WTR z umową na pierwsze autobusy hybrydowe dla PKS Poznań. Od Iveco

14 czerwca Związek Powiatowo-Gminny "Wielkopolski Transport Regionalny" podpisał umowę na dostawę 23 autobusów hybrydowych, które będą obsługiwać trasy w centralnej i zachodniej części województwa.

Kontrakt zawarto z firmą ABP Bus & Coach – dilerem marki Iveco w Polsce, która pokonała firmę Scania Polska w ramach ogłoszonego w marcu przetargu. Z dofinansowaniem z rządowego programu Polski Ład. Pierwsze pojazdy przyjadą do Poznania jeszcze w tym roku - z czeskiej fabryki w Vysokie Myto.

Pierwsze jesienią

Historyczną w dziejach Wielkopolskiego Transportu Regionalnego oraz PKS Poznań umowę podpisali: przewodniczący zarządu Związku Powiatowo-Gminnego, Piotr Hojan wraz ze swoim zastępcą – wicestarostą Poznańskim, Tomaszem Łubińskim oraz ze strony dilera Iveco Bus  w Polsce – Radosław Pankau, prezes słupskiej firmy ABP Bus & Coach.  

Adam Górczewski ze Związku Powiatowo-Gminnego "Wielkopolski Transport Regionalny" (ZPG WTR) poinformował, że pierwsze z zamówionych autobusów Iveco Crossway LE mają zostać dostarczone w listopadzie. Zamówiony w środę tabor samorządy przekażą w użytkowanie swojemu przewoźnikowi – PKS Poznań SA. Spółka obsługuje 125 linii na obszarze zamieszkałym przez 1,3 mln osób.

-"Kontrakt opiewa na kwotę 35,187 mln zł i jest pierwszym takim od 2012 roku. Dzięki niemu tabor spółki zostanie odmłodzony – średni wiek autobusu spadnie z 17 do 10 lat" - podkreślono w komunikacie związku.

W informacji prasowej przyznano, że początkowo rozważany był zakup autobusów zasilanych sprężonym gazem ziemnym, ale po wybuchu wojny w Ukrainie i znacznym wzroście cen tego paliwa, ostatecznie podjęto decyzję o zakupie autobusów z napędem hybrydowym.

wielkopolski standard

W chwili obecnej, średni wiek 75 autobusów, obsługujących linie regionalne, dla których organizatorem jest Związek, wynosi ponad 17 lat. Powoduje to konieczność ponoszenia wysokich nakładów na obsługi i naprawy tak, aby zapewnić wysoki stopień niezawodności technicznej. Ponadto eksploatacja tak starego taboru ma wpływ na coraz większe problemy z pozyskaniem części zamiennych. W wyniku inwestycji, eksploatowany tabor zostanie odmłodzony do poziomu 10 lat, co pozwoli na rozpoczęcie racjonalnej polityki odnowy taboru. Dzięki temu, komfort podróży na liniach regionalnych ma osiągnąć poziom porównywalny z poziomem oferowanym przez komunikację miejską i kolej regionalną, które miały nieograniczony dostęp do środków unijnych.

Poza odmłodzeniem taboru, głównym celem projektu jest także zmniejszenie szkodliwego oddziaływania autobusów na środowisko naturalne. Zakup nowoczesnych autobusów pozwoli na obniżenie emisji szkodliwych cząstek w skali rocznej o 2,2 t CO, 1,2 t HC, 10 t NOx oraz 0,2 t cząstek stałych. Kupowane autobusy, charakteryzują się niższym o około 12% zużyciem paliwa w porównaniu z autobusami tego samego typu, napędzanymi klasycznymi silnikami Diesla.

Wszystkie dostarczone autobusy są dostosowane do obsługi osób z niepełnosprawnościami, a ponadto wyposażone w klimatyzację, dynamiczny system informacji pasażerskiej i system uiszczania opłat za pomocą karty płatniczej. Członkowie związku, chcą, aby nowy tabor stał się atrakcyjną alternatywą podróży także dla osób, które obecnie korzystają z samochodów osobowych, co jest zgodne z rządową Strategią Zrównoważonego Rozwoju Transportu do 2030 r.

ważna klasa druga

W wyniku ogłoszonego przetargu, który wyłonił zwycięzcę, do Wielkopolski trafi jeden z najpopularniejszych autobusów międzymiastowych w Europie – Iveco Crossway. Produkcję tych autobusów rozpoczęto w 2006 roku i od tego momentu bramy fabryki w miejscowości Vysokie Myto opuściło blisko 59.000 egzemplarzy, które są eksploatowane na liniach międzymiastowych od Włoch do Norwegii i od Hiszpanii do Rumunii. Obecnie co roku, czeską fabrykę koncernu Iveco opuszcza 4.500 autobusów, w tym 2.000 w wersji niskowejściowej LE.

Autobusy kupowane przez Związek to model drugiej generacji z nowym układem napędowym, którego produkcję uruchomiono pod koniec ubiegłego roku. Wersja, która trafi do Poznania to odmiana niskowejściowa LE, pozwalająca dostać się do autobusu bez konieczności pokonywania jakichkolwiek stopni. To standard w komunikacji miejskiej, jednak nie w komunikacji regionalnej w Polsce.

Należy podkreślić, że kupowane pojazdy to autobusy klasy II, które w porównaniu z autobusami klasy I (miejskimi), muszą być lepiej zabezpieczone przed negatywnymi skutkami ewentualnych wypadków drogowych, jakie mogłyby wystąpić przy prędkościach rzędu 70 km/h. Nadwozie autobusu w pełni spełnia wymagania najnowszego regulaminu odnośnie sztywności nadwozia ECE-R 66.02. Gwarantuje ono w przypadku dachowania pojazdu. powstanie strefy przeżycia - odpowiedniej przestrzeni ponad oparciami foteli pasażerskich. Obok systemów antypoślizgowych ABS i ASR, zabezpieczających przed zablokowaniem kół podczas hamowania, jak i przyspieszenia pojazdu, autobus wyposażono także w system kontroli trakcji ESP, zapewniający prawidłowy tor ruchu pojazdu przy pokonywaniu zakrętów na mokrej lub oblodzonej nawierzchni. Oczywiście, zgodnie z dzisiejszymi standardami, autobus wyposażono w retarder, umożliwiający zmniejszenie prędkości pojazdu, bez konieczności używania hamulców zasadniczych. Pracę kierowcy wspomaga także wbudowany tempomat, umożliwiający utrzymanie stałej prędkości zarówno w obszarze zabudowanym, jak i na długich odcinkach dróg prowadzących poza miejscowościami.

Dotychczas przedsiębiorstwa obsługujące linie międzymiastowe, nie przejmowały się zbytnio potrzebami osób o ograniczonej sprawności ruchowej, chociaż prawo przewozowe, wymaga tego od ponad 20 lat (Art. 14 ust. 2). Na ogół, przewoźnicy wychodzili z założenia, że osoby takie w ogóle nie korzystają z transportu publicznego. Z uwagi na fakt, że nikt nie egzekwował tego przepisu, przy zakupie taboru, liczyła się tylko pojemność podpodłogowych bagażników, tak, aby autobusy można było wykorzystywać zarówno na liniach regularnych, jak i do przewozów turystycznych, gdzie pasażerowie podróżują z większym bagażem. W poznańskim PKS-ie do tej pory eksploatowano łącznie 7 autobusów niskopodłogowych, które były podmiejskimi wersjami autobusów klasy I.

Dla podniesienia poziomu bezpieczeństwa, autobus wyposażono w system monitoringu wnętrza i sytuacji drogowej przed pojazdem oraz w kamerę cofania.

bezpieczeństwo i komfort

Nowe autobusy będą w 100% przyjazne osobom niepełnosprawnym. Dzięki niskiej podłodze łatwiej będzie wsiadać i wysiadać z pojazdu. Z rozwiązania tego korzystać będą nie tylko osoby poruszające się na wózku, lecz również osoby starsze i rodzice z wózkiem dziecięcym. Aby optymalnie wykorzystać zalety tego rozwiązania w autobusach zamontowano także 4 siedzenia „priority” z dodatkowymi uchwytami i większym rozstawem między nimi, co ma ułatwić osobom starszym zajęcie  miejsca. Będą one wyróżniać się kontrastowym kolorem tapicerki, w porównaniu z pozostałymi fotelami. Naprzeciw środkowych drzwi, wyposażonych w rozkładaną rampę, ulokowano stanowisko dla wózka inwalidzkiego, wyposażone w specjalny system szybkozłączy, zapewniający bezpieczne zamocowanie wózka, utrzymujące jego stabilność przy gwałtownym hamowaniu z poziomu 70 km/h do zera. Na stanowisku zamontowane będą dodatkowe przyciski, ułatwiające poinformowanie kierowcy o zamiarze opuszczenia pojazdu przez osobę niepełnosprawną.

Przy obsłudze linii o długości rzędu 100 km dla pasażera liczy się przede wszystkim komfort. Dlatego w autobusie, na wzór autobusów turystycznych, zostanie zamontowanych 47 foteli z wysokimi oparciami ze zintegrowanym zagłówkiem i podłokietnikami, które dodatkowo wyposażone zostaną w dwupunktowe pasy bezpieczeństwa. Wszystkie fotele przy drzwiach oraz środkowe siedzenie tylnego rzędu zostaną wyposażone w pasy trójpunktowe. 14 z nich dostępnych jest bezpośrednio z niskiej podłogi. Osoby podróżujące z większym bagażem podręcznym, mogą umieścić bagaż na specjalnych półkach zamontowanych ponad fotelami w części niskopodłogowej. Przy każdym rzędzie siedzeń będą zamontowane gniazda USB, umożliwiające pasażerowi doładowanie telefonu i tabletu podczas jazdy. Właściwe warunki temperaturowe zapewnia zintegrowany agregat klimatyzacji z funkcją grzania oraz ciąg grzejników konwektorowych.

Podobnie jak w komunikacji miejskiej, kupowane autobusy zostaną wyposażone w system elektronicznych tablic kierunkowych, wewnętrzny monitor pokazujący aktualne położenie pojazdu na trasie oraz system nagłośnienia wewnętrznego. Ponadto pasażer wsiadający do pojazdu będzie miał możliwość zakupu biletu u kierowcy, płacąc za bilet kartą bankomatową.

Zastosowanie techniki niskopodłogowej pozwala podzielić funkcjonalnie wnętrze pojazdu na dwie strefy. Pierwsza z nich, w przedniej części pojazdu, adresowana jest dla osób starszych i o ograniczonej sprawności ruchowej oraz dla osób podróżujących na krótkich dystansach. Druga w tylnej części pojazdu, adresowana jest przede wszystkim dla pasażerów podróżujących na dalszych dystansach. Zajęcie miejsca w tej strefie wymaga pokonania dwóch stopni.

Ekologia w wymiarze regionalnym

Wszystkie autobusy Iveco Crossway LE napędzone będą silnikiem Diesla Iveco Cursor 9 o pojemności 8,7 dm3 i mocy 265 kW (360 KM). Wysoki moment napędowy daje możliwość łatwiejszego włączenia do ruchu przy ruszaniu z przystanku i wyprzedzenia wolniejszych pojazdów, co jest szczególnie na liniach przebiegających wzdłuż zatłoczonych dróg krajowych 32 i 92 oraz wojewódzkich 307, 430 i 434. Silnik spełnia wymagania ostrej normy czystości spalin Euro 6D tylko i wyłącznie przy wykorzystaniu technologii katalitycznego dopalania spalin SCR, bez konieczności stosowania systemu recyrkulacji spalin EGR. Silnik został przystosowany do zasilania paliwami syntetycznymi 100% HVO, które w przyszłości mają być alternatywą dla wodoru i napędów bateryjnych.

Pracę silnika spalinowego wspomaga przy ruszaniu, silnik elektryczny o mocy szczytowej 35 kW, zasilany z pakietu baterii o pojemności 1 kWh. Są one ładowane energią elektryczną wytwarzaną podczas hamowania pojazdu. Dodatkowy moment obrotowy w wysokości 300 Nm znacznie poprawia parametry trakcyjne autobusu.

Aby obniżyć zużycie paliwa, silnik wyposażono w system „start-stop”, wyłączający automatycznie jednostkę napędową podczas postoju na przystanku lub przy sygnalizacji świetlnej.

Niestety, wybór autobusu przyjaznego wszystkim obywatelom, bez względu na sprawność, to konieczność poszukiwania „dziwnych” rozwiązań technicznych. Polska jako jedyny kraj w Europie, wymaga, aby autobusy klasy II, były wyposażone w pełnowymiarowe koło zapasowe, którego w autobusach niskowejściowych nie ma fizycznie gdzie umieścić. W innych krajach europejskich, ustawodawcy dopuszczają w autobusach międzymiastowych, zastąpienie koła zapasowego, specjalnym zestawem naprawczym. Pod tym względem znajdujemy się jeszcze w przedsionku naszego kontynentu. W Polsce wprowadza się specjalne mocowanie koła zapasowego albo w przestrzeni pasażerskiej, albo w dodatkowym bagażniku na tylnej ścianie autobusu. Na to ostatnie rozwiązanie zdecydował się Związek w przypadku wysłania autobusu na linie o długości przekraczającej 50 km. Aby zwiększyć bezpieczeństwo i niezawodność, wszystkie nowo kupowane autobusy wyposażono w automatyczny system kontroli ciśnienia w ogumieniu, umożliwiający na bieżąco kontrolę sprawności ogumienia.

Na koniec dodajmy, że Związek Powiatowo-Gminny „Wielkopolski Transport Regionalny” to związek samorządowy, w skład którego wchodzi Miasto Poznań, 6 powiatów i 25 gmin, obejmujących łącznie obszar 6.191 km2, na którym mieszka 1.299.700 mieszkańców. Związek jest organizatorem 125 linii międzymiastowych, łączących Poznań z Międzychodem, Nowym Tomyślem, Grodziskiem, Śremem i Gostyniem oraz siedziby powiatów z lokalnymi miejscowościami w zachodniej Wielkopolsce. Autobusy zarządzane przez Związek pokonują rocznie 3.000.000 wkm i przewożą ponad 1.000.000 pasażerów.