Wenezuela – transport publiczny
Wenezuela jest krajem bardzo rozległym. Jej powierzchnia zajmuje obszar ponad 1 mln km2, jest zatem trzy razy większa od Polski. I co, zaskakuje w pierwszym momencie, jest całkowicie pozbawiona transportu kolejowego. Całość przewozów pasażerskich przejmuje zatem transport drogowy, istotne znaczenie, szczególnie ze względu na niedostępność drogą lądową wielu miejsc zyskuje także transport lotniczy, który okazuje się być niedrogi. Za lot na odległość około 250-300 km płaciliśmy w przeliczeniu 80 PLN. To między innymi dzięki bardzo niskim cenom paliwa – litr benzyny kosztował ok. 20 groszy.
Ma to też na pewno wpływ na koszty działania transportu publicznego. Bilety autobusowe są natomiast stosunkowo drogie, można zatem przypuszczać, że jest to biznes opłacalny. Przewoźników można podzielić na dwie grupy biorąc pod uwagę poziom usług jaki oferują i długość tras. Te dwa parametry wydają się iść w parze. Na krótkich trasach są to przeważnie bussety – mini lub midibusy. Często jednoautobusowe przedsiębiorstwa z kierowcą i bileterem. Zazwyczaj bez klimatyzacji, ale na krótkich trasach wystarczy otworzyć okna. Stan techniczny tych autobusów zazwyczaj nie jest najlepszy, są to przeważnie dość stare pojazdy. Drugi koniec bieguna to duże firmy, jak np. powstałe w 1990 roku przedsiębiorstwo Aeroexpresos Ejecutivos (www.aeroexpresos.com.ve), które wozi pasażerów pomiędzy największymi miastami w Wenezueli. Korzysta z publicznych dworców autobusowych, jednak w niektórych miejscach, np. w Caracas posiada własną stację autobusową z poczekalnią i barami szybkiej obsługi. Firma posiada kilkadziesiąt luksusowych autobusów. Wszystkie to autobusy na podwoziach Volvo z nadwoziami wykonanymi przez brazylijską firmę Marcopolo (www.marcopolo.com.br) lub brazylijski oddział Irizara. Są to najwyższej klasy autobusy turystyczne. Wyposażone w wiecznie włączoną klimatyzację (w nocy wchodziliśmy do śpiworów), toaletę, zestaw audio-video, przed odjazdem serwowano nam również kawę. I co najważniejsze, są to zazwyczaj autobusy cztero- lub pięciogwiazdkowe oferujące mnóstwo miejsca na nogi. Moje „zboczenie” zawodowe kazało mi policzyć liczbę miejsc w trzyosiowym autobusie, którym podróżowaliśmy. Było ich 44, kiedy u nas w takim autobusie jest zazwyczaj 57 miejsc. Szczególnie godne polecenia na dalekie trasy są autobusy sypialne określane jako „buscama”. Oferują bardzo dużo miejsca na nogi, zatem można mocno odchylić oparcie. Dodatkowo z tyłu siedzenia we wcześniejszym rzędzie zamontowana jest ruchoma platforma, którą opuszcza się do siedziska własnego fotela. Umieszczając na niej nogi można się poczuć prawie jak w łóżku.
Ilość autobusów wysokiej klasy sprzedawana w Wenezueli nie jest oszałamiająca. Wydaje się, że kraj ten przeżywał i być może wciąż przeżywa kryzys transportu publicznego podobny do tego, który obserwujemy w naszym kraju. Główni udziałowcy na rynku wenezuelskim to Iveco, Mazda, GM, Toyota, Volvo, Scania i Mercedes. Firmy te są zazwyczaj dostawcami podwozi autobusowych. Pierwsze trzy dominują na rynku autobusów miejskich, gdzie większość pojazdów stanowią mini- i midibusy. Nadwozia wykonują zazwyczaj miejscowe firmy, wśród nich Encava i Carrocerias Alkon zgodnie z moimi obserwacjami wydają się mieć największy udział. Toyota specjalizuje się w autobusach turystycznych klasy mini. Volvo, Scania i Mercedes podzieliły między siebie rynek autobusów międzymiastowych o masie powyżej 12 ton (gdzie kursują zazwyczaj autobusy u nas uznawane za turystyczne i to najwyższej klasy).
Dominującą pozycję w tym segmencie ma Volvo, które w pierwszej połowie 2002 roku sprzedało łącznie 28 autobusów, głównie Volvo B12. W tym samym okresie Mercedes – Benz dostarczył 16 pojazdów, a Scania – 13. Wszystkie autobusy międzymiastowe Volvo, Scanii i Mercedesa dostarczone w pierwszych sześciu miesiącach ubiegłego roku posiadają nadwozie wykonane przez jedną z czterech firm: Marcopolo, Busscar, Comil lub Irizar. Pierwsze trzy to bardzo ekspansywne firmy brazylijskie, które swoje zakłady mają również w Afryce i Europie. Nadwozia Irizara sprzedawane w Wenezueli powstają w również w Brazylii, gdzie Irizar od 1998 roku posiada zakład produkcyjny.
Większość podwozi Volvo sprzedawanych w Wenezueli zabudowywanych jest przez Marcopolo i Irizara, mniejszy udział, przynajmniej w 2002 roku miał Busscar. W ciągu ostatnich 7 lat Volvo sprzedało na rynku wenezuelskim około 750 autobusów, co stanowi ponad 60% udział w rynku pojazdów o masie powyżej 12 ton.
