Otwarte Drzwi Bova Polska

W dniach 4-5 października 2004 r. odbyła się druga edycja imprezy „Drzwi Otwarte Bova” zorganizowanej przez VDL Bova. Mimo deszczowej pogody do siedziby firmy w Straszkowie k. Koła przybyła naprawdę liczna reprezentacja prywatnych przewoźników turystycznych, którzy zapełnili hale serwisowe zamienione na czas imprezy na salę bankietową, stoisko ekspozycyjne premierowego autobusu VDL Bova Axial DD138-430XE oraz mini-giełdę części autobusowych. Można powiedzieć, że ta ostatnia propozycja spotkała się z największym zainteresowaniem gości, którzy targowali się i kupowali rozmaite elementy wyprzedawane z magazynów Bova. A oferta była bogata – począwszy od pokrowców na zagłówki przez uszczelki, tachografy, monitory i mapy do nawigacji satelitarnej po ski-box… Oczywiście – można było również zamówić nowy autobus z oferty Bova Polska lub używany z oferty firmy Kleyn-Bova ( www.kleyn-bova.com ), reprezentowanej przez firmę Milam ze Szklarskiej Poręby. Przy okazji dodajmy, że przedstawiciel holenderskiej sieci sprzedaży używanych autobusów (spółka joint-venture VDL Bus Groep z firmą Kleyn) zaprasza polskich przewoźników na drugie targi autobusów używanych w Vuren (Holandia) w dniach 27-28 listopada 2004 (więcej informacji pod adresem – [email protected] ).

Podczas spotkania dwóch przewoźników – firma Rudnik Tumay z Kraśnika ( www.rudniktumay.pl ) i biuro podróży OTTOKAR z Głogówka ( www.ottokar.pl ) uroczyście odebrało dwa nowe autobusy z serii Bova Futura FHD 12. Kolejną atrakcją Otwartych Drzwi były prezentacje zaproszonych firm kooperujących, czyli: Kiel Polska ( www.kiel.com.pl ) – producent siedzeń, który wyposaża ok. 70% nowych autobusów produkowanych przez Bova, firmy Grafitt z Rybnika ( www.grafitt.pl ), oferującej swoje usługi doradcze w zakresie uzyskania dotacji w ramach sektorowego programu operacyjnego wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw oraz firma BRE Leasing ( www.bre-leasing.com.pl ) ze specjalną ofertą leasingową dla małych i średnich przedsiębiorstw – BREL 72. Poniżej przedstawiamy najważniejsze wydarzenia w firmie VDL Bova Polska oraz prezentujemy autobusy wystawione podczas Otwartych Drzwi.

Wydarzenia w życiu Bova Polska

Po 9 miesiącach 2004 r. firma Bova Polska zajmuje silne, czwarte miejsce (ex aequo z Volvo Polska) na polskim rynku autobusów turystycznych ze sprzedażą 12 fabrycznie nowych autokarów. To pod względem sprzedaży lepszy wynik niż zeszłoroczny – o 4 szt., natomiast wobec znacznego wzrostu potencjału rynku w tym roku, udział firmy w rynku uległ minimalnemu obniżeniu i obecnie kształtuje się na poziomie 13%. Warto wspomnieć, że w grudniu 2003 r. firma VDL Bova Polska otrzymała (wraz z firmą-matką VDL Bova i niemiecką filią VDL Bova Deutschland) najnowszy certyfikat ISO 9001:2000. Jednak największą ostatnią zmianą ( można powiedzieć nawet, że rewolucyjną) było przejęcie firmy Bova przez koncern VDL Groep z siedzibą w Eindhoven, która to transakcja została sfinalizowana 28 sierpnia 2003 r. W Polsce widocznym efektem tego przejęcia była zmiana nazwy przedstawicielstwa na VDL Bova Polska (podobnie jak we wszystkich filiach producenta). Wejście koncernu VDL Groep, (VDL Bus International, VDL Berkhof Valkenswaard, VDL Berkhof Herenveen, VDL Jonckheere oraz VDL Kusters) stwarza zupełnie nowe możliwości dla rodzimej filii koncernu i otwiera zupełnie nowe horyzonty – jak chociażby możliwość oferowania autobusów z bardzo szerokiej gamy modeli VDL (zarówno w ujęciu funkcjonalnym, jak i pojemnościowym). Do tej pory mieliśmy okazję zobaczyć tylko minibusy z oferty firmy Kusters, ale zdaniem przedstawicieli Bova Polska, w przyszłym roku należy spodziewać się zwiększenia działań w sektorze pojazdów międzymiastowych. Na razie brzmi to dość tajemniczo, ale można to dodatkowo wiązać z zapowiedzią premiery w połowie 2005 r. kolejnego wspólnego produktu producentów spod znaku VDL. Ponadto tegoroczna obecność VDL Bova Polska na wrześniowych targach motoryzacyjnych w Moskwie (AutoTrans 2004) wskazuje na to, że to właśnie polska filia będzie promowała produkty holenderskiego koncernu na wschodnich rynkach.

Nieśmiertelna Futura

Na aktualną ofertę firmy w Polsce składa się z 10 modeli – od najmniejszej Futury FHD 10-340 XE o długości 10,4 metra po 15- metrowy dwupokładowy model VDL Bova Axial DD138-430XE. Najlepiej sprzedającym się aktualnie autobusem Bova w Polsce jest model Futura FHD 12. Zresztą ten model doskonale sprzedaje się w całej Europie, a 11 maja 2004 r. odbyło się uroczyste przekazanie 7500. egzemplarza autokaru Bova Futura. Dla przypomnienia początek produkcji tej serii miał miejsce w 1982 r. Oczywiście, Futura przeszła wiele zmian i modernizacji, zarówno na zewnątrz jak i wewnątrz, jednak najbardziej charakterystyczne cechy pojazdu pozostały niezmienione. To właśnie niecodzienna stylistyka pojazdu w połączeniu z niską masą własną oraz stosunkowo niskimi kosztami eksploatacji, w znacznym stopniu przyczyniła się do tego sukcesu. Warto dodać, że przygotowany dla angielskiej firmy Moseley Distributors z siedzibą w Airdrie jubileuszowy, 7500. egzemplarz Bovy Futury to dwuosiowy model o długości 12,7 metra, co dodatkowo podkreśla uniwersalność konstrukcji oraz jej stosunkowo niewielką wagę (obecnie już ponad 30% autobusów z rodziny Futura sprzedawanych w Wielkiej Brytanii to odmiany o długości przekraczającej 12 metrów).

Premiera VDL Bova Axial DD 138-430 XE

Podczas „Otwartych Drzwi Bova” odbyła się premiera pierwszego w ofercie firmy dwupokładowego luksusowego autokaru – VDL Bova Axial DD 138-430 XE. Autobus powstał przy współpracy trzech firm wchodzących w skład grupy VDL: VDL Bus International, VDL Berkhof Valkenswaard i oczywiście VDL Bova. Jego konstrukcję oparto na produkowanym od 2000 r. pojeździe Berkhof Axial 100 DD. W porównaniu ze swoim pierwowzorem, nowy dwupokładowiec charakteryzuje się zmienioną ścianą przednią i tylną, wykonanymi w klasycznej dla Bovy stylistyce, która bezpośrednio nawiązuje do dwóch pozostałych serii producenta: Futura i Magiq. W przedniej części autokaru zamontowano ogromną panoramiczną szybę obejmującą zarówno dolny jak i górny pokład pojazdu, co optyczne powiększa bryłę pojazdu oraz nadaje jej bardzo elegancki i dystyngowany charakter. Nowy model został wyposażony z przodu w typowe dla tej marki okrągłe reflektory główne oraz światła przeciwmgielne. Równie imponująco wygląda oświetlenie tyłu pojazdu, które zaprojektowano według koncepcji wprowadzonej w modelu Magiq. Lampy "stopu" są trzy (jedna centralna), a pozostałe pary tworzą światła drogowe, do jazdy wstecz (prawe) i przeciwmgielne (lewe) oraz tylne czerwone obrysówki.

Bova Axial DD o długości 13,86 metra w zależności od opcji może pomieścić na swoim pokładzie 83 pasażerów w wersji trzygwiazdkowej lub 74 pasażerów w opcji czterogwiazdkowej plus 3 osoby obsługi. Pojazd bazuje na trzyosiowym podwoziu SBR 4000+XF, pochodzącym z VDL Bus International. Całkowita powierzchnia luków bagażowych wynosi 7,6 m3. W opcji dostępny jest także bagażnik na narty montowany w tylnej części autokaru. Do napędu 26- tonowej konstrukcji zastosowano sześciocylindrowy silnik o pojemności 12,5 litra – DAF XE 315C1 Euro 3 o maksymalnej mocy 315 kW ( 430 KM) przy 1900 obr./min. Co ciekawe w układzie przeniesienia napędu zastosowano elektryczną 6-stopniową skrzynię biegów Voith GO-210 z wbudowanym retarderem i jest to na razie jedyna wersja. Płynną jazdę zapewnia niezależne zawieszenia ZF RL-75/EL.

Wnętrze – czyli coś dla koszykarzy…

Odwiecznym mankamentem konstrukcji dwupokładowych jest niska wysokość ich wnętrz, co dla osób o wzroście powyżej 1,8-metra wiąże się z poruszaniem się w pozycji przygarbionej. Po prostu przy wysokości całkowitej pojazdu 4000 mm inaczej nie da się rozplanować przestrzeni w środku. Można powiedzieć, że i tak projektantom z VDL udało się maksymalnie efektywnie wykorzystać przestrzeń i uzyskać wysokość 1,8-metra na dolnym pokładzie i 1,73-metra na górnym (w modelach Neoplan Skyliner i Setra S431 DT górny pokład jest o 50 mm niższy). Do środka pojazdu prowadzą dwa wygodne wejścia z pierwszym stopniem na wysokości 3400 mm. Trzeba przyznać, że obie klatki schodowe są bardzo przestronne (Dyrektywa 2001/85), co przekłada się na dobre doświetlenie przede wszystkim dolnego pokładu.

W wersji prezentowanej w Polsce pasażerowie siedzą na bardzo wygodnych fotelach marki Vogel, wyposażonych w trzypunktowe pasy bezpieczeństwa. Każdy z pasażerów ma do swej dyspozycji lampkę do czytania, indywidualnie regulowany nawiew powietrza i przycisk do przywołania obsługi umieszczony nad głową. W przedniej części dolnego pokładu zarówno w wersji trzygwiazdkowej, jak i czterogwiazdkowej, pasażerowie siedzą w układzie „face to face” mając między sobą stolik. Axial DD posiada wyposażenie niezbędne przy tego typu pojazdach wykorzystywanych do bardzo dalekich podróży. Obok standardowej chemicznej toalety na pokładzie znajduje się bardzo dobrze wyposażona kuchnia i oddzielna klimatyzacja dla górnego i dolnego pokładu, a także osobna dla kierowcy i siedzącego obok pilota.

W zakresie bezpieczeństwa Bova Axial spełnia rygorystyczne normy bezpieczeństwa. Wszystkie siedzenia wyposażone są standardowo w pasy bezpieczeństwa i pomyślnie przeszły statyczne i dynamiczne próby wymagane przez ECE, standard R80. Ponadto wnętrze pojazdu jest w pełni kompatybilne z Dyrektywą 2001/85, dotyczącą aranżacji przestrzeni pasażerskiej.

Na koniec warto wspomnieć o cenie pojazdu, która wynosi 380 000 euro netto… I ta wartość w zasadzie sama powinna odpowiedzieć na pytanie dotyczące spodziewanego popytu na polskim rynku. Jak do tej pory konstrukcje dwupokładowe sprzedają się w Polsce w ilościach śladowych i przykładowo w zeszłym roku była to jedna sztuka Setry S431DT dla firmy Sindbad. Dlatego nowy produkt przede wszystkim jest promowany na rynkach Niemiec, Austrii i Szwajcarii, gdzie na tego typu konstrukcje jest największy popyt w Europie. Warto tutaj dodać, że Bova Deutschland jest głównym importerem autobusów turystycznych w Niemczech.

Modernizacja Magiq`a

Dzięki „Otwartym Drzwiom Bovy” klienci mogli zapoznać się ze zmodernizowanym modelem Magiq – wersja 2004. Doświadczenie w użytkowaniu tych autokarów oraz uwagi zgłaszane przez przewoźników spowodowały wprowadzenie kilku zmian, które czynią z tego modelu pojazd jeszcze lepiej przystosowany do potrzeb przewoźników oraz oczywiście pasażerów. Jednym z głównych postulatów było zwiększenie uniwersalności pojazdu, co zaowocowało wprowadzeniem najbardziej chyba zauważalnej zmiany we wnętrzu, czyli całkowicie płaskiej podłogi. Dzięki temu, w przyszłości możliwe będzie stworzenie wersji dostosowanej do przewozu osób niepełnosprawnych, a także cieszącego się coraz większą popularnością na Zachodzie układu siedzeń 2+1. Dzięki wyrównaniu podłogi uzyskano większą przestrzeń podpodłogowych luków bagażowych – do ok. 10 m3 oraz zmniejszono wysokość wnętrza – jednak wysokie osoby nie mają się czego obawiać, gdyż dzięki wprowadzeniu lekko wypukłego dachu zapewniona jest odpowiednia przestrzeń nawet dla koszykarzy. Kolejne zmiany to rezygnacja z systemu Magiqair na rzecz sprowadzonego w modelach Futura układu klimatyzacji firmy Hispacold z substancją chłodzącą R134a. W efekcie wycofania Magiqair zniknął z kierownicy 8-przyciskowy panel sterujący – teraz cyfrowy panel zarządzający podgrzewaniem i wentylacją znajduje się po prawej stronie kokpitu kierowcy. Kolejną nowością w tym zakresie jest wprowadzenie ogrzewania kabiny kierowcy poprzez kanały wentylacyjne. Powrót do starych, sprawdzonych rozwiązań widać również w sieci elektrycznej. We wcześniejszych wersjach Magiq`a stosowano system CAN bazujący na 5 multiplekserach – teraz jest to tylko jeden moduł pomocniczy połączony z komputerem pokładowym i centralnym wyświetlaczem umieszczonym na desce rozdzielczej. Kierowca może sterować wieloma funkcjami pojazdu za pomocą dwóch przycisków, którymi porusza się po menu i zatwierdza lub odwołuje dane funkcje. Będąc w tym temacie warto dodać, że obecnie główna skrzynka elektryczna (jak też skrzynka do urządzeń peryferyjnych) znajduje się w przedniej części przestrzeni bagażowej na samej górze. W zakresie bezpieczeństwa pojazdu zrezygnowano ze wzmacniania słupków B i tylnej ściany specjalnym włóknem szklanym na rzecz stalowych słupków. Podobne pałąki przeciwkapotażowe ( zabezpieczające konstrukcję przy ewentualnej wywrotce) zostały zastosowane w najnowszych modelach Futury.

Na zakończenie opisu zmian w tym modelu warto dodać, że w najbliższej przyszłości Bova zamierza wprowadzić w II kwartale 2005 r. trzyosiowe wersje tej rodziny o długości 13,1-metra (Magiq HD 131) i 13,9-metra (Magiq 139) z silnikiem DAF XE315C1 (430 KM) współpracującym ze skrzynią biegów ZF 8S180. To efekt ogromnego zapotrzebowania na autobusy ponad 12-metrowe w Europie Zachodniej – szczególnie dobrze widoczne na przykładzie struktury sprzedaży rodziny Futura, gdzie ponad 60% sprzedawanych pojazdów to właśnie wersje wydłużone. Dzięki temu posunięciu oczekuje się, że udział autokaru Magiq w łącznej liczbie wytwarzanych przez Bovę pojazdów (wynoszący obecnie około 10%), wzrośnie do 20% w 2005 r.

Poza Bovę

Pierwszym pojazdem z szerokiej oferty koncernu VDL oferowanym przez VDL Bova Polska są minibusy Kustersa, z których pierwszy model – Vario Tour o pojemności 25 miejsc pasażerskich był już prezentowany w Polsce w zeszłym roku, natomiast w tym roku przyszła kolej na model Midi XL na bazie Mercedes-Benz Sprinter 416Cdi z silnikiem o mocy 156 KM i automatyczną skrzynią biegów SprintShift. Przestrzeń bagażowa pojazdu to ok. 3 m3, a główny luk bagażowy znajduje się w tylnej części pojazdu dostępnej przez właz. Przestronne wnętrze może pomieścić 18 pasażerów, a masa całkowita pojazdu wynosi 4600 kg. Wersja zaprezentowana w Straszkowie została bardzo bogato wyposażona (klimatyzacja, ogrzewania postojowe, elektryczne drzwi wejściowe Bode, siedzenia Vogel ECO010) i dlatego koszt takiego pojazdu wynosi 89 000 euro netto. Natomiast podstawowa wersja kosztuje już od 45 000 euro netto.

Tabela 1. Dane techniczne autobusów zaprezentowanych podczas Otwartych Dni Bova w Straszkowie