PSPA kontra „dziewiątki”. Minister odpowiada

Poseł Tadeusz Woźniak (PIS) spytał MIB o szarą strefąprzewozów mikrobusów. Minister Szmit odpowiedział posługując się danymi z … 17kontroli.

Parlamentarzysta zwrócił się do ministra infrastruktury ibudownictwa z pytaniami ws. przestrzegania prawa pracy i prawa podatkowegoprzez przedsiębiorców prowadzących działalność transportową. W swojej interpelacjidatowanej na 23 maja, zauważył, że Polskie Stowarzyszenie PrzewoźnikówAutokarowych alarmuje na temat naruszania ustawy o czasie pracy kierowcówzatrudnionych w firmach przewozowych pracujących na trasach międzynarodowychmikrobusami do 9 miejsc. Zdaniem Stowarzyszenia, w związku z brakiemrejestratora – tachografu kierowcy mikrobusów prowadzą pojazdy po kilkanaście iwięcej godzin bez przerwy, kładąc na szali bezpieczeństwo osób przewożonychmikrobusami. Ponadto przedstawiciele PSPA wskazują na zdecydowaną większośćbraku fiskalizacji przychodów za kursy od pasażerów mikrobusów.

W zawiązku z tym poseł Tadeusz Woźniak skierował do ministrapięć pytań:

1. Czy wszystkie firmy przewozowe posiadające w swoim taborzemikrobusy spełniają warunki legalnej działalności pod względem wykonywaniausług oraz zawierania umów o pracę z kierowcami i przestrzegania czasu pracykierowców?

2. Ile osób w Polsce jest zatrudnionych w charakterzekierowcy mikrobusu (pojazdu przystosowanego do przewozu do 9 osób) w firmachświadczących usługi przewozowe?

3. Na jakich zasadach firmy przewozowe posiadające w swoimtaborze mikrobusy ewidencjonują przychody ze sprzedaży usług przewozu osób ijaką stosują stawkę VAT oraz jaka jest skala ewentualnych nieprawidłowości wtym zakresie?

4. Czy Minister Infrastruktury i Budownictwa posiada danedotyczące ilości wypadków i kolizji spowodowanych przez kierowców mikrobusów,zatrudnionych w firmach prowadzących usługi transportowe? Jaki to jest procentw stosunku do kolizji i wypadków spowodowanych przez kierowców autobusów?

5. Czy z racji wykonywanego obrotu gospodarczego na terenieinnych państw, firmy prowadzące usługi przewozowe mikrobusami maja obowiązekrejestrowania się w odpowiednim urzędzie podatkowym za granicą i czy takiobowiązek wypełniają? Jeśli nie, to jakie sankcje stosuje się wobec polskichprzewoźników np. na terenie Republiki Federalnej Niemiec i w innychpaństwach?”

Minister odpowiada

Poniżej w całości przytaczamy odpowiedź w tej sprawieJerzego Szmita, podsekretarza stanu w Ministerstwie Infrastruktury iBudownictwa:

-„Zgodnie z informacją Głównego Inspektora Pracy PaństwowaInspekcja Pracy przeprowadziła w okresie od stycznia 2016 r. do czerwca 2017 r.17 kontroli w przedsiębiorstwach transportowych zajmujących się przewozem osób,które posiadały w swoim taborze pojazdy przeznaczone konstrukcyjnie do przewozunie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą (mikrobusy). Nieprawidłowości wzakresie zawierania przez wymienionych przewoźników umów o pracę z kierowcami,tj. brak potwierdzenia pracownikowi na piśmie ustaleń co do stron umowy,rodzaju umowy oraz jej warunków (zgodnie z art. 29 § 2 kodeksu pracy)stwierdzono tylko w dwóch podmiotach i dotyczyły one dwóch kierowców.

Podczas ww. kontroli w 11 podmiotach ujawniononieprawidłowości w zakresie przestrzegania przepisów o czasie pracy kierowców.Najwięcej naruszeń stwierdzono w zakresie prowadzenia ewidencji czasu pracy,która jest podstawą do poprawnego rozliczenia czasu pracy pracownika i mazasadniczy wpływ na właściwe ustalenie wynagrodzenia za pracę. W trakciekontroli stwierdzono, że w 5 podmiotach nie prowadzono w ogóle ewidencji czasupracy zgodnie z obowiązującymi przepisami, a w 2 podmiotach prowadzono jąnierzetelnie.

Spośród skontrolowanych pracodawców 3 nie zapewniłopracownikom co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego (art. 14ust 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o czasie pracy kierowców; Dz.U. z 2012r. poz. 1155 ze zm.), natomiast przekroczenie czasu prowadzenia pojazdu bezwymaganej przerwy (art. 13 ww. ustawy) stwierdzono u 2 pracodawców. Ponadto wtrakcie 3 kontroli stwierdzono naruszenia w zakresie przekroczenia dziennegoczasu prowadzenia pojazdu.

Powyższe dane zostały opracowane na podstawie analizydokumentacji z kontroli przeprowadzonych we wskazanym okresie wprzedsiębiorstwach transportowych zajmujących się przewozem osób. Systemewidencjonowania kontroli w Państwowej Inspekcji Pracy nie daje możliwościwyselekcjonowania kontroli przeprowadzonych w przedsiębiorstwach transportowychzajmujących się tylko przewozem osób pojazdami przeznaczonymi konstrukcyjnie doprzewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą.

Zgodnie z informacją Ministra Rozwoju i Finansów usługimiędzynarodowego transportu drogowego polegającego na przewozie osób podlegająopodatkowaniu podatkiem VAT. Stosownie do art. 48 dyrektywy 2006/112/WE Rady zdnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej(Dz. Urz.UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn.zm.) miejscem świadczenia usługprzewozu osób jest miejsce, w którym odbywa się przewóz, biorąc pod uwagępokonywane odległości.

Zasada ta polega na tym, że podstawa opodatkowania dzielonajest pomiędzy państwa, przez które przebiega przewóz proporcjonalnie do liczbykilometrów przejechanych na terytorium każdego z nich, a każda z tych częścijest następnie opodatkowana w poszczególnych krajach według obowiązującej naich terytorium stawki podatku. W Polsce opodatkowaniu podlega ta część kwotynależnej, która przypada na transport wykonywany na terenie Polski. W Polscetransport lądowy pasażerski podlega opodatkowaniu 8% stawką podatku (poz. 157zał. nr 3 do ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – Dz.U. z 2016 r. poz. 710, z późn. zm.).

Co do zasady transport osób podlega opodatkowaniu w każdympaństwie członkowskim, przez terytorium którego odbywa się przewóz. Należyjednak zwrócić uwagę, że niektóre państwa członkowskie UE mogą stosowaćzwolnienie od podatku VAT w związku z otrzymaną derogacją w odniesieniu domiędzynarodowego przewozu osób.

Kwestie rejestracji podatników świadczących przedmiotoweusługi oraz ewentualne sankcje regulują przepisy poszczególnych państw, naterytorium których dokonywany jest transport osób. Ministerstwo Finansów nieposiada informacji w zakresie wypełniania obowiązku rejestrowania się polskichprzewoźników w innych państwach, ani też stosowanych wobec nich sankcji.

Odnosząc się do kwestii ewidencji przy zastosowaniu kasrejestrujących należy zauważyć, że zgodnie z art. 111 ust. 1 ww. ustawy opodatku od towarów i usług podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osóbfizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowychsą obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przyzastosowaniu kas rejestrujących. Zgodnie z art. 2 pkt 22 ww. ustawy przezsprzedaż rozumie się odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług naterytorium kraju, eksport towarów oraz wewnątrzwspólnotową dostawę towarów.Ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących podlega zatem, stosownie dowskazanych wyżej przepisów, odpłatne świadczenie usług na terytorium krajudokonywane na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej orazrolników ryczałtowych. Zgodnie natomiast z § 4 ust. 1 pkt 2 lit. arozporządzenia Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawiezwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących(Dz. U. poz. 2177) bezwzględnym obowiązkiem ewidencji przy zastosowaniu kasrejestrujących zostało objęte świadczenie usług przewozów pasażerskich wsamochodowej komunikacji, z pewnymi wyłączeniami nieistotnymi w niniejszejsprawie.

Dodatkowo, odnosząc się do czwartego pytania, uprzejmieinformuję, że zgodnie z informacją Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracjiw Systemie Ewidencji Wypadków i Kolizji nie istnieje możliwość wskazania,spośród wszystkich samochodów osobowych, tych pojazdów, które są wykorzystywanedo świadczenia usług przewozu osób, ponieważ na podstawie art. 2 pkt 40 ustawyz dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (t.j.: Dz. U. z 2017 r., poz.128 z późn. zm.), pojazd przystosowany do przewozu osób w liczbie mniejszej niż9 jest klasyfikowany jako samochód osobowy. W związku z tym Ministerstwo SprawWewnętrznych i Administracji oraz Komenda Główna Policji nie dysponują danymidotyczącymi liczby zdarzeń drogowych z udziałem pojazdów przeznaczonychkonstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 9 osób łącznie z kierowcą(mikrobusów) (do 9 miejsc).”

„