Produkcja autobusów w Polsce w 2011 roku
Produkcja autobusów w Polsce w 2011 roku
W 2011 roku produkcja autobusów w Polsce osiągnęła poziom 4632 szt. To o 464 szt. więcej niż przed rokiem (+ 11,13%). Ten wzrost zawdzięczamy zarówno wyższej sprzedaży autobusów w Polsce, jak i rosnącemu eksportowi.
Przypomnijmy, że w 2011 r. odnotowaliśmy 28-procentowy wzrost sprzedaży nowych autobusów w Polsce. Łącznie krajowi przewoźnicy zakupili 1377 autobusów –o 305 szt. więcej niż rok wcześniej. Dodatkowo fabryki zlokalizowane w naszym kraju wyeksportowały łącznie 3674 autobusy, czyli o 289 pojazdów więcej niż rok wcześniej (+ 8,53). W tej sytuacji produkcja autobusów wzrosła do poziomu 4632 szt. –o 11,13% więcej niż przed rokiem. Pamiętajmy, że cały 2010 rok charakteryzował się bardzo niskim poziomem produkcji. Wówczas fabryki zlokalizowane w Polsce opuściło łącznie 4168 autobusów, czyli o 488 egz. mniej niż rok wcześniej (- 10,48%). Dlatego tegoroczny wzrost bardzo cieszy, tym bardziej, że zawdzięczamy go zarówno koniunkturze na krajowym rynku, jak i eksportowi. Dodatkowo w Polsce zostało wyprodukowanych 65 trolejbusów oraz ponad 900 podwozi autobusowych.
Cały czas zdecydowanym liderem wśród producentów autobusów w Polsce jest MAN, który w 2011 roku wyprodukował 1565 autobusów, czyli aż o 299 szt. (+ 23,59%) więcej niż rok wcześniej oraz 650 podwozi. To oznacza, że zeszłoroczny czas dekoniunktury dla niemieckiego producenta już definitywnie minął. Dodajmy, że firma wykorzystała go m.in. na intensywną modernizację. Wdrożono m.in. projekt 888, czyli montaż w ciągu jednej zmiany 8 jednostek w 8 godzin przy 80 autobusach znajdujących się w toku produkcyjnym. Aktualnie zakłady MAN Bus osiągnęły poziom produkcji na poziomie 200 autobusów miesięcznie (10 pojazdów dziennie). Kolejny ważny elementem rozwoju sieci produkcyjnej MAN w Polsce było uruchomienie w sierpniu br. seryjnej produkcji szkieletów autokarów Neoplan Cityliner i Starliner. W Starachowicach korpusy są zabezpieczane poprzez kataferetyczne malowanie zanurzeniowe, a następnie eksportowane do niemieckiej fabryki MAN w Plauen. Tam następuje montaż wszystkie elementów wyposażenia. Codziennie do Niemiec jest wysyłanych od 2 do 3 korpusów. To bardzo ważna gałąź produkcyjnej aktywności fabryki w Starachowicach, która może w przyszłości –w oparciu o współpracę z Plauen –spowodowywać dalszy rozwój zakładu, a tym samym wzmocnić jego rangę w systemie MAN. Spośród wszystkich wyprodukowanych przez MAN autobusów w 2011r. do polskich klientów trafiło 67 szt. (4,27%)
Drugie miejsce wśród producentów autobusów w Polsce zajął Solaris Bus &Coach. Bramy fabryki w Bolechowie opuściło łącznie 1140 autobusów (+ 118 szt. / 11,54%) oraz 65 trolejbusów (- 33 szt. / – 33,67%).Pod koniec roku na liniach produkcyjnych dominowały głównie pojazdy przeznaczone dla polskich klientów (m.in. z Warszawy, Białegostoku ) oraz niemieckich (m.in. Frankfurt, Fulda i Bochum), duńskich (m.in. Kopenhaga i Aarhus) i norweskich (Unibus Oslo). Warto zaznaczyć, że Solaris sprzedał także swoje autobusy do Serbii i Rumunii (Oradea), co po zeszłorocznych dostawach trolejbusów dla Bułgarii i strategicznej wygranej w Ostrawie oznacza wzrost aktywności w rejonie Europy Środkowo-Wschodniej. Spośród wszystkich wyprodukowanych autobusów w 2011r. do polskich klientów trafiło 491 szt. (43,07%).
W zakresie rozbudowy infrastruktury to Solaris już wykorzystuje dodatkowe moce produkcyjne wybudowanej w zeszłym roku drugiej spawalni konstrukcji stalowych w Środzie Wlkp. Tutaj powstają zarówno części autobusowe, jak i korpusy tramwajów. Producent prowadzi także prace nad pierwszym polskim autobusem elektrycznym, który miał swoją premierę na wrześniowych targach w Kielcach. Ten program jest współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Innowacyjna Gospodarka, a jego całkowity koszt wyniesie 9.419.890 zł. Coraz bliżej realizacji są także plany budowy konstrukcji lekkich w Bolechowie. A wszystko to rozpoczęło się …15 lat temu. Firma, która startowała w połowie lat 90-tych z pozycji niewielkiej firmy rodzinnej, w niebywałym tempie urosła do roli czołowego gracza na europejskim rynku autobusowym i wschodzącej gwiazdy na mapie producentów pojazdów szynowych. W roku 1996 Solaris zatrudniał 36 osób w jednej fabryce. Dzisiaj zatrudnienie wynosi 1600 osób przy produkcji autobusów i trolejbusów oraz 400 osób przy produkcji pojazdów szynowych. Łącznie z zagranicznymi oddziałami firma daje zatrudnienie ponad 2000 pracowników. Obecnie Solaris posiada cztery fabryki:
– zakład produkujący konstrukcje stalowe autobusów w Środzie Wlkp.
– zakład produkujący konstrukcje stalowe tramwajów w Środzie Wlkp.
– zakład montażu końcowego tramwajów w Poznaniu
– zakład montażu końcowego autobusów/trolejbusów w Bolechowie / tutaj też mieści się główna siedziba producenta.
Aktualna paleta produktów Solarisa przedstawia się niezwykle imponująco: autobusy miejskie Solaris Urbino w wersji o długościach: 8,6/8,9/10/12/15/18 metrów, trolejbusy Solaris Trollino o długości 12/15/18 metrów i międzymiastowy InterUrbino. Pojazdy dostępne są zarówno w wersji niskowejściowej jak i niskopodłogowej. W ofercie są trzy pojazdy z równoległym systemem hybrydowym: Allison, Eaton i Voith oraz autobus z szeregowym układem hybrydowym Vossloh Kiepe. Podpoznański producent rozpoczął swoją sprzedaż eksportową w roku 2000 od dostawy 7 sztuk autobusów do Niemiec i Czech. Dzisiaj pojazdy marki Solaris obecne są w 23 państwach, w tym w Dubaju w Zjednoczonych Emiratach Arabskich, dokąd w 2007 roku zostało dostarczonych 225 autobusów. Roczna produkcja Solarisa to obecnie blisko 1200 pojazdów. Przychody firmy od roku 2000 urosły aż o 600% i w 2010 roku wyniosły 325 mln euro.
Volvo zajęło w 2011 roku trzecie miejsce w rankingu, produkując łącznie 922 autobusy, czyli o 67 szt. więcej niż przed rokiem (+ 7,83%). Wśród nich najwięcej wytworzono konstrukcji międzymiastowych z serii 8700, gdzie mimo to Volvo osiągnęło w 2011 r. spadek produkcji (- 24,57%). To efekt zeszłorocznych, bardzo wysokich zamówień na tego typu konstrukcje z Norwegii. W tym roku ich zabrakło. Co jednak ważne, w tej kategorii zostały wyprodukowane pierwsze w Polsce autobusy nowej generacji –Volvo 8900. Jego konstrukcja w znacznej mierze jest oparta na aluminium i tworzywach sztucznych, co wymaga reorganizacji całej linii produkcyjnej. Uruchomienie jego seryjnej produkcji planowane jest pod koniec 2011 r. I będzie to duże wyzwanie dla całego zakładu.
Kolejny strategiczny segment w ofercie zakładu to pojazdy turystyczne z rodziny 9500/9700/9900, gdzie osiągnięto 62-procentowy wzrost! .Na tak dobre wyniki wpłynęła zarówno powracająca koniunktura na autokary na europejskim rynku, jak i nowa propozycja Volvo. Wdrożony do produkcji w zeszłym roku bardziej ekonomiczny model 9500 już jest najczęściej wytwarzanym autokarem dwuosiowym we Wrocławiu, a to dopiero początek…
I na koniec autobusy miejskie spod znaku rodziny 7700. Tutaj w 2011 roku Volvo miało doskonały bilans (+ 60,34%). Podkreślmy, że w tym okresie powstawały we Wrocławiu głównie autobusy hybrydowe (w tym najwięcej dla Norwegii, Holandii, Hiszpanii i Szwajcarii) oraz gazowe przegubowce na rynek skandynawski. Start seryjnej produkcji autobusów hybrydowych Volvo 7705 Hybrid odbył się we Wrocławiu w maju 2010 r., a do tej pory bramy zakładu opuściło ponad 110 takich pojazdów. W II połowie roku wrocławski zakład wyprodukował także prototypowy autobus miejski nowej generacji 7900, który swoją światową premierę będzie miał na targach w Kortrijk. Dodajmy, że w 2011 roku na sumę 922. wyprodukowanych autobusów Volvo we Wrocławiu, niestety tylko 4 szt. trafiły do polskich przewoźników (0,43%).
I czwarte miejsce w produkcyjnym rankingu zajmuje Scania Production Słupsk. W 2011 roku szwedzka firma zmontowała 500 pojazdów –o 158 szt. mniej niż rok wcześniej (- 24,01%). To efekt m.in. braku większych zamówień na piętrowe autobusy miejskie z W. Brytanii, które do tej pory były jednym z filarów produkcji zakładu. Dopiero w III kwartale firma ponownie wysłała pierwsze partie piętrowych OmniCity na Wyspy. Słupska fabryka także wykorzystała zeszły rok na spore inwestycje w zakresie infrastruktury. 14 września 2010 r. uroczyście ruszyła tutaj nowa linia produkcyjna, która całkowicie przeorganizowała pracę zakładu. Zdaniem przedstawicieli Scanii przy tym samym poziomie zatrudnienia (obecnie 700 osób) możliwy będzie dalszy wzrost produkcji i to nawet o kilkaset sztuk rocznie. W przypadku zaangażowania do pracy kolejnej zmiany, maksymalne moce produkcyjne przebudowanej linii wynoszą według kierownictwa fabryki nawet do 3000 pojazdów rocznie. Aktualnie po reorganizacji pracy mury fabryki opuszcza do 4 gotowych pojazdów dziennie, a jednocześnie może być montowanych 26 autobusów. Modernizacja słupskiej fabryki to nie tylko hala fabryczna. W ramach przebudowy do użytku pracowników oddano nowy obiekt biurowy i socjalny. Powstał też nowy magazyn główny, a szereg innych obiektów zmieniło położenie. Dodajmy, że zakład w Słupsku posiada bardzo mocno zdywersyfikowaną ofertę produkcyjną –powstają tutaj zarówno autobusy zasilane etanolem (w tym także wersje przegubowe i trzyosiowe), jak i piętrowe pojazdy przeznaczone na rynek brytyjski. Firma realizuje także liczne kontrakty na dostawę pojazdów zasilanych CNG. Co ważne –z roku na rok zwiększa się udział autobusów przeznaczonych na polski rynek. W 2010 r. producent przekazał polskim klientom 22 autobusy (dla MZK Słupsk i PKM Sosnowiec), a w 2011 roku 30. kolejnych pojazdów –m.in. dla Łomży, Gliwic, Słupska i Koszalina.
Szwedzka marka zamyka I ligę producentów w Polsce, którą od pozostałych graczy dzieli dość spora różnica. Na piątej pozycji znajduje się Kapena z wynikiem 172. wyprodukowanych autobusów, za nim jest Autosan, CMS, Solbus i AMZ. Na zakończenie warto podkreślić fakt, że w 2011 r. aż 958 wyprodukowanych w Polsce autobusów trafiło do rodzimych przewoźników (udział 20,68%). Dla porównania w całym 2010 r. był to wynik 18,79%, a w 2009 r. –14,58%. To oznacza, że co piąty autobus, który w tym roku opuścił bramy fabryk zlokalizowanych w naszym kraju trafił następnie na nasze drogi czy ulice. Rosnąca udział Polski w odbiorze fabrycznie nowych autobusów potwierdza słuszność decyzji o wybudowania fabryk właśnie w naszym kraju, który jest także ważnym rynkiem zbytu dla większości producentów.
Tabela 1. Produkcja autobusów w Polsce w 2011 r.
|
Lp.
|
MARKA
|
2011 r.
|
udział [%]
|
2010 r.
|
udział [%]
|
|
1
|
MAN
|
1566
|
33,81%
|
1267
|
30,40%
|
|
2
|
SOLARIS
|
1140
|
24,61%
|
1022
|
24,52%
|
|
3
|
VOLVO
|
922
|
19,91%
|
855
|
20,51%
|
|
4
|
SCANIA
|
500
|
10,79%
|
658
|
15,79%
|
|
5
|
inne
|
504
|
10,88%
|
366
|
8,78%
|
|
∑
|
RAZEM
|
4632
|
100,00%
|
4168
|
100,00%
|
źródło: JMK analizy rynku transportowego
Polska trzecim producentem autobusów w Europie
I na koniec informacja na temat pozycji Polski na europejskiej mapie produkcji autobusów. Wg danych stowarzyszenia ACEA z Belgii w 2010 r. w Europie wyprodukowano 32 339 autobusów. Największym producentem tego typu konstrukcji była Szwecja (10 000), następnie Niemcy –6936 szt., a na trzecim Polska z wynikiem 4168 szt. Teraz czekamy na wyniki za rok 2011 r. Jesteśmy pewni, że pozycja Polski w tym rankingu powinna się utrzymać.
Tabela 2. Produkcja autobusów w Europe w 2010 r.
|
Kraj
|
Liczba
|
Wzrost / strata w porównaniu do 2009 r.
|
|
Szwecja
|
10000
|
(+ 1.6%)
|
|
Niemcy
|
6936
|
(- 10.9%)
|
|
Polska
|
4168
|
(- 10,5%)
|
|
Francja
|
3436
|
(- 14.6%)
|
|
Czechy
|
2711
|
(- 11.6%)
|
|
Wielka Brytania
|
1508
|
(+ 2.6%)
|
|
Holandia
|
1317
|
(- 19.7%)
|
|
Włochy
|
1130
|
(+ 12.5%)
|
|
Belgia
|
430
|
(- 40.3%)
|
|
Hiszpania
|
254
|
(- 54.0%)
|
|
Węgry
|
130
|
(+ 30.0%)
|
|
Razem
|
32020
|
–
|
źródło: ACEA
