Orzeczenie UOKiK w sprawie płatnej infolinii PKS Warszawa

Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Cezary Banasiński stwierdził naruszenie zbiorowych interesów konsumentów poprzez wprowadzenie płatnej infolinii 0-700 … o rozkładzie jazdy przez Przedsiębiorstwo Państwowej Komunikacji Samochodowej w Warszawie i nakazał zaniechania stosowania powyższej praktyki.
Przypomnijmy – od 5 marca br. informacja telefoniczna o połączeniach autobusowych z największych warszawskich dworców Zachodniego i Stadion jest dostępna tylko pod numerem 0-701-474-483 i płatna 2 zł za minutę plus VAT. Taką decyzję podjęło Przedsiębiorstwo PKS Warszawa. Wg pełnomocnika ds. prawnych PPKS Adama Pacuskiego, rezygnacja z numeru 94-33 spowodowana była tym, że PPKS dysponowało przestarzałymi instalacjami telefonicznymi i dodzwonienie się graniczyło z cudem. Pacuski twierdzi, że pod numer 0-701-474-483 można się dodzwonić i rzeczywiście uzyskać informację; numer 93-44 ciągle był zajęty. Za usługę związaną z informacją telefoniczną pod nr 0-701-474-483 odpowiada firma zewnętrzna wynajęta przez PPKS. Wpływy uzyskane z połączeń w 50 proc. należą do operatora telefonicznego, resztą dzieli się PPKS i jego kontrahent. Wprowadzenie płatnej infolinii było decyzją bardzo kontrowersyjną. Działanie PPKS za niezgodne z prawem uznał Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta i wszczął postępowanie w tej sprawie.
24 czerwca 2003 r. ogłoszono stanowisko urzędu w tej sprawie. Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów uznał wprowadzenie przez Przedsiębiorstwo Państwowej Komunikacji Samochodowej w Warszawie płatnej – według specjalnej taryfy telekomunikacyjnej – INFOLINII 0-700…o rozkładach jazdy PPKS w Warszawie przy jednoczesnym braku zapewnienia możliwości uzyskania informacji o ww. rozkładach jazdy pod numerem informacji telefonicznej płatnym jak za zwykłe połączenie, za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów, polegającą na naruszeniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej, prawdziwej i pełnej informacji i nakazał zaniechanie jej stosowania. W opinii Prezesa Urzędu praktyka PPKS jest bezprawna, gdyż jest sprzeczna z ustawą Prawo przewozowe, na postawie którego, „przewoźnik jest obowiązany podać do publicznej wiadomości – w sposób zwyczajowo przyjęty – zakres działania, a w szczególności adresy punktów odprawy i sposób zawierania umowy przewozu” ponadto „przewoźnik osób w regularnej komunikacji publicznej jest obowiązany w szczególności podać do wiadomości publicznej rozkład jazdy środków transportowych.” Ponieważ rozkład jazdy środków transportowych jest immanentną częścią zakresu działania przewoźnika na PPKS ciąży obowiązek podawania do publicznej wiadomości rozkładu jazdy środków transportowych w sposób zwyczajowy. Funkcjonowanie informacji telefonicznej stanowi zwyczajowo przyjęty sposób podawania do publicznej wiadomości rozkładu jazdy przez przewoźników wywodzących się z byłego PPKS i tym samym wydaje się uzasadnione twierdzenie o istnieniu takiego zwyczaju w skali kraju. Należy także podkreślić, że wprowadzenie płatnej infolinii spowodowało zwiększenie obciążenia finansowego konsumenta, który ponosi nie tylko opłatę za przejazd, ale także opłatę za usługę w postaci informacji o rozkładach jazdy. Skutki finansowe wprowadzenia płatnej infolinii są szczególnie dotkliwe dla tych konsumentów, którzy mimo wykonania telefonu w ogóle nie skorzystają z usługi przewozu. W opinii Prezesa Urzędu, obciążanie konsumentów kosztami funkcjonowania Przedsiębiorstwa w fazie przedkontraktowej, stanowi naruszenie zasad współżycia społecznego i narusza dobre obyczaje. Wprowadzenie płatnej infolinii jest zmianą o kluczowym charakterze, która zmusza konsumenta do poniesienia dodatkowej opłaty, jeszcze przed zawarciem umowy przewozu. Konsumenci ponoszą obecnie opłatę w wysokości 2,06 zł (1,67 zł + VAT) za minutę połączenia. Całkowita likwidacja numeru 94-33, godzi dodatkowo w realność dostępności informacji o rozkładach jazdy autobusów, ponieważ dostęp do takich linii informacyjnych 0-700.. jest w licznych przedsiębiorstwach i instytucjach ze względu na wysokie koszty połączeń, blokowany. Tym samym nie ma możliwości uzyskania informacji telefonicznej o rozkładzie jazdy.
Prezes UOKiK stwierdził także, że ograniczenie sposobów udzielania informacji o rozkładach jazdy docierających do szerokiego kręgu społeczeństwa (w postaci telefonicznej informacji płatnej jak za zwykłe połączenie), stanowi podstawę do uznania, iż PPKS nie w pełni spełnia przesłankę podawania do publicznej wiadomości rozkładów jazdy, która to wynika z przepisów prawa i zasad współżycia społecznego. Tym samym nakazał zaniechania stosowanie powyższej praktyki. Za niewykonanie decyzji Prezes UOKiK może nałożyć na przedsiębiorstwo karę finansową wysokości równowartości od 10 do 1.000 euro za każdy dzień zwłoki. Decyzja jest nieprawomocna.
Natomiast prawnicy Przedsiębiorstwa PKS Warszawa uważają, że infolinia działa zgodnie z prawem. Od orzeczenia UOKiK złożyli odwołanie do Sądu Antymonopolowego. „Takie orzeczenie nie ma uzasadnienia” – powiedział mazowieckiemu RdC Adam Pacuski, prawnik PKS – u – „UOKiK wywodzi to po części z zasad współżycia społecznego, po części, jak twierdzi z ustalonych zwyczajów. Natomiast my się nie zgadzamy po pierwsze z tym, że ograniczenie swobody działalności gospodarczej może wynikać z zasad współżycia społecznego, to podstawowa rzecz. Po drugie nie zgadzamy się z tym, że stosowanie przez niektórych, czy większość przewoźników wywodzących się z dawnego Przedsiębiorstwa PKS informacji telefonicznej w różnych formach powoduje powstanie jakiegokolwiek zwyczaju.” Płatna infolinia będzie działać co najmniej do czasu prawomocnego orzeczenia sądu antymonopolowego w tej sprawie.
W tym miejscu przypominamy zdanie prawnika PKS Warszawa z marca (InfoBus 3/2003):”Dostosujemy się do każdej decyzji urzędu. Jeśli jednak urząd uzna istnienie nowego numeru informacji o połączeniach za naruszenie zbiorowych interesów konsumenta, to będzie to dla nas miało znaczenie ekonomiczne”.
Wyczerpujące informacje o połączeniach autobusowych (z wyjątkiem cen biletów) z i do Warszawy można uzyskać ze strony PKS Warszawa (www.pks.warszawa.pl). Jej funkcjonowanie należy uznać za zasługę przedsiębiorstwa. Jednak pojawiają się pewne ale. W Polsce jeszcze nie każdy może w łatwy sposób korzystać z internetu. Dlatego, jak się wydaje, nadal powinna funkcjonować normalna informacja telefoniczna. Po pierwsze dlatego, że informacje na temat połączeń autobusowych, dotyczą nie tylko kursów PKS Warszawa – komunikację ze stolicą utrzymują różne firmy spod znaku PKS. Po drugie, najważniejsze – dla pasażerów.