Produkcja autobusów w Polsce w 2012 roku
Produkcja autobusów w Polsce w 2012 roku
W 2012 r. produkcja autobusów w Polsce osiągnęła poziom 3838 szt. To o 938 szt. mniej niż przed rokiem (- 19,63%). Osiągnięty spadek jest efektem mniejszego eksportu autobusów oraz zdecydowanie słabszego popytu na krajowym rynku. Analizę produkcji zacznijmy od danych dt. sprzedaży na polskim rynku. W 2012 r. zarejestrowano w naszym kraju 1279 szt. autobusów, czyli o 282 szt. mniej niż przed rokiem (- 18,06%). Dodatkowo fabryki zlokalizowane w Polsce wyeksportowały łącznie 3210 pojazdów, czyli o 596 szt. mniej niż rok wcześniej (- 15,65%). W tej sytuacji produkcja autobusów osiągnęła poziom 3838 szt., czyli zdecydowanie mniej (- 19,63%) niż w 2011 r. Dodatkowo w tym czasie w Polsce zostało wyprodukowanych 64 trolejbusy, ponad 700 podwozi oraz blisko 300 szkieletów konstrukcyjnych.
Cały czas zdecydowanym liderem wśród producentów autobusów w Polsce jest MAN, który w 2012 r. wyprodukował 1343 autobusy, czyli o 223 szt. (- 14,24%) mniej niż rok wcześniej. Do tego wyniku trzeba dopisać ponad 500 podwozi (wysłanych m.in. do Singapuru, Hiszpanii, Izraela) oraz prawie 300 szkieletów konstrukcyjnych autobusów turystycznych marki Neoplan, które w ramach projektu Premium zostały wysłane do niemieckiego zakładu w Plauen. W 2013 r. ten program zostanie rozszerzony o piętrowy autobus turystyczny Neoplan Skyliner, który można powiedzieć będzie najbardziej luksusowym autokarem jaki powstaje w Polsce. Spośród wszystkich wyprodukowanych przez MAN autobusów w 2012 r. do polskich klientów trafiło 49 szt. (3,6% udziału w całej produkcji).
Drugie miejsce w produkcyjnym rankingu w 2012 r. zajął Solaris Bus &Coach. Bramy polskiej fabryki w Bolechowie opuściło łącznie 939 autobusów (- 210 szt. / – 17,63%) oraz 64 trolejbusy (o jeden mniej niż przed rokiem). Cały czas strategicznym rynkiem dla Solarisa są Niemcy, gdzie trafiło najwięcej pojazdów, bo 263 szt. (28%). Drugie miejsce zajmuje Polska (z wynikiem 243 autobusów i 19 trolejbusów. To jednak właśnie słabsze wyniki z rodzimego rynku „położyły”zeszłoroczny produkcyjny wynik Solarisa. W efekcie mamy dość rzadki przypadek, że eksportowy rezultat producenta jest „na plusie”, natomiast produkcyjny –„na minusie”. Co ważne – polska firma zwiększyła swoją aktywność w naszym regionie Europy, dzięki czemu rekordowo wzrosła jej sprzedaż w Pradze. Tutaj producent wygrał m.in. przetarg na dostawę 40 autobusów Urbino 8,9 LE dla miejskiego przewoźnika autobusowego w stolicy Czech. Pierwszych 10 szt. polskich Solarisów dla DPP zostało przekazanych przewoźnikowi w 2012 r., a 30 szt. kolejnych autobusów będzie sukcesywnie dostarczanych w trzech kolejnych latach. Nowe kontrakty zostały także zdobyte w Bułgarii i w Rumunii. Firma dobrze sobie radzi także na Litwie oraz na nowych eksportowych rynkach w Hiszpanii i Finlandii. Co istotne –w Bolechowie rośne liczba produkowanych autobusów międzymiastowych InterUrbino. O ile w 2011 r. było ich zaledwie 15 szt., tak w zeszłym roku już 43 szt., z czego najwięcej trafiło do przewoźników we Włoszech i Francji. To dobrze rokuje na przyszłości i pozwoli bardziej zdywersyfikować produkcję. Cały czas Solaris jest jednym z największych producentów trolejbusów w Europie, a ostatni wygrany kontrakt w Salzburgu na zakup 26 szt. Trollino 18 z opcją rozszerzenia o kolejnych 14 szt. ta pozycję mocno utwierdził.
Trzecie miejsce wśród producentów autobusów w Polsce zajęło Volvo, które w 2012 r. wyprodukowało łącznie 699 autobusów, czyli o 223 szt. mniej niż przed rokiem (- 34,62%). Wśród nich najwięcej wytworzono konstrukcji międzymiastowych, a następnie turystycznych i miejskich (w tym m.in. 26 egzemplarzy dla Meksyku). W zeszłym roku zostały wyprodukowane pierwsze w Polsce autobusy międzymiastowe nowej generacji –Volvo 8900. Ich konstrukcja w znacznej mierze jest oparta na aluminium i tworzywach sztucznych, co wymagało reorganizacji całej linii produkcyjnej. Kolejny strategiczny segment w ofercie zakładu to autokary z rodziny 9500/9700/9900. To aktualnie jedyne autobusy turystyczne powstające na terenie Polski i podstawa naszej produkcji tego typu konstrukcji. Najważniejszym zeszłorocznym wydarzeniem w życiu Volvo Polska była październikowa decyzja koncernu o skoncentrowanie swojej europejskiej produkcji kompletnych autobusów w głównej fabryce firmy we Wrocławiu. Ta aktualnie realizowana restrukturyzacja oznacza, że produkcja w fabryce Volvo Buses w Säffle, w Szwecji, zostanie zakończona z końcem czerwca 2013 r. Volvo Buses ma znaczną nadwyżkę zdolności produkcyjnych w swoich europejskich fabrykach kompletnych autobusów, mimo iż pozycja firmy na rynku poprawiła się w ostatnim roku. Skupiając całą produkcję w znacznie większej fabryce w Polsce, Volvo Buses oczekuje, że uzyska efekt skali, konieczny do zmierzenia się z coraz silniejszą konkurencją na rynku. Fabryka w Polsce ma czterokrotnie większe zdolności produkcyjne niż fabryka w Säffle. I stąd też taki wybór –bardzo korzystny dla naszego kraju. I na zakończenie –udział w produkcji polskich klientów. Niestety w przypadku Volvo jest on cały czas na niewielkim poziomie i w 2012 r. wyniósł zaledwie 9 szt. (1,2%).
I czwarte miejsce w produkcyjnym rankingu –Scania Production Słupsk. W 2012 r. szwedzka firma zmontowała 341 autobusów, czyli o 303 szt. mniej niż rok wcześniej (- 47,04%). Ten znaczący spadek produkcji spółka przewidziała już wcześniej i odpowiednio się do niego przygotowała. Z powodu słabnącego popytu na autobusy miejskie w Europie, Scania Production Słupsk ograniczyła liczbę swoich pracowników o 142 etaty. W porozumieniu ze związkami zawodowymi firma opracowała też programy wsparcia dla osób dotkniętych zwolnieniami – takie jak możliwość przejścia na wcześniejszą emeryturę czy odprawy finansowe. –„Sytuacja gospodarcza na naszych najważniejszych rynkach nie wykazuje oznak poprawy, co oznacza, że możemy spodziewać się w nadchodzących miesiącach utrzymującego się spadku popytu na autobusy komunikacji miejskiej. Dlatego jesteśmy zmuszeni dostosować produkcję do tych zmniejszonych potrzeb”–powiedział Klas Dahlberg, wiceprezes Scania Buses &Coaches. Zakład produkcyjny w Słupsku zatrudniający blisko 700 pracowników jest centrum europejskiej produkcji Scania. W fabryce powstają zarówno w pełni zabudowane autobusy komunikacji miejskiej jak i same podwozia, które trafiają do niezależnych firm zabudowujących w Europie, Afryce i Azji. W słupskiej fabryce w tym roku zostanie domknięta zmiana generacyjna produkowanych pojazdów i popularne modele autobusów Scania jak OmniCity czy OmniLink zastąpi nowa rodzina Omniwide. Oby przyniosła ona szwedzkiemu producentowi więcej kontraktów na europejskich rynkach. I na zakończeniu udział w produkcji Scania polskich odbiorców, który niestety jest sł on zaledwie 4 szt. (1,17%).
Szwedzka marka zamyka pierwszą ligę producentów w Polsce, którą od pozostałych graczy dzieli dość spora różnica. Na piątej pozycji znajduje się CMS Auto z rewelacyjnym wynikiem 186. wyprodukowanych autobusów (+ 63,4%), za nim jest Kapena, Autosan, Solbus i AMZ. Na zakończenie warto podkreślić fakt, że w 2012 r. do polskich przewoźników trafiło tylko 16,34% wszystkich wyprodukowanych w Polsce autobusów. W 2011 r. był to udział 20,2%, w 2010 r. 18,79%, a w 2009 r. –14,58%. Aktualna sytuacja na rodzimym rynku pokazuje, że ten udział w tym roku może być jeszcze niższy i to eksport będzie odgrywał w polskiej produkcji autobusów zdecydowanie bardziej dominującą rolę.
Tabela 1. Produkcja autobusów w Polsce w 2012 r.
|
Lp.
|
MARKA
|
2012 r.
|
udział [%]
|
2011 r.
|
udział [%]
|
|
1
|
MAN
|
1343
|
34,99%
|
1566
|
32,79%
|
|
2
|
SOLARIS
|
939
|
24,47%
|
1140
|
23,87%
|
|
3
|
VOLVO
|
699
|
18,21%
|
922
|
19,30%
|
|
4
|
SCANIA
|
341
|
8,88%
|
644
|
13,48%
|
|
5
|
inni
|
516
|
13,44%
|
504
|
10,55%
|
|
∑
|
Razem
|
3838
|
100,00%
|
4776
|
100,00%
|
źródło: JMK analizy rynku transportowego
