Polski rynek nowych autobusów 05.2016 r.

W okresie styczeń ? maj br. krajowi przewoźnicy zarejestrowali łącznie 784 nowe autobusy? wszystkie o DMC powyżej 3,5 t. To wynik o 69 szt. wyższy niż rok wcześniej (+9,7%) i jednocześnie najlepszy wynik nie tylko w perspektywie ostatnich pięciu lat, ale również od czasów prosperity przed kryzysem 2009.

W kwietniu br. różnica skumulowanych ilości od początku roku w porównaniu z analogicznym okresem ub.r. , wynosiła co prawda jeszcze +115 szt. i +20,9%. Teraz topnieje, ale i tak sprzedaż jest na wysokim, rekordowym poziomie. Zbliżone rezultaty odnotowaliśmy po 5 miesiącach w 2015 r. (715 szt.) i 2012 r. (624 szt.). Tak znacząca przewaga to efekt rewelacyjnego startu segmentu turystycznego. O tej porze roku podobnego wyniku (254 szt.) nigdy nie odnotowaliśmy w historii tej kategorii. Z tym rezultatem może korespondować tylko poziom z 2012 r., kiedy w ciągu pierwszych pięciu miesięcy zarejestrowano 178 autokarów. Jednak dobrej kondycji dla całego rynku same autokary nie udźwigną, dlatego przy stabilnych wynikach minibusów, słabym rynku międzymiastowym i minusowej sprzedaży autobusów miejskich, cała wypracowana przewaga w tym roku zaczyna topnieć. I to dosyć szybko.

Autobusowy maj

W piątym miesiącu roku na polskim rynku przybyło 120 szt. fabrycznie nowych autobusów (w styczniu ? 165 szt., w lutym ? 110 szt., w marcu ? 237 szt., a w kwietniu ? 152 szt.), co oznacza wynik o 46 szt. (-27,7%) niższy niż przed rokiem. Mimo to i tak jest to jeden z lepszych majowych rezultatów osiągnięty w historii polskiego rynku autobusów. Lepsze rezultaty odnotowaliśmy tylko w 2015i 2014 r. a wcześniej w latach 2007 ? 2008.

Natomiast tegoroczny maj to pierwszy od dawna miesiąc na polskim rynku autobusowym, gdzie mamy minusy we wszystkich kategoriach funkcjonalnych, a majowe obniżenie formy to kolejny ?minus? w tym roku i już lekka ?zadyszka? ? zapoczątkowanego jeszcze w październiku 2015 r. ? pozytywnego trendu na rynku. Mamy nadzieję, że to tylko chwilowa tendencja i wraz z realizacją miejskich kontraktów na rynek powróci dobra koniunktura.

Przypomnijmy, że po raz ostatni ujemny bilans na rynku autobusów w Polsce odnotowaliśmy we wrześniu 2015 r. Rynkowy wyż objął swoim zasięgiem także zazwyczaj słaby styczeń br., kiedy odnotowaliśmy dobre wyniki (+18 szt. / +12,2%) oraz luty (+30 szt. / +37,5%). W marcu mieliśmy kolejny skok do góry (+ 84 szt. / +54,9%), który przeszedł w kwietniu w lekki impas (-17 szt. / – 10,1%)., który utrwalił się w maju ( – 46 szt. / -27,7%).

Majowy niż to przede wszystkim efekt bardzo słabych wyników w segmencie autobusów miejskich (-18 szt. / -56,3%). W cały miesiącu zarejestrowano zaledwie 14 szt. autobusów (w tym 12 marki Solaris). Zaskakujący jest też wynik z segmentu turystycznego, gdzie po serii rekordów mamy teraz ujemny bilans (-13 szt. / -27,1%) przy wyniku 35 szt. Podobna sytuacja panuje w kategorii MINI. W maju odnotowaliśmy spadek (-6 szt. /-7,8%) a poziom dostaw osiągnął tutaj 71 szt.

Na koniec tej krótkiej analizy pozostaje nam segment międzymiastowy, na którym znowu zapanował marazm. W kwietniu zarejestrowano tutaj 17 autobusów, a w maju ? żadnego. Taka huśtawka wyników jest klasyczna dla słabo ustrukturyzowanych kategorii.

Miejska strategia

W zeszłym roku motorem napędowym autobusowych rejestracji w Polsce były dwie kategorie

autobusy miejskie (696) i MINI (697). W tym roku ? po 5 miesiącach ? prowadzi kategoria MINI ? 305 szt., a autobusy miejskie są w defensywie (199). Natomiast nieoczekiwanie do tej rywalizacji dołączył się segment turystyczny (254), który po raz pierwszy w historii polskiego rynku pokonał pojazdy miejskie i awansował na drugie miejsce. W styczniu przewoźnicy zakupili 83 miejskie autobusy (-6 szt. / -6,7%), w lutym 32 szt. (+ 5 szt. /+18,5%), w marcu już 66 szt. (+44 szt. / +200%), a kwietniu zaledwie 4 szt. (-28 szt. / -87,5%), w maju 14 szt. (-18 szt. / -56,3%). Razem ? od początku roku ? daje to wynik na poziomie 199 szt. ? czyli o 3 szt. mniej niż rok wcześniej (-1,5%).

Biorąc pod uwagę skumulowany rezultat za okres styczeń-maj pierwsze miejsce w miejskim rankingu ma Warszawa, która na początku roku odebrała 40 przegubowych autobusów Solaris Urbino 18. Drugie miejsce to Jastrzębie-Zdrój (39), gdzie od marca obsługę linii rozpoczęła firma Warbus, a kolejne miejsca zajmują miasta: Jaworzno (28) w ?barwach Olsztyna?, czwarte Poznań (20), a piąte Częstochowa (18), która zamknęła kontrakt na zakup gazowych hybryd wyprodukowanych przez Solbusa. Pierwsza część tego kontraktu zrealizowana została w grudniu (25), natomiast druga (15) plus trzy dodatkowo zakupione pojazdy z silnikami diesla w styczniu 2016 r. Kolejną pozycję w rankingu zajmuje Gorzów Wlkp. (10 szt. Solarisów) ex aequo z Bydgoszczą, gdzie swoje autobusy dostarczył zarówno Solaris ( 4 szt. Urbino 12 i 3 szt. Urbino 18 dla MZK Bydgoszcz), jak i Solbus (3 szt. SM 12 dla KDD Trans).

M.in. dzięki kontratakom dla Warszawy, Warbusa i śląskich prywatnych przewoźników liderem w miejskim segmencie po czterech miesiącach br. jest Solaris (140) z udziałem 70,4% . Skalę dominacji polskiego producentach w tej kategorii najlepiej oddaje fakt, że w lutym zarejestrowano tylko autobusy wielkopolskiej marki (32), a w kwietniu na cztery zarejestrowane autobusy trzy miały logo zielonego jamnika. Z kolei w maju na 14 sprzedanych pojazdów ? 12 wyprodukowano w fabryce w Bolechowie.

Kolejne miejsce ? dzięki marcowym dostawom ? ma Scania (25) z udziałem 12,6%. Trzeci jest Solbus, który w styczniu odnotował 22 rejestracje i cały czas utrzymuje podobny poziom (udział 11,6%).

Warto także zaznaczyć, że początek 2016 roku obfitował w zakupy pojazdów z alternatywnymi napędami. Pulę 15 gazowych pojazdów (i w wersji hybrydowej) zarejestrowało MPK Częstochowa. To kontynuacja eko-trendu z zeszłego roku, kiedy odnotowaliśmy rekordowy wynik 119 gazowych rejestracji, w tym 36 szt. dla Tych (CNG), 35 szt. dla Warszawy (LNG), 25 szt. dla Częstochowy(CNG hybryda), 15 szt. dla Gdyni (CNG) i 5 szt. dla Słupska (CNG). Do tego przewoźnicy zakupili 16 elektrobusów. W tym roku również nie powinno ich zabraknąć..

Stabilny jak MINI

Z roku na rok segment autobusów MINI umacnia swoją pozycję na autobusowym rynku w Polsce, chociaż w styczniu poziom rejestracji minibusów (49) był niższy niż rok wcześniej. W lutym i marcu było podobnie (48 szt. i 58 szt.), w kwietniu mieliśmy mocny skok do przodu (79), a w maju lekka korektę (71). Skumulowany wynik za okres styczeń-maj osiągnął poziom 305 szt. (+5 szt. / +1,6%). Tegoroczna średnia dla tej kategorii wynosi 61 szt., czyli nieznacznie więcej niż w tym samym czasie w ub.r. (60). Przypomnijmy, że tej kategorii cały czas sprzyja PFRON dotując zakupy pojazdów przystosowanych do przewozu osób niepełnosprawnych i tym samym wyrównując różnice pomiędzy regionami.

Od zawsze liderem segmentu MINI jest marka Mercedes-Benz, która od początku 2016 r. zarejestrowała tutaj 255 pojazdów, osiągając udział na poziomie 83,6%. Najlepszy z konkurentów ? Ford ? może pochwalić się rezultatem 34 zarejestrowanych minibusów (11,1% udziału w segmencie). Za nim uplasował się Opel, Volkswagen i Iveco.

Tak znacząca przewaga Mercedesa zapewniła niemieckiemu producentowi ponownie tytuł lidera w całym autobusowym rynku. Patrząc na wyniki minibusów przez pryzmat polskich firm zabudowujących pojazdy klasy MINI to na pierwszym miejscu znalazła się firma Mercus Bus (78), a następnie Auto-CUBY (31), Bus Prestige (22), CMS-Auto (17) i Automet (16). Najwięcej pojazdów zabudowanych przez krajowe firmy nadwoziowe zarejestrowano w Wejherowie (56) oraz Pruszkowie (41) i Olsztynie (13).

Turystyczna moc

O ile autobusy miejskie i MINI rozpoczęły spokojnie nowy rok, tak segment turystyczny od samego początku zaimponował swoją dynamiką. W styczniu zarejestrowano w Polsce 32 fabrycznie nowych autokary (+28 szt. / +700%), w lutym ? 26 (+17 szt. / +189%), a w marcu aż 109 szt. (+54 szt. / + 98,2%). Potem dynamika sprzedaży autokarów zaczęła ewidentnie słabnąć ? w kwietniu uzyskano taki sam wynik jak przed rokiem ? 52 szt., a w maju ? 35 szt. (-13 szt. / -27,1%) Razem daje to skumulowany wynik na poziomie 254 szt. (+86 szt. / +51,2%). Porównując majowe i kwietniowe dane z marcem widać wyraźnie, że ?turystyczne? przyspieszanie wytraciło swój początkowy impet, ale cały czas łączny rezultat jest na bardzo wysokim poziomie. To najlepszy wynik w ciągu ostatnich 5 lat i zapowiedź, że odnotowany w zeszłym roku rekordowy poziom sprzedaży autobusów turystycznych nie był przypadkiem i nie było to ostatnie słowo autokarowego segmentu.

Dla porównania ? w całym 2015 r. zarejestrowano w Polsce łącznie 249 fabrycznie nowych autobusów turystycznych, a dodatkowo 48 autokarów (23 szt. typu Mercedes-Benz Tourismo oraz 25 szt. Plaxton Elite i) zarejestrowanych zostało jako pojazdy międzymiastowe. Do tego doszły 34 autobusy MAN Lion`s Coach zakupione przez wojsko (niewidoczne dla Centralnej Ewidencji Pojazdów) oraz 10 strażackich autokarów Volvo 9700, które zaklasyfikowano jako ?inne?. Razem daje to potężną sumę 341 egzemplarzy, co ukazuje rosnący potencjał polskich przewozów autokarowych. W tym roku mamy już poziom 254 szt., co oznacza, że szykuje nam się kolejny ?turystyczny? rekord.

W okresie styczeń-maj br. prymat w tej kategorii zdecydowane należał do marki Mercedes-Benz, która w ciągu pięciu miesięcy zarejestrowała aż 116 autokarów w wersji Tourismo z udziałem w rynku na poziomie 46,5%. Za nim znalazła się Scania (42), która aktywnie rozpoczęła rok z ekonomicznymi konstrukcjami typu Touring oraz Setra (32) ? druga obok Mercedes-Benz marka koncernu Daimler Buses, która tym samym przymierza się do pobicia swojego rekordu z 2012 r., kiedy w Polsce zarejestrowano 56 pojazdów z logo Setra ? zakupionych głównie do obsługi EURO 2012.

Międzymiastowe na minusie

Na samym początku roku kategoria autobusów międzymiastowych, podobnie jak w całym 2015 roku, znalazła się ?pod kreską?. Z kolei w lutym ten segment wyszedł na plus odnotowując 4 rejestracje (wszystkie autobusów marki Mercedes-Benz). Podobnie było w marcu (-4 szt. / -50%) i w kwietniu (-6 szt. / -26,1%), kiedy też odnotowaliśmy tutaj najwięcej od początku roku rejestracji ? aż 17 szt. W maju zapanował marazm i w Polsce nie sprzedano żądnego międzymiastowego pojazdu. Tym samym skumulowany wynik od początku roku wyniósł 26 szt. (-17 szt. / -39,5%).

Jak widać segment ten bardzo powoli podnosi się z zapaści w jakiej znalazł się w 2009 r. po ustaniu masowych zakupów ze strony przedsiębiorstw PKS. Teraz charakteryzują go głównie kontrakty na zakupy autobusów do przewozów pracowniczych oraz kolejne zamówienia ze strony regionalnych przewoźników, którzy pod presją ekspresowych połączeń międzymiastowych zaczynają także inwestować w coraz nowocześniejszy tabor. Nabiera wagi możliwość przewozu osób niepełnosprawnych. To powoduje, że zmienia się sama struktura sprzedaży. W ciągu ostatnich lat notujemy coraz więcej zakupów bardziej komfortowych autokarów (jak konstrukcje Plaxton Elite i Mercedes-Benz Tourismo) jak i autobusów lokalnych dostosowane do obsługi osób niepełnosprawnych. Początek bieżącego roku potwierdza ten trend. W zakresie pojazdów o podwyższonym komforcie mamy tutaj zarejestrowane pojazdy Mercedes-Benz Tourismo, natomiast udogodnienia dla osób starszych oferują zakupione w tym roku autobusy międzymiastowe Iveco Crossway z windami do obsługi osób niepełnosprawnych oraz dwa modele SOR CN 12 o obniżonym poziomie podłogi.

Lista rankingowa marek

W styczniu mieliśmy dwóch liderów na autobusowym rynku w Polsce ? markę Mercedes-Benz i Solaris. Wyniki za luty pozwoliły rozstrzygnąć kolejność na szczycie podium i pierwszy został Mercedes. W maju jest podobnie. Biorąc pod uwagę skumulowany rezultat od początku roku prowadzi marka Mercedes-Benz (381), która swój sukces zawdzięcza przede wszystkim świetnym wynikom w segmencie MINI (poniżej 8 ton DMC). Obok 255 szt. minibusów, niemiecki producent dołożył aż 126 szt. autobusów międzymiastowych i turystycznych. To zapewniło marce udział w całym rynku na poziomie 48,% (+6 pkt. proc. w porównaniu do sytuacji sprzed roku).

Z kolei Solaris zarejestrował w okresie styczeń-maj wyłącznie autobusy miejskie (140), co zapewniło firmie z Bolechowa udział w całym rynku na poziomie 19,3% (+5,6 pkt. proc. w porównaniu do sytuacji sprzed roku) i niekwestionowany prymat w miejskim segmencie.

Trzecią pozycję w rankingu zajmuje Scania (67). Szwedzki producent rozpoczął ten rok od mocnego uderzenia i to zarówno w kategorii miejskiej (jastrzębski kontrakt dla Warbusa na 25 pojazdów), jak i turystycznej (42).

Czwarte miejsce na liście rankingowej ma Ford (34). Producent minibusów osiągnął ten bardzo dobry wynik bazując tylko na pojazdach o pojemności do 18 miejsc i w tym przedziale stał się mocną konkurencją dla polskich producentów zabudów, którzy zmuszeni zostali do specjalizacji w większych pojemnościach (powyżej 20 miejsc)

Na koniec warto zauważyć, że na początku 2016 r. wyraźnie zmniejszył się udział autobusów, które powstały w krajowych fabrykach. To m.in. efekt dobrych wyników w segmencie turystycznym i słabych w miejskim. W efekcie poziom autobusów wytworzonych w naszym kraju i zarejestrowanych wyniósł zaledwie 196 szt. (25%). Dla porównania ten rezultat za cały 2015 r. wyniósł 656 szt. (37,6%); w 2014 r. zarejestrowano łącznie 479 szt. autobusów zabudowanych w Polsce (30,9%), a w 2012 r. ? 456 szt. (34%). Mamy nadzieję, że w 2016 roku ? dzięki startowi kolejnej transzy unijnych zamówień na autobusy miejskie (produkowanych w naszym kraju w największej skali) ? ten wskaźnik ulegnie zdecydowanej poprawie.

„