Wyjaśnienia dotyczące przepisów ustawy o czasie pracy kierowców z dnia 24 sierpnia 2001r.

1.Przyrząd kontrolny (tachograf)
Ustawa o czasie pracy kierowców wdrożyła do polskiego porządku prawnego przepisy
Rozporządzenia Rady Nr 3820/85/EWG z dnia 20 grudnia 1985r. w sprawie ujednolicenia
niektórych ustaw socjalnych odnoszących się do transportu drogowego. Stosownie
do przepisów unijnych przyrząd kontrolny (tachograf) musi być instalowany i
użytkowany we wszystkich pojazdach przeznaczonych do przewozu osób lub rzeczy,
które mieszczą się
w obszarze zastosowania wyżej powołanego przepisu unijnego.
Przepisy rozporządzenia UE dotyczące norm czasu prowadzenia pojazdu, przerw
w prowadzeniu i obowiązkowego odpoczynku dobowego i tygodniowego, zostały zawarte
w rozdziale 2 ustawy.
W związku z powyższym, zgodnie z art. 35 ust. 1 ustawy, dla potrzeb rejestracji
czasu pracy kierowców, w pojazdach samochodowych używanych do przewozu osób
(pasażerów) i rzeczy, z wyłączeniem pojazdów wymienionych w art. 5 oraz z zastrzeżeniem
art. 34, powinny być instalowane i użytkowane tachografy.
Art. 10 ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym
i niektórych innych ustaw (Dz.U Nr 149, poz. 1452) zwalnia z obowiązku instalowania
i stosowania tachografów w następujących pojazdach używanych do przewozu osób
lub rzeczy:
– zarejestrowanych po raz pierwszy przed dniem 1 stycznia 1985r., albo
– nie objętych obowiązkiem wyposażenia w urządzenie rejestrujące prędkość jazdy,
czas jazdy i postoju na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997r.
Prawo o ruchu drogowym, albo
– zwolnionych na podstawie przepisów ustawy z dnia 20 czerwca 1997r. Prawo
o ruchu drogowym z obowiązku wyposażenia w urządzenie rejestrujące prędkość
jazdy, czas jazdy i postoju.
Zwolnienie to obowiązuje jednakże nie dłużej niż do dnia uzyskania przez Polskę
członkostwa w Unii Europejskiej. W tym okresie kierowcy prowadzący ww. pojazdy
będą mogli wypełniać w zastępstwie karty drogowe, o których mowa w art. 36
ust. 1 ustawy o czasie pracy kierowców. Karty drogowe mogą również prowadzić
kierowcy pojazdów samochodowych służących do przewozu osób lub rzeczy, które
zostały wyposażone w tachografy niespełniające wymagań ustawy o czasie pracy
kierowców, uwierzytelnione przed dniem 1 stycznia 2003r., do końca okresu ważności
dowodu uwierzytelnienia, jednak nie dłużej niż do dnia akcesji do Unii Europejskiej.
(art. 9 ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o zmianie ustawy o transporcie drogowym
i niektórych innych ustaw)

2. Czas pracy kierowców w komunikacji miejskiej
Stosownie do art. 5 pkt 3 ustawy o czasie pracy kierowców, przepisy rozdziału
2 dotyczące okresów prowadzenia pojazdów, obowiązkowych przerw w prowadzeniu
i gwarantowanych okresów odpoczynku kierowców, nie mają zastosowania do przewozów
wykonywanych pojazdami przeznaczonymi do przewozu osób w przewozach regularnych,
których droga przejazdu między początkowym a końcowym przystankiem nie przekracza
50 kilometrów.
Natomiast zgodnie z brzmieniem art. 16 ustawy, rozdział 3 odnosi się do kierowców
(pozostających w stosunku pracy i innych) wykonujących transport drogowy pojazdami,
wymienionymi w art. 5 pkt. 1 i 2, tzn. pojazdami przeznaczonymi:
– do przewozu rzeczy, których dopuszczalna masa całkowita, włączając przyczepy
lub naczepy, nie przekracza 3,5 tony oraz
– do przewozu osób, które ze względu na typ konstrukcyjny oraz wyposażenie
nadają się do przewozu najwyżej dziewięciu osób łącznie z kierowcą.
W związku z powyższym należy przyjąć, że przepisy rozdziału 2 i 3 ustawy nie
dotyczą kierowców komunikacji miejskiej /z wyjątkiem kierowców zatrudnionych
w przewozach regularnych, których droga przejazdu przekracza 50 kilometrów,
do których będzie miał zastosowanie rozdział 2 ustawy/. Jeżeli w przedsiębiorstwie
jest np. tylko jedna linia o długości „drogi przejazdu” przekraczającej 50
km, wówczas przepisy rozdziału 2 dotyczą tylko kierowców prowadzących autobusy
na tej linii.
Do kierowców komunikacji miejskiej należy stosować przepisy rozdziału 4 dotyczące
czasu pracy.
Odwołanie się w przepisach rozdziału 4 ustawy do postanowień jej rozdziału
2 lub 3 normujących maksymalny czas prowadzenia pojazdu, przerwy w prowadzaniu
i obowiązkowy okres odpoczynku dobowego, nie dotyczy kierowców wykonujących
przewozy regularne, o których mowa w art. 5 pkt 3 ustawy. Przywołanie tych
przepisów ma na celu wyłącznie podkreślenie konieczności spójnego stosowania
norm zawartych w rozdziale 2 lub 3 ustawy oraz w rozdziale 4 przez kierowców,
których dotyczą postanowienia rozdziału 2 lub 3.
Z mocy art.35 ust.1 pojazdy wymienione w art.5 pkt 3 są wyłączone z obowiązku
instalowania i użytkowania przyrządów kontrolnych. Wyłączenie to jest konsekwencją
nie stosowania w odniesieniu do pojazdów wymienionych w art.5, norm określonych
w rozdziale 2. Z tego też względu do przewozów wykonywanych w ramach komunikacji
miejskiej
/w zakresie art.5 pkt 3/ nie stosuje się również art. 34 ustawy zobowiązującego
do rejestracji przebiegu pracy kierowcy, a w szczególności okresów prowadzenia
i odpoczynku, tj. norm określonych w rozdziale 2.