Produkcja autobusów w ciągu III kwartałów 2013 roku

W ciągu 9 miesięcy 2013 r. produkcja autobusów w Polsce o masie całkowitej powyżej 8 ton osiągnęła niemal identyczny poziom jak w zeszłym roku –2345 szt. Strata tylko o 1 szt. wobec 2012 r. daje szans na „odbicie”w IV kwartale i dodatni bilans na koniec roku. Przypomnijmy, że zeszłoroczny rezultat zamknął się na poziomie 3560 szt., co oznacza, że aby go przekroczyć polskie zakłady musiałyby w IV kwartale br. wyprodukować ponad 1215 autobusów. Wydaje się, że taki poziom jest jak najbardziej w ich zasięgu, tym bardziej, że z miesiąca na miesiąc zwiększają swoje obroty.  Co spowodowało, że produkcja autobusów po bardzo słabym początku roku w końcu nabrała tempa? To zasługa eksportu, który jeszcze w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku był na zdecydowanym minusie, aby teraz, po 9 miesiącach, zanotował dodatni bilans na poziomie +5,1%. O sile eksportu w tym roku świadczy fakt, że produkcja rośnie mimo cały czas ujemnego bilansu w krajowej sprzedaży. W okresie styczeń –październik polscy przewoźnicy zakupili łącznie 569 szt. autobusów o DMC powyżej 8 t, czyli o 80 szt. mniej niż przed rokiem (-12,3%). Dodatkowo w tym okresie polscy przewoźnicy zakupili zaledwie 250 szt. pojazdów wyprodukowanych w Polsce, czyli 10,2% wszystkich autobusów, które opuściły krajowe fabryki. Pod tym kątem wyprzedziły nas takie kraje jak Niemcy, Szwecja i Norwegia, które łącznie odebrały ponad 50% wszystkich autobusów wyprodukowanych w naszym kraju. I to głównie koniunktura na tych rynkach przełożyła się na coraz wyższy poziom produkcji w Polsce.

Z kolei patrząc na produkcyjny wynik przez pryzmat kategorii funkcjonalnych łatwo zauważyć, że odrobienie strat zawdzięczamy przede wszystkim segmentowi autobusów międzymiastowych. Tutaj z kolei o wszystkim decydują wyniki jednej firmy –Volvo, która w tym roku zanotowała świetne rezultaty w zakresie eksportu swoich autobusów typu 8900 do Norwegii. Wrocławska fabryka w efekcie zamknięcia drugiego zakładu Volvo w Saffle przejęła całość skandynawskiego rynku i to zdecydowanie widać po tegorocznych wynikach. Autobusy międzymiastowe dźwignęły całą produkcję do góry przy podobnym wynikach jak przed rokiem w segmencie miejskim (-1,3%) i zdecydowanie gorszych rezultatach w segmencie turystycznym (-41,7%). O ile eksport autokarów nie ma większego wpływu na ostateczne wyniki produkcyjne, tak ustabilizowana sytuacja w strategicznym segmencie autobusów miejskich dobrze rokuje na przyszłość. W IV kwartale spodziewamy się wzmożonej realizacji dostaw autobusów miejskich spełniających jeszcze normę Euro 5, co powinno przełożyć się przynajmniej na podobny wynik produkcyjny jak przed rokiem.

Podobnie jak w segmencie kompletnych autobusów trzy kwartały br. przyniosły ożywienie w produkcji autobusowych komponentów. W polskich zakładach wytworzono ponad 570 podwozi oraz ponad 200 szkieletów konstrukcyjnych. Rośnie też powoli produkcja trolejbusów –w ciągu 9 miesięcy bramy fabryki w Bolechowie opuściło ich 34 szt. (w tym aż 22 szt. dla TLT Tychy i MPK Lublin), natomiast z każdym miesiącem ta liczba będzie rosła. Przed Solarisem jest realizacja (wspólnie z Škoda Electric) dwóch dużych „przegubowych”kontraktów na dostawę 50 szt. dla Sofii i 125 szt. dla Rygi.

 

 

Tabela 1. Produkcja autobusów w Polsce w ciągu 9 miesięcy 2013 r.

źródło: JMK analizy rynku transportowego

 

Cały czas zdecydowanym liderem wśród producentów autobusów w Polsce jest MAN, który w ciągu III kwartałów 2013 r. wyprodukował 1023 autobusów, czyli o 73 szt. więcej niż rok wcześniej. Do tego wyniku trzeba dopisać ponad 350 szt. podwozi, które głównie trafiły do takich krajów jak: Singapur, Hiszpania, Izrael czy Niemcy. Nowym kierunkiem jest Serbia (zakłady Ikarbus) oraz tak egzotyczne dla nas miejsca jak: Australia, Tunezja czy Hongkong. Dodajmy tutaj, że zakłady MAN w Polsce nie tylko produkują podwozia miejskie, ale także turystyczne. Ponadto w ciągu 9 miesięcy w zakładach w Starachowicach powstało ponad 200 szt. szkieletów konstrukcyjnych autokarów marki Neoplan, które w ramach projektu Premium zostały wysłane do niemieckiego zakładu w Plauen. W 2013 r. program ten został rozszerzony o piętrowy autobus turystyczny Neoplan Skyliner, który można uznać za najbardziej luksusowy autokar jaki powstaje w Polsce. Co zaskakujące –w ciągu III kwartałów br. do polskich klientów nie trafił żaden autobus wyprodukowany w fabrykach w Sadach i Starachowicach.  Ten wynik ulegnie dopiero zmianie w IV kwartale br., dzięki rozpoczęciu realizacji dostaw dla MZK Opole (18 szt.) Cały czas strategicznym produktem polskich zakładów MAN są autobusy miejskie, ale nie tylko –w tym roku fabryki wyprodukowały także kilka egzemplarzy autobusów międzymiastowych Lion`s Regio. To realizacja koncernowego projektu, aby wszystkie zakłady MAN były w stanie zmienić swój profil produkcyjny w zależności od popytu na rynku.

Drugie miejsce w produkcyjnym rankingu po III kwartałach 2013 r. zajął Solaris Bus &Coach. Bramy fabryki w Bolechowie opuściło w tym czasie łącznie 703 autobusy (+166 szt. / +30,9% w porównaniu do analogicznego okresu 2012 r.) oraz 34 trolejbusy (o 30 szt. mniej niż przed rokiem). A to dopiero początek przyśpieszenia Solarisa. Jak informuje wielkopolska firma ten rok będzie dla niej rekordowy. Już teraz wiadomo, że poziom produkcji przekroczy wynik z jak dotychczas najlepszego dla spółki roku –2011, kiedy zakład w Bolechowie opuściło 1205 pojazdów. W tym roku będzie to suma ponad 1210 szt. autobusów i trolejbusów! Aby sprostać takim obciążeniom produkcyjnym Solaris zwiększa zatrudnienie oraz modernizuje spawalnię szkieletów w Środzie Wlkp. Co ważne firma jest coraz bardziej aktywna na wschodzących rynkach w regionie Europy Środkowo-Wschodniej. O tym m.in. świadczy wygrany kontrakt na dostawę 67 szt. autobusów dla Burgas, 70 szt. dla Warny, czy realizowana właśnie dostawa 200 szt. pojazdów Urbino 18 dla Belgradu. Dodatkowo ponownie swoje zamówienie na gazowe autobusy złożył szwedzki Keolis, a Hanower odebrał pierwszą transzę 18. autobusów hybrydowych. Warto również wspomnieć, że Solaris produkuje także coraz więcej autobusów międzymiastowych InterUrbino (21 szt. w tym roku), których najwięcej można zobaczyć na włoskich drogach.  

Trzecie miejsce wśród producentów autobusów w Polsce zajęło Volvo, które w ciągu 9 miesięcy 2013 r. wyprodukowało łącznie 491 szt. autobusów, czyli o 4 szt. mniej niż przed rokiem (-0,8%). Wrocławska fabryka w III kwartale zintensyfikowała dostawy pojazdów międzymiastowych. Najwięcej pojazdów tego typu (ponad 200 szt.) wyeksportowano do Norwegii, co wyraźnie odbiło się na strukturze produkcyjnej. Łącznie po 9 miesiącach br. zakład opuściło 143 szt. autobusów miejskich, 248 szt. autobusów międzymiastowych i 100 szt. autobusów turystycznych. Szczególnie warto podkreślić coraz lesze, „hybrydowe”wyniki fabryki. W tym roku Volvo dostarczyło m.in. kompletne autobusy V7900 Hybrid dla First Group (29 szt.) i Lothian Buses (10 szt.) Coraz więcej tego typu pojazdów odbierają Szwedzi, Niemcy i Norwegowie. W tym kontekście przypomnijmy, że wrocławski zakład Volvo wraz z wejściem normy Euro 6 zaprzestanie produkcji zarówno miejskich autobusów z napędem Diesla (V7900L i V7900LA), ale także wersji gazowych (V7900LG i 7900LAG). Tym samym w segmencie miejskim zostanie tylko seria pojazdów hybrydowych V7900 Hybrid, która aktualnie składa się z dwóch wersji: solo i przegubowej. W latach 2014 –2015 dołączą do nich pojazdy z systemem plug in. Następnym krokiem będzie wprowadzenie autobusu elektrycznego: V7900E w 2017 r. Koncern planuje również hybrydyzację autobusów międzymiastowego modelu 8900 (ok. 2015 r.) oraz autokaru 9700 (ok. 2016 r.) Planowo w tym roku wrocławski zakład wyprodukuje około 750 szt. autobusów, czyli nieznacznie więcej niż przed rokiem (wówczas fabrykę opuściło 699 szt.) Natomiast w przyszłym roku zakład spodziewa się prawdziwego produkcyjnego boomu, który swoim poziomem może przekroczyć nawet rekordowy 2011 r., kiedy wytworzono łącznie aż 922 pojazdów.

Czwarte miejsce w produkcyjnym rankingu zajmuje Scania. W ciągu 9 miesięcy 2013 r. szwedzką fabrykę w Słupsku opuściło zaledwie 70 autobusów, czyli o 238 szt. mniej niż rok wcześniej (-77,2%). Ten znaczący spadek produkcji spółka przewidziała już wcześniej i odpowiednio się do niego przygotowała. W fabryce powstają zarówno w pełni zabudowane autobusy komunikacji miejskiej jak i same podwozia, które trafiają do niezależnych firm zabudowujących w Europie, Afryce i Azji. W słupskim zakładzie w tym roku zostanie domknięta zmiana generacyjna produkowanych pojazdów i popularne modele autobusów Scania jak OmniCity czy OmniLink zastąpi nowa rodzina Omniwide. Ta zmiana już przyniosła wymierne efekty w postaci wygranego kontraktu w Berlinie na dostawę aż 156 szt. autobusów przegubowych. Mamy nadzieję, że realizacja tego kontraktu zapoczątkuje powrót słupskiej fabryki do zdecydowanie wyższych obrotów produkcyjnych, do których przyczaiła nas przez ostatnie lata.

I końcówka produkcyjnego rankingu. Piąty jest Autosan, szósta Kapena, a cała stawkę zamyka Solbus i AMZ-Kutno.

 

Tabela 2. Top 10 odbiorców autobusów wyprodukowanych w Polsce w ciągu 9 miesięcy 2013 r.

źródło: JMK analizy rynku transportowego