Wywiad z Robertem Czaplą, dyrektorem Zarządu Transportu Miejskiego w Warszawie

Choć minął już styczeń, to myślę, że jest to jeszcze czas, kiedy możemy zapytać Pana jakie były najważniejsze wydarzenia w 2005 r. w warszawskiej komunikacji zarządzanej przez ZTM ?

Jednym z ważniejszych wydarzeń w warszawskiej komunikacji miejskiej było, bez wątpienia, uruchomienie nowych połączeń kolejowych w ramach Szybkiej Kolei Miejskiej. Rozwiązanie to w znacznym stopniu ułatwi komunikację pomiędzy peryferiami Warszawy i jej centrum.
Jesteśmy również zadowoleni z oddania do użytku kolejnej stacji metra przy pl. Wilsona. Myślę, że z tego faktu cieszą się również mieszkańcy Żoliborza.
Mówiąc o wydarzeniach w komunikacji w Warszawie nie można pominąć wprowadzenia wspólnego biletu Zarządu Transportu Miejskiego i Kolei Mazowieckich.
Wartym wspomnienia jest też fakt wprowadzenia pod koniec roku kompleksowych zmian w warszawskiej komunikacji miejskiej. Zmiany, okrzyknięte nawet rewolucją dotyczą zarówno przebiegu tras poszczególnych linii komunikacyjnych jak i rozkładów jazdy warszawskich tramwajów i autobusów. Mamy nadzieję, że dzięki nim wzrośnie komfort podróży publicznymi środkami komunikacji miejskiej.
Niewątpliwym sukcesem jest oddanie z końcem minionego roku nowego odcinka torów tramwajowych przy ulicy Powstańców Śląskich, łączącego Bielany z Bemowem.
Należy również wspomnieć o dwukrotnym całkowitym przeorganizowaniu ruchu pojazdów komunikacji miejskiej związanym z uroczystościami żałobnymi poświęconymi śmierci Jana Pawła II oraz Świętem Zmarłych. Myślę, że wszystko odbyło się bez większych utrudnień dla pasażerów. Mieliśmy nawet sygnały, że dzięki naszej inicjatywie nieco poprawiła się sytuacja na drogach wokół warszawskich nekropolii.

Poprosimy o trochę liczb. Ilu pasażerów przewiozły w Warszawie pojazdy transportu zbiorowego ? Czy z komunikacji miejskiej korzysta więcej, czy mniej osób (np. względem 2004 r.)? Ilu pasażerów posługuje się biletami okresowymi, ilu kasuje jednorazowe ?

Według naszych szacunków w 2005 roku, podobnie jak w 2004 roku, wszystkimi publicznymi środkami zbiorowego transportu m.st. Warszawy przewieźliśmy około 790 mln pasażerów. Wykupili oni 77.036.636 biletów, z czego 75% tej liczby stanowią wykupione bilety jednorazowe.

Komunikacja miejska nie może funkcjonować bez pieniędzy. Jak przedstawiał się udział wpływów z biletów ? Jaką kwotą dofinansowało komunikację miasto ?

W zeszłym roku przeznaczono na zakup usług z zakresu komunikacji miejskiej około miliard złotych. Wpływy ze sprzedaży biletów wyniosły niecałe 50% tej kwoty.

Jakie stawki płaci obecnie ZTM poszczególnym przewoźnikom (MZA, Connex, Mobilis, PKS Grodzisk) autobusowym za wykonywanie przewozów na rzecz ZTM ?

Zarząd Transportu Miejskiego zawarł różne umowy komunikacyjne z wieloma firmami przewozowymi. Na wysokość stawek za usługi ma wpływ wiele czynników. Bierzemy pod uwagę rodzaj taboru, jego stan techniczny, lokalizację i wielkość obszaru, który obejmuje usługa jak również termin obowiązywania umowy.
Stawki na koniec 2005 r. to :
MZA-5,92 zł. za wozokilometr,
Connex – autobusy wielkopojemne 6,39 zł, autobusy średniopojemne 5,43 zł,
Mobilis-4,12 zł,
ITS – 4,24 zł,
PKS Grodzisk-3,72 zł za wozokilometr.
Należy jednak pamiętać, że nie wolno porównywać tych liczb do siebie, gdyż poszczególni przewoźnicy wykonują swoje zadania różnym taborem oraz mają umowy na różny okres.

Czy przewoźnicy występowali o renegocjacje stawek w związku ze wzrostem kosztów, np. cen paliwa ?

Zarząd Transportu Miejskiego nie zajmuje się analizami cen paliwa. Zamawiamy usługi a problem cen paliw, czy też koszty pracownicze są domeną przewoźników.

Obecna taryfa przewozowa obowiązuje w Warszawie od 1 października 2001 r. Od tamtego czasu wiele się zmieniło, wzrosły ceny paliwa. Czy ZTM planuje wzrost opłat za przejazdy w Warszawie ?

Możliwość podniesienia stawek  w taryfie przewozowej obowiązującej w Warszawie ma jedynie Rada m.st. Warszawy. Nie ukrywam, że w sytuacji, kiedy wprowadzane są nowe ulgi na przejazdy, np. dla bezrobotnych, Zarząd Transportu Miejskiego, dysponując stałą liczbą środków przeznaczonych na zakup usług transportowych, zastanawia się nad ewentualną możliwością podniesienia cen niektórych biletów. Chodzi głównie o bilety okresowe, których ceny są najniższe w kraju. Jednak jak powiedziałem, ostateczny głos mają w tej sprawie radni.

W ubiegłym roku ujawniono przypadki niesprawności technicznej pojazdów wożących pasażerów. Były także prowadzone działania przez Inspekcję Transportu Drogowego. Czy ZTM może, a jeśli tak to jak, dyscyplinować przewoźników w tej dziedzinie ?

Dbałość o stan techniczny taboru to obowiązek firm przewozowych. Jest to zawarte w odpowiednich porozumieniach, na mocy których Zarząd Transportu Miejskiego ma możliwość kontroli stanu technicznego pojazdów. Dysponuje do tego celu odpowiednimi instrumentami finansowymi. Mamy jednak świadomość, że niektórzy z przewoźników dysponują dużą ilością pojazdów starego typu. Wiemy, że robią wszystko, oczywiście w miarę możliwości finansowych, aby ten stan zmienić. Jeden z nich, MZA, planuje zakup partii autobusów używanych.

Po kilku latach otwarto w Warszawie nową linię tramwajową. Jakie plany na przyszłość ? Gdzie pojawią się tory i zawiśnie sieć ?

Sprawa inwestycji dotyczących infrastruktury tramwajowej w Warszawie to domena Tramwajów Warszawskich. Z naszych informacji wynika, że władze Spółki dążą do realizacji opracowywanych już od pewnego czasu inwestycji, które byłyby odpowiedzią na rosnące zapotrzebowanie na zmiany komunikacyjne w Warszawie. Planowane jest połączenie dwóch odcinków torów na ulicy Powstańców Śląskich. Drugim projektem jest budowa odcinka wzdłuż ul. Modlińskiej, w kierunku Białołęki.

Pozostańmy przy transporcie szynowym. Od września do końca grudnia można było jeździć z Ursusa do Warszawy Wschodniej pociągami spółki Koleje Mazowieckie na podstawie ważnych biletów okresowych ZTM. Ile to kosztowało ZTM ? Jak Państwo oceniają to rozwiązanie ?

Uważamy, że możliwość podróżowania na wspólnym bilecie ZTM i KM to dla pasażerów dobra wiadomość. Pojawiają się opinie, że projekt ten nie jest jeszcze do końca dopracowany. Należy jednak pamiętać, że umowa pomiędzy Zarządem Transportu Miejskiego a Kolejami Mazowieckimi jest kompromisem. Niezwykle trudno było pogodzić interesy obydwu stron. W świetle obowiązującego prawa ZTM swoją działalnością obejmuje jedynie obszar m.st. Warszawy. Koleje Mazowieckie zakresem działania wykraczają daleko poza gminę warszawską. Każda ze stron funkcjonuje na podstawie odrębnych przepisów. Mamy różne taryfy biletowe oraz systemy ulg. Pomimo tego udało nam się osiągnąć w sprawie współpracy porozumienie.
Jeżeli chodzi o koszty tej współpracy poniesione ze strony ZTM, za podstawę ustalenia wynagrodzenia na rzecz Kolei Mazowieckich za wykonanie usługi przewozowej przyjmujemy liczbę biletów KM sprzedanych do zakodowanych na Warszawskiej Karcie Miejskiej biletów ZTM. Natomiast nie można teraz powiedzieć ile to kosztowało. Nie dostaliśmy jeszcze rachunku od Kolei Mazowieckich.

Kiedy doczekamy się jednego biletu aglomeracyjnego, umożliwiającego przemieszczanie się różnymi środkami komunikacji zbiorowej? Jakie działania są prowadzone w tym kierunku?

To pytanie proszę skierować do Sejmu. To tam muszą być przyjęte stosowne ustawy, np. definiujące pojęcie aglomeracji jak i sposoby i formy finansowania komunikacji miejskiej w ramach aglomeracji.

Porozmawiajmy o SKM. Jak oceniają Państwo funkcjonowanie tego przewoźnika? Ile kosztuje to ZTM? Czy spełnia pokładane nadzieje?

Szybka Kolej Miejska jest bardzo potrzebna zarówno warszawiakom jak i mieszkańcom podwarszawskich miejscowości. Dzięki niej będą oni mogli dojechać szybko i wygodnie do ścisłego centrum miasta. Docierają do nas oczywiście zarzuty, że SKM jest niewypałem. Dziennikarze zarzucają kolei, że ma za mało taboru i ma źle skonstruowany rozkład jazdy, bo pociągi kursują jedynie poza godzinami szczytu. Niektórzy nazwali ją wprost „kolejką wyborczą”. Nie mogę się jednak zgodzić z tymi zarzutami. Należy pamiętać, że Szybka Kolej Miejska zaczęła funkcjonować bardzo niedawno. Można powiedzieć, że przechodzi teraz okres „chorób wieku niemowlęcego”. Przez cały czas będzie się jednak rozwijać i jestem przekonany, że z czasem pasażerowie i media ją docenią. Za każdy pociągokilometr płacimy SKM 18,18 zł.

Dwa lata temu emocje wzbudzało finansowanie autobusowych linii podmiejskich. Jak obecnie przedstawia się to zagadnienie? Z jakimi podwarszawskimi gminami są podpisane porozumienia? Ile gminy dopłacają, żeby kursowały do nich „siedemsetki” i „osiemsetki”?

Obecnie z większością gmin, z którymi mamy podpisane porozumienia (Halinów, Izabelin, Jabłonna, Józefów, Konstancin – Jeziorna, Legionowo, Leszno, Lesznowola, Łomianki, Marki, Michałowice, Nadarzyn, Nieporęt, Otwock, Ożarów Mazowiecki, Piaseczno, Piastów, Raszyn, Sulejówek, Stare Babice, Wiązowna, Ząbki) współpracuje nam się bardzo dobrze. Z tytułu dofinansowania linii podmiejskich, do budżetu miasta wpływa rocznie ok. 5,5 mln zł. Mamy jednak problem z gminą Jabłonna, która od momentu podpisania porozumienia (31 marca 2004 roku) notorycznie wykręca się od dofinansowania dwóch linii przejeżdżających przez jej teren, czyli 723 i 801. Obecnie jest winna stolicy ok. 380 tys. zł. Sprawa jest w sądzie. A jeśli do 1 marca wójt nie ureguluje należności. Autobusy do Legionowa będą przejeżdżały przez Jabłonnę bez zatrzymywania się.

W połowie stycznia rozstrzygnięto przetarg na obsługę komunikacji miejskiej na Bielanach i Białołęce, jakie były najważniejsze warunki postawione oferentom? Kto wygrał przetarg i na jaki czas umowa została podpisana?

O tym, kto wygrał przetarg poinformujemy gdy już zostanie podpisana umowa. A stanie się to dopiero po rozpatrzeniu wszystkich protestów i po zakończeniu kontroli uprzedniej prowadzonej przez Urząd Zamówień Publicznych. Zwycięski przewoźnik będzie musiał wprowadzić do ruchu 50 fabrycznie nowych, niskopodłogowych, przegubowych i klimatyzowanych autobusów. W przynajmniej 10 z nich będzie musiał zamontować system do liczenia pasażerów. Poza tym, wszystkie autobusy będą musiały być wyposażone w łączność radiową z dyspozytorem.

Jakich przetargów na wykonywanie przewozów możemy się w najbliższym czasie spodziewać? Czy w rozpisywanych przetargach pojawią się jakieś instrumenty nacisku na sprawy ekologii, na przykład preferencje dla pojazdów z silnikami Euro4, czy zasilanych sprężonym gazem ziemnym?

Im większa konkurencja na rynku usług przewozowych, tym lepiej dla pasażerów. Jednak teraz jest jeszcze za wcześnie na to, żeby mówić kiedy i jakie przetargi na wykonywanie przewozów zostaną ogłoszone. A skoro nie wiadomo kiedy, to nie wiadomo też jakie wymagania będzie musiał spełnić tabor. Niewykluczone, że jednym z warunków będzie wyposażenie autobusów w silniki Euro4, czy też w jednostki napędowe zasilane gazem ziemnym.

MZA sp. z o.o. planuje uzupełnić swój tabor używanymi pojazdami. Jaka jest Państwa opinia na ten temat?

Jeśli będą to pojazdy nie starsze niż kilkuletnie, zadbane i wygodne, to będzie to z pewnością z korzyścią dla pasażerów. W końcu lepszy kilkuletni mercedes niż dwudziestoletni ikarus. Jednak szczegółowe pytanie proszę w tej sprawie kierować właśnie do MZA.

Tuż po nowym roku wprowadzono zmiany w układzie linii tramwajowych. Zmieniły się także rozkłady. Jakie opinie na ten temat docierają do ZTM ? Czy przygotowują Państwo jakieś korekty?

Jesteśmy w ostatnim okresie zasypywani lawiną listów i maili od pasażerów. Zdecydowana większość z nich to są oczywiście skargi i postulaty przywrócenia stanu poprzedniego. Pasażerowie skarżą się np. na to, że zabraliśmy im ich ulubioną linię, do której się przyzwyczaili czy, że przez zmiany tras, muszą się częściej przesiadać. Każdą opinię pasażerów bardzo dokładnie analizujemy. Na bieżąco też obserwujemy jak funkcjonuje komunikacja po zmianach. Jeśli zajdzie taka potrzeba wprowadzimy oczywiście niezbędne korekty. Stanie się to jednak nie wcześniej niż na przełomie marca i kwietnia.

Czego możemy życzyć Zarządowi Transportu Miejskiego?

Żeby warszawiacy zrezygnowali z poruszania się po mieście prywatnymi samochodami i przesiedli się do komunikacji miejskiej.

Tego życzymy Zarządowi Transportu Miejskiego w Warszawie. Życzymy też środków, które pozwolą zapewnić bezpieczną, sprawną i nowoczesną komunikację w stolicy.