Przegląd taboru Śląskich przewoźników na liniach KZK GOP

Górnośląski okręg przemysłowy jest największą konurbacją miejską w Polsce i jak każde miasto potrzebuje komunikacji miejskiej. Obejmuje ona linie autobusowe i tramwajowe łączące cały obszar ponad 1,4 tys. km2 siecią transportu miejskiego jego organizacją zajmuje się KZK GOP.

Komunikacyjny Związek Komunalny Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego powołany został w roku 1991 po podziale ogromnego WPK Katowice obejmujący praktycznie cały zasięg województwa Katowickiego na 17 niezależnie działających przedsiębiorstw autobusowych, oraz na mających wspólną dyrekcję 5 zakładów tramwajowych np. WPK Katowice Zakład Komunikacyjny nr 4 w Gliwicach przekształcono na PKM Gliwice inny przykład WPK Katowice Zakład Komunikacyjny nr 11 w Świerklańcu na PKM Świerklaniec. KZK GOP zostało utworzone w celu ujednolicenia biletu i stawek za przewozy później również organizował linie oraz ogłaszał przetargi na ich obsługę. Na początku przystąpiło 11 gmin: Katowice, Bobrowniki, Chorzów, Gierałtowice, Knurów, Mysłowice, Pyskowice, Ruda Śląska, Siemianowice, Sosnowiec i Zabrze. W roku 1992 do związku dołączyły gminy Dąbrowę Górniczą, Świętochłowice, Pilchowice, Będzin i Wojkowice.  Od 1994 roku do Związku przystępowały kolejne gminy: Sławków (od 1 kwietnia 1994 r.), Bytom (od 1 stycznia 1995 r.), Imielin i Chełm Śląski (od 1 lipca 1995 r.), Gliwice (od 1 stycznia 1997 r.), Siewierz (od 1 stycznia 1998 r.), Radzionków (od 1 stycznia 1999 r.), Czeladź, Psary, Sławków, Czerwionka Leszczyny oraz Pyskowice i Piekary Śląskie w 2008 r. Korzystając z komunikacji organizowanej przez KZK GOP pasażer może dotrzeć również do miejscowości, które do związku nie należą, takim przykładem są np. Tychy czy Mikołów.

Obecnie KZK GOP organizuje transport 279 liniami autobusowymi i 34 liniami tramwajowymi na terenie 28 gmin, obejmuje zasięgiem ponad 2,5 mln osób. Podpisane zostało także porozumienie z Międzygminnym Zakładem Komunikacji Pasażerskiej w Tarnowskich Górach więc z biletem KZK GOP w komunikacji autobusowej można podróżować na obszarze 46 gmin centralnej części województwa śląskiego. Z transportu komunalnego organizowanego przez Związek codziennie korzysta 1,2 mln pasażerów – stanowi to 57 proc. udział w ruchu. Bilety można kupować w ponad 4 tys. punktów dystrybucyjnych i kolektur, w 60 automatach biletowych (usytuowanych w centrach największych miast aglomeracji) bądź w Punktach Obsługi Pasażera.

Linie obsługiwane są przez 28 przewoźników autobusowych (wybieranych w wyniku postępowania przetargowego)oraz jedynego organizatora komunikacji tramwajowej – Tramwaje Śląskie – których po przekazaniu akcji w 2007 roku jest 100 procentowym właścicielem.

Związek chwali się tym że ponad 1/3 linii obsługiwanych jest taborem niskopodłogowym, chodź w innych dużych miastach wynosi to 50 do 100%. Większość przewoźników obsługuje linie taborem używanym sprowadzonym z różnych stron Polski oraz po przystąpieniu polski do Unii Europejskiej także ze wszystkich krajów członkowskich, głównie z Niemiec oraz krajów skandynawskich, choć zdarzają się pojazdy z Beneluksu, Francji czy Austrii. Wymagania przetargowe są bardzo skromne większość ogranicza się do wieku – nie starszy autobus niż 1993r. – oraz normę czystości spalin Euro 1, jednak ze względu na to oraz niskie stawki za wozokilometr operatorzy spełniają wymagania przetargowe w minimalny sposób, czasami nawet za pomocą „SAM”-ów. Związek nie narzuca barw autobusów jednak muszą być one pomalowane w barwy zakładowe przewoźników, dlatego w miastach roi się od kolorowych Ikarusów, Jelczy, Dabów, Volvo, Manów (szczególnie NL2x2) w rozmaitych wersjach jak i stanie, jedyne nowe autobusy kupują przewoźnicy jeżeli jest taki wymóg w przetargu, bądź duże PKM-y pozyskają odpowiednie środki na nowe zakupy.

Najwięcej autobusów posiadają przedsiębiorstwa wydzielone z WPK (PKM Katowice – 247 autobusów, PKM Sosnowiec –253 autobusy) one również obsługują najwięcej linii. Jednak duży udział mają przewoźnicy prywatni np. Przedsiębiorstwo Usług Pasażerskich, Jerzy Sebzda oraz Sed-Baz Sp. z o.o. posiada 79 autobusów oraz obsługuje 15 linii komunikacyjnych.

Komunikacja w GOP jest na niskim poziomie nadal mówi się o tym że jest to złomowisko pojazdów wycofanych z innych miast nie tylko z polski ale także europy powoli nawet wschodniej, a wystarczyło by tylko podnieść (już Itak bardzo wyśrubowane –według KZK GOP) wymagania przetargowe oraz wydłużyć okres obsługi linii (teraz max 4lata na 8 i więcej) co dało by przewoźnikom możliwość zakupu nowego pojazdu dobrej jakości.

W następnych artykułach przybliżymy dokładną strukturę taborową w firmach realizujących przewozy na liniach Związku.