Polityczne dno autobusowej afery w Rydze
Burmistrz Rygi Nils Usakovs z popieranej przez ludnośćrosyjskojęzyczną na Łotwie partii Centrum Zgody został odwołany ze stanowiska.Stawiane mu zarzuty dotyczą sprawy przetargów na autobusy i trolejbusy, wzwiązku z którą dwie osoby zatrzymano w Polsce.
Decyzję o odwołaniu Usakovsa podjął minister ochronyśrodowiska i rozwoju regionalnego Juris Puce. Została ona ogłoszona w dziennikuurzędowym „Latvijas Vestnesis” i weszła w życie z chwilą publikacji wpiątek – 5 kwietnia.
Autobusowa afera
Dymisja Usakovsa związana jest ze śledztwem w sprawie ustawianiaprzetargów na autobusy i trolejbusy w Rydze. Pod koniec zeszłego roku w PolsceCentralne Biuro Antykorupcyjne poinformowało o zatrzymaniu dwóch podejrzanych oustawianie przetargów. Byli nimi przedstawiciele spółki Solaris Bus &Coach. Według ustaleń Biura za ustawienie przetargów na transport miejski wlatach 2013-2016 – w sumie na blisko 200 autobusów i trolejbusów dla stolicyŁotwy – do Rygi miało trafić 800 tys. euro łapówki.
Na Łotwie zatrzymano pod koniec roku cztery osoby w związkuz tą sprawą, w tym odpowiedzialnego za przetargi dyrektora ryskiej spółkikomunikacyjnej Rigas Satiksme. Rosyjski portal Meduza, który ma siedzibę naŁotwie, podał w piątek, że łączna suma łapówek miała wynosić 13 mln euro. Zesprawą tą łączona jest, obok polskiej spółki, także firma z Czech.
Usakovs nie jest oskarżony o przestępstwa ani łapówki, leczo nienależyte wykonywanie swoich obowiązków. Puce oznajmił, że celem decyzji oodwołaniu burmistrza jest „zapewnienie poszanowania interesupublicznego” i zwrócenie uwagi opinii publicznej na to, że „państwochroni interesy i prawa jednostek”.
Polityczny wątek
Rada Miejska Rygi jest głównym akcjonariuszem RigasSatiksme, a burmistrz jest przedstawicielem właściciela spółki – przypominaMeduza. Już w styczniu 2019 roku w domu i biurze Usakovsa doszło do rewizji.Opozycja w Radzie Miejskiej żądała – bezskutecznie – dymisji burmistrza.
Do kompetencji ministra środowiska należy kontrola pracyszefów samorządu lokalnego i ma on prawo ich odwoływać, jeśli – jego zdaniem -nie wypełniają obowiązków w należyty sposób. Usakovs stoi na czele takiejwłaśnie jednostki samorządu, którą jest Rada Miejska Rygi.
Jednakże – jak zauważa portal LSM.lv, publicznego nadawcyradiowo-telewizyjnego Łotwy – ta kompetencja ministra jest kontrowersyjna iniezależnie od okoliczności budzi pytania o rywalizację pomiędzy partiami.Usakovs jest współprzewodniczącym Centrum Zgody, na którą tradycyjnie głosujeludność rosyjskojęzyczna na Łotwie. Urząd burmistrza stolicy jest jednym znajważniejszych stanowisk w kraju.
W styczniu br. na Łotwie powstał nowy rząd, a jegoczłonkowie również żądali zbadania, w jakim stopniu Usakovs jest odpowiedzialnyza naruszenia w Rigas Satiksme. Puce w marcu skierował do niego listę 12punktów dotyczących domniemanych naruszeń w pełnieniu obowiązków burmistrza.Usakovs przekazał wyjaśnienia na temat każdego z punktów. Teraz – jak wskazujeMeduza – minister uznał, że są one niewystarczające. Jednym z sześciu punktów,które Puce utrzymał, jest wydawanie środków niezgodnie z przeznaczeniem iniedopełnienie obowiązków w zakresie kontroli nad zakupami Rigas Satiksme.
W szczególności – zdaniem ministra – Usakovs akceptowałumowy dotyczące zakupów, w tym również tych, w których według łotewskichśledczych doszło do wręczania łapówek. Usakovs odrzuca te oskarżenia.
Burmistrz zapewnił w piątek, że popełniał błędy w swojejpracy, ale nie takie, które pozwalałyby go odwołać. Decyzję o swej dymisjinazwał niezgodną z prawem. Zapewnił też, że zostanie ona uchylona przez sąd.
Nie pierwsza afera
Jednocześnie Usakovs, który jest burmistrzem Rygi prawie 10lat – od lipca 2009 roku – w lutym ogłosił, że będzie startował w wyborach doParlamentu Europejskiego. W przypadku wygranej musiałby zrezygnować zestanowiska burmistrza. Odwołanie go ze stanowiska nie jest przeszkodą w udzialew eurowyborach.
Afera wokół Rigas Satiksme nie jest pierwszym skandalemkorupcyjnym w Radzie Miejskiej. Była szefowa biura antykorupcyjnego Łotwy JutaStrike powiedziała rosyjskiej redakcji BBC News, że rada wymagałaby utworzeniaodrębnego biura przeciwdziałania korupcji. Pole do nadużyć otwierają – zdaniemStrike – np. wielkie fundusze na prace remontowe. BBC zauważa, że w poprzednichsprawach korupcyjnych podejrzewani lub oskarżani bywali urzędnicy i biznesmeni,ale rzadko sprawa dotyczyła kogoś z władz politycznych. (PAP)
„
