Produkcja autobusów w Polsce po III kwartałach 2010 r.

Po trzech kwartałach br. produkcja autobusów w Polsce osiągnęła poziom 2738 szt. To aż o 766 szt. (- 21,86%) mniej niż przed rokiem. Tak fatalne wyniki zawdzięczamy spadkowi koniunktury na europejskim rynku, a także niskiej sprzedaży autobusów w Polsce. Aby utrzymać dotychczasowe, doskonałe wyniki z poprzednich lat zabrakło wsparcia ze strony eksportu, który cały czas (a przede wszystkim przy bardzo słabym popycie na krajowym rynku) utrzymywał na plusie całą naszą produkcję autobusów. Teraz zagraniczna sprzedaż znacznie zwolniła, a spadek eksportu jest w zasadzie bardzo zbliżony do spadku produkcyjnego i wynosi –741 szt. / – 24,33%. Mimo to nadal w produkcyjnym rankingu najwyższe miejsca zajmują główni nasi eksporterzy, czyli po III kwartale br: MAN, Volvo, Scania i Solaris.

 

W ciągu 9. miesięcy br. najwięcej autobusów w Polsce wyprodukował MAN Bus, który po słabszych wynikach z I połowy roku ponownie wrócił na pozycję lidera. Po trzech kwartałach br. bramy fabryki w Sadach opuściło 809 kompletnych autobusów, czyli o 368 szt. mniej niż przed rokiem (- 32,9%). Zdaniem przedstawicieli spółki w tym roku należy spodziewać się ok. 20% spadku produkcji w porównaniu do 2009 r., co oznacza powrót do wyników z lat 2007 – 2008. Aktualnie firma koncentruje się na realizacji kontraktów m.in. dla Deutsche Bahn czy MZA Warszawa. Dodajmy, że w tym oraz kolejnym roku podpoznańska fabryka ponownie zacznie produkować więcej pojazdów dla potrzeb lokalnego rynku. Po bardzo słaby pod tym względem okresie 2005-2009 Polska ponownie staje się ważnym odbiorcą pojazdów MAN w Europie. Nowe autobusy z logo lwa pojawią się w najbliższym czasie m.in. w: Koszalinie (2 szt. A21), Jaworznie (10 szt. A26), Lubinie (19 szt. A21, w tym 9 szt. w opcji), Gdyni (4 szt. A23 CNG), Stalowej Woli ( 8 szt. A21), Policach (8 szt. A23 i 5 szt. A23) oraz w Świerklańcu (25 szt. A21 i 18 szt. A23). To łącznie daje wynik ponad 170 autobusów! Kolejne miesiące będą także intensywne dla załogi MAN w obszarze produkcji podwozi, gdzie realizowane są kontrakty od izraelskich firm DAN i Egged. Łącznie w ciągu trzech kwartałów br. MAN wyprodukował ponad 367 podwozi. Główni ich odbiorcy to Izrael, Hiszpania, Niemcy, Australia i Szwecja. W tym roku po raz pierwszy podwozia ze Starachowic i Sadów trafiły do tak egzotycznych krajów, jak Malezji, Hongkong i Chiny.

Wiceliderem w produkcyjnym rankingu jest Solaris Bus &Coach, który w ciągu trzech kwartałów br. wyprodukował 628 autobusów oraz 48 trolejbusów. To oznacza spadek autobusowej produkcji o 137 szt. (- 17,9%) w porównaniu do sytuacji sprzed roku. Warto podkreślić, że ten rezultat jest w znacznej mierze efektem pracy polskiego działu sprzedaży. W II połowie roku firmę czeka realizacja pozostałych kontraktów dla Szwecji, do których dojdą także kolejne zamówienia z Niemiec i Francji ( w tym także pierwsze zamówienia na międzymiastowy model InterUrbino). Czy to pozwoli utrzymać zeszłoroczny, „wyśrubowany”wynik 1095 autobusów i 35 trolejbusów? Zobaczymy. Pamiętajmy, że na początku 2009 r. Solaris zrealizował ogromne zamówienie dla Aten. W tym roku takiego sztandarowego kontraktu nie ma i dlatego produkcja została bardziej zdywersyfikowana między poszczególne europejskie kraje, co oczywiście też ma swoje zalety. Warto tutaj zaznaczyć, że Solaris po raz pierwszy sprzedał swoje trolejbusy (10 szt. Trollino 12) do Bułgarii oraz wyeksportował pierwszy pojazd do Hiszpanii. Kolejna ważna informacja to start w tym roku produkcji autobusów hybrydowych Urbino 12 Hybrid oraz debiut szeregowej hybrydy Voisloh Kieppe na bazie Urbino 18. To podkreśla rolę polskiego producenta, jako jednego z pionierów wprowadzania układów hybrydowych do autobusów i posiadającego najszerszą ofertę w tym zakresie. Solaris kontynuuje także rozbudowę infrastruktury. Pod koniec listopada br. zostanie oficjalna otwarta hala produkcji konstrukcji stalowych tramwajów w Środzie Wlkp. Przypomnijmy, że od przyszłego roku tramwaje Solaris Tramino będą wozić pasażerów w Poznaniu. W sumie Solaris ma dostarczy 45 takich konstrukcji dla MPK Poznań.

Trzecie miejsce to Volvo Polska, które wyprodukowało w ciągu trzech kwartałów br. 603 autobusy, czyli o 28 szt. więcej niż przed rokiem (+ 4,86%). To jedyny wzrost odnotowany wśród producentów „wielkiej czwórki”. Fabryka z Wrocławia zaimponowała w trzecim kwartale mocnym przyspieszeniem w zakresie realizacji dostaw na autobusy miejskie. Przypomnijmy tutaj, że w maju firma ogłosiła rozpoczęcie seryjnej produkcji autobusów hybrydowych Volvo 7705 Hybrid. Zdaniem przedstawicieli koncernu Volvo zebrało już zamówienia na realizację ok. 100. egzemplarzy tego typu konstrukcji. Jeżeli chodzi o segment międzymiastowy to sytuacja wygląda tutaj podobnie jak w zeszłym roku. Natomiast w 2011 r. wrocławską fabrykę czeka mała rewolucja związana z wprowadzeniem nowego modelu 8900 – bazującego głównie na konstrukcji z aluminium i tworzyw sztucznych. I ostatni, trzeci segment to pojazdy turystyczne. Tutaj widać, że szwedzki producent mocno odczuwa jeszcze skutki zeszłorocznego kryzysu na europejskim rynku autobusowym, który najdotkliwiej dotknął właśnie segment autokarów. Mimo to na eksportowej liście pojawiły się nowe kraje, a dodatkowo jeszcze na początku 211 r. zostanie uruchomiona produkcja kolejnego coacha –9500. Ma to być model o uniwersalnym charakterze i niższej cenie w porównaniu ze standardową wersją 9700.

I czwarte miejsce w produkcyjnym rankingu zajmuje Scania Production Słupsk. W ciągu 9 miesięcy br. firma zmontowała 466 pojazdów –to o 83 szt. mniej iż rok temu (- 15,1%). III kwartał był jednak dla słupskiej fabryki bardzo ważny. 14 września uroczyście ruszyła nowa linia produkcyjna. Zdaniem przedstawicieli Scanii przy tym samym poziomie zatrudnienia (obecnie 700 osób) możliwy będzie dalszy wzrost produkcji i to nawet o kilkaset sztuk rocznie. W przypadku zaangażowania do pracy kolejnej zmiany, maksymalne moce produkcyjne przebudowanej linii wynoszą według kierownictwa fabryki nawet do 3000 pojazdów rocznie. Aktualnie po reorganizacji pracy mury fabryki opuszcza do 4 gotowych pojazdów dziennie, a jednocześnie może być montowanych 26 autobusów. Modernizacja słupskiej fabryki to nie tylko hala fabryczna. W ramach przebudowy do użytku pracowników oddano nowy obiekt biurowy i socjalny, w którym mieści się nowoczesna stołówka. Powstał nowy magazyn główny, a szereg innych obiektów zmieniło położenie. Dodajmy, że zakład w Słupsku posiada bardzo mocno zdywersyfikowaną ofertę produkcyjną –powstają tutaj zarówno autobusy zasilane etanolem (w tym także wersje przegubowe i trzyosiowe), jak i piętrowe pojazdy przeznaczone na rynek brytyjski. Aktualnie firma realizuje także liczne kontrakty na dostawę pojazdów zasilanych CNG. Co ważne –w III kwartale zostały zmontowane pierwsze od dłuższego czasu autobusy na polski rynek –a dokładniej 7 szt. OmniCity dla MZK Słupsk. Szwedzka marka zamyka I ligę producentów w Polsce, którą od pozostałych graczy dzieli olbrzymia różnica. Na piątej pozycji znajduje się CMS z wynikiem 116 wyprodukowanych minibusów, a za nim jest Autosan (65 szt.), Kapena (47 szt.) i Solbus (4 szt.).

W pierwszej połowie br. fabryki zlokalizowane w Polsce wyprodukowały łącznie 2024 autobusy miejskie czyli o 550 egzemplarzy mniej niż przed rokiem (- 27,3%). Równie słabo wypadła produkcja autobusów międzymiastowych. Łącznie powstało w naszym kraju 593 pojazdy tego typu –to o 188 szt. mniej niż przed rokiem (- 24%). To w znacznej mierze jest efektem zapaści tego sektora na polskim rynku, gdzie w ciągu 9 miesięcy sprzedano zaledwie 50 pojazdów. W ciągu trzech kwartałów br. „pod kreską”znalazł się także segment autobusów turystycznych. Tego typu luksusowych pojazdów wyprodukowaliśmy łącznie 121 szt., czyli o 28 egz. mniej niż przed rokiem (- 18,79%). W odróżnieniu od innych segmentów to wynik ustanowiony w zasadzie tylko przez jedną fabrykę –Volvo we Wrocławiu.

Podsumowując należy stwierdzić, że kryzys na europejskim rynku autobusowym i związany z tym spadek eksportu autobusów z Polski rozłożył się w miarę równomiernie na wszystkie kategorie funkcjonalne. Po wynikach z poszczególnych kwartałów widać, że w segmencie miejskim panuje tutaj dynamika wzrostowa (z miesiąca na miesiąc produkujemy ich coraz więcej), natomiast w pozostałych kategoriach występują różne wahania koniunktury.

 

Tabela 1.

źródło: JMK analizy rynku transportowego