Opinie Ministerstwa Infrastruktury w/s nowelizacji ustawy o transporcie drogowym

W związku z nowelizacją ustawy o transporcie drogowym, której zmiany weszły w życie z dniem 28 września 2003r. oraz licznymi wystąpieniami organów samorządowych jak i przedsiębiorców wykonujących transport drogowy w sprawie interpretacji przepisów art. 5 ust. 3 pkt 2 i 3 Ministerstwo Infrastruktury przedstawia następującą opinie w tym zakresie:
Stosownie do nowego brzmienia tych przepisów od dnia wejścia w życie noweli ustawy o transporcie drogowym:
1) przynajmniej jedna z osób zarządzających przedsiębiorstwem lub osoba zarządzająca w przedsiębiorstwie transportem drogowym legitymuje się certyfikatem kompetencji zawodowych,
2) przedsiębiorca powinien posiadać sytuację finansową zapewniającą podjęcie i prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego potwierdzona dostępnymi środkami finansowymi, majątkiem lub ostatnim bilansem rocznym przedsiębiorstwa w odpowiedniej wysokości.
Ad.1) Do osób zarządzających przedsiębiorstwem należy zaliczyć osoby mające zasadniczy, decydujący wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, zdolne do podejmowania prawnie skutecznych czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Do kręgu tych osób, poza ścisłym kierownictwem przedsiębiorstwa (prezes, zarząd, przedsiębiorca, jeżeli jest osobą fizyczną) należy zaliczyć także osoby odpowiednio umocowane do podejmowania czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa w zakresie wykonywania transportu drogowego a w szczególności zawierania umów przewozu, nabywania i zbywania przedmiotów zaliczanych do środków trwałych przedsiębiorstwa w tym np. środków transportu, czy też upoważnienie do zawierania i rozwiązywania umów o pracę.
Wyrażenie „osoba zarządzająca przedsiębiorstwem” oznacza osobę upoważnioną do podejmowania prawnie skutecznych czynności związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa oraz mająca zasadniczy, decydujący wpływy na funkcjonowanie przedsiębiorstwa. Zdolność do zarządzania przedsiębiorstwem należy oceniać na podstawie obowiązujących jednostkę przepisów prawa, aktów regulujących organizację przedsiębiorstwa, w szczególności umów, statutów, aktów założycielskich, należy brać również pod uwagę moc prawa własności.
Osobą zarządzającą jest osoba mająca wpływ na funkcjonowanie całości przedsiębiorstwa nie zaś jego wyodrębnionej części. Oceniając status takiej osoby należy brać pod uwagę jak już wyżej zaznaczono akty regulujące organizację przedsiębiorstwa oraz zakres spraw przekazanych do kompetencji osoby zarządzającej przedsiębiorstwem.
W szczególności w przypadku spółki jawnej i spółki cywilnej za osoby zarządzające uważa się wspólników prowadzących sprawy spółki, w przypadku spółki partnerskiej – wspólników prowadzących sprawy spółki albo zarząd, a w odniesieniu do spółki komandytowej i komandytowo – akcyjnej- komplementariuszy prowadzących sprawy spółki. Osobą zarządzającą jest również likwidator, syndyk lub zarządca ustanowiony w postępowaniu upadłościowym jeżeli prowadzi przedsiębiorstwo upadłego.
Wyrażenie „osoba zarządzająca w przedsiębiorstwie transportem drogowym” oznacza osobę, która na podstawie prawnie skutecznych czynności zarządza transportem drogowym, nie musi jednak mieć możliwości podejmowania decyzji w skali całego przedsiębiorstwa. Zarządzanie transportem drogowym może zostać powierzone na podstawie umowy cywilno-prawnej osobie, która będzie działać w sposób efektywny i ciągły w tym zakresie (np. kontrakt menedżerski), umowy o prace lub w inny prawnie skuteczny sposób.
Ponieważ uzyskanie certyfikatu kompetencji zawodowych wymaga wykazania się wiedzą oraz praktyką niezbędną do wykonywania działalności gospodarczej w zakresie transportu drogowego (art. 37 ust. 1 ustawy) należy uznać, że osoby kierujące w takich przedsiębiorstwach działami transportu (pełniące funkcje kierownicze, decyzyjne) jako mające zasadniczy wpływ na funkcjonowanie przedsiębiorstwa, mogą być uznane za osoby zarządzające przedsiębiorstwem Do kręgu osób należy zaliczyć także osoby zarządzające w przedsiębiorstwie (np. dyrektor, kierownik transportu), gdzie przedsiębiorca jest osoba fizyczna.
Ponadto należy wskazać, że w przypadku ubiegania się przez przedsiębiorców działających w formie spółki cywilnej o licencję na transport drogowy, wystarczającym jest posiadanie certyfikatu kompetencji zawodowych przez jednego ze wspólników spółki cywilnej. Zgodnie bowiem w art. 865 kodeksu cywilnego należy uznać, iż każdy ze wspólników spółki cywilnej, będąc uprawnionym i zobowiązanym do prowadzenia spraw spółki, jest osobą zarządzającą przedsiębiorstwem w rozumieniu art. 5 ust. 3 pkt. 2 ustawy o transporcie drogowym.
Ad.2) W opinii Ministerstwa Infrastruktury do posiadania odpowiedniej sytuacji finansowej (art. 5 ust 3 ustawy o transporcie drogowym) należy zaliczyć:
a) środki finansowe: dostępne środki pieniężne na rachunku bankowym, gwarancja bankowa, obligacje i papiery wartościowe i weksel.
b) ogół praw majątkowych (aktywa) przysługujących podmiotowi, w tym prawo własności do rzeczy ruchomych (środki transportowe) lub nieruchomości (grunty, budynki), których wartość została wyceniona przez rzeczoznawcę majątkowego, potwierdzona polisą ubezpieczeniową lub innym dokumentem (np. dowód zakupu),
c) ostatni bilans roczny przedsiębiorstwa: sprawozdanie finansowe w formie bilansu za ostatni rok działalności gospodarczej; bilans powinien zostać sporządzony przez pracownika lub osobę posiadająca kwalifikacje zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów z dnia 18 lipca 2002r. w sprawie uprawnień do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych ( Dz. U. Nr 120, poz. 1022).
Wysokość kwot wynosi w 2003r. 6000 euro na pierwszy pojazd samochodowy i 2000 euro na każdy następny pojazd samochodowy; natomiast od roku 2004 wysokość ta wynosić będzie 9000 euro na pierwszy pojazd i 5000 euro na każdy następny). Wyrażenie „bilans roczny” oznacza określony w art. 46 ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości ( Dz. U. 2002r. Nr 76 poz.694 z późn. zm.) dokument obejmujący okres następujących po sobie dwunastu miesięcy kalendarzowych lub rok kalendarzowy