Produkcja autobusów w Polsce w I kwartale 2012 roku
W I kwartale br. roku produkcja autobusów w Polsce osiągnęła poziom 756 szt To o 32 szt. mniej niż przed rokiem (- 4,06%). Ten niewielki spadek jest efektem mniejszego eksportu autobusów niż w zeszłym roku, przy cały czas dobrej krajowej koniunkturze.
Analizę produkcji zacznijmy od danych dt. sprzedaży na polskim rynku. W I kwartale 2012 r. odnotowaliśmy 5,27% procentowy wzrost sprzedaży nowych autobusów. Łącznie krajowi przewoźnicy zakupili 359 autobusów, czyli o 18 szt. więcej niż rok wcześniej (341 szt.). Dodatkowo fabryki zlokalizowane w naszym kraju wyeksportowały łącznie 529 autobusów, czyli o 69 pojazdów mniej niż rok wcześniej (- 11,53%). W tej sytuacji produkcja autobusów osiągnęła poziom 756 szt., czyli minimalnie mniej (- 4,06%) niż w I kwartale 2011 r. Dodatkowo w tym czasie w Polsce zostało wyprodukowanych 22 trolejbusy oraz prawie 200 podwozi autobusowych i 95 szkieletów konstrukcyjnych.
Cały czas zdecydowanym liderem wśród producentów autobusów w Polsce jest MAN, który w I kwartale 2012 roku wyprodukował 277 autobusów, czyli aż o 110 szt. (+ 65,86%) więcej niż rok wcześniej. Dodatkowo do tego wyniku trzeba dopisać 146 podwozi (wysłanych m.in. do Singapuru, Hiszpanii, Izraela) oraz 95 szkieletów konstrukcyjnych autobusów turystycznych marki Neoplan, które w ramach projektu Premium zostały wysłane do niemieckiego zakładu w Plauen. Dodajmy, że oba zakłady MAN Bus przechodzą cały czas intensywną reorganizację przygotowując się do osiągnięcia zdolności produkcyjnej na poziomie 3000 szt.! Aktualnie firma realizuje skomasowania produkcji w ramach jednej zmiany, a także intensywnie rozbudowuje swoje zaplecze socjalne (m.in. w tym roku powstanie w Sadach zupełnie nowa szatnia dla pracowników, a w przyszłym –stołówka). Kolejnym ważnym elementem rozwoju sieci produkcyjnej MAN w Polsce było uruchomienie w sierpniu 2011 r. seryjnej produkcji szkieletów autokarów Neoplan Cityliner i Starliner. W Starachowicach korpusy są zabezpieczane poprzez kataferetyczne malowanie zanurzeniowe, a następnie eksportowane do niemieckiej fabryki MAN w Plauen. Tam następuje montaż wszystkie elementów wyposażenia. Codziennie do Niemiec jest wysyłanych od 1 do 2 korpusów. To bardzo ważna gałąź produkcyjnej aktywności fabryki w Starachowicach, która może w przyszłości –w oparciu o współpracę z Plauen –spowodowywać dalszy rozwój zakładu, a tym samym wzmocnić jego rangę w systemie MAN. Już niedługo pracownicy MAN Bus będą świętować wysyłkę setnego korpusu do Niemiec. Spośród wszystkich wyprodukowanych przez MAN autobusów w 2012 r. do polskich klientów trafiło 26 szt. (9,38% udziału w całej produkcji), co jest naprawdę dobrym wynikiem.
Drugie miejsce wśród producentów autobusów w Polsce zajęło Volvo, które w I kwartale br. wytworzyło łącznie 148 autobusów, czyli o 69 szt. mniej niż przed rokiem (- 31,79%). Wśród nich najwięcej wytworzono konstrukcji miejskich (w tym m.in. 26 egzemplarzy dla Meksyku), a następnie turystycznych. Wyraźny spadek nastąpił w segmencie międzymiastowym, gdzie jeszcze w zeszłym roku dominowały duże zamówienia na tego typu konstrukcje z Norwegii. W tym roku ich zabrakło. Co jednak ważne, w tej kategorii zostały wyprodukowane pierwsze w Polsce autobusy nowej generacji –Volvo 8900. Jego konstrukcja w znacznej mierze jest oparta na aluminium i tworzywach sztucznych, co wymagało reorganizacji całej linii produkcyjnej. Kolejny strategiczny segment w ofercie zakładu to pojazdy turystyczne z rodziny 9500/9700/9900, gdzie osiągnięto spadek sprzedaży o 28 szt. / 31,11%. Cały czas najpopularniejszym modelem jest tutaj ekonomiczny autokar 9500. I na koniec segment miejski, które ponownie najlepiej wygląda na tle całej produkcji Volvo we Wrocławiu. To efekt większych zamówień na autobusy hybrydowe (w tym najwięcej dla Norwegii, Holandii, Hiszpanii, Szwajcarii i Meksyku) oraz gazowce na rynek skandynawski. Start seryjnej produkcji autobusów hybrydowych Volvo 7705 Hybrid odbył się we Wrocławiu w maju 2010 r., a do tej pory bramy zakładu opuściło grubo ponad 200 takich pojazdów. W II połowie 2011 r. polski zakład Volvo wyprodukował także prototypowy autobus miejski nowej generacji 7900, który swoją światową premierę będzie miał na targach w Kortrijk. I na zakończeniu udział w produkcji polskich klientów, który niestety w przypadku Volvo jest cały czas na niewielkim poziomie. W I kwartale br. wyniósł zaledwie 3 szt. (2,0%).
Trzecie miejsce w produkcyjnym rankingu po I kwartale br. zajął Solaris Bus &Coach. Bramy fabryki w Bolechowie opuściło łącznie 129 autobusów (- 89 szt. / – 40,82%) oraz 22 trolejbusy (+ 21 szt.) Na początku roku na liniach produkcyjnych polskiego producenta dominowały głównie pojazdy przeznaczone dla polskich klientów (m.in. dla Białegostoku, Kielc czy Krakowa). Natomiast już niedługo pierwsze pojazdy z logo Solarisa pojadą po raz pierwszy do Finlandii. W przetargu ogłoszonym przez Tampereen Kaupinkiliikenne najkorzystniejszą ofertę złożył właśnie polski producent. Dwa autobusy hybrydowe zostaną dostarczone tam do końca listopada tego roku. Będą to Solarisy Urbino z systemem hybrydowym firmy Eaton. Nowością jest długość pojazdów wynosząca 12,9 metra. To nowy model, który tym samym poszerza paletę produktów ze znakiem zielonego jamnika.
Kolejne kontrakty na Solaris zdobył m.in. na Litwie. Firma UAB 'Kauno autobusai’ zamówiła u polskiego producenta 24 niskopodłogowe Solarisy Urbino 12 w wersji z napędem na gaz ziemny. Z kolei w miejscowości Poniewież odbierze 6 autobusów z napędem hybrydowym Solaris Urbino 12. Będą to pierwsze hybrydy w komunikacji miejskiej na Litwie. Idąc dalej tym „hybrydowym śladem”to latem br. siedem ekologicznych Solarisów Urbino 18 Hybrid zawita do szwajcarskiego miasta La Chaux-de-Fonds. Zapowiada się „elektryczny”rok w wykonaniu Solarisa.
I czwarte miejsce w produkcyjnym rankingu zajmuje Scania Production Słupsk. W 2011 roku szwedzka firma zmontowała 70 pojazdów –o 19 szt. mniej niż rok wcześniej (- 21,34%). To m.in. efekt braku większych zamówień z polskiego rynku oraz dostaw piętrowych autobusów do Wlk. Brytanii, które do tej pory były jednym z filarów produkcji zakładu. Podstawą tegorocznego eksportu są zamówienia na trzyosiowe autobusy OmniLink z Danii. Dodajmy, że zakład w Słupsku posiada bardzo mocno zdywersyfikowaną ofertę produkcyjną –powstają tutaj zarówno autobusy zasilane etanolem (w tym także wersje przegubowe i trzyosiowe), jak i piętrowe pojazdy przeznaczone na rynek brytyjski. Firma realizuje także liczne kontrakty na dostawę pojazdów zasilanych CNG. W tym roku firma jeszcze nie wyprodukowała autobusów na polski rynek. Ta tendencja biorąc pod uwagę coraz mniejszą aktywność w miejskich przetargach przedstawicieli Scania Polska niestety będzie się pogłębiać.
Szwedzka marka zamyka I ligę producentów w Polsce, którą od pozostałych graczy dzieli dość spora różnica. Na piątej pozycji znajduje się CMS Auto z wynikiem 57 . wyprodukowanych autobusów, za nim jest Autosan, Kapena, Solbus i AMZ. Na zakończenie warto podkreślić fakt, że w I kwartale br. do polskich przewoźników trafiło aż 30% wszystkich wyprodukowanych w Polsce autobusów. W 2011 r. był to udział 20,68%, w całym 2010 r. 18,79%, a w 2009 r. –14,58%. Tegoroczne dane oznaczają, że co trzeci autobus, który w tym roku opuścił bramy fabryk zlokalizowanych w naszym kraju trafił następnie na nasze drogi czy ulice. Rosnąca udział Polski w odbiorze fabrycznie nowych autobusów potwierdza słuszność decyzji o wybudowania fabryk właśnie w naszym kraju, który jest także ważnym rynkiem zbytu dla większości producentów.
Tabela 1. Produkcja autobusów w Polsce w I kwartale 2012 r.
Lp.
|
MARKA
|
I kwartał 2012 r.
|
udział [%]
|
I kwartał 2011 r.
|
udział [%]
|
1
|
MAN
|
277
|
36,64%
|
167
|
21,19%
|
2
|
VOLVO
|
148
|
19,58%
|
217
|
27,54%
|
3
|
SOLARIS
|
129
|
17,06%
|
218
|
27,66%
|
4
|
SCANIA
|
70
|
9,26%
|
89
|
11,29%
|
5
|
inne
|
132
|
17,46%
|
97
|
12,31%
|
∑
|
RAZEM
|
756
|
100,00%
|
788
|
100,00%
|
źródło: JMK analizy rynku transportowego