TRANSEXPO 2010: Scania stawia na B100

W tym roku w Kielcach Scania Polska pokazała dwa autobusy: miejski model OmniCity CNUB4x2NI280 w barwach MZK Słupsk oraz topowy autobus turystyczny Scania Irizar PB 12,2/37. Jak zwykle sporo miejsca w rozmowach z przedstawicielami szwedzkiego koncernu poświęcone było ekologii i alternatywnym napędom. O dawnych, spektakularnych akcjach z Orlenem i etanolem możemy chwilowo zapomnieć (to paliwo ma zostać obłożone od nowego roku normalną akcyzą), natomiast sprawa Narodowych Celów Wskaźnikowych na lata 2011-2016 jest cały czas aktualna i może mieć wpływ na autobusowy rynek. Przypomnijmy, że udział energii ze źródeł odnawialnych ma wynosić w kolejnych latach odpowiednio 8,9, 9,35 i 9,75% by w 2020 roku osiągnąć przewidywany poziom 10%. Kto go nie spełni zapłaci karę i dlatego obecnie Orlen oraz Lotos mocno promują paliwa B100 –bioestery, stanowiące samoistne biopaliwo. I tutaj pojawia się kolejna szansa dla Scanii, która uważa, że dysponuje najlepszym silnikiem do tego typu, dość agresywnych paliw. O szczegółach najnowszej oferty Scanii dla polskich przewoźników rozmawialiśmy z Andrzejem Jaworskim, dyrektorem sprzedaży autobusów w Scania Polska. Oto co nam powiedział:

Andrzej Jaworski, dyrektor sprzedaży autobusów w Scania Polska: Według naszych wstępnych szacunków oceniamy, że ruch na targach był o ok. 30% mniejszy niż w zeszłym roku, co nas trochę martwi. To m.in. efekt nienajlepszej sytuacji na rynku, a także ostatnich medialnych doniesień o bankructwach polskich dużych biur podróży. Ogólny klimat, w jakim znalazła się nasza branża turystyczna jest aktualnie dosyć kiepski i nie bardzo widać tutaj większych szans na poprawę.

Andrzej Jaworski: Bezpośrednio nie, natomiast wielu naszych klientów jeździło dla Orbisu i już odbieramy sygnały, że część z ich nie zrealizuje zapowiadanych inwestycji w używany tabor. Obawiam się, że Orbis jest tylko początkiem procesu, który może zmienić dotychczasowy układ na polskim rynku turystycznym. Generalnie panuje duża niepewność, a przewozy autokarowe coraz częściej zaczyna się określać jako biznes podwyższonego ryzyka. Przykładem może biuro podróży Triada, które zapowiada całkowite wycofanie się z własnej floty autobusów turystycznych i przejście na wynajem od zewnętrznych przewoźników.

Andrzej Jaworski: To prawda, aczkolwiek zawsze walczymy o kolejne zamówienia MZK Słupsk w ramach przetargów publicznych i zawsze pojawia się ryzyku, że ktoś nas może tutaj pokonać. Oczywiście Scania posiada w Słupsku fabrykę natomiast jak pokazuje przykład Wrocławia o niczym to nie przesądza. Bardzo nas cieszy kontynuacja współpracy z MZK, które jako jedno z nielicznych przedsiębiorstw w Polsce wprowadza do eksploatacji także alternatywne źródła napędu, co daje nam możliwość szerszej ich promocji w naszym kraju. Jestem przekonany, że to współpraca korzystna dla obu stron.

Andrzej Jaworski: Po pierwsze zwiększyliśmy nasze potencjalne moce produkcyjne do 2000 jednostek rocznie, co będzie miało oczywiste przełożenie na czas realizacji kontraktów. Jesteśmy również pewni, że modernizacja pozytywnie odbije się także na jakości produktów. Kolejne element to poczucie bezpieczeństwa dla pracowników. Jak wiemy Scania jest z MAN-em w jednej grupie Volkswagena, co jest powodem do różnych spekulacji na temat ich ewentualnego połączenia. Inwestycja w Słupsku pokazuje, że na razie nie nastąpią tutaj żadne poważne zmiany. I czwarta zaleta –fabryka aktualnie wygląda jak nowa, dlatego chętnie zapraszamy wszystkich naszych klientów do jej zwiedzenia i naocznego przekonania się o najwyższych standardach w zakresie produkcji naszych autobusów.

Andrzej Jaworski: Jesteśmy konsekwentni w naszej strategii późniejszego wprowadzenia tego modelu do naszej oferty. Jako diler autobusów Scania możemy dowolnie wybrać termin uruchomienia sprzedaży nowych autobusów i z tego prawa korzystamy. Zresztą podobnie było w przypadku wprowadzania na rynek modelu Scania-Irizar PB. Można oczywiście nas za to krytykować, ale naszym zdaniem najważniejsze jest dobro klienta i renoma marki na rynku. Dlatego wolimy chwilę odczekać i zobaczyć jak ten model spisuje się na innych europejskich rynkach i dopiero potem brać się za jego promocję w Polsce. Jak w przypadku każdego autobusu mogą tutaj wystąpić tzw. choroby wieku dziecięcego i wolimy ten dość wrażliwy etap cierpliwie przeczekać. Dlatego podjęliśmy decyzję, że Touring pojawi się w naszej ofercie w II połowie 2011 r. –czyli dokładnie tak jak planowaliśmy od samego początku.

Andrzej Jaworski: Dokładnie tak. Chciałbym tutaj uciąć wszelki plotki na temat rzekomego „rozwodu”Scanii z Irizarem. Cały czas oferujemy i będziemy oferować ten bardzo dobry autobus –oczywiście dopóki klienci będą go od nas kupować. O zainteresowaniu naszym rynkiem Irizara świadczy fakt, że na targi do Kielc przyjechał przedstawiciel hiszpańskiego producenta, z którym na miejscu omawialiśmy szczegóły naszej współpracy. Jak łatwo się domyślić Irizar nie jest zachwycony projektem Scanii z Higerem, gdyż to może oznaczać mniejszą sprzedaż ich autokarów. Natomiast nie musi się to odbywać automatycznie. Jako przykład mogę podać właśnie polski rynek, gdzie chcemy zachować modele Scania-Irizar w segmencie turystycznym, natomiast z Touringiem –w wersji międzymiastowej-kombi o wysokości 3,8 m i z podstawowym wyposażeniem –wejść w segment dedykowany turystyce przyjazdowej i krótkich wyjazdów zagranicznych. Kiedyś oferowaliśmy tutaj model Scania Iriziar New Century 12.35 i InterCentury i teraz chcemy wrócić z nową, atrakcyjniejszą ceną Touringa oraz coraz lepszą siecią serwisową. Dodam, że pod kątem obsługi warsztatowej i dostępności części zamiennych jesteśmy już w 100% gotowi do sprzedaży Touringa. Scania tutaj spisała się idealnie –przed uruchomieniem sprzedaży serwis już jest w pełni gotowy do działania i nie ma tutaj mowy o jakieś prowizorce.

Andrzej Jaworski: Oczywiście etanol może być doskonałym paliwem przyszłości, natomiast trzeba mu to umożliwiać –tak jak to robią politycy i przewoźnicy w Skandynawii. W Polsce panuje zupełnie odwrotna sytuacja i ostatnia decyzja Ministerstwa Finansów o obłożeniu z dniem 1. stycznia 2011 r. tego paliwa standardową akcyzą w zasadzie na razie kończy promocję etanolu, jako paliwa dla komunikacji miejskiej w Polsce. W tej sytuacji sprzedaż etanolowych autobusów, która do tej pory była trudna –teraz staję się po prostu niemożliwa. Dlatego najprawdopodobniej temat zostanie uśpiony.

Co szczególnie nas irytuje –decyzja MF została podjęta po uruchomieniu produkcji tego paliwa w Polsce –m.in. w zakładzie Bioagry w Goświnowicach, co wiązało się z dalszym obniżeniem ceny etanolu. M.in. odszedł tzw. podatek transportowy, który wynosił 11 eurocentów na litrze. Teraz polityka fiskalna państwa jednym ruchem przekreśla te inwestycje i nadzieje, a jedynym argumentem za podwyższeniem akcyzy jest powszechne szukanie oszczędności. Tak naprawdę jest to fikcja, gdyż ta decyzja spowoduje, że w kolejnych latach znacząco wzrośnie cena oleju napędowego. Dlaczego? Otóż mamy przed sobą konkretne i coraz wyższe Narodowe Cele Wskaźnikowe na lata 2011-2016, które przewidują konkretny udział w rynku paliw pochodzącego ze źródeł odnawialnych. Teraz rafinerie dolewają do oleju napędowego etanol i estry. To stanie się jednak niemożliwie już w 2013 r., kiedy udział „zielonych dodatków”przekroczy 8%. Wówczas, aby sprostać poziomowi NCW i uniknąć bardzo wysokich kar rafinerie będą musiały sprzedawać o wiele więcej biodiesla. Z kolei, aby jego sprzedaż była opłacalna różnica w cenie między klasycznym dieslem a B100 musi wynieść ok. 60 groszy. Teraz rafinerie dopłacają do tego interesu, natomiast w kolejnych latach efekt skali spowoduje, że cena diesla będzie musiała pójść w górę. Dzięki temu wzrośnie sprzedaż B100, co uchroni rafinerie przed karami. To z kolei oznacza też, że przedsiębiorstwa komunikacji miejskiej w Polsce będą coraz bardziej interesować się biodieslem. Dla Scanii to kolejna szansa na zwiększenie sprzedaży nowych autobusów.

Andrzej Jaworski: W tym roku prawdziwym sprawdzianem dla producentów w zakresie stosowania paliwa B100 był przetarg na dostawę 20. autobusów przegubowych dla PKM Gliwice. Braliśmy w nim udział i przegraliśmy, natomiast proszę sobie wyobrazić, że wszystkie najważniejsze firmy obecne na rynku –oprócz Volvo –zadeklarowały, że można tankować ich autobusy zarówno dieslem, jak i B100 bez skracania okresów między przeglądami technicznymi. Pamiętajmy jednak, że biodiesel jest paliwem agresywnym, który powoduje pewne trwałe zniszczenia silnika przy długotrwałym ich stosowaniu. Dlatego potrzebne są specjalne rozwiązania technologiczne, które zabezpieczą jednostkę napędową przed takimi niebezpieczeństwem i nie skrócą jej żywotności. Dzisiaj mogę zadeklarować, że na rynku tylko Scania ma taki silnik. Zmieniliśmy w nim głowice, uszczelnienie, smok paliwa oraz wiele innych elementów, które powodują, że B100 nie spowoduje tutaj żadnych zmian–nawet przy zastosowaniu standardowych okresów międzyprzeglądowych. Taka jednostka ma swój osobny kod produkcyjny i inną specyfikację. Natomiast inni producenci oferują do eksploatacji biodiesla identyczne silniki jak do klasycznego diesla – bez żadnych modyfikacji i w myśl zasady „jakoś to będzie”. Dlatego my otwarcie mówimy –długotrwałe stosowanie B100 może powodować trwałe zniszczenie silnika i tylko Scania posiada odpowiednią jednostkę napędową mogącą uchronić przewoźników przed tego typu niebezpieczeństwem.

Andrzej Jaworski: Zgadza się, gdyż oprócz makroczynników, o których wspomniałem wcześniej, dochodzi jeszcze kwestia lepszych wyników ekonomicznych z użyciem paliwa B100. Naukowcy przewidywali wcześniej, że zużycie przy stosowaniu biodiesla zwiększy się o ok. 5-7%. Okazuje się jednak, że w rzeczywistości jest dokładnie odwrotnie. Jak to możliwe? Otóż kierowcy nie mogą inaczej spożytkować tego paliwa i nie ma tutaj żadnych innych strat poza czystą eksploatacją. Podsumowując –kupujemy B100 o 60 groszy taniej na litrze, a dodatkowo mamy niższe o ok. 10% zużycie paliwa. To czysta oszczędność, która spowoduje, że wkrótce przewoźnicy miejscy zaczną masowo zamawiać autobusy na biodiesel, a Scania ma dla nich bardzo dobrą ofertę.

Andrzej Jaworski: Całkiem dobrze. Po roku przerwy w realizacji większych dostaw autobusów miejskich dla polskich klientów ponownie wracamy do gry. Za nami realizacja zamówienia na 7 niskopodłogowych autobusów Scania OmniCity dla Słupska, który także dodatkowo zamówił 5 egzemplarzy tego typu, ale w wersji gazowej z dostawą w przyszłym roku.. Poza tym bardzo ważna jest dla nas sprzedaż 15. Scanii OmniCity dla PKM w Jaworznie. To nasz nowy, strategiczny klient, który m.in. daje nam możliwość szerszej promocji naszych autobusów na Śląsku, gdzie do tej pory nie byliśmy szerzej obecni. Wygraliśmy również przetarg na dostawę 8 szt. OmniCity z dostawą w 2011 i 2012 roku.

Andrzej Jaworski: Aktualnie mamy w segmencie autokarów drugie miejsce i najprawdopodobniej taka sytuacja utrzyma się do końca roku. Wydaje mi się, że lider –Mercedes-Benz jest już poza naszym zasięgiem z uwagi na stosowanie przez nich dumpingowych cen. Domyślam się, że jest to kwestia słabego popytu na modele Tourismo w Europie Zachodniej i stąd ich bardzo „promocyjne”ceny w Europie Środkowo-Wschodniej. W tej sytuacji naszą drugą pozycję uważam za dobry wynik i niezłą zaliczkę na przyszły rok, kiedy w tym segmencie znacznie poszerzymy naszą ofertę.

Andrzej Jaworski: Wynajem autokarów Scania-Irizar zaczął się od normy Euro 4 i na niej najprawdopodobniej się skończy –chyba że nie otrzymamy interesującego dla nas poziomu cen na nowe autobusy od Irizara oraz Scanii i wówczas zaczniemy wynajem autokarów z normę Euro 5. Myślę jednak, że do tego nie dojdzie, a podsumowując dotychczasową usługę w zakresie wynajmu autokarów mogę powiedzieć, że zakończyła się ona dla nas sukcesem. Wydzierżawiliśmy łącznie 20 egzemplarzy i tak jak planowaliśmy aż 80% z nich zostało sprzedanych klientom, którzy je wynajmowali. A pamiętajmy, że rata wynajmu była wyższa niż powszechnie obowiązująca na rynku. Natomiast przewoźników przyciągała do nas możliwość częściowego odzyskania wpłaconych pieniędzy za dzierżawę w momencie zakupu autokaru oraz dokładne sprawdzenie pojazdu, który mogli następnie kupić. Pod tym względem była to wyjątkowa oferta na naszym rynku.