Polski rynek autobusów w I kwartale 2006 r.
Autobusy miejskie
Tak dobrego I kwartału na rynku autobusowym nie było w ciągu ostatnich 5 lat. Dlatego już można postawić tezę, że to
będzie dobry rok dla producentów autobusów. Szczególnie ta prognoza dotyczy segmentu autobusów miejskich, gdzie sprzedaż osiągnęła już poziom 101 pojazdów (wzrost w porównaniu z I kw. 2004 r. o 38,35%). A będzie jeszcze lepiej…Samorządy chcą zdążyć z zamówieniami przed jesienną kampanią wyborczą oraz nową normą emisji spalin Euro 4 i dlatego zamawiają rekordowe ilości autobusów. W tym roku autobusowe kontrakty wsparła finansowo również Unia Europejska, która w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego dofinansowała duże zamówienia –m.in. w Białymstoku i Sosnowcu. Jeżeli chodzi o skalę zamówień, to zdecydowanie najwięcej autobusów zakontraktował w tym roku Sosnowiec (72 szt.) oraz Łódź (69). Na kolejnym miejscu jest: Poznań (50) Białystok (43) oraz Gdańsk (33). Stawkę największych tegorocznych kontraktów uzupełnia firma ITS Michalczewski, która wygrała przetarg ZTM Warszawa na obsługę stołecznych linii i dzięki temu już niedługo zakupi 55 niskopodłogowych autobusów przegubowych. Realizacja tylko tych 6 kontraktów oznacza zakup łącznie 322 autobusów. Wśród tych zamówień-gigantów prym wiedzie marka MAN (118 zakontraktowanych), następnie Solaris (93), Jelcz (74) i Mercedes-Benz (37). Do tego dojdą mniejsze przetargi z innych miast, jak np.: Bielsko-Biała (22) czy Częstochowa (18). Nawet Gminny Zakład Komunikacyjny w Rędzinach zakupi 6 nowych pojazdów, co stanowi 50% posiadanego taboru! Dla porównania –w całym 2005 r. zakupiono łącznie 392 autobusy miejskie, natomiast tylko w I kwartale br. zawarte kontrakty przekroczyły poziom 360 szt.! Uwaga Czytelnicy –część z podanych wyżej przetargów (Sosnowiec, Poznań) nie została jeszcze formalnie zakończona i trwają jeszcze ostatnie kontrole UZP Jednak na 99% nic nie powinno już ulec zmianie.
Kolejny element przyspieszający decyzję o zakupie nowego taboru i mający wpływ na wartość zamówień to nowa norma emisji spali i hałasu –Euro 4. Ma ona obowiązywać od 1 października br. Dlatego zdecydowana większość przewoźników ustala termin dostaw autobusów do 30 września. To efekt przede wszystkim obaw związanych z wprowadzeniem zupełnie nowych konstrukcji jednostek napędowych, które w porównaniu z poprzednią, ekologiczną zmianą (z Euro 2 na Euro 3) stawia zdecydowanie wyższe wymagania zarówno konstruktorom, jak i służbom serwisowym. Nawet tak utytułowany pionier w kwestii wprowadzania nowych technologii jak MPK Poznań nie bardzo kwapi się, żeby zostać testerem silników Euro 4. Ponadto dochodzi tutaj także aspekt finansowy. Wstępne szacunki mówią o różnicy 25-30 tys. zł pomiędzy autobusem zasilanym jednostką Euro 3 a Euro 4. Przy większych ilościach zakup taboru z silnikami poprzedniej generacji daje spore oszczędności. Warto też dodać, że nowe silniki (za wyjątkiem produktów MAN i Scania) będą wymagały tankowania specjalnego płynu –roztworu karbamidu (mocznika), zwanego także AdBlue. Nie jest on zbyt kosztowny (ok. 2-4 zł za litr przy średnim spalaniu 2 l / 100 km), ale patrząc na to w perspektywie kilku lat daje to jednak całkiem pokaźne kwoty. Generalnie konieczność przejścia na Euro 4 będzie tegorocznym tematem numer 1 w branży autobusowej. Będzie dotyczyło to wszystkich przewoźników –zarówno miejskich, jak i międzymiastowych czy turystycznych
Autobusy międzymiastowe
W tym segmencie w I kwartale br. panuje zaskakująco dobra sytuacja. Po zeszłorocznym, mocnym spadku, tegoroczna sprzedaż autobusów międzymiastowych idzie mocno do góry (wzrost o 17,47% w porównaniu z I kw. 2005 r.). Osiągnięty poziom jest nawet wyższy niż w 2004 r. –bardzo dobrym dla komunikacji regionalnej, kiedy w I kwartale dostarczono 90 szt. Należy jednak podkreślić, że tegoroczny wzrost nastąpił głównie dzięki jednemu producentowi –Autosanowi, który ponownie uruchomił produkcję autobusów Autosan H9-21 z tymczasowo dopuszczonymi silnikami Euro 2. To najtańsza, ale zarazem i dość zaawansowana wiekowo konstrukcja dostępna na naszym rynku. To najlepiej świadczy o bardziej niż skromnym budżecie firm przewozowych na odnowę floty. Dlatego w tym segmencie należy bardzo ostrożnie ferować jakiekolwiek prognozy, pamiętając, że wzrastające gwałtownie ceny paliw na pewno odbiją się na kondycji głównych odbiorcach autobusów międzymiastowych w Polsce –czyli przedsiębiorstw PKS.
Autobusy turystyczne
Ogólna tendencja wzrostowa na rynku autobusowym w I kwartale br. nie dotyczy segmentu autobusów turystycznych. Początek roku to tradycyjny czas zakupów przez międzynarodowych przewoźników i dlatego tegoroczny spadek na poziomie 14,28% jest lekko niepokojący. Mamy jednak nadzieję, że nie jest to początek zaniku wzrostowego trendu, który towarzyszy tej kategorii od 3 lat. Zdaniem ekspertów z branży turystycznej spadek sprzedaży może być związany z początkiem procesu ekonomicznej weryfikacji licznie powstałych w ostatnim okresie międzynarodowych linii autokarowych. Zakładają oni, że z powodu silnej konkurencji większych przewoźników i niskobudżetowych linii lotniczych, znaczna część mniejszych firm przewozowych będzie musiała zrezygnować z prowadzenia regularnego transportu pasażerskiego. Taki proces na pewno odbije się na sprzedaży nowych autobusów turystycznych. Na w przez sprzedawców, co jest związane z wprowadzeniem z dniem 1 maja br. obowiązku montażu cyfrowych tachografów.
Autobusy szkolne
I autobusy szkolne –najmniej „rynkowy”autobusowy segment, gdzie o wielkości dostaw decyduje właściwie tylko Ministerstwo Edukacji i Sportu. W I kwartale tylko jedna gmina zamówiła indywidualnie gimbusa –dla porównania w zeszłym roku samorządowcy zakupili dwa takie egzemplarze. Jak widać wszyscy czekają na „darmowe”autobusy z MENiS, które w tym roku –przed nadchodzącymi jesiennymi wyborami –mogą się pojawić w większej liczbie.
Tabela 1. Sprzedaż autobusów w Polsce w I kwartale 2006 r.
Lp. |
MARKA Producent / Przedstawiciel / Importer |
01-03. 2006 |
% |
01-03. 2005 |
% |
1 | AUTOSAN Polskie Autobusy | 74 | 29,96 | 26 | 12,62 |
2 |
JELCZ Polskie Autobusy |
34 |
13,77 |
28 |
13,59 |
3 |
SOLBUS FA Solbus |
32 |
12,96 |
53 |
25,73 |
4 |
KAPENA-IRISBUS Kapena S.A. |
26 |
10,53 |
28 |
13,59 |
5 |
MERCEDES-BENZ EvoBus Polska |
22 |
8,91 |
4 |
1,94 |
6 |
SOLARIS Solaris Bus &Coach |
17 |
6,88 |
17 |
8,25 |
7 |
MAN MAN –STAR TRUCKS |
15 |
6,07 |
10 |
4,86 |
8 |
Inni |
27 |
10,92 |
40 |
19,42 |
∑ |
Razem |
247 |
100,00 |
206 |
100,00 |
źródło: JMK analizy rynku autobusów
Eksport
Eksport autobusów z Polski w I kwartale br. wyniósł 396 szt. –czyli o 80 egz. więcej iż rok wcześniej (+ 25,31%). Najwięcej pojazdów do zagranicznych klientów dostarczyła firma MAN – STAR TRUCKS &BUSES –129 szt. (32,57% udziału w całym eksporcie). Drugie miejsce ma Volvo Polska z wynikiem 127 szt. (32,07%), a grupę trzech największych eksporterów autobusów w I kwartale zamyka Scania Production Słupsk, która sprzedała za nasze granice łącznie 75 pojazdów (19,94%).
Więcej na temat polskiego rynku w I kwartale 2006 r., a także o produkcji i eksporcie autobusów z naszego kraju oraz o sprzedaży w Czechach i na Słowacji –znajdziesz tutaj (uwaga pierwsze kwartale raporty będą gotowe w środę, 17 maja br.)