Układ hamulcowy samochodu – warto zadbać w porę
Kierowcy bardzo często ignorują niesprawność układu hamulcowego w swoich pojazdach. Tymczasem sprawne przednie hamulce zapewniają w większości pojazdów aż do 70 proc. siły hamowania. Układ hamulcowy to jeden z najważniejszych układów w samochodzie. Od jego sprawności zależy nie tylko bezpieczeństwo użytkownika danego pojazdu, ale również innych zmotoryzowanych poruszających się po naszych drogach.
Układ hamulcowy tworzą wszystkie elementy i układy w pojeździe służące do zatrzymania pojazdu. Wyróżniamy dwa układy hamulcowe: podstawowy (sterowany za pomocą pedału hamulca, najczęściej układ hydrauliczny) oraz pomocniczy (awaryjny, załączany ręcznie, elektrycznie lub hydraulicznie). Do głównych elementów układu hamulcowego zaliczamy: pompę hamulcową, sterowanie systemu antypoślizgowego, przewody hamulcowe (sztywne i giętkie), zaciski hamulcowe, cylinderki hamulcowe, tarcze, klocki, szczęki i bębny hamulcowe.
Najczęściej stwierdzane awarie układu hamulcowego to m.in.: zużyte klocki, tarcze, bębny i szczęki hamulcowe, nieskuteczny hamulec postojowy, czy też wycieki z układu hamulcowego.
Pierwszymi objawami niesprawności układu hamulcowego są: zapalenie się kontrolki układu hamulcowego (kontrolka zużycia okładzin lub kontrolka niskiego stanu płynu hamulcowego), odgłosy metaliczne dochodzące podczas hamowania, piski, zgrzyty, wibracje podczas hamowania (zarówno na kierownicy, jak i na pedale hamulca), znoszenie samochodu podczas hamowania, zapadający się pedał hamulca.
Nieusunięte awarie powodują wydłużenie drogi hamowania lub mogą wpłynąć na utratę kontroli nad pojazdem. Bardzo ważna jest także okresowa wymiana płynu hamulcowego, o czym kierowcy często zapominają, bądź nawet nie mają takiej świadomości. Płyn hamulcowy, aby był skuteczny powinien charakteryzować się jak najwyższą temperaturą wrzenia, powinien być także zgodny ze specyfikacją podaną w książce obsługi samochodu. Poniżej dopuszczalnych wartości temperatury wrzenia płynu, jego skuteczność jest bardzo mała i płyn nadaje się automatycznie do wymiany.
Typowym objawem, często spotykanym na naszych drogach jest zgrzyt i „piszczenie”podczas hamowania. Prawdopodobną przyczyną jest zużyty materiał cierny klocka hamulcowego, metal klocka spotyka się z tarczą, co powoduje powstawanie hałasu i szybkie zużywanie tarczy hamulcowej. Piszczenie może być efektem wytworzenia się tzw. 'szkliwa’ na klocku, przez niskiej jakości materiały użyte do jego produkcji. W tym przypadku dochodzi również do szybkiego przegrzewania i zużycia tarczy hamulcowej. W takim wypadku konieczna jest wymiana klocków hamulcowych i kontrola stanu zużycia tarcz hamulcowych
Innym, częstym objawem jest słaba skuteczność hamulca postojowego (ręcznego) Prawdopodobną przyczyną takiego stanu jest zużycie szczęk hamulcowych, bębnów lub linki hamulca postojowego. Mogą to być także wszelkiego rodzaju nieszczelności w układzie hamulcowym. W takim przypadku konieczna jest wymiana zużytych elementów. Hamulec postojowy jest często ignorowany przez kierowców, jako mało przydatny, tymczasem ma on bardzo duży wpływ na bezpieczeństwo, np. w sytuacjach awaryjnych na stromych podjazdach.
Czasami możemy także zaobserwować, że auto nie hamuje na linii prostej. Możliwe, że przyczyną jest brak równomiernego nacisku na koła, siła hamowania na jedno koło jest wówczas większa niż na drugie. Może to być także zapieczony zacisk hamulcowy powstały na skutek zaniedbania kontroli układu. Sytuację taką może wytworzyć również wyciek płynu hamulcowego z cylinderków, zacisków lub przewodów hamulcowych. W takim przypadku niezbędna jest kontrola układu, przeczyszczenie poszczególnych elementów. Fachowcy odradzają samodzielne, „domowe’ naprawy podzespołów układu hamulcowego, ze względu na wymaganą precyzję. W warunkach „domowych”nie jesteśmy w stanie sprawdzić skuteczności takiej naprawy, może to jedynie zrobić urządzenie diagnostyczne.
