Pierwsze rejestracje nowych autobusów w 2012 roku

Prezentujemy najnowsze analizy PZPM i JMK na podstawie danych Centralnej Ewidencji Pojazdów (MSW). W 2012 r. odnotowaliśmy znaczący spadek (- 18,07%) liczby rejestracji nowych autobusów w Polsce. Krajowi przewoźnicy zakupili łącznie 1279 autobusów, licząc razem segmenty do 3,5t i powyżej, czyli aż o 282 szt. mniej niż rok wcześniej. Biorąc pod uwagę dane od początku roku autobusowy rynek utrzymywał pozytywny bilans w porównaniu z poprzednim okresem jeszcze do sierpnia. Niestety, dwucyfrowe spadki w lutym i od maja do końca roku przełożyły się na ujemny skumulowany rezultat. Decydujący okazał się wrzesień, kiedy zarejestrowano zaledwie 61 autobusów blisko trzy razy mniej niż rok wcześniej oraz grudzień, który przyniósł spadek rejestracji o prawie 60%. Zestawienie poszczególnych miesięcy wyraźnie pokazuje, że do maja br. na polskim rynku autobusowym –szczególnie w kategorii autokarów –panowała świetna koniunktura, która zakończyła się w sierpniu, kiedy rynek zaczął notować ujemny bilans w porównaniu do 2011 r. To załamanie można tłumaczyć negatywnym oddziaływaniem załamaniem w segmencie autobusów miejskich, który 2012 roku odczuwał brak dużych kontraktów z unijnym wsparciem. Spadek w tej grupie w porównaniu z analogicznym okresem 2011 roku, osiągnął ostatecznie poziom aż -40,4%. I to jest podstawowa przyczyna negatywnego bilansu odnotowanego przez autobusowy rynek w Polsce w 2012 r.

Strategiczny obszar dla polskiego rynku –segment autobusów miejskich skurczył się z 938 szt. w 2011 r. do zaledwie 559 szt. w 2012 r. Ten gigantyczny spadek (o łącznie 379 szt.) został wywołany brakiem większych unijnych kontraktów, które rok wcześniej znacząco wpłynęły na koniunkturę w sprzedaży autobusów. Można powiedzieć, że teraz wracamy do normalnego poziomu odnowy floty dla tego segmentu, czyli ok 500-600 szt. rocznie. Ta „normalizacja”potrwa przynajmniej do roku 2016 r., kiedy spodziewamy się kolejnej fali unijnych inwestycji w transporcie publicznym. Największe miejskie kontrakty 2012 r. to niewątpliwie dostawa 114 autobusów dla Warszawy i dla Lublina 45 szt . Kolejne miejsca w rankingu zajęły miasta: Białystok 35 szt., Kraków 30 szt., Świerklaniec i Wałbrzych po 20 szt., Kielce 16 szt., PKM Katowice, MPK Poznań, KM Płock i Szczecin po 15 szt.,PKM Gliwice –12 szt. 

W pozostałych segmentach autobusowego rynku przez większą część roku panowała dobra koniunktura i to one utrzymywały pozytywny bilans całego rynku przez pierwszych 8 miesięcy roku. We wrześniu ich połączone siły skapitulowały przed rosnącym, załamaniem w segmencie pojazdów miejskich. W grupie minibusów (poniżej 8 ton DMC) zarejestrowano od stycznia do grudnia 387 pojazdów, czyli identycznie jak przed rokiem. To najbardziej stabilny segment rynku, o którego wynikach decydują głównie indywidualne zakupy prywatnych przewoźników i stąd też brak tutaj większych wahnięć koniunktury. Bardzo dobra sytuacja panuje też w segmencie autobusów turystycznych, gdzie w 2012 r. zarejestrowano łącznie aż 250 autokarów! To o 99 szt. więcej niż przed rokiem (+ 65,56%)! Na tak dobry wynik wpłynęły głównie zakupy nowych pojazdów pod kątem EURO 2012 (przede wszystkim przez spółki Raf Trans i Sindbad), jak i realizacja tegorocznej części kontraktu na 38 nowych autokarów dla firmy PolskiBus. Do tej sumy powinniśmy dodać jeszcze grudniową, rekordową dostawę 27 autobusów Mercedes-Benz Tourismo dla Wojska Polskiego, która jednak z przyczyn proceduralnych nie znajdzie odzwierciedlenia w danych CEP. To był naprawdę doskonały rok dla autokarów.

W segmencie autobusów międzymiastowych od stycznia do grudnia zarejestrowano 81 pojazdów, czyli o 4,7% mniej niż rok wcześniej. Wcześniej wydawało się, że ta kategoria skończy rok „na plusie”, co mogłoby być pozytywną prognozą na kolejny rok. Niestety, grudniowe dostawy dla Mobilis z końcówki 2011 r położyły kres tym nadziejom i po raz kolejny segment międzymiastowy znalazł się „pod kreską”. Jedyną nadzieją na zmianę tej sytuacji jest wprowadzenie przetargów na obsługę linii na obszarze całych powiatów czy województw, czyi podobnie jak się to dzieje już w dużych miastach. Na zakończenie pozostaje jeszcze segment pojazdów szkolnych. W 2012 r. CEP odnotował rejestrację dwóch gimbusów marki Autosan, a w zeszłym roku –żadnego. Jak widać tego typu fabrycznie nowe pojazdy cieszą się śladowym zainteresowaniem gmin, które zdecydowanie wolą do potrzeb przewozu dzieci inwestować w używane autobusy sprowadzane z Europy Zachodniej.

Podsumowując: w 2012 r. polski rynek autobusów odczuł wyraźny spadek sprzedaży –przede wszystkim w najważniejszym dla siebie segmencie autobusów miejskich. Nie można jednak mówić o kryzysie tylko o powrocie do standardowego poziomu odnowy taboru sprzed fali unijnych inwestycji. Dlatego również w 2013 r. spodziewamy się podobnego wyniku. W atmosferze narastającej dekoniunktury w gospodarce i ogólnego „zaciskania pasa”powtórzenie zeszłorocznego rezultatu byłoby dużym sukcesem. Niewiadomą pozostaje tutaj segment autobusów turystycznych, który po rekordowym „EURO-przyspieszeniu”w 2012 r. w bieżącym roku prawdopodobnie mocno się zmniejszy i pociągnie w dół łączny wynik nowych rejestracji. Czy tak będzie i czy segment minibusów zachowa swoją niewzruszoną stabilność –to zobaczymy już za parę miesięcy.

W 2012 r. liderem polskiego rynku została marka Mercedes-Benz, która zarejestrowała 453 autobusy, wliczając zabudowy podwozi rejestrowane również pod inną marką. To wynik wyższy o 3,4% niż przed rokiem. Zwiększenie sprzedaży przy ogólnie kurczącym się rynku przyniosło niemieckiej marce znaczący wzrost udziału, który wyniósł w zeszłym roku ponad 35%! Dla porównania –w 2011 r. było to 28%. W prezentowanym zestawieniu Mercedes-Benz obejmuje zarówno sprzedaż EvoBus Polska, jak i część licznych lokalnych firm zabudowujących. O ile pierwsza z tych firm sprzedaje wyłącznie w segmentach miejskim, międzymiastowym i turystycznym, tak krajowe firmy nadwoziowe działają w segmencie MINI. Biorąc pod uwagę zabudowy, które udaje się wyróżnić w danych rejestracyjnych, w 2012 r. najlepiej wypadła spółka CMS-Auto (61szt.) przed Auto-Cuby (38 szt.) i Mercus (35 szt.) Wracając do rankingu marek, drugie miejsce w generalnej klasyfikacji zajmuje Solaris Bus &Coach z wynikiem 257 szt. (20% udziału). Polski producent na fali braku większych przetargów na autobusy miejskie zmniejszył swoją sprzedaż na polskim rynku aż o 230 szt. (- 47,2%). Trzecią pozycję ma Autosan (83 szt. i 6,5% udział), którego „goni”MAN z rezultatem 70 szt. i 5,5% udziałem. Inaczej szczyt listy rankingowej wygląda, gdy firmy zabudowujące ujmiemy odrębnie. Wtedy Solaris stoi na szczycie podium z wynikiem 257 szt. przed Mercedes-Benz (249 szt. i 19,5% udział) i Autosanem. Dalsza klasyfikacja przedstawia się podobnie jak w przypadku marek.

Tabela 1. Rejestracje nowych autobusów w Polsce w 2012 r –wg marek.

źródło: PZPM &JMK analizy na podstawie CEP (MSW)