Sejm o ustawowej uldze na autobusowe bilety jednorazowe

Na początku września br. sejmowa Komisja Infrastruktury debatowała nad objęciem ustawową ulgą jednorazowych biletów dla dzieci i młodzieży w komunikacji autobusowej. Podobne rozwiązanie funkcjonuje w transporcie kolejowym. Na początku obrad projekt przedstawił poseł Grzegorz Napieralski (SLD): -„Chodzi o to, aby objąć ulgą również przejazdy autobusami PKS, z miejsca zamieszkania do miejsca, w którym dziecko pobiera naukę. Co jest najbardziej charakterystyczne dla dzisiejszej sytuacji? Wyobraźmy sobie dwójkę młodych ludzi np. ze szkoły średniej, mieszkających w bardzo małych miasteczkach. W jednym miasteczku jest kolej, więc młody człowiek codziennie wsiada do pociągu i jedzie z biletem ulgowym. W drugim miasteczku nie ma dworca, nie ma kolei, nie ma więc ulgi i trzeba płacić całkowicie inną, wyższą kwotę, żeby dojechać do miejsca, gdzie młody człowiek pobiera naukę. Uważam, że jest to bardzo niesprawiedliwe, bo powoduje pewnego rodzaju wykluczenie, które ma miejsce w miejscowościach o słabszym statusie, w rejonach biedniejszych. Są także gminy bogate, które dają sobie radę, ale dziś znaczna większość powiatów i gmin rady sobie nie daje. Dlatego ta młoda dziewczyna, czy chłopak są upośledzeni także z powodu transportu. Eksperci zwracają uwagę, że występuje nierówne traktowanie podmiotów. Dlatego, że kolej, przewożąc młodych ludzi, zyskuje możliwość otrzymania zniżki a inny przewoźnik –nie. (…)Związek Powiatów Polskich pisze, że wejście w życie proponowanej nowelizacji będzie miało wpływ na polepszenie życia mieszkańców powiatów na terenie których transport kolejowy odgrywa uboczną rolę.”
Mniej entuzjastycznie o projekcie wypowiedział się również rząd, a dokładniej Ewa Szczepańska, dyrektor departamentu w Ministerstwie Infrastruktury i Rozwoju. –„Reprezentuję ministerstwo infrastruktury, natomiast będę prezentowała stanowisko rządu, uzgodnione przez wszystkich członków Rady Ministrów. Przypomnę w skrócie, że wnioskodawcy –co pan poseł już powiedział –wskazali, że głównym celem ustawy jest wyeliminowanie z obowiązującego prawa przepisów, które traktują nierówno niektóre osoby oraz podmioty gospodarcze i, że obowiązujące w tej chwili prawo dyskryminuje dzieci, młodzież i studentów pochodzących ze wsi, małych miasteczek i niedużych miast. Pragnę podkreślić, że obowiązująca ustawa z 20 czerwca 1992 r., zresztą po wielokrotnej nowelizacji, ma charakter socjalny. Obejmuje więc najsłabsze grupy społeczne i zawodowe, także uczniów i studentów. Jak już mówiłam, ustawa jest wielokrotnie nowelizowana z uwagi na to, że przynajmniej kilka razy w roku nowe grupy osób (niepełnosprawnych lub zawodowych) domagają się uprawnień do ulgowych przejazdów. Ustawa ta stanowi wyraz wypracowanego kompromisu społecznego, związanego także z możliwościami finansowymi państwa.Pragnę tylko przypomnieć, że co roku środki na ulgi (zarówno komunikacji autobusowej jak i kolejowej) rosną o kilkadziesiąt milionów np. w roku 2012 na ten cel w budżecie państwa przeznaczonych było ponad 1.000. 000 tys. zł, co jest naprawdę poważną kwotą. Z tego wydatki na ulgi kolejowe stanowiły 434.000 tys. zł, natomiast na ulgi autobusowe –623.000 tys. zł. W roku bieżącym na same ulgi kolejowe w budżecie ministerstwa infrastruktury jest ponad 500.000 tys. zł. Co do zasady –ulgi wydają się właściwym środkiem pomocy państwa w przypadkach, gdy beneficjent z dużą regularnością i aktywnością korzysta z usług w transporcie zbiorowym. Są to, oczywiście, dzieci i młodzież wykonujący obowiązek szkolny czy przygotowania przedszkolnego a, z drugiej strony, kiedy beneficjent ma ograniczone możliwości zarobkowe. Wnioskodawca wnosi o objęcie dzieci, młodzież i studentów ulgą na bilety w komunikacji autobusowej, przy biletach jednorazowych. Pragnę podkreślić, że dzieci, młodzież i studenci mają ulgę 49-51% na bilety miesięczne. Jeśli dziecko regularnie musi wykonywać obowiązek przedszkolny, szkolny, studencki, to może korzystniej i taniej korzystać z biletu miesięcznego a nie –jednorazowego. Dodatkowym argumentem, który wskazany jest w stanowisku rządu, jest fakt, że jednostki samorządu terytorialnego mają uprawnienia do wprowadzania ulg na swoim terenie. Zacytuję tylko uchwałę Rady Miasta Nowy Targ, która wprowadza ulgi 100%, poza tymi ustawowymi, które państwu przytoczyłam. Dzieci do lat 4 posiadają ulgi 100%, natomiast ulgi 40% posiadają dzieci od lat 4 do 7, na podstawie oświadczenia rodzica lub opiekuna, a uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych, zawodowych, średnich, policealnych –z legitymacją szkolną oraz dzieci i młodzież będąca osobami niepełnosprawnymi do ukończenia 25. roku życia.”
O finansowych skutkach projektu mówił także Artur Kawaler z Ministerstwa Finansów: –„Obowiązująca obecnie ustawa o ulgach jest w zasadzie ustawą, na którą już teraz nas nie stać, dlatego, że ulgi przejazdowe w Polsce kosztują ponad 1.000.000 tys. zł i to jest jedna z wyższych pozycji w budżecie państwa. Wydatek ten ma tendencję do corocznego zwiększania. Przy bardzo szerokim katalogu osób uprawnionych do ulg, 80% ulg, które finansujemy, to ulgi służące uczniom i studentom. W związku z tym chciałem zakwestionować szacunek, że to będzie kosztować 20.000 tys. zł. Proszę państwa, ta ustawa ma znacznie większe skutki finansowe a przedstawione wyliczenia nie są poparte żadną kalkulacją. Śmiem twierdzić, że jest to całkiem inny rząd wielkości, my mówimy o środkach rzędu kilkuset milionów złotych. Dlatego do tych zmian, do tego projektu i do tej nowelizacji, niestety, nie możemy odnosić się sercem, musimy, niestety, patrzeć rozumem.”Ostatecznie po głosowaniu, projekt został przekazany do dalszych prac w ramach specjalnej, 9-osobowej komisji, która przygotowuje go do dalszych prac legislacyjnych. Dalsze informacje TUTAJ
I na zakończenie krótkie podsumowanie jakim grupom społecznym przysługują ulgi komunikacyjne. Obecna ustawa zawiera uprawnienia dla osiemnastu grup uprawnionych i dla dzieci. Dzieci do lat 4 posiadają 100% ulgi na kolei w klasie drugiej, w pociągach osobowych, pośpiesznych, ekspresach, Intercity, Eurocity, w autobusach –100% w komunikacji zwykłej i przyspieszonej. Dzieci powyżej 4 lat, do rozpoczęcia rocznego przygotowania przedszkolnego mają następujące ulgi: na kolei, na bilet jednorazowy –37% i w komunikacji autobusowej jednorazowej –37%. Dzieci, od rozpoczęcia rocznego przygotowania przedszkolnego do 24. roku życia mają w transporcie kolejowym ulgi jednorazowe –37%, na bilety miesięczne –ulgi 49%, w komunikacji pospiesznej na bilety jednorazowe –37%, miesięczne –49%;w ekspresach –37% (bilety jednorazowe). W autobusach –49% (bilety miesięczne), w autobusach przyspieszonych –również 49%. Studenci do 26. roku życia posiadają uprawnienia do jednorazowych biletów kolejowych ze zniżką 51% i 51% na bilety miesięczne w pociągach osobowych i pospiesznych, także –51% zniżki w autobusach komunikacji zwykłej i przyspieszonej na bilety miesięczne. Kolejna grupa to doktoranci do 35. roku życia, dzieci niepełnosprawne do 24. roku życia, studenci niepełnosprawni do 26. roku życia.