Nowoczesne trolejbusy w Lublinie

Kiedy w 2004 roku podjęto decyzje o budowie dwóch prototypowych trolejbusów Jelcz pr110E z nowoczesnym napędem asynchronicznym, padały już nieśmiałe wypowiedzi o budowie całkowicie nowoczesnych pojazdów w MPK. Jednakże droga od pomysłu do sukcesu, nie była krótka. Aby obniżyć koszty, do budowy prototypów zdecydowano się na wykorzystanie dwóch, z zakupionych wcześniej trolejbusów z Warszawy. Wozy te zostały całkowicie rozebrane do szkieletu i poddane odbudowie połączonej z modernizacją nadwozi Jelczy pr110E. Zwycięzcą rywalizacji dwóch producentów napędów producentami –Łódzką Eniką (#830), a Warszawskim Medcomem (#826), okazał się ten drugi, którego napędy zostały zamontowane już w pierwszych lubelskich niskopodłogowych trolejbusach.

Tuż przed 1 grudnia 2007 roku, do Lublina trafiły dwa kompletne niskopodłogowe nadwozia trolejbusów Solaris Trollino 12. W odróżnieniu od trzech zmontowanych w 2005 roku pojazdów (oporowe jelcze 120MT), nadwozia te były kompletne i wymagały jedynie montażu napędu elektrycznego wraz z silnikami trakcyjnymi. Same silniki wyprodukowane zostały przez renomowanego producenta, firmę EMIT z Żychlina. Dysponują one niebagatelną mocą rzędu 175kW, gwarantującą znakomite parametry użytkowe w ruchu miejskim. Sam napęd pracuje bardzo płynnie w porównaniu z najpopularniejszymi trolejbusami oporowymi oraz zapewnia niższy poziom hałasu, co daje pasażerom wyższy komfort jazdy. Mając na uwadze właśnie komfort podróży, wewnątrz pojazdu zamontowano nowoczesne piece grzewcze, z termostatami oraz nawiewami, które znacznie wydajniej ogrzewają wnętrze pojazdu. Oczywiście oba pojazdy wyposażono w nowoczesny osprzęt współpracujący z siecią, czyli w odbieraki czeskiej firmy Esko Praha i bębny Railitech, które w odróżnieniu od prototypu zamontowano na tylnej klapie.

Oba pojazdy wyjechały na ulice Lublina 21 grudnia 2007 roku, w celu odbycia jazd próbnych. Już następnego dnia, tuż po oficjalnej prezentacji, pojazdy zostały oddane do użytku mieszkańców. Niespełna 2 dni później, do pojazdów dołączył testowany prototyp i otrzymał numer taborowy –najpierw 900 – a po wykupieniu go od producenta, co miało miejsce na początku bieżącego roku – 839.

W międzyczasie, w 2007 roku powstał kolejny prototyp trolejbusu, oparty na nadwoziu Jelcza pr110E (#752). W wyremontowanym nadwoziu (tym razem bez modernizacji) zamontowano napęd produkcji Instytutu Elektrotechniki w Międzylesiu wraz z superkondensatorami. Jak do tej pory był to najnowocześniejszy napęd testowany w Polsce. Trolejbus wyposażony w superkondensatory wraz z bateriami, mógł przejechać bez sieci ponad 3 km. Niestety, ze względu na dużą masę całkowitą tego rozwiązania w stosunkowo delikatnym nadwoziu Jelcza, nie zdecydowano się na eksploatacje trolejbusu w tej wersji. Było to spowodowane głównie dużą masą baterii oraz dużym obciążeniem dachu przez automatyczne odbieraki. Pojazd pozostał jedynie wyposażony napęd na prąd przemienny produkcji IEL.

W roku 2008, oprócz odbudowy kolejnych wysłużonych Jelczy, pojawił się jak dotąd jedyny ,,czeski’’Solaris. Trolejbus o numerze inwentarzowym 838, został zakupiony w ramach programu ZPORR (Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego), pod nazwą ,,Budowa trakcji trolejbusowej w ulicach Roztocze –Orkana –Armii Krajowej –Bohaterów Monte Cassino –Wileńska –Głęboka’’. Oprócz budowy trakcji, projekt obejmował zakup jednego niskopodłogowego trolejbusu z napędem asynchronicznym. Dla nikogo nie było wielkim zaskoczeniem, iż przetarg wygrał DPO Ostrawa, oferujący polski trolejbus z czeskim napędem – Solaris Trollino 12AC. Trolejbusy tego producenta są doskonale znane w Polsce z ulic Gdyni już od 2003 roku oraz Tych, gdzie pierwszy pojazd tego typu pojawił się w 2004 roku. W trolejbusie tym zastosowano silnik główny i silniki pomocnicze, pracujące w technice prądu przemiennego. Silnik trakcyjny, typu TAM 1009C o mocy 175kW, jest przeprojektowanym silnikiem tramwajowym i jest sterowany przez napęd produkcji Cegelc.

 

Obecnie dobiegły końca prace nad najnowszym prototypem MPK, czyli trolejbusem MAZ 203T. Oficjalnie został zaprezentowany on 23 października 2009 roku na terenie zajezdni trolejbusowej Helenów. Nie jest to jednak pierwszy tego typu trolejbus na świecie. Pierwszy prototyp powstał już w 2008 roku i zabudował go białoruski Eton. Był to premierowy trolejbus jaki powstał w oparciu o nadwozie MAZa 203, który dziś jeździ po ulicach Mińska na Białorusi, gdzie otrzymał numer taborowy 3585. Trolejbusy (MAZ 203T08) są również znane z ulic rumuńskiego miasta Galti, gdzie w zeszłym roku zostało wyeksportowanych 10 egzemplarzy.

Warto podkreślić, że Miński Auto Zawód do zamówienia MPK podszedł poważnie, traktując je jako prestiżowe, a zarazem mogące otworzyć przed nim nowe rynki zbytu trolejbusów. Pojazd został wyposażony w klimatyzację kabiny kierowcy oraz, na specjalne zamówienie MPK, w drzwi kabiny kierowcy wychodzące do przestrzeni pasażerskiej. Należy zaznaczyć, iż całość została wykonana została bardzo starannie w porównaniu do autobusu testowanego między innymi w Lublinie. Nadwozie, które przybyło 8 sierpnia, zgodnie z zamówieniem MPK, dotarło niekompletne. Trolejbus oprócz uzbrojenia w znany już w Lublinie napęd asynchroniczny warszawskiej firmy Medcom wraz z silnikiem EMIT, został wyposażony w system informacji pasażerskiej firmy Pixel oraz pełen monitoring, włącznie z kamerą rejestrującą obraz sprzed trolejbusu. Wewnątrz trolejbusu zamontowano polskie siedzenia firmy Astromal oraz ukryte pod podłogą piece grzewcze łódzkiej firmy Enika. W celu poprawy estetyki i funkcjonalności miejsca pracy kierowcy, zdecydowano się na wymianę pulpitu na polski produkt, również firmy Astromal z Wilkowic (http://www.infobus.pl/text.php?id=27017).

Pojazd oczywiście został wyposażony w nowoczesny osprzęt trolejbusowy. Pojawiły się nowe obrotnice wraz z pałąkami, produkcji czeskiej firmy Lekov oraz tradycyjnie znane i doceniane przez kierowców trolejbusów bębny Railtech. Tym razem jednak zwijacze zostały wyposażone w specjalne nakładki z rączkami, eliminujące konieczność noszenia przez kierowcę klucza. Służy on do nakręcania mechanizmu bezwładnościowego, który ma za zadanie ściągnięcie pałąka w razie wykolejenia się głowicy z sieci. Całość została zmontowana bardzo starannie i pomimo wielu obiekcji sprawia korzystne wrażenie.

Na oficjalnej prezentacji MAZa, zorganizowanej przy okazji międzynarodowej konferencji trolejbusowej w Lublinie, zaprezentowano po raz pierwszy w Polsce trolejbus Belkommunmash 321. Jest to produkt znanego za wschodnią granicą producenta przede wszystkim trolejbusów i tramwajów pod nazwą AKSM. Ten 12 metrowy w pełni niskopodłogowy pojazd, produkowany jest od 2003 roku wielkoseryjnie. Do tej pory powstało około 450 pojazdów, które można spotkać między innymi w Saint-Petersburgu, Moskwie, Belgradzie oraz oczywiście w Mińsku, gdzie stanowi filar komunikacji trolejbusowej.

Pozostaje mieć nadzieje, iż stosunkowo niska cena, w porównaniu do innych trolejbusów z tego typu napędem, pozwoli na szybką modernizację taboru trolejbusowego. Sytuacja lubelskiego przewoźnika w tej kwestii nie jest różowa, gdyż średnia wieku taboru trolejbusowego wynosi 17 lat. Pozostaje mieć nadzieje, iż wreszcie pojawią się długo wyczekiwane znaczące ilości nowego taboru trolejbusowego. Jednocześnie MPK informuje iż jest gotowe i otwarte na propozycje montażu pojazdów dla innych przewoźników, zarówno z kraju jak i zza granicy.
Tabor trolejbusowy MPK na dzień 23.X.2009:

Jelcz pr110E,T, AC – 45szt.

Jelcz 120MT – 9szt.

Jelcz EKO-BUS M121E – 1szt.

Solaris Trollino 12M – 3szt.

Solaris Trollino 12AC – 1szt.

ZIU-9 (Barek) – 1szt.

RAZEM: 60 szt.