Produkcja autobusów w Polsce w I połowie 2013 roku
Produkcja autobusów w Polsce w I połowie 2013 roku
W I połowie 2013 r. produkcja autobusów w Polsce osiągnęła poziom 1496 szt. o masie całkowitej powyżej 8 ton. To z jednej strony cały czas o 102 szt. groszy wynik niż przed rokiem (-6,2%), zaś z drugiej –zdecydowana poprawa sytuacji w porównaniu z I kwartałem br. i realna szansa na dogonienie, a nawet przekroczenie zeszłorocznego rezultatu ( 3560 szt.) Co spowodowało, że produkcja autobusów po bardzo słabym początku roku w końcu nabrała tempa? To zasługa eksportu, który jeszcze w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku był na zdecydowanie minusie, a teraz, po 6 miesiącach, zanotował dodatni bilans na poziomie 2,5%. To nie jest być może jakaś miażdżąca dynamika, ale na pewno bardzo ważny sygnał świadczący o wychodzeniu autobusowej branży z dołka. I to mało oczekiwany. Spodziewaliśmy, że eksport tradycyjnie zacznie odrabiać straty wraz z realizacją większych dostaw autobusów miejskich ale dopiero pod koniec roku. Tymczasem wzrost zagranicznej sprzedaży przyszedł znaczniej szybciej. To przede wszystkim efekt dużych kontraktów dla Szwecji i Niemiec zrealizowanych nietypowo przez MAN wiosną br. oraz zdecydowanego, eksportowego przyśpieszania ze strony Solarisa. Przy zachowaniu podobnego poziomu produkcyjnego przez Volvo, pozwoliło to zniwelować załamanie wyników Scania i wyjść na „prostą”. O sile eksportu w I połowie br. świadczy fakt, że coraz lepsze produkcyjne wyniki notujemy mimo cały czas ujemnego bilansu w krajowe j sprzedaży. W okresie styczeń –czerwiec polscy przewoźnicy zakupili łącznie 428 szt. autobusów o DMC powyżej 8 t, czyli o 105 szt. mniej niż przed rokiem (-19,6%).
Podobnie jak w segmencie kompletnych autobusów I połowa br. przyniosły ożywienie w produkcji trolejbusów i autobusowych komponentów. W polskich zakładach wytworzono prawie 400 podwozi oraz prawie 200 szkieletów konstrukcyjnych. Dla porównania –w całym 2012 r. było to odpowiednio 700 podwozi oraz blisko 300 szkieletów. Rośnie też poziom produkcji trolejbusów –teraz bramy fabryki w Bolechowie opuściło ich 22 szt. (w tym aż 14 szt. Lublina), natomiast z każdym miesiącem ta liczba będzie rosła. Przed Solarisem jest realizacja (wspólnie z Škoda Electric) dwóch dużych „przegubowych”kontraktów: dostawy 50 szt. Škoda 27 Tr Solaris dla Sofii i 125 szt. Škoda 27 Tr Solaris dla Rygi.
Tabela 1. Produkcja autobusów w Polsce w I połowie 2013 r.
|
Lp.
|
MARKA
|
01-06.
2013 r.
|
udział [%]
|
01-06.
2012 r.
|
udział [%]
|
|
1
|
MAN
|
657
|
43,9%
|
529
|
33,1%
|
|
2
|
SOLARIS
|
363
|
24,3%
|
335
|
21,0%
|
|
3
|
VOLVO
|
360
|
24,1%
|
382
|
23,9%
|
|
4
|
inni
|
116
|
7,8%
|
352
|
22,0%
|
|
∑
|
Razem
|
1496
|
100,0%
|
1598
|
100,0%
|
źródło: JMK analizy rynku transportowego
Cały czas zdecydowanym liderem wśród producentów autobusów w Polsce jest MAN, który w I połowie 2013 r. wyprodukował 657 autobusów, czyli o 128 szt. (-24,1%) więcej niż rok wcześniej. Do tego wyniku trzeba dopisać prawie 300 szt. podwozi, które głównie trafiły do takich krajów jak: Singapur, Hiszpania, Izrael czy Niemcy. Nowym kierunkiem jest Serbia (zakłady Ikarbus) oraz tak egzotyczne dla nas miejsca jak: Australia, Tunezja czy Hongkong. Dodajmy tutaj, że zakłady MAN w Polsce nie tylko produkują podwozia miejskie, ale także podwozia turystyczne. Do ich półrocznego wyniku należy też dopisać prawie 200 szt. szkieletów konstrukcyjnych autokarów marki Neoplan, które w ramach projektu Premium zostały wysłane do niemieckiego zakładu w Plauen. W 2013 r. program ten został rozszerzony o piętrowy autobus turystyczny Neoplan Skyliner, który można uznać za najbardziej luksusowy autokar jaki powstaje w Polsce. Niestety, w I połowie 2013 r. do polskich klientów nie trafił żaden autobus wyprodukowany w fabrykach w Sadach i Starachowicach. Ta tendencja ulegnie zmianie w II połowie roku, chociażby poprzez realizację kontraktu dla MZK Opole. Cały czas strategicznym produktem polskich zakładów MAN są autobusy miejskie, ale nie tylko –w tym roku fabryki wyprodukowały także kilka egzemplarzy autobusów międzymiastowych Lion`s Regio. To realizacja koncernowego projektu, aby wszystkie zakłady MAN były w stanie zmienić swój profil produkcyjny w zależności od popytu na rynku. To oczywiście działa także w odwrotną stronę i np. w tym roku fabryka w Ankarze wyprodukuje kilkaset autobusów miejskich i tym samym pomoże polskim fabrykom zrealizować ogromną liczbą zamówień zaplanowanych na II połowę br.
Drugie miejsce w produkcyjnym rankingu w I połowie 2013 r. zajął Solaris Bus &Coach. Bramy fabryki w Bolechowie opuściło w tym czasie łącznie 363 autobusy (+28 szt. / +8,3% w porównaniu do analogicznego okresu 2012 r.) oraz 22 trolejbusy (o 15 szt. mniej niż przed rokiem). A to dopiero początek przyśpieszenia Solarisa. Jak informuje wielkopolska firma ten rok będzie dla niej rekordowy jeżeli chodzi o produkcję autobusów. Już teraz wiadomo, że poziom produkcji przekroczy wynik z dotychczas najlepszego dla spółki roku –2011, kiedy fabrykę opuściło 1205 pojazdów. W tym roku będzie to rekordowa suma ponad 1210 szt. autobusów i trolejbusów! Aby sprostać takim obciążeniom produkcyjnym Solaris zwiększa zatrudnienie oraz modernizuje spawalnię szkieletów autobusów i trolejbusów w Środzie Wlkp. Co szczególnie ważne firma jest coraz mocniej obecna na wschodzących rynkach w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. To m.in. zrealizowany kontrakt na dostawę 67 szt. autobusów dla bułgarskie miejscowości Burgas czy realizowana właśnie dostawa 200 szt. pojazdów Urbino 18 dla Belgradu. Dodatkowo ponownie swoje zamówienie na gazowe autobusy złożył szwedzki Keolis, a Hanower rozpoczął odbiór 42 szt. autobusów hybrydowych (26 szt. Urbino 12 H i 16 szt. Urbino 18 H). Solaris produkuje głównie autobusy miejskie, ale także autobusy międzymiastowe InterUrbino (7 szt. w tym roku). Dodajmy, że dobrze rozwija się także tramwajowa produkcja firmy –w tym roku będzie to 5 egzemplarzy dla Jeny (pierwsze polskie tramwaje w Europie Zachodniej), a także ruszy produkcja wagonów dla Brunszwiku (18 szt.) i Olsztyna (15 szt.)
Trzecie miejsce wśród producentów autobusów w Polsce zajęło Volvo, które w I połowie 2013 r. wyprodukowało łącznie 360 szt. autobusów, czyli o 22 szt. mniej niż przed rokiem (-5,7%). Wrocławska fabryka imponuje równomiernym rozłożeniem zamówień pomiędzy poszczególne rodzaje pojazdów i tak mamy: 124 szt. autobusów miejskich, 139 szt. autobusów międzymiastowych i 97 szt. autobusów turystycznych. Szczególnie warto podkreślić coraz lesze, „miejskie”wyniki zakładu. Stało się tak m.in. dzięki pierwszym brytyjskim zamówieniom na hybrydowe autobusy V7900 Hybrid. Pierwsza partia 29 szt. V7900H trafiła do First Group, a kolejnych 10 szt. do Lothian Buses w Edynburgu. W II kwartale ponownie zakład otrzymał ogromne zamówienia z Norwegii na autobusy międzymiastowe 8900. A to jeszcze nie koniec. W tym roku Polska stała się jedynym centrum produkcji kompletnych autobusów Volvo i do Wrocławia przejdzie część skandynawskich zamówień realizowanych do tej pory przez fabrykę w Säffle. Restrukturyzacyjny proces zakończył się w czerwcu 2013 r. i teraz powinniśmy odczuć jego pozytywne dla polskiej produkcji efekty. Skupiając całą produkcję w swojej największej fabryce, Volvo Buses oczekuje, że uzyska efekt skali, konieczny do zmierzenia się z coraz silniejszą konkurencją na rynku. Fabryka w Polsce ma czterokrotnie większe zdolności produkcyjne niż fabryka w Säffle. I stąd też taki wybór –bardzo korzystny dla naszego kraju. I na zakończenie –udział w produkcji polskich klientów. Niestety w przypadku Volvo jest on cały czas na niewielkim poziomie i w I połowie 2013 r. wyniósł zaledwie 4 szt. (1,1%).
Czwarte miejsce w produkcyjnym rankingu zajmuje Scania Production Słupsk. W I połowie 2013 r. szwedzka firma zmontowała 41 autobusów, czyli o 213 szt. mniej niż rok wcześniej (-83,8%). Ten znaczący spadek produkcji spółka przewidziała już wcześniej i odpowiednio się do niego przygotowała. Z powodu słabnącego popytu na autobusy miejskie w Europie, Scania Production Słupsk ograniczyła liczbę swoich pracowników o 142 etaty, a łączne zatrudnienie wynosi obecnie blisko 700 pracowników. W fabryce powstają zarówno w pełni zabudowane autobusy komunikacji miejskiej jak i same podwozia, które trafiają do niezależnych firm zabudowujących w Europie, Afryce i Azji. W słupskim zakładzie w tym roku zostanie domknięta zmiana generacyjna produkowanych pojazdów i popularne modele autobusów Scania jak OmniCity czy OmniLink zastąpi nowa rodzina Omniwide. Oby przyniosła ona szwedzkiemu producentowi więcej kontraktów na europejskich rynkach.
I końcówka autobusowego rankingu. Piąty jest Autosan z wynikiem 36 szt., a szósta Kapena, która wyprodukowała 28 szt. autobusów powyżej 8 t DMC. Na zakończenie warto podkreślić fakt, że w I połowie 2013 r. odnotowaliśmy znaczący spadek dostaw autobusów wyprodukowanych w Polsce do krajowych przewoźników. W I kwartale 2013 r. było to 120 szt., czyli 20,5%. Teraz zaledwie 154 szt. (10,2%). Dla całego 2012 r. ten współczynnik wyniósł 16,3%. To kolejne potwierdzenie, że w tym roku polską produkcję autobusów napędza przede wszystkim eksport. I tak będzie do końca grudnia.
Tabela 2. Top 10 odbiorców autobusów wyprodukowanych w Polsce w I połowie 2013 r.
|
Lp.
|
Kraj
|
Liczba
|
Udział w produkcji [%]
|
|
1
|
Szwecja
|
310
|
20,72%
|
|
2
|
Niemcy
|
306
|
20,45%
|
|
3
|
Norwegia
|
240
|
16,04%
|
|
4
|
Polska
|
154
|
10,29%
|
|
5
|
Francja
|
99
|
6,62%
|
|
6
|
Szwajcaria
|
48
|
3,21%
|
|
7
|
W. Brytania
|
47
|
3,14%
|
|
8
|
Czechy
|
41
|
2,74%
|
|
9
|
Bułgaria
|
39
|
2,61%
|
|
10
|
inne kraje
|
212
|
14,1%
|
|
∑
|
Razem
|
1496
|
100,0%
|
źródło: JMK analizy rynku transportowego
