Produkcja autobusów w Polsce w I kwartale 2011 r.

W I kwartale 2011 r. produkcja autobusów w Polsce osiągnęła poziom 785 szt. To o 96 szt. więcej niż przed rokiem (+ 13,93%). Wzrost zawdzięczamy zarówno wyższej sprzedaży autobusów w Polsce (wzrost o 79 szt. / + 42% w porównaniu do I kwartału 2010 r.), jak i powoli rosnącemu eksportowi (wzrost o 57 szt. / + 10,32% w porównaniu do I kwartału 2010 r.). Pamiętajmy jednak, że cały ubiegły rok charakteryzował się bardzo niskim poziomem produkcji –w I kwartale ub.r. odnotowaliśmy tutaj wynik 689 szt. Dla porównania w tym samym okresie 2009 r. wytworzono w Polsce 1157 autobusów. Tym niemniej każdy wzrost cieszy, tym bardzie, że zawdzięczamy go głównie pobudzeniu koniunktury na krajowym rynku. O jego rosnącej sile świadczy fakt awansu Solarisa z trzeciego miejsca w eksportowym rankingu na pierwsze miejsce na liście producentów. Łącznie w I kwartale br. firma z Bolechowa wytworzyła 219 autobusów oraz 5 trolejbusów, co łącznie daje sumę 224 pojazdów dla komunikacji miejskiej. Przypomnijmy, że w I kwartale 2009 r. była to suma 151 szt. To oznacza wzrost produkcji autobusów o 68 szt. (+ 45,03%) w porównaniu z analogicznym okresem 2010 r. Początek br. to dla fabryki w Bolechowie głównie realizacja kontraktów na dostawę gazowych autobusów do Włoch (m.in. dla Pescara i Chieti), do których dołączyły ważne zamówienia z Polski: m.in. dla Mobilis Warszawa i MPK Poznań. Warto zaznaczyć, że Solaris sprzedał także swoje autobusy do Rumunii (Oradea), co po zeszłorocznych dostawach trolejbusów dla Bułgarii i strategicznej wygranej w Ostravie oznacza wzrost aktywności w rejonie Europy Środkowo-Wschodniej. W zakresie rozbudowy infrastruktury to Solaris już wykorzystuje dodatkowe moce produkcyjne wybudowanej w zeszłym roku drugiej spawalni konstrukcji stalowych w Środzie Wlkp. Tutaj powstają zarówno części autobusowe, jak i korpusy tramwajów. W sumie firma dostarczy 45 takich konstrukcji dla MPK Poznań, z czego pierwszy egzemplarz już zaczął wozić pasażerów. Kolejne ważne projekty to prace nad pierwszym polskim autobusem elektrycznym. Ten program jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Innowacyjna Gospodarka, a jego całkowity koszt wyniesie 9.419.890 zł. Coraz bliżej realizacji są także plany budowy konstrukcji lekkich w Bolechowie. W I kwartale br. w sumie 219 wyprodukowanych autobusów, 81 szt. trafiło do polskich przewoźników (36,98%).

Drugie miejsce, minimalnie przegrywając z Solarisem, zajęło po trzech miesiącach br. Volvo Polska, które wyprodukowało łącznie 217 autobusów, czyli o 62 szt. więcej niż przed rokiem (+ 40,00%). Wśród nich najwięcej powstało autokarów, co jest wyraźną różnicą w porównaniu z I kwartałem 2010 r. Na tak dobre wyniki wpłynęła zarówno powracająca koniunktura na autokary na europejskim rynku, jak i nowa propozycja Volvo. Wdrożony do produkcji w zeszłym roku bardziej ekonomiczny model 9500 już jest najczęściej wytwarzanym autokarem dwuosiowym we Wrocławiu, a to dopiero początek. Również dobrze prezentuje się segment międzymiastowy, gdzie Volvo także osiągnęło po trzech miesiącach br. pozytywny bilans. Co ważne – w tej grupie został wyprodukowany m.in. pierwszy w Polsce autobus nowej generacji –8900. Jego konstrukcja w znacznej mierze jest oparta na aluminium i tworzywach sztucznych, co wymaga reorganizacji całej linii produkcyjnej. Uruchomienie jego seryjnej produkcji planowane jest na drugą połowę 2011 r. I będzie to duże wyzwanie dla całego zakładu. I autobusy miejskie. Tutaj po I kwartale br. Volvo ma ujemny bilans, natomiast w tym okresie powstawały we Wrocławiu głównie autobusy gazowe na rynek skandynawski. Przypomnijmy też, że w maju 2010 r. firma ogłosiła rozpoczęcie seryjnej produkcji autobusów hybrydowych Volvo 7705 Hybrid. Do tej pory bramy zakładu opuściło ok. 70 takich pojazdów, a zdaniem przedstawicieli koncernu fabrykę w najbliższej przyszłości zakład czeka realizacja zamówień na ponad 100 egzemplarzy tego typu. Dodajmy, że w I kwartale br. w sumie 217 wyprodukowanych autobusów, żaden nie trafił do polskich przewoźników.

Trzecie miejsce w produkcyjnym rankingu ma MAN. W I kwartale br. fabrykę w Sadach opuściło 167 kompletnych autobusów miejskich, czyli o 54 szt. więcej niż przed rokiem (+ 47,78%). Zeszłoroczny czas dekoniunktury (15-procentowy spadek w stosunku do 2009 r.) firma wykorzystała m.in. na intensywną modernizację, m.in. poprzez wdrożenie projektu 888. Oznacza to w praktyce montaż w ciągu jednej zmiany 8 jednostek w 8 godzin przy 80 autobusach znajdujących się w toku produkcyjnym. Teraz firma chce objąć zakład w Sadach jednym taktem przy jednej zmianie. Intensywne zmiany dzieją się także w fabryce MAN w Starachowicach. Tutaj oprócz optymalizacji produkcji trwają mocno zaawansowane prace nad uruchomieniem produkcji korpusów autobusów turystycznych dla potrzeb fabryki w Plauen. Zakłada się, że już w sierpniu br. z linii montażowych starachowickiego zakładu zjadą pierwsze szkielety autokarów. Pospawane korpusy poddane zostaną zabezpieczeniu antykorozyjnemu (poprzez kataforezę), a następnie wyeksportowane do niemieckiej fabryki. Tam nastąpi lakierowane, a następnie montaż całego wyposażenia. Ze Starachowic do Plauen ma być wysyłane codziennie 2-3 korpusy. Przygotowując się do tego celu, spółka cały czas zwiększa zatrudnienie, które na dzień 31 marca wyniosło 1874 pracowników (Sady + Starachowice). W tym roku zarząd firmy liczy na wyraźny wzrost na rynku autobusów miejskich i powrót do sytuacji z 2009 r., kiedy MAN wyprodukował aż 1532 autobusy. Dodajmy, że w I kwartale br. w sumie 167 wyprodukowanych autobusów, 20 szt. trafiło do polskich przewoźników (11,97%).

.  

I czwarte miejsce w produkcyjnym rankingu zajmuje Scania Production Słupsk. W ciągu trzech miesięcy br. szwedzka firma zmontowała 89 pojazdów –o 127 szt. mniej niż rok temu (- 58,79%). Słupska fabryka wykorzystała zeszły rok także na spore inwestycje w zakresie infrastruktury. 14 września 2010 r. uroczyście ruszyła tutaj nowa linia produkcyjna, która całkowicie przeorganizowała pracę zakładu. Zdaniem przedstawicieli Scanii przy tym samym poziomie zatrudnienia (obecnie 700 osób) możliwy będzie dalszy wzrost produkcji i to nawet o kilkaset sztuk rocznie. W przypadku zaangażowania do pracy kolejnej zmiany, maksymalne moce produkcyjne przebudowanej linii wynoszą według kierownictwa fabryki nawet do 3000 pojazdów rocznie. Aktualnie po reorganizacji pracy mury fabryki opuszcza do 4 gotowych pojazdów dziennie, a jednocześnie może być montowanych 26 autobusów. Modernizacja słupskiej fabryki to nie tylko hala fabryczna. W ramach przebudowy do użytku pracowników oddano nowy obiekt biurowy i socjalny. Powstał też nowy magazyn główny, a szereg innych obiektów zmieniło położenie. Dodajmy, że zakład w Słupsku posiada bardzo mocno zdywersyfikowaną ofertę produkcyjną –powstają tutaj zarówno autobusy zasilane etanolem (w tym także wersje przegubowe i trzyosiowe), jak i piętrowe pojazdy przeznaczone na rynek brytyjski. Firma realizuje także liczne kontrakty na dostawę pojazdów zasilanych CNG. Co ważne –pod koniec ubr.r. fabrykę w Słupsku opuściła pierwsza od ponad roku większa partia autobusów na polski rynek. Łącznie w 2010 r. producent przekazał polskim klientom 22 autobusy (dla MZK Słupsk i PKM Sosnowiec), a w tym roku dostarczy kolejne –m.in. dla Łomży i Koszalina. W I kwartale br. w sumie 89 wyprodukowanych autobusów, aż 21 szt. trafiło do polskich przewoźników (23,59%).

Szwedzka marka zamyka I ligę producentów w Polsce, którą od pozostałych graczy dzieli dość spora różnica. Na piątej pozycji znajduje się Kapena z wynikiem 43. wyprodukowanymi autobusami, a za nim jest Autosan (25 szt.) i CMS (również 25 szt.). Na zakończenie warto podkreślić fakt, że w I kwartale 2011 r. aż 186 autobusów wyprodukowanych w Polsce trafiło do rodzimych przewoźników (udział 23,69%). Dla porównania w całym 2010 r była to wynik 18,79%, a w 2009 r. –14,58%. To oznacza, że prawie co czwarty autobus, który w I kwartale opuścił bramy fabryk zlokalizowanych w naszym kraju trafił następnie na nasze drogi czy ulice. Rosnąca udział Polski w odbiorze fabrycznie nowych autobusów potwierdza słuszność decyzji o wybudowania fabryk właśnie w naszym kraju, który jest także ważnym rynkiem zbytu dla wszystkich producentów.

Tabela 1. Produkcja autobusów w Polsce w I kwartale 2011 r.

źródło: JMK analizy rynku transportowego