Produkcja autobusów w Polsce w I kwartale 2013 roku
W I kwartale 2013 r. produkcja autobusów w Polsce osiągnęła poziom 584 szt. o masie całkowitej powyżej 8 ton. To o 104 szt. mniej niż przed rokiem (-15,11%). Osiągnięty spadek jest efektem mniejszego eksportu autobusów oraz zdecydowanie słabszego popytu na krajowym rynku. To kontynuacja tendencji z 2012 r., kiedy produkcja autobusów w Polsce odnotował negatywny bilans na poziomie -19,63%. Analizę produkcji zacznijmy od danych dt. sprzedaży na polskim rynku. W ciągu trzech miesięcy br. liczba rejestracji nowych autobusów wyniosła 294 szt. To aż o 65 szt. (-18,1%) mniej niż w tym samym okresie ubiegłego roku. Dodatkowo w I kwartale br. fabryki zlokalizowane w Polsce wyeksportowały łącznie 464 szt. autobusów, czyli o 43 pojazdy mniej niż przed rokiem (-8,48%). W tej sytuacji produkcja autobusów także zmniejszył się w stosunku do ubiegłego roku i osiągnęła poziom 584 szt., czyli zdecydowanie mniej (-15,11%) niż analogicznym okresie 2012 r. Spadła również produkcja trolejbusów, które w naszym kraju produkuje jak na razie tylko firma Solaris Bus &Coach. W I kwartale 2013 r. była to liczba 22 szt., a teraz odnotowaliśmy poziom 11 szt. W odróżnieniu od kompletnych autobusów i trolejbusów pierwsze trzy miesiące roku przyniosły ożywienie w produkcji autobusowych komponentów. W polskich zakładach wytworzono prawie 300 podwozi oraz ponad 100 szkieletów konstrukcyjnych. Dla porównania –w całym 2012 r. wyprodukowano ponad 700 podwozi oraz blisko 300 szkieletów konstrukcyjnych. Oby ta tendencja utrzymała się do końca roku.
Tabela 1. Produkcja autobusów w Polsce w I kwartale 2013 r.
Lp.
|
MARKA
|
01-03.
2013 r.
|
udział [%]
|
01-03.
2012 r.
|
udział [%]
|
1
|
MAN
|
222
|
38,0%
|
277
|
40,3%
|
2
|
SOLARIS
|
196
|
33,6%
|
129
|
18,8%
|
3
|
VOLVO
|
115
|
19,7%
|
148
|
21,5%
|
4
|
inni
|
51
|
8,7%
|
134
|
19,5%
|
∑
|
Razem
|
584
|
100,0%
|
688
|
100,0%
|
źródło: JMK analizy rynku transportowego
Cały czas zdecydowanym liderem wśród producentów autobusów w Polsce jest MAN, który w 2012 r. wyprodukował 222 autobusy, czyli o 223 szt. (-19,8%) mniej niż rok wcześniej. Do tego wyniku trzeba dopisać ponad 200 szt. podwozi (wysłanych m.in. do Singapuru, Hiszpanii, Izraela) oraz ponad 100 szt. szkieletów konstrukcyjnych autobusów turystycznych marki Neoplan, które w ramach projektu Premium zostały wysłane do niemieckiego zakładu w Plauen. W 2013 r. ten program został rozszerzony o piętrowy autobus turystyczny Neoplan Skyliner, który można powiedzieć jest najbardziej luksusowym autokarem jaki powstaje w Polsce. W I kwartale 2013 r. spośród wszystkich wyprodukowanych przez MAN autobusów do polskich klientów nie trafił żaden autobus wyprodukowany w fabrykach w Sadach i Starachowicach.
Drugie miejsce w produkcyjnym rankingu w I kwartale 2013 r. zajął Solaris Bus &Coach. Bramy fabryki w Bolechowie opuściło łącznie 196 autobusów (+67 szt. / +51,93% w porównaniu do analogicznego okresu 2012 r.) oraz 11 trolejbusów (o 11 szt. mniej niż przed rokiem). W I kwartale br. najważniejszym rynkiem dla producenta była Polska, gdzie firma dostarczyła 97 szt. autobusów (m.in. dla Bydgoszczy, Krakowa i Wałbrzycha). Drugie natomiast miejsce zajmuje …Bułgaria, gdzie zostało już wysłanych 39 szt. autobusów. To efekt podpisanego w zeszłym roku kontrakt na dostawę 67 szt. autobusów dla miejscowości Burgas. Zamówienie warte ponad 15,5 mln euro zostanie zrealizowane w pierwszej połowie 2013 r. A będzie jeszcze lepiej. W tym roku Solaris dostarczy 200 szt. pojazdów Urbino 18 o wartości 64 mln euro dla Belgradu (39 szt. Urbino 12 CNG oraz 28 szt. Urbino 18). Realizacja tego kontraktu zaplanowana jest jeszcze w tym roku. Zgodnie z umową pierwsze przegubowe Solarisy dotrą do Belgradu na przełomie czerwca i lipca, a dostawa wszystkich autobusów zakończy się w październiku. Trzeci najważniejszy rynek dla Solarisa to Niemcy. Tutaj przed polskim producentem m.in. realizacja kontraktu na dostawę 42 szt. autobusów hybrydowych (26 szt. Urbino 12 H i 16 szt. Urbino 18 H) dla hanowerskiego miejskiego przewoźnika üstra.
Trzecie miejsce wśród producentów autobusów w Polsce zajęło Volvo, które w I kwartale 2013 r. wyprodukowało łącznie 116 autobusów, czyli o 32 szt. mniej niż przed rokiem (-21,6%). Co ciekawe –wrocławska fabryka wytworzyła zdecydowanie najwięcej autobusów miejskich (64 szt.), czyli podobnie jak na początku funkcjonowania zakładu. To efekt m.in. pierwszych wyspiarskich zamówień hybrydowych autobusów V7900 Hybrid. Pierwsza partia 29 szt. V7900H trafiła do First Group, a kolejnych 10 szt. do Lothian Buses w Edynburgu. Do końca liczba wyprodukowanych autobusów we Wrocławiu powinna wzrosnąć –przede wszystkim w zakresie pojazdów międzymiastowych, gdyż to właśnie w tym roku Polska stanie się jedynym centrum produkcji kompletnych autobusów Volvo. Szwedzki koncern stawia na Wrocław i jednocześnie wygasza produkcję w Säffle. Ta restrukturyzacja ma zostać zakończona w czerwcu 2013 r. Skupiając całą produkcję w swojej największej fabryce, Volvo Buses oczekuje, że uzyska efekt skali, konieczny do zmierzenia się z coraz silniejszą konkurencją na rynku. Fabryka w Polsce ma czterokrotnie większe zdolności produkcyjne niż fabryka w Säffle. I stąd też taki wybór –bardzo korzystny dla naszego kraju. I na zakończenie –udział w produkcji polskich klientów. Niestety w przypadku Volvo jest on cały czas na niewielkim poziomie i w I kwartale 2013 r. wyniósł zaledwie 3 szt. (2,5%).
I czwarte miejsce w produkcyjnym rankingu zajmuje …Autosan z wynikiem 19 szt. wyprodukowanych autobusów (czyli o 8 szt. mniej niż przed rokiem [- 28,6%). Niestety, awans na czwartą pozycję nie jest efektem znaczącego wzrostu sprzedaży sanockiego producenta, ale zdecydowanie słabych wyników Scania Production Słupsk. W I kwartale 2013 r. szwedzka firma zmontowała 18 autobusów, czyli o 52 szt. mniej niż rok wcześniej (-74,2%). Ten znaczący spadek produkcji spółka przewidziała już wcześniej i odpowiednio się do niego przygotowała. Z powodu słabnącego popytu na autobusy miejskie w Europie, Scania Production Słupsk ograniczyła liczbę swoich pracowników o 142 etaty, a łączne zatrudnienie wynosi obecnie blisko 700 pracowników. W fabryce powstają zarówno w pełni zabudowane autobusy komunikacji miejskiej jak i same podwozia, które trafiają do niezależnych firm zabudowujących w Europie, Afryce i Azji. W słupskiej fabryce w tym roku zostanie domknięta zmiana generacyjna produkowanych pojazdów i popularne modele autobusów Scania jak OmniCity czy OmniLink zastąpi nowa rodzina Omniwide. Oby przyniosła ona szwedzkiemu producentowi więcej kontraktów na europejskich rynkach.
Na zakończenie warto podkreślić fakt, że w I kwartale 2013 r. odnotowaliśmy wzrost dostaw autobusów wyprodukowanych w Polsce do krajowych przewoźników. W I kwartale 2013 r. było to 120 szt., czyli 20,5%. Dla całego 2012 r. ten współczynnik wyniósł 16,3%.
Tabela 2. Top 10 odbiorców autobusów wyprodukowanych w Polsce w I kwartale 2013 r.
Lp.
|
Kraj
|
Liczba
|
Udział w produkcji [%]
|
1
|
Polska
|
120
|
20,5%
|
2
|
Niemcy
|
89
|
15,2%
|
3
|
Szwecja
|
65
|
11,1%
|
4
|
Francja
|
58
|
9,9%
|
5
|
W. Brytania
|
45
|
7,7%
|
6
|
Bułgaria
|
39
|
6,7%
|
7
|
Czechy
|
26
|
4,5%
|
8
|
Litwa
|
18
|
3,1%
|
9
|
Belgia
|
16
|
2,7%
|
10
|
Szwajcaria
|
15
|
2,6%
|
11
|
inne kraje
|
93
|
15,9%
|
∑
|
Razem
|
584
|
100,0%
|
źródło: JMK analizy rynku transportowego