Opłaty za przystanki
W ostatnim czasie niektóre gminy żądały od przewoźników opłat za korzystanie z przystanków. Zdaniem Departamentu Prawno-Legislacyjnego Ministerstwa Infrastruktury takie roszczenia nie mają podstaw prawnych. Tak wynika z ministerialnej opinii prawnej, opublikowanej na stronach PIGTSiS. Oto jej pełen zapis:
Zgodnie z art. 2 pkt 13 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku prawo o ruchu drogowym- przystanek komunikacji publicznej jest to miejsce oznaczone znakiem D-15.
. Na podstawie rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 roku w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzeniem ( Dz. U. Nr 177, poz. 1729) – zadania techniczne polegające na umieszczaniu i utrzymaniu znaków drogowych, urządzeń sygnalizacji świetlnej, urządzeń sygnalizacji dźwiękowej oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu , realizuje na własny koszt zarząd drogi.
. Ustawa z dnia 21 marca 1985 roku o drogach publicznych w art. 4 określa pojęcie drogi jako budowlę wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi, urządzeniami oraz instalacjami stanowiącą całość techniczno-użytkową, przeznaczoną do prowadzenia ruchu drogowego, zlokalizowaną w pasie drogowym, oraz pasa drogowego, jako wydzielony liniami granicznymi grunt, wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym są zlokalizowane droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą. W art.13 niniejszej ustawy określono, do jakich opłat obowiązani są korzystający z dróg publicznych, nie zawarto tam jednak zapisu o obowiązku opłat za korzystanie z przystanku komunikacji publicznej.
. W ustawie z dnia 6 września 2001 roku o transporcie drogowym w rozdziale 8 określono opłaty, do ponoszenia których obowiązany jest przedsiębiorca podejmujący i wykonujący transport zbiorowy, wśród nich nie wymieniono opłat za korzystanie z przystanków. Ponadto, w art. 4 ustanowiono opłaty za przejazd po drogach krajowych, nie uwzględniając dróg innych.
Analizując sytuację należy stwierdzić, że wszystkie obiekty okołoprzystankowe tj. wiaty, zadaszenia służą pasażerom, a nie przewoźnikowi, stanowiąc obiekty związane z obsługą ruchu . Dlatego też koszty ich utrzymania powinien ponosić zarząd drogi. Oczywiście w przypadku zlokalizowania tych obiektów poza drogą publiczną, na przykład na terenie prywatnym lub stanowiącym własność innego przedsiębiorcy, kwestie utrzymania i odpłatności mogą być regulowane jedynie na podstawie
przepisów kodeksu cywilnego. Reasumując – żądanie opłat od przewoźników za korzystanie z przystanków usytuowanych na drogach publicznych nie ma podstaw prawnych.
Uzgodnienie zasad korzystania z przystanków i dworców autobusowych
Na podstawie § 2 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 24 grudnia 2004 roku w sprawie treści, sposobu i terminów ogłaszania rozkładów jazdy oraz warunków ponoszenia kosztów z tym związanych ( Dz. U. Nr 232 poz. 2332) przewoźnik zobowiązany jest do podawania rozkładu jazdy do wiadomości publicznej w formie ogłoszeń wywieszonych na dworcach i przystankach wymienionych w tym rozkładzie jazdy. Jednocześnie, na mocy
art. 22 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 6 września 2001 roku o transporcie drogowym, wnioskując o wydanie zezwolenia na wykonywanie przewozów regularnych krajowym transporcie drogowym, przewoźnik zobowiązany jest do potwierdzenia uzgodnienia zasad korzystania z obiektów dworcowych i przystanków, dokonanego z ich właścicielami lub zarządzającymi. Właśnie w tych zasadach właściciel lub zarządzający przystankiem powinien zastrzec, iż przewoźnik nie może samowolnie i bez wiedzy zarządzającego wywieszać jakichkolwiek informacji na przystanku, z którego korzysta.
Jeżeli takie zastrzeżenie nie zostanie zawarte w uzgodnieniu zasad korzystania z przystanku, brak jest podstawy do uznania samodzielnego wywieszania ogłoszeń o rozkładzie jazdy bez wiedzy zarządzającego przystankiem za działania niezgodne z prawem.
Organ zarządzający ruchem na drodze, przy której znajduje się przystanek nie ma możliwości ograniczenia częstotliwości zatrzymywania się autobusów na przystanku, może jedynie wprowadzać tymczasowe zakazy lub ograniczenia w ruchu w przypadku zdarzeń, w wyniku których może nastąpić zagrożenie bezpieczeństwa ruchu drogowego ( § 2 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 23 września 2003 roku w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach oraz wykonywania nadzoru nad tym zarządzeniem – Dz. U. Nr 177, poz. 1729)
