Polski rynek autobusów w 2007 r.

W 2007 roku sprzedano w naszym kraju 1290 autobusów –to o 9 szt. mniej niż rok wcześniej (- 0,69%). Taki wynik oznacza powolną stabilizację polskiego rynku na poziomie 1300 sztuk rocznie, czyli znacznie poniżej jego teoretycznych możliwości.

Po zeszłorocznych wynikach sprzedaży wynikach widać wyraźnie, że osiągnięty rezultat –bardzo zbliżony do zeszłorocznego –zawdzięczamy w zasadzie tylko jednemu segmentowi rynku –autobusom miejskim. Dlatego ubiegły rok (podobnie jak i poprzedni) był szczególnie udany właśnie dla producentów tego typu pojazdów. Potwierdzeniem tego są doskonałe wyniki firmy Solaris Bus &Coach, która w 2007 roku na fali dużych zamówień polskich miast spółka osiągnęła historyczny rezultat na polskim rynku –299 sprzedanych autobusów. Zapewniło to firmie nie tylko zdecydowane, pierwsze miejsce w kategorii pojazdów miejskich, ale także pozycję lidera w łącznej klasyfikacji –i to ze sporą przewagą nad rywalami. Po raz pierwszy pozycję lidera stracił Autosan, który prowadził w generalnym rankingu od początku lat 90-tych.

Łącznie w 2007 r. sprzedano 678 autobusów miejskich, co oznacza wzrost w porównaniu z 2006 r. o 75 szt. (+ 12,43%). W zdecydowanej większości –ok. 300 egzemplarzy –trafiły one na warszawskie ulice. Patrząc na te dane można powiedzieć, że w 2007 roku prawie połowa wszystkich zakupionych nowych autobusów na polskim rynku trafiło właśnie do stolicy. Prym tutaj wiedzie MZA Warszawa, które odebrało w 2007 roku aż 170 autobusów, w tym 150 szt. Solarisów i 20 szt. Jelczy. Dodatkowo na początku 2008 r. w taborze spółki –w ramach realizacji zeszłorocznego kontraktu –pojawi się jeszcze 30 autobusów z podwrocławskiej fabryki. Następne miejsce zajmują prywatni przewoźnicy –PKS Grodzisk Maz. (57 szt.) i Mobilis (53 szt.), którzy wygrali przetargi zorganizowane przez stołeczny ZTM. Dodajmy, że Mobilis zakupił jeszcze 5 przegubowych Solarisów Urbino 18 do obsługi tras w Bydgoszczy. Stawkę największych miejskich odbiorców w 2007 r. zamyka MPK Kraków (43 szt.), PKM Sosnowiec (35 szt.), MPK Łódź (31 szt.) i ITS Michalczewski (21 szt.)

W 2007 r. tylko segment miejski i szkolny odnotował wzrost sprzedaży. W segmencie gimbusów sprzedaż w 2007 r. osiągnęła poziom 33 szt. –22 egz. więcej niż rok temu. To efekt działań poprzedniej ekipy rządowej, która po dwóch lat prób ostatecznie ogłosiła w maju ub.r. przetarg na dostawę 47 gimbusów. Z licznymi przygodami cała procedura zakończyła się w grudniu 2007 roku. Jedną z transz wygrał Autosan (26 szt.), natomiast drugą –co jest sporą niespodzianką –firma Kapena ze Słupska (21 szt.). Praktycznie jedynym udziałowcem w tej spółce jest włoska firma Cacciamali. Jej wygrana oznacza zakończenie kilkuletniej dominacji Autosana i Jelcza w segmencie autobusów szkolnych. Przedłużający się moment podpisania kontraktów spowodował, że MENiS odebrało do końca roku tylko 26 gimbusów Autosana. Generalnie była o pierwsza dostawa autobusów szkolnych do Ministerstwa na przestrzeni ostatnich dwóch lat. Dodajmy, że w poprzednich latach administracja rządowa zamawiała średnio 100 –150 gimbusów rocznie. Reszta dostarczonych w 2007 roku gimbusów (7 szt.) została zakupiona z środków własnych gmin.

W 2007 roku spadek sprzedaży dotknął strategiczny segment autobusów międzymiastowych, gdzie dostarczono łącznie 429 pojazdów –o 95 egzemplarzy mniej w analogicznym okresie ubiegłego roku (- 18,12%). To efekt znaczącego ograniczenia zakupów przez najważniejszych klientów w tej kategorii –czyli przedsiębiorstwa PKS. W zasadzie obecnie strategicznym odbiorcą w tym sektorze staje się powoli administracja państwowa, czyli policja, wojsko, służba więziennictwa, straż graniczna, etc. Tendencja spadkowa panuje również w segmencie autobusów turystycznych, gdzie sprzedano łącznie 150 autokarów –o 11 mniej niż przed rokiem (- 6,83%).

W 2007 roku nastąpiła historyczna zamiana na pozycji lidera autobusowego rynku. Pierwsze miejsce w generalnej klasyfikacji zajął Solaris, a dotychczasowy lider –Autosan spadł na drugie miejsce. To efekt wzrostu popytu w segmencie miejskim i braku większych zamówień na autobusy szkolne i międzymiastowe. Dodajmy, że w 2007 r. Autosan zdecydowanie wygrał w segmencie międzymiastowym, bezproblemowo utrzymując tutaj pozycje lidera. Kolejna „rankingowa”niespodzianka to trzecie miejsce Kapeny, która ostatecznie wyprzedziła Jelcza i Solbusa. Warto również zauważyć zdecydowany awans Scanii, która dzięki nowym kontraktom na autobusy OmniCity dla PKS Grodzisk Maz. stała się ważnym graczem w segmencie miejskim. Ponadto szwedzki przedstawiciel został ponownie liderem wśród turystycznych marek, gdzie pokonał zarówno Mercedesa, jak i VDL Bova. W 2008 r. w statystykach firmy JMK pojawią się kolejne dwie marki, które rozpoczęły szerszą sprzedaż na naszym rynku w zeszłym roku: turecka Temsa (reprezentowana w Polsce przez firmę CMS Auto) i białoruski MAZ (reprezentowany w Polsce przez firmę MAZ Auto Poland). W ubiegłym roku dostarczyły one do polskich klientów łącznie 12 pojazdów, w tym Temsa –3 szt., a MAZ –9 szt. W 2008 roku w statystykach zaistnieje również ukraiński LAZ, który podpisał umowę z MPK Kielce na dostawę 4 szt. przegubowych autobusów. To pierwsze autobusy tej marki, które zostaną sprzedane w naszym kraju. Te pierwsze zamówienia wschodnich producentów pokazują, że polski rynek staje się coraz bardziej dla nich atrakcyjny i z roku na rok możemy spodziewać się tutaj coraz większej liczby graczy.

Schemat 1. Sprzedaż autobusów w Polsce w 2007 r.

Tabela 2. Sprzedaż autobusów w Polsce w 2007 r.

źródło: JMK analizy rynku transportowego

Więcej na temat polskiego rynku autobusów: http://infobus.pl/rynek/full/zaloguj.php .