. Gdyby traktować frekwencję na targach jako wyznacznik sytuacji na rynku, to odzwierciedleniem zeszłorocznego spadku były lekkie pustki na październikowym Salonie Turystycznym w Poznaniu. Czy bardzo słaba autokarowa reprezentacja w Katowicach wróży temu segmentowi podobną zapaść jak przed rokiem? Eksperci i sprzedawcy nie są zgodni w tej spawie, ale raczej wszyscy spodziewają się polepszenia koniunktury dopiero w 2005 roku.

Będąc przy okazji targów w Poznaniu warto tutaj pokusić się o porównanie ceny za metraż powierzchni wystawienniczej. Na „Tour Salonie 2003” wynosiła ona 64 euro netto za 1m2 wewnątrz i 32 euro netto za 1m2 na zewnątrz. W Katowicach metr kwadratowy powierzchni kosztował 49 euro netto wewnątrz i 15 euro netto na zewnątrz. Jeżeli przy tym poziomie cen mieliśmy taką sytuację, że firmy rezygnowały z uczestnictwa w śląskiej imprezie, to Międzynarodowe Targi Poznańskie muszą zmienić w tym roku swoją politykę względem opłat za stoiska, gdyż w przeciwnym razie zostaną na Salonie Turystycznym tylko dwie – trzy firmy, które na to stać. Pozostałe zaczną organizować spotkania dla klientów w swoich siedzibach. A o to chyba nie chodzi.

Najważniejszym wydarzeniem podczas tegorocznych targów turystyki w Katowicach była niewątpliwie konferencja „Tworzenie silnego lobbyingu na rzecz transportu pasażerskiego" zorganizowana wspólnie przez Solaris Bus & Coach i Polskie Stowarzyszenie Przewoźników Autokarowych. Spotkanie poprowadziła, jak zawsze niezawodnie , wiceprezes Solaris Bus & Coach, Solange Olszewska, a na pytania przewoźników odpowiadała Monika Zukowska, specjalista Wydziału Transportu Pasażerskiego Ministerstwa Infrastruktury oraz Jerzy Śliwiński, Wojewódzki Śląski Inspektor Transportu Drogowego. Ponadto Tomasz Ruczajewski wygłosił krótką prezentację działalności PSPA w środowisku przewoźników autokarowych. Pełen zapis tej konferencji przedstawimy w najbliższym wydaniu InfoBusa.

Bova Polska

Na katowickich targach swoją ofertę zaprezentowała firma Bova Polska , z której dyrektorem ds. sprzedaży, Maciejem Góreckim przeprowadziliśmy bardzo interesujący wywiad, zamieszczony poniżej. Przedstawiciel holenderskiego koncernu pokazał trzyosiowy model

14-430 XE o długości 13580mm z silnikiem DAF XE315C1 o mocy 315 kW (430 KM) i pojemności 57 + 1 + 1 pasażerów. Równo rok temu Bova przekazała 500. autokar o długości przekraczającej 12 metrów. Był to 15-metrowy autokar Futura FHD 15-430XE Magnum, zamówiony przez niemieckiego przewoźnika Reisedienst von Rahden. Łącznie firma posiada 10 autokarów Bova, których używa głównie w dalekobieżnych połączeniach z Polską, Litwą, Mołdawią i Rosją. Jej właściciel, pan von Rahden, w swoim przemówieniu podczas uroczystego odbioru jubileuszowego autokaru Bova zawarł m.in. bardzo cenną radę (również jak najbardziej na czasie dla polskich przewoźników): „Prowadź przewozy tam, gdzie nie wyląduje żaden samolot…"

Przy okazji warto dodać, że na początku br. Bova ogłosiła, iż zwiększy produkcję swojego flagowego modelu Magiq w odpowiedzi na znaczny wzrost zainteresowania tym modelem. Oczekuje się, że udział autokaru Magiq w łącznej liczbie wytwarzanych przez Bovę pojazdów, wynoszący obecnie około 10%, w 2004 roku wzrośnie do 20%. Doświadczenie w użytkowaniu autokarów Magiq oraz uwagi zgłaszane przez przewoźników spowodowały wprowadzenie kilku zmian. Jednym z głównych postulatów było zwiększenie uniwersalności pojazdu, co zaowocowało wprowadzeniem najbardziej chyba zauważalnej zmiany we wnętrzu, czyli całkowicie płaskiej podłogi. Dzięki temu, w przyszłości możliwe będzie stworzenie wersji dostosowanej do przewozu osób niepełnosprawnych, a także cieszącego się coraz większą popularnością wariantu z układem siedzeń 2+1. Już obecnie dostępne są także – bardzo pożądane ostatnio na zachodnioeuropejskim rynku – odmiany VIP o szczególnie luksusowym wyposażeniu, w którego skład wchodzą m.in. specjalne kuchnie pokładowe czy półkolisty układ siedzeń. W najbliższej przyszłości Bova zamierza opracować wersje o długości przekraczającej 12 metrów.

Rozmowa z Maciejem Góreckim, dyrektorem d.s. sprzedaży Bova Polska

Jak Pan ocenia tegoroczną edycję Targów Turystyki GLOB w Katowicach?

Targi Turystyki GLOB w Katowicach jak co roku stanowią doskonałą okazję spotkania dla rynku przewozów autokarowych w Polsce. To miejsce wymiany doświadczeń pomiędzy touroperatorami, przewoźnikami liniowymi a dostawcami autobusów turystycznych. Tegoroczna edycja odzwierciedla to, co dzieje się na rynku. Jako producent autobusów odczuwamy w dalszym ciągu ostrożność w inwestowaniu w tabor ze strony firm turystycznych. Optymizmem napawa jednak rynek przewoźników liniowych, którzy doceniają wagę wysokiej jakości świadczonych usług i bezpieczeństwa osiąganych dzięki posiadaniu nowoczesnej bazie transportowej.

W segmencie autobusów turystycznych w 2003 roku zanotowaliśmy spadek sprzedaży aż o 42 % w porównaniu z 2002 r. Jakie są, Pana zdaniem, główne powody takiej sytuacji? I czy będą one również w tym roku wpływały na poziom sprzedaży nowych autokarów zakupionych na polskim rynku?

Segment autobusów turystycznych w 2003 roku odzwierciedlał generalną tendencję spadkową na rynku polskim. Spadek sprzedaży nowych autobusów turystycznych był naturalnym efektem załamania się rynku turystyki przewozowej, które z kolei stało się konsekwencją kilku czynników takich jak wzrost kosztów, niekorzystnych dla przewoźników zmian przepisów transportowych czy wzrostu kursu euro w stosunku do złotego oznaczającego spadek siły nabywczej pieniądza potencjalnego klienta indywidualnego. Dodatkowo zapał do podróżowania ostudziła seria wypadków autobusów turystycznych.

Uważam jednak, że tzw. „poziom zero” został już osiągnięty i bieżący rok charakteryzować się będzie powolnym odradzaniem się turystyki przewozowej, a co za tym idzie wzrostem sprzedaży nowych autobusów turystycznych. Optymizmem napawa między innymi fakt, iż coraz więcej firm przewozowych zainteresowanych jest skorzystaniem z funduszy unijnych. I stąd coraz więcej inwestorów zamierzających zakupić nowy autobus turystyczny. Przy czym szczególną uwagę właściciele firm świadczących usługi przewozów turystycznych zwracają na kompleksową obsługę oferowaną przez producentów autobusów. Istotnym jest nie tylko możliwość dostawy autobusu turystycznego o bardzo wysokim standardzie, konkurencyjna cena, ale również niskie koszty eksploatacyjne czy fachowa pomoc w pozyskaniu dofinansowania z funduszy unijnych.

Te wszystkie elementy charakteryzują ofertę firmy BOVA POLSKA. Nasi klienci potwierdzają nowoczesność oferowanych przez nas produktów i przyjacielskie kontakty z nami jako przedstawicielami firmy BOVA. Podkreślają również, że ich zdaniem najniższe na rynku polskim koszty eksploatacyjne jakie charakteryzują autobusy turystyczne firmy BOVA utwierdzają ich o słuszności dokonanego wyboru.

Czyli możemy w tym roku oczekiwać poprawy sytuacji w tym segmencie rynku? Jaki wpływ na sytuację w tym roku może mieć zniesienie przepisu o zakazie sprowadzania pojazdów używanych niespełniających normy Euro 2?

Spodziewamy się nieznacznego wzrostu sprzedaży w segmencie autobusów turystycznych w bieżącym roku, a zdecydowanej poprawy w roku 2005. Zniesienie przepisu o zakazie sprowadzania pojazdów używanych niespełniających normy EURO 2 moim zdaniem nie będzie miał dużego wpływu na sprzedaż nowych autobusów. Poziom świadczonych usług w turystyce i przewozach liniowych jest jasno określony i nikt z właścicieli firm budujących swoją pozycję na rynku przez wiele lat nie zaryzykuje utraty swego dobrego imienia, a tym samym utraty klientów. Pojazdy używane mogą znaleźć swoich nabywców wśród klientów, którzy takimi pojazdami obsługują linie podmiejskie do 40 km., choć i w tym segmencie widać bardzo daleko idące zmiany.

W sierpniu 2003 r. BOVA została przejęta przez koncern VDL Groep. Czy dzięki temu Wasza oferta została poszerzona o autobusy marki Kusters, Jonckheere czy Berkhof? I czy dostajecie już zapytania od polskich klientów na temat pojazdów marek skupionych w VDL?

Tak, to prawda, iż nasza dotąd interesująca oferta poszerzyła się jeszcze dzięki obecności w grupie VDL. Do zaoferowania naszym klientom mamy szeroką gamę produktów od luksusowych autobusów turystycznych, poprzez autobusy miejskie, a skończywszy na minibusach. Oczywistym jest zainteresowanie rynku naszą nową ofertą dostosowaną do aktualnych potrzeb przewoźników. Szczególnym zainteresowaniem cieszą się obecnie nie tylko znane doskonale autobusy BOVA Futura i BOVA Magiq, ale również autobusy BERKOF Axial .

Bova Polska zajmuje się również sprzedażą autobusów używanych. Jak wygląda sytuacja na tym rynku? Wśród branżowych obserwatorów pojawia się opinia, że dzięki zjednoczeniu z UE ten segment przeżyje rozkwit. Co Pan o tym sądzi?

Sprzedaż autobusów używanych stanowi element kompleksowej usługi, jaką oferujemy jako BOVA POLSKA. 100% sprzedawanych przez nas w tym segmencie produktów stanowią autobusy odkupione od naszych Klientów odnawiających swój tabor w naszej firmie. Jest to niewątpliwa zaleta działalności firmy BOVA POLSKA podkreślana bardzo mocno przez naszych klientów, a przez nas traktowana jako standard. Klienci mogą bowiem załatwić z jednym rozmówcą w jednej firmie całość transakcji związanych z odnowieniem swojej bazy przewozowej. Zjednoczenie z Unią Europejską da nam nowe możliwości, jednak nie przewiduję rewolucji w tym segmencie.

W tym sezonie zimowym odbyło się wiele giełd autobusowych. Dwie firmy założyły stałe centra zajmujące się obrotem używanymi pojazdami. Czy BOVA POLSKA również planuje podobne działania w tym segmencie?

Nie wykluczamy w przyszłości wprowadzenia tego typu formy sprzedaży autobusów również u nas, choć obecnie nasza sprzedaż autobusów używanych nie wymaga organizowania przez nas dodatkowych imprez.

Bardzo dziękuję za rozmowę

EvoBus Polska

Na stoisku EvoBus Polska mogliśmy po raz kolejny podziwiać modele z najwyższej półki – Setrę S415HD i Mercedesa-Benz Travego. Warto tutaj przy okazji przypomnieć, że począwszy od października 2003 roku, DaimlerChrysler jako pierwszy producent autobusów standardowo wyposaża wszystkie autokary serii Mercedes-Benz Travego i Setra ComfortClass 400 oraz TopClass 400 w system elektronicznej stabilizacji toru jazdy (ESP). Komentując to posunięcie, Wolfgang Diez – dyrektor działu produkcji autobusów DaimlerChrysler, powiedział: „Tą decyzją robimy wielki krok naprzód w dziedzinie bezpieczeństwa na drogach, podkreślając naszą pozycję technologicznego lidera.” I dodał: „Zgodnie z danymi Niemieckiego Federalnego Biura Statystycznego, autobusy i autokary już obecnie są najbezpieczniejszym środkiem transportu i to ze sporą przewagą. Dzięki systemowi ESP chcemy, aby autokary stały się jeszcze bezpieczniejsze".

ESP (Electronic Stability System) to aktywny system zaprojektowany w celu poprawy bezpieczeństwa na drogach poprzez stabilizowanie kierunku jazdy. Układ pomaga w znacznym stopniu ograniczyć ryzyko wpadnięcia w poślizg podczas wykonywania manewrów skręcania i wymijania. W sytuacjach krytycznych pod względem tzw. „dynamiki jazdy", np. kiedy w zakręcie tor jazdy autokaru zaczyna odbiegać od wyznaczonego, siła hamowania jest regulowana osobno dla każdego koła. Jednocześnie, system odpowiednio przymyka przepustnicę. Oznacza to, że w granicach określonych prawami fizyki, można zapobiec wpadnięciu w poślizg tylnej części autokaru dzięki użyciu precyzyjnie obliczonej siły hamowania. ESP stale kontroluje także wartość przyspieszenia bocznego. Jeśli na długim łuku (np. na zjeździe z autostrady lub podczas szybkiej zmiany pasa ruchu) autokar znajdzie się w sytuacji krytycznej, jego prędkość zostaje automatycznie zmniejszona do poziomu, przy którym przywrócona jest stabilność. Zastosowany system ESP jest podobny w działaniu do wersji stosowanej w samochodach osobowych, ale został wyposażony w funkcje zaprojektowane lub rozwinięte specjalnie dla autokarów. Dział autobusowy DaimlerChrysler oferował system ESP jako opcję już od 2002 roku i wówczas stosunkowo niewielki koszt układu (około 1000 euro) spowodował, że ponad 40% klientów firmy w Niemczech zdecydowało się na zakup autokarów wyposażonych dodatkowo w tą innowację techniczną. To dodatkowo

Niewątpliwie autobusy z ESP oferowane przez EvoBus są pierwszymi pojazdami wyposażonymi w ten układ na polskim rynku. Zobaczymy, który z pozostałych producentów zdecyduje się na takie posunięcie.

Podczas targów mieliśmy okazję porozmawiać z Dominikiem Mokrzyckim, kierownikiem ds. sprzedaży w opolskiej firmie Bus-Serwis, która zajmuje się m.in. sprzedażą nowych i używanych autokarów marki Setra. Oto zapis tej rozmowy:

Jak obecnie wygląda rynek autobusów używanych w Polsce? Liczba giełd i ilość zamieszczanych ofert sprzedaży-kupna w prasie specjalistycznej raczej wskazuje na to, że jest to dopiero rozwijający się segment rynku.

Rynek autobusów używanych rozwija się w Polsce stopniowo i powoli. Rok 2003 i początek 2004 pokazują, że liczba sprzedanych  i sprowadzonych autobusów używanych zdecydowanie spadła. Dotyczy to przede wszystkim autobusów starszych, poniżej normy Euro 2. Przepis sprowadzania autobusów z minimum Euro 2 spowodował, że zaczął się tworzyć rynek wtórny autobusów  używanych. Liczba organizowanych w Polsce giełd oraz autokary na nich wystawiane świadczą o potrzebie organizowania tego typu targów. Coraz częściej dealerzy nowych autobusów proponując swoje produkty odkupują autobusy używane od swoich klientów.  Możliwość sprzedaży przez Internet, dostęp do informacji, fachowa prasa branżowa, doświadczenie przewoźników – to wszystko ułatwia dzisiaj zakup autobusów. Niestety, w dalszym ciągu w Polsce bardziej poszukiwana jest cena niż autobus.

Jakiego rodzaju autobusy używane (w ujęciu funkcjonalnym) i jakiej pojemności są obecnie najbardziej poszukiwane na polskim rynku?

W segmencie autobusów używanych zdecydowanie poszukiwane są autobusy standardowe 12-metrowe, wyposażone w klimatyzację, system audio-video, służące do obsługi dużej turystyki. Są również zapytania dotyczące krótkich autobusów do przewozów około 30 osób. 

Po 1 maja zniesiony zostanie przepis dotyczący zakazu rejestracji autobusów niespełniających norm czystości spalin (Euro 2). Czy w związku z tym nie obawia się Pan znacznego napływu używanych, tanich pojazdów z krajów Unii Europejskiej i tym samym zmniejszenia sprzedaży samochodów nowych?

Zniesienie przepisu zakazu rejestracji autobusów niespełniających norm Euro 2 i nie wprowadzenie żadnego ograniczenia ułatwi i poszerzy większą możliwość zakupu autobusów. Mimo to proszę zwrócić uwagę, patrząc na liczby, że wprowadzenie wcześniejszych ograniczeń nie wpłynęło w żaden sposób na sprzedaż nowych autobusów. W Polsce rynek wtórny autobusów nie jest jeszcze w stanie konkurować z rynkiem europejskim, mimo że ceny u nas są niższe. Zakup autobusu za granicą wiąże się z kursem euro, który w dalszym ciągu jest wysoki oraz z procedurą sprowadzenia autobusu do Polski (aspekt finansowy oraz celno-biurokratyczny).

Wśród branżowych obserwatorów pojawia się opinia, że dzięki zjednoczeniu z UE ten segment przeżyje rozkwit. Co Pan o tym sądzi?

Polska ciągle jest uznawana za rynek o dużym potencjale. Sprzedaż autobusów używanych napędza rynek autobusów nowych i to jest ścisła zależność patrząc na kraje UE. Wstąpienie do Unii spowoduje większą konkurencję w tym segmencie, a to powinno się przełożyć na dalszy jego rozwój, czego Państwu i sobie życzę.

Bardzo dziękujemy za rozmowę.

Solaris Bus& Coach

Producent z Bolechowa po raz pierwszy pokazał szerokiej publiczności swój najnowszy wyrób – trzyosiowy autokar wielkiej turystyki Solaris Vacanza 13 w barwach pierwszego właściciela tego typu pojazdu – niemieckiej firmy Schmetterling Reisen. Wcześniejsze ekspozycje Vacanzy 13 w naszym kraju miały miejsce w ramach specjalnej, jesiennej sesji dla dziennikarzy oraz podczas IX Giełdy Autokarów w Murowanej Goślinie). Wystawiony w Katowicach pojazd o długości 12900 mm, szerokości 2550 mm, zwiększonej wysokości do 3860 mm i rozstawie osi I i II – 2630 mm, może zabrać na swój pokład 53 pasażerów w wersji trzygwiazdkowej (opcja czterogwiazdkowa to 49+1+1) oraz 13 m3 bagażu. Dzięki wprowadzeniu trzeciej osi skrętnej uzyskano mniejsze naciski na poszczególne osie, co w konsekwencji umożliwiło zwiększenie ilości urządzeń pokładowych i zabranie cięższego bagażu. Aby ułatwić kontrolę kierowcy nad wydłużonym pojazdem podczas manewrowania i pokonywania ostrych zakrętów, zastosowano tylną oś wleczoną (ZF RL 85A/N) z tzw. „inteligentnym sterowaniem". Polega ono na umieszczeniu na pierwszej osi czujników, które w zależności od podjętych przez kierowcę manewrów wysyłają informacje do sterowników osi trzeciej. Tutaj dobierane są odpowiednie dla niej parametry w zależności od kąta skrętu pierwszej osi, prędkości i kierunku jazdy (wstecz lub do przodu). Podobnie jak w wersji dwunastometrowej, w autobusie Solaris Vacanza 13 zastosowano 6-cylindrowy silnik DAF XE 315C Euro 3 o mocy 315 kW (430 KM).

Pierwszym polskim odbiorcą najnowszej Vacanzy 13 będzie firma Imex z Jastrzębia Zdroju, która zamówiony pojazd powinna otrzymać już w maju br. O zakupie najnowszego produktu Solarisa rozmawiamy z jej prezesem, Zbigniewem Pilas:

Proszę opisać działalność biura podróży Imex.

Biuro Podróży „IMEX” istnieje od 1998 roku z siedzibą w Jastrzębiu Zdroju przy ul. Pszczyńskiej 416. Jest biurem młodym, ale prężnie rozwijającym się. Posiada bogatą ofertę wypoczynku w Grecji, Chorwacji jak również w kraju. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom klientów proponujemy wczasy w Egipcie, Turcji, Tunezji, we Włoszech i innych krajach świata. Biuro posiada własny transport autokarowy.

Co skłoniło Państwa do zamówienia autokaru Vacanza 13?

Autokar „Vacanza 13” zamówiliśmy z tych względów, iż naszym zdaniem jest to pojazd o bardzo dużym standardzie wyposażenia dostosowanego przede wszystkim dla wygody pasażerów. Przeznaczony jest on dla 55 osób + 2 osoby obsługi. Zwiększona ilość zabranych pasażerów ma duże znaczenie przy wyjazdach zagranicznych.

Imex jest pierwszym polskim nabywcą tego modelu. Czy nie obawiacie się Państwo roli „testera” tej najnowszej konstrukcji z Bolechowa?

Firma nasza jest pierwszym nabywcą tego modelu autokaru w Polsce i znając konstrukcję „Solarisa” z Bolechowa (pojazd nie jest pierwszym autobusem nabytym w tym przedsiębiorstwie) jesteśmy przekonani, iż jest to autokar najwyższej klasy, całkowicie odpowiadający naszym potrzebom.

Na jakich liniach będzie eksploatowana Vacanza 13?

Nabyta przez nas „Vacanza 13” eksploatowana będzie w sezonie wakacyjnym na liniach Polska – Grecja i Polska – Chorwacja, a po sezonie – wszystkie kraje Europy.

Bardzo dziękujemy za rozmowę.

Na zakończenie dodajmy, że łącznie w przeciągu ostatnich dwóch lat Solaris sprzedał 20 autokarów Vacanza 12, które trafiły m.in. do następujących przedsiębiorstw: Orlando Transport , Eurokar , Comfort Lines , Alga Złocieniec, Rumat, Karolina, Tur Trans, Triada (właściciel aż pięciu Vacanz) Miejski Zakład Komunikacji z Ostrowa Wielkopolskiego . Ponadto pierwsze egzemplarze zakupili też klienci zagraniczni z Łotwy i Niemiec.