UE: Przedłużone kontrole graniczne

Komisja Europejska zaleciła dziś Radzie zezwolenie naprzedłużenie o kolejne trzy miesiące tymczasowych kontroli na niektórychwewnętrznych granicach strefy Schengen, tj. w Austrii, Niemczech, Danii, Szwecjii Norwegii. Komisja uważa, że warunki powrotu do normalnego funkcjonowania tejstrefy nie zostały jeszcze spełnione.

Sytuacja stopniowo się stabilizuje. Wdrażane są też środkizaproponowane przez Komisję w celu poprawy zarządzania granicami zewnętrznymi izwiększenia ochrony strefy Schengen. Komisja uważa jednak, że warunki zawarte wplanie działania „Przywrócenie strefy Schengen”, dotyczące powrotu donormalnego funkcjonowania tej strefy, nie zostały jeszcze całkowicie spełnione.

Pierwszy wiceprzewodniczący Komisji Frans Timmermanspowiedział: Poczyniono znaczne postępy w zakresie znoszenia kontroli nagranicach wewnętrznych. Potrzebujemy jednak dalszych postępów. Właśnie dlategozalecamy, by jeszcze przez trzy miesiące odnośne państwa członkowskie utrzymałytymczasowe kontrole graniczne.

Komisarz ds. migracji, spraw wewnętrznych i obywatelstwaDimitris Avramopoulos powiedział: Dorobek Schengen to jedno z największychosiągnięć integracji europejskiej, nie możemy go jednak uważać za rzeczoczywistą. Komisja Europejska w pełni angażuje się w działania państwczłonkowskich w zakresie stopniowego wycofywania tymczasowych kontroli nagranicach wewnętrznych, aby zapewnić jak najszybszy powrót do normalnegofunkcjonowania strefy Schengen. W ostatnich miesiącach nieustannie wzmacniamyśrodki podejmowane w odpowiedzi na bezprecedensową presję migracyjną, jakiejdoświadcza Europa, mamy jednak jeszcze dużo do zrobienia. Dlatego właśniezalecamy, aby Rada zezwoliła państwom członkowskim na przedłużenie o kolejnetrzy miesiące tymczasowych ograniczonych kontroli na granicach wewnętrznych ?na ściśle określonych warunkach i jedynie jako środek ostateczny.

W ostatnich miesiącach poczyniono znaczne postępy podwzględem zabezpieczenia granic zewnętrznych, lepszego nimi zarządzania orazograniczenia nieregularnej migracji. Dzięki Europejskiej Straży Granicznej iPrzybrzeżnej, która rozpoczęła działalność 6 października 2016 r., wprowadzanesą środki umożliwiające lepszą ochronę granic zewnętrznych UE oraz skuteczniejszereagowanie na nowe wydarzenia. Z kolei dzięki wprowadzeniu systemu tzw.hotspotów niemal 100 proc. migrantów docierających do Grecji i Włoch jestobecnie rejestrowanych. Od niemal wszystkich pobierane są też odciski palców.Zapowiedziane systematyczne kontrole z wykorzystaniem odpowiednich baz danychwszystkich osób przekraczających granicę zewnętrzną, zgodnie z propozycjąKomisji, w dalszym stopniu przyczynią się do wzmocnienia bezpieczeństwa graniczewnętrznych. Wspólne oświadczenie wydane przez UE oraz Turcję dotyczącepolityki migracyjnej doprowadziło do znacznego obniżenia liczby nielegalnychmigrantów i osób ubiegających się o azyl w UE.

Liczba takich osób w Grecji jest wciąż jednak duża, asytuacja na szlaku zachodniobałkańskim ? niestabilna, co wiąże się z ryzykiemwtórnych przepływów migracyjnych. Co więcej, mimo znacznych postępów w zakresiezarządzania granicami zewnętrznymi pełne wdrożenie niektórych środkówwskazanych w planie działania „Przywrócenie strefy Schengen” wymaga więcej czasu.Dopiero wówczas przyniosą one oczekiwane rezultaty. Począwszy od lutego 2017 r.Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna będzie wspierać działania Grecji nagranicy zewnętrznej na północy kraju. Należy dopilnować, aby przyjęteoświadczenie UE?Turcja nadal przynosiło rezultaty, a od połowy marca należy teżstopniowo przywracać w Grecji pełne stosowanie zasad dublińskich. Mimoosiągniętych postępów bieżące prace oraz sytuacja w terenie wskazują, że nadalmamy do czynienia z wyjątkowymi okolicznościami. W związku z tym Komisja uznałaza zasadne, by zapobiegawczo zezwolić odnośnym państwom członkowskim, poprzeanalizowaniu alternatywnych środków, na przedłużenie obecnych ograniczonychkontroli na granicach wewnętrznych ? stanowiących środek nadzwyczajny ? nakolejny ograniczony okres trzech miesięcy, na ściśle określonych warunkach.Takie kontrole muszą być ukierunkowane, a ich zakres, częstotliwość, miejsce iczas ? ograniczone do tego, co ściśle konieczne.

Wspomniane kontrole dotyczą tych samych granic wewnętrznych,których dotyczyło zalecenie Rady z 11 listopada 2016 r.:

? Austria:granicy lądowej z Węgrami i ze Słowenią;

? Niemcy:granicy lądowej z Austrią;

? Dania:portów z połączeniami promowymi do Niemiec i granicy lądowej z Niemcami;

? Szwecja:portów w regionie policyjnym południowym i zachodnim oraz mostu nad cieśninąSund;

? Norwegia:portów z połączeniami promowymi do Danii, Niemiec i Szwecji.

Dalsze działania

Rada musi podjąć decyzję w sprawie przedstawionego wnioskudotyczącego zalecenia.

Konieczność, częstotliwość, miejsca i czas takich kontrolipowinny być nadal przedmiotem regularnych cotygodniowych przeglądów. Pozwoli todostosować ich intensywność do poziomu zagrożenia i w stosownych przypadkach ?stopniowo je znieść. Państwa członkowskie będą nadal zobowiązane do składaniaKomisji niezwłocznych miesięcznych sprawozdań dotyczących koniecznościutrzymania przedmiotowych kontroli.

Komisja przyznaje, że w ostatnich latach pojawiły się nowezagrożenia dla bezpieczeństwa, czego dowodem jest niedawny atak terrorystycznyw Berlinie. Obecne ramy prawne pozwoliły sprostać dotychczasowym problemom,Komisja zastanawia się jednak, czy są one w wystarczającym stopniu dostosowanedo nowych wyzwań w dziedzinie bezpieczeństwa.

* * *

W wyniku połączenia poważnych niedociągnięć w zarządzaniugranicą zewnętrzną przez Grecję oraz znacznej liczby niezarejestrowanychmigrantów i osób ubiegających się o azyl, którzy prawdopodobnie próbowalinielegalnie przedostać się z Grecji do innych państw członkowskich, zaistniaływyjątkowe okoliczności, które stanowią poważne zagrożenie dla porządkupublicznego, bezpieczeństwa wewnętrznego i funkcjonowania całej strefySchengen. Zaistnienie tych wyjątkowych okoliczności doprowadziło do wszczęciaprocedury ochronnej przewidzianej w art. 29 kodeksu granicznego Schengen iprzyjęcia zalecenia Rady w dniu 12 maja 2016 r. w sprawie przedłużenia o sześćmiesięcy proporcjonalnych kontroli na niektórych wewnętrznych granicach strefySchengen w Niemczech, Austrii, Szwecji, Danii i Norwegii.

W dniu 25 października 2016 r. Komisja przedstawiła wniosek,zgodnie z którym państwa członkowskie miałyby możliwość przedłużenia o kolejnetrzy miesiące tymczasowych kontroli na tych samych granicach wewnętrznych.Zaostrzyła jednak warunki i wprowadziła wobec wymienionych państw członkowskichobowiązek szczegółowych miesięcznych sprawozdań dotyczących rezultatów iskutków utrzymania takich kontroli. Mimo iż sytuacja stopniowo się stabilizuje,Komisja uznała, że warunki zawarte w planie działania: „Przywrócenie strefySchengen”, dotyczące powrotu do normalnego funkcjonowania strefy Schengen, niezostały jeszcze całkowicie spełnione. W dniu 11 listopada 2016 r. Rada przyjęławniosek Komisji.

WniosekKomisji dotyczący zalecenia nie narusza dodatkowych możliwości państwczłonkowskich, w tym pięciu wymienionych państw, przewidzianych w ogólnychzasadach dotyczących tymczasowego przywrócenia kontroli na granicachwewnętrznych w przypadku innego poważnego zagrożenia dla porządku publicznego,niezwiązanego z poważnymi niedociągnięciami w zarządzaniu granicamizewnętrznymi. Dla przykładu: w okresie stosowania zalecenia z 12 maja 2016 r.Francja, której nie dotyczyło wspomniane zalecenie, poinformowała owprowadzeniu, a następnie o utrzymaniu kontroli granicznych na swoich granicachwewnętrznych w związku z przewidywanymi wydarzeniami i zagrożeniemterrorystycznym