Polski rynek autobusów w I połowie 2011 r.

Po sześciu miesiącach 2011 r. odnotowaliśmy wzrost sprzedaży nowych autobusów w Polsce. I to aż o 50%! Krajowi przewoźnicy zakupili łącznie 567 autobusów o dopuszczalnej masie powyżej 5 ton, czyli o 189 szt. więcej niż rok wcześniej. Warto podkreślić, że ten wzrost nie jest efektem jednorazowej realizacji większego kontraktu, lecz został wypracowany prawie w każdym miesiącu od początku roku, w tym także w lutym i marcu, kiedy w Polsce tradycyjnie sprzedaje się najmniej autobusów. To świadczy o coraz większej stabilności rynku i zdecydowanie lepszej sytuacji niż w 2009 i 2010 r. A warto pamiętać, że najlepsze jeszcze przed nami i to w II połowie roku rozpocznie się realizacja „miejskich kontraktów stulecia”, czyli dostaw dla Warszawy, Białegostoku, Krakowa i Lublina. Podobnie, jak to było w poprzednich latach, cały czas motorem całego autobusowego rynku jest segment miejski. W ciągu pierwszej połowy 2011 r. na polskie ulice wyjechało aż 357 takich pojazdów, czyli o 159 szt. więcej niż przed rokiem (+80%). Najwięcej w tym roku autobusów miejskich odebrali następujący przewoźnicy:

– Mobilis Warszawa –33 przegubowe autobusy Solaris Urbino;

– PKS Bielsko-Biała (Powiat Bielski) –31 niskowejściowych autobusów Autosana;  

– MPK Poznań –30 autobusów Solaris Urbino;

– MPK Łomża –22 autobusy Scania OmniCity

– MPK Kraków –16. autobusów Mercedes-Benz Citaro;

– MZK Bydgoszcz –14. autobusów Mercedes-Benz Conecto LF;

– ZKM Gdańsk –14. autobusów Mercedes-Benz Conecto LF;

– SPAK Szczecin – 14. autobusów Solaris Urbino.

Najnowsze dane pokazują też, że miejski segment nie jest osamotniony w pozytywnej koniunkturze:

– w segmencie autobusów turystycznych nastąpił wzrost sprzedaży o 25 szt. (+ 31,25%). To doskonały rezultat, który z jednej strony jest efektem przedsezonowych inwestycji polskich firm w nowoczesny tabor (szersze zakupy przeprowadzili m.in. tacy przewoźnicy jak: Sindbad, Bomatur, Almabus, Zawadzkie, Agat), zaś z drugiej startem platformy PolskiBus.com (obejmującej m.in. zakup 18. piętrowych autobusów Van Hool TD 921 Altano). Co niezwykłe liderem w tym segmencie w I połowie roku jest po raz pierwszy Setra, która o jeden autokar wyprzedziła siostrzaną markę Mercedes-Benz;

– w segmencie autobusów międzymiastowych sytuacja jest identyczna jak przed rokiem, czyli bardzo słaba. Zanotowaliśmy sprzedaż tylko 39 pojazdów tego typu, z czego najwięcej autobusów dostarczył Autosan (27 szt.) i SOR (7 szt.) Warto zwrócić uwagę, że w tym roku po raz pierwszy polscy klienci inwestują w autobusy lokalne z obniżonym wejściem do obsług podmiejskich i regionalnych połączeń. Pierwsze zakupione tego typu konstrukcje to SOR CN8,5/9,5/12 oraz Solbus SN11L dla PKS Rzeszów. Pod tym względem powoli gonimy naszych południowych sąsiadów.

– w segmencie autobusów szkolnych panuje cały czas cisza. Ten kto miał nadzieję, że przed wyborami samorządowymi coś się tutaj ruszy, jak na razie może czuć się zawiedziony. Aktualnie gminy notorycznie wyprzedają darowane im przed laty gimbusy i nie przeprowadzają żadnych inwestycji w nowy tabor. Kontrole przeprowadzane przez ITD wskazują na coraz gorszy stan pojazdów, którymi dzieci są wożone do szkół.

– w segmencie minibusów w I połowie br. odnotowaliśmy niewielki spadek sprzedaży –o 6 szt. (-10 szt.), niemniej jednak cały czas ta kategoria należy do najbardziej stabilnych na rynku.

Podsumowując –osiągnięty po sześciu miesiącach br. 2011 r. dodatni bilans sprzedaży potwierdza powolny trend wychodzenia autobusowej branży z „kryzysowego dołka”. Ponownie wróciliśmy do sytuacji z lat 2005 – 2007, kiedy w I połowie roku sprzedawano ok. 600 egzemplarzy. To oznacza odnowę autobusowego taboru na poziomie ok. 1% w skali roku, czyli radykalnie mniej niż zakładają racjonalne wskaźniki, oscylujące w graniach 5-7%.

Przewidujemy, że tegoroczny poziom sprzedaży wszystkich autobusów w Polsce będzie o ok. 20% wyższy niż rok temu, czyli osiągnie poziom ok. 1200 szt. Czy to oznacza, że jesteśmy na dobrej drodze, aby powtórzyć sukces z 2008 r., kiedy polscy przewoźnicy zakupili łącznie prawie 1750 autobusów? Raczej, nie. Fala unijnych dotacji powoli kończy się i w kolejnych latach samorządowe spółki będą musiały bardziej polegać na swoich budżetach. Biorąc pod uwagę obecny stan miejskich finansów oznacza to ograniczenie inwestycji i mocne zaciskanie pasa. Jak na razie jedna czeka nas jeszcze jeden rok autobusowej hossy.

W I połowie 2011 r. liderem rynku autobusowego w Polsce została firma Solaris Bus &Coach. Dzięki sprzedaży 145.  pojazdów osiągnęła ona udział w rynku poziomie 25,6%, w tym 40,6% w segmencie miejskim. To skromniejsze wyniki niż rok wcześniej, natomiast ten układ sił zmieni się radykalnie do końca roku i to na korzyść producenta z Bolechowa. Solaris wygrał w tym roku trzy mega-przetargi, które zadecydują o obrazie rynku w najbliższych dwóch latach. To dostawy:

– 148. autobusów do Warszawy;

– 100. autobusów do Krakowa;

– 70. autobusów dla Białegostoku.

Łącznie te zamówienia dają sumę aż 318 pojazdów, a do tego trzeba doliczyć duże kontrakty z Łodzi i Poznania oraz mniejsze zamówienia: z Inowrocławia czy Konina. Spodziewamy się, że w tym roku Solaris dostarczy jeszcze ok. 268 autobusów w Polsce, w tym ok. 50 szt. dla MZA Warszawa.

Na drugim miejscu w rankingu –z wynikiem 94. sprzedanych autobusów –uplasowała się marka Mercedes-Benz, która może zaliczyć pierwszą połowę do wyjątkowo udanych. Firma dostarczyła 70 miejskich pojazdów do swoich strategicznych klientów, czyli Bydgoszczy, Gdańska, Zielonej Góry, Bielsko-Białej i Kielc oraz wygrała kontrakt na zakup 27 przegubowców dla Lublina. W tym roku niemiecki producent zrealizuje jeszcze dostawy 84 autobusów dla takich miast jak: Rybnik, Biała-Podlaska, Gdańsk, Lublin, Katowice, Bydgoszcz i Bielsko-Biała.

Na trzeciej pozycji znajduje się Autosan, który głównie dzięki kontraktowi dla Powiatu Bielskiego osiągnął bardzo dobry wynik 77. sprzedanych autobusów, w tym aż 50. w wersji miejskiej. To jak na firmę, która jeszcze kilka lat temu specjalizowała się głównie w segmencie międzymiastowym bardzo radykalna zmiana. Przed producentem z Sanoka jeszcze dostawy ok. 32 autobusów dla takich miast jak: Lublin, Żagań, Kraśnik, Wągrowiec, Elbląg i Nowy Targ. To będzie pierwszy prawdziwie miejski rok Autosana.

Wymienioną trójkę producentów goni MAN, który w tym roku dostarczy jeszcze 37 autobusów miejskich. Ich odbiorcami będą: Zamość, Gorzów Wlkp., Świerklaniec, Lubin i Siedlce, a w dalszej części rynkowego rankingu mamy takie firmy jak: CMS Auto, Scania, Setra, Kapena, SOR, Van Hool, VDL, Solbus, MAZ i Volvo.

 

Tabela 1. Polski rynek autobusów w I połowie 2011 r.

źródło: JMK analizy rynku transportowego