Scania protestuje w Katowicach

7 sierpnia firma Scania Polska wniosła protest do postępowania przetargowego PKM Katowice na dostawę 15 nowych, niskopodłogowych autobusów miejskich w wersji przegubowej. O tym zamówieniu pisaliśmy w InfoBusie na stronie: http://infobus.pl/text.php?id=26154. Podstawowe zarzuty przedstawiciela szwedzkiego producenta dotyczą trzech zapisów w Specyfikacji Istotnych Warunków Zamówienia (SIWZ).

1. Według Scanii kryterium T4 dotyczące układu smarowania wprost preferuje nielicznych wykonawców, jak np. firmę MAN, która, jak podaje – posiada 100% podzespołów „bezsmarownych”. Szwedzkie producent zwraca uwagę przewoźnikowi, iż tak mocno preferowane przez PKM układy bezsmarowe mają określoną, krótszą żywotność i wnosi o zmianę tego zapisu w SIWZ.

2. Scania zwraca także uwagę, iż kryterium T5 dotyczące minimalnego zalecanego okresu międzyobsługowego autobusu w czasie i po upływie okresu gwarancyjnego, również jest sformułowane wadliwie, gdyż w efekcie może nie doprowadzić do wyboru oferty w rzeczywistości najkorzystniejszej. Wydłużanie okresu powyżej 30 000 km jest w opinii szwedzkiego producenta bardzo ryzykowne –szczególnie biorąc pod uwagę trudne warunki drogowe i dalsze lata eksploatacji. Wg Scanii takie podejście do eksploatacji pojazdów może w przyszłości spowodować poważne i kosztowne awarie. Dlatego wg firmy ten zapis w specyfikacji należy zmienić

3. Ostatni zakwestionowany zapis odnosi się do mocy silnika. PKM Katowice w SIWZ preferuje silniki o mocy minimalnej 220 kW przy minimalnym momencie obrotowym 1250 Nm. Podczas gdy Scania oferuje w autobusach OmniCity jednostki napędowe o mocy 206 kW, ale przy momencie obrotowym 1400 Nm. To zdaniem producenta zapewnia wyższą trwałość i minimalizację kosztów eksploatacji. Dlatego firma wnosi o dopuszczenie możliwości zaoferowania silnika charakteryzującego się mocą 206 kW i momentem 1400 Nm, jako spełniającego wymagania SIWZ.

W podsumowanie przedstawionych zarzutów Scania wnosi o modyfikacji treści zamówienia, tak aby wszyscy producenci mieli równe szanse na wygranie katowickiego kontraktu. Czy tak się stanie? Czekamy teraz na odpowiedź PKM Katowice, którą na pewno opublikujmy na łamach InfoBusa. Poniżej przedstawiamy szczegóły protestu –przede wszystkim w zakresie merytorycznego uzasadnienia przedstawionych wyżej zarzutów.

W uzasadnieniu złożonego przez Scanię protestu możemy przeczytać m.in.: „W pierwszej kolejności protestujący wskazuje na kwestionowane zapisy SIWZ: Pkt XIII. Opis kryteriów, którymi zamawiający będzie się kierował przy wyborze oferty, wraz z podaniem znaczenia tych kryteriów i sposobu oceny ofert.

1. Zamawiający ustalił w postępowaniu trzy kryteria oceny ofert:

1.1. Cena netto oferty ( C ) 65%

1.2. Ocena właściwości tech.- eksploat.(T) 30%

1.3. Warunki gwarancji (G) 5%

2. Łączna ocena punktowa (Z) zostanie obliczona wg wzoru: Z = 0,65xC + 0,30xT + 0,05xG

3. Zamawiający wybierze ofertę, która uzyska największą liczbę punktów. (…) T –ocena właściwości techniczno-eksploatacyjnych. Punkty, które otrzyma oferta w/w kryterium będą liczone wg wzoru: T= T1 + T2 + T3 + T4 + T5 (…)

T4 –układ smarowania podwozia:

– bezobsługowy (we wszystkich podzespołach) –15 pkt,

– centralne smarowanie –0 pkt

T5 –minimalny zalecany okres międzyobsługowy autobusu w czasie i po upływie okresu gwarancyjnego:

– 50 tys. km lub więcej –5 pkt

– poniżej 50 tys. km –0 pkt

Protestujący zwraca uwagę, iż kryterium T4 dotyczące układu smarowania wprost preferuje nielicznych wykonawców, jak np. firmę MAN, która, jak podaje, posiada 100% podzespołów „bezsmarownych”. Protestujący zwraca uwagę Zamawiającemu, iż tak mocno preferowane przez Zamawiającego układy bezsmarowe mają określoną, dodajmy –krótszą żywotność, niż układy wymagające smarowania w okresie eksploatacji. W warunkach ciężkiej eksploatacji pojazdów na ulicach polskich miast, przy znacznym obciążeniu oraz po bardzo złych nawierzchniach dróg, preferowane jest regularne przeglądanie i ocena stanu technicznego podzespołów, w szczególności elementów jezdnych, osi, układu kierowniczego, czy przegubu autobusu (w autobusach przegubowych). W takich warunkach wręcz należałoby preferować konieczność uzupełniania smarowania tych podzespołów. W konsekwencji zastosowanie elementów bezsmarowych jest pozorną oszczędnością, ponieważ elementy te ulegają przyspieszonemu zużyciu w trakcie eksploatacji i wymagają częstszej, niż smarowne wymiany. W konsekwencji podraża to koszty eksploatacji i serwisu, gdyż koszty regularnego przesmarowywania podzespołów są niewspółmiernie niższe, niż ich przyspieszona wymiana. Ponadto dodać należy, że w rozwiązaniu oferowanym przez Protestującego, proponujemy układ centralnego smarowania, który automatycznie smaruje elementy tego wymagające, nie ma żadnego ograniczenia ich żywotności, a przy tym czynności obsługowe są ograniczone do minimum. Zatem preferowane przez Zamawiającego rozwiązanie nie jest rozwiązaniem ani lepszym ani tańszym, a jedynie drastycznie ogranicza uczciwą konkurencję w tym postępowaniu i dostęp do zamówienia.

Wychodząc naprzeciw Zamawiającemu, Protestujący wnosi o wykreślenie oprotestowanego kryterium, względnie uznanie przez Zamawiającego, iż układ centralnego smarowania jest rozwiązaniem równoważnym i będzie tak samo wysoko punktowane.

Protestujący zwraca także uwagę, iż kryterium T5 dotyczące minimalnego zalecanego okresu międzyobsługowego autobusu w czasie i po upływie okresu gwarancyjnego, również jest sformułowane wadliwie, bowiem nie doprowadzi do wyboru oferty w rzeczywistości najkorzystniejszej. Zauważyć należy, że ogólnie przyjętym okresem, po którym powinna nastąpić obsługa, jest 30 000 km. Wydłużanie tego okresu, zwłaszcza w dalszych latach eksploatacji, w trudnych warunkach (złe drogi, duże napełnienia) stanowi zwiększone ryzyko poważnych awarii. Jest więc dla Zamawiającego na przestrzeni czasu użytkowania autobusów oszczędnością jedynie pozorną.  W związku z powyższym Protestujący wnosi o wykreślenie przedmiotowego kryterium z treści SIWZ oraz Ogłoszenia o zamówieniu.

Zamawiający, w pkt III.3.1 SIWZ wymagał, aby moc silnika wynosiła min. 220 kW przy min momencie obrotowym 1250 Nm. Tymczasem silnik montowany w pojazdach Protestującego ma moc 206 kW, ale przy momencie obrotowym 1400 Nm. Zamawiający, celem dokonania rzetelnej oceny, powinien zwrócić uwagę na charakterystykę silnika, a nie jedynie na wartość mocy maksymalnej. Z doświadczenia Protestującego, będącego przedstawicielem koncernu, produkującego autobusy od wielu dziesięcioleci, wynika, że oferowane przez niego układy napędowe należą do najlepszych na rynku, zarówno pod względem trwałości, poprzez walory użyteczności, na minimalizacji kosztów eksploatacji kończąc. Nie przypadkowo koncern, który reprezentuje Protestujący, zdecydował się na zastosowania silnika o mocy 206 kW, ale o znacznie wyższym, niż wymagany przez Zamawiającego, momencie obrotowym silnika. Wynika to z wieloletnich badań i testowania silników, co zaowocowało zastosowaniem konstrukcji układu napędowego w sposób maksymalny zoptymalizowanej pod kątem zastosowania w pojazdach komunikacji miejskiej. Zatem posiadany przez Protestującego autobus ma lepszą charakterystykę niż silnik wymagany w treści SIWZ, a pomimo to Zamawiający w sposób bezpodstawny dyskwalifikuje go i nie dopuszcza jako spełniającego wymagania SIWZ.  Ponadto Protestujący mówiąc o „układzie napędowym”ma na myśli całość tego układu, a więc silnik, skrzynię biegów i przełożenie główne mostu napędowego. Te 3 elementy łącznie powinny być brane pod uwagę przez Zamawiającego przy ocenie walorów technicznych pojazdów. Zamawiający natomiast, kierując się znanymi tylko sobie powodami, zdecydował się na wybiórczą ocenę wyłącznie jednego z powyższych elementów układu napędowego i zdecydował się wyeliminować z postępowania pojazdy, które wyposażone są w lepsze, niż opisane w SIWZ, rozwiązania. Biorąc pod uwagę powyższe, uważamy za skandaliczne zastosowanie zapisów eliminujących nasze rozwiązanie, tym bardziej, że na etapie poprzedzającym przygotowywanie niniejszego postępowania Zamawiający dokonywał badania rynku i posiadał wiedzę o mocy silnika stosowanego w pojazdach oferowanych przez Protestującego i będącego w bieżącej ofercie handlowej. W związku z powyższym zachodzi podejrzenie, że Zamawiający celowo dokonał opisu przedmiotu zamówienia zawierając taki zapis dotyczący wymaganej mocy silnika, który eliminuje oferowany przez nas produkt z przedmiotowego postępowania.”

W konkluzji przesłanego protestu Scanii możemy przeczytać m.in.: „Podsumowując wskazać należy, iż tak opisane kryteria spowodują nie uzyskanie przez Protestującego punktów w oprotestowanych kryteriach, co utrudni mu uczciwą konkurencję z preferowanymi producentami i ogranicza dostęp do zamówienia. W przeliczeniu na koszt 1 autobusu stanowi to wartość kwotową netto około 100 000 – 115 000 zł. O taką kwotę niższą ofertę musiałby złożyć Protestujący w stosunku do np. oferty firmy MAN, aby zniwelować stratę punktów, nieuzyskanych w oprotestowanych kryteriach, w zależności od ceny, jaką zaoferuje konkurencja. Oczywistym jest, że tak znaczne obniżenie ceny oferty Przez Protestującego nie jest możliwe, gdyż, jak wspomniano powyżej, naraziłoby Protestującego na zarzut zaoferowania produktu poniżej kosztów jego wytworzenia. Stąd uprawnione jest twierdzenie, iż tak subiektywne kryteria, co więcej zbędne, będą się wiązały z niebezpieczeństwem wskazania zwycięzcy przetargu już na etapie opublikowania treści SIWZ. Jak już powyżej wykazano, w postępowaniu doszło do ograniczenia zasady uczciwej konkurencji i równego traktowania wykonawców. Natomiast zmiana kryteriów oceny ofert w sposób wskazany przez Protestującego przyczyniłaby się do zakupu produktu, jakiego Zamawiający oczekuje i spowodowałoby możliwość nawiązania walki konkurencyjnej w kryterium „Cena”, przy jednoczesnym zaoferowaniu porównywalnych jakościowo pojazdów. W ocenie Protestującego, jego pojazd nie jest gorszy od pojazdu firmy MAN, a tak wynika w sposób pośredni z przyjętych przez Zamawiającego kryteriów oceny ofert.

Dla Protestującego nie ulega najmniejszej wątpliwości, że przetargi powinny być tak przeprowadzane, aby zapewnić uczciwą konkurencję, równość stron i obiektywizm w ocenie ofert, poprzez umiar pomiędzy oczekiwaniami a rezultatem ekonomicznym. W przypadku niniejszego postępowanie o udzielenie zamówienia takie sformułowanie kryteriów oceny ofert, jak to uczynił Zamawiający, powoduje, iż niektórzy z producentów autobusów są zdecydowanie preferowani i stoją w uprzywilejowanej sytuacji. Protestujący, aby mieć możliwość jakiegokolwiek konkurowania w tym postępowaniu z preferowanymi producentami, jest zmuszany – działaniem zamawiającego – do oferowania drastycznie niskiej, jak na warunki rynkowe, ceny autobusu, co może narazić wykonawcę na zarzut zaoferowania przedmiotu zamówienia poniżej kosztów jego wytworzenia.”Pełną treść protestu można przeczytać na stronie http://www.pkm.katowice.pl/ogloszenia.php .

Źródło: Informacja na temat wniesionego protestu w postępowaniu przetargowym 'Dostawa 15 sztuk nowych autobusów miejskich przegubowych niskopodłogowych’, znak sprawy pn/05/2009, http://www.pkm.katowice.pl/ogloszenia.php .