NeoMAN na targach IAA Hanower 2004
Zbliżające się wielkimi krokami targi samochodów użytkowych IAA 2004 to jedno z najważniejszych wydarzeń w branży w bieżącym roku. Tym bardziej, iż będzie to jubileuszowa, sześćdziesiąta już edycja. M.in. z tej okazji grupa NeoMAN przygotowała wyjątkową ekspozycję, która będzie obejmowała łącznie 3 600 m2 powierzchni wystawienniczej. Koncern zaprezentuje 6 pojazdów marki MAN (w tym jedno podwozie autobusowe) oraz 6 konstrukcji Neoplana. Jest wśród nich kilka światowych premier, jednak zanim dojdziemy do opisu tych pojazdów, musimy zapoznać Czytelników z nowym systemem nazewnictwa modeli autobusów, aby nie zgubić się w gąszczu nowych nazw.
Lion`s …
Niemiecki koncern postanowił pójść drogą wytyczoną przez rodzinę autokarów turystycznych i nadać wszystkim produkowanym rodzinom autobusów (w miejsce coraz mniej czytelnych i konsekwentnych oznaczeń cyfrowo-literowych) nazwy, rozpoczynające się od członu Lion’s . I tak, dotychczasowa rodzina NLxx3, czyli wszystkie konstrukcje niskopodłogowe firmy, otrzymały nazwę Lion’s City . Produkowane w Turcji miejskie i lokalne autobusy wysokopodłogowe określono wspólnym mianem Lion’s Classic . Ponadto, istnieje jeszcze rodzina autobusów międzymiastowych Lion’s Regio oraz znane już rodziny autokarów turystycznych: standardowa Lion’s Coach oraz wielkiej turystyki Lion’s Star . Oznaczenie modeli będzie się więc odtąd składało z nazwy rodziny, do której dołączane będzie oznaczenie literowe określające klasę pojemnościową autobusu, które prezentujemy w poniższej tabeli:
Klasa pojemnościowa |
Oznaczenie literowe |
Klasa midi |
M |
Autobus przegubowy |
G |
Autobus dwupokładowy |
DD |
Wersja międzymiastowa |
Ü |
Wersja o długości 13,8 metra |
L |
Wersja o długości 15 metrów |
LL |
Autobus niskowejściowy |
T |
W ten oto sposób, popularny w Polsce autobus NL 223 będzie się odtąd nazywał MAN Lion’s City, a jego wersja przegubowa – Lion’s City G. Midibus NM 223.3 otrzyma oznaczenie Lion’s City M. W przedłużonych, trzyosiowych wersjach autokarów zamiast dodatkowej nazwy „Top” (np. Lion’s Top Star), dodawana będzie litera L (Lion’s Star L). Zdaniem przedstawicieli koncernu, nowe oznaczenia będą bardziej czytelne i pozwolą na łatwiejszą identyfikację konkretnego modelu z daną rodziną i marką MAN.
Nowości spod znaku lwa
Niemiecki koncern zaprezentuje w Hanowerze następujące modele: zmodernizowany autobus niskopodłogowy Lion’s City, autokary turystyczne Lion’s Star i Lion’s Coach L oraz podwozie autobusu miejskiego zasilanego sprężonym gazem ziemnym A69 CNG. Jednak największe zainteresowanie będą z pewnością budzić pojazdy premierowe, czyli: nowy autobus międzymiastowy Lion’s Regio, niskowejściowy autobus miejski Lion’s City T i dwupokładowy autobus miejski Lion’s City DD, zbudowany specjalnie na zamówienie BVG. I właśnie od tych, debiutujących na IAA modeli, rozpoczniemy naszą prezentację.
MAN Lion’s Regio
To zupełnie nowa generacja autobusów międzymiastowych MAN. Autobus przeznaczony do obsługi regularnych połączeń międzymiastowych, jak i przewozów turystycznych, będzie dostępny w dwóch wersjach pojemnościowych. W pojeździe zastosowano zarówno sprawdzone rozwiązania, takie jak układ jezdny przeniesiony z autokarów turystycznych firmy, jak i wiele innowacji technicznych. Zgodnie z najnowszymi trendami, autobus nieco „urósł” w porównaniu z poprzednikiem i ma teraz szerokość 2 550 mm i długość 12 250 mm. Zwiększeniu uległ także rozstaw osi, dzięki czemu zwiększyła się szerokość przedniego wejścia oraz ilość miejsca dla kierowcy. Autobus dwuosiowy może zabrać do 55 pasażerów (14 rzędów siedzeń), a trzyosiowy – do 63 pasażerów (16 rzędów siedzeń). W autobusie dostępny jest szeroki wachlarz wyposażenia opcyjnego – w zależności od zastosowania, pojazd może mieć np. sztywne, wytrzymałe siedzenia lub też wygodne fotele turystyczne i indywidualne nawiewy, a nawet minibar i toaletę. Także drugie drzwi mogą być – w zależności od życzenia odbiorcy – jedno- lub dwuskrzydłowe. Pojazdy przystosowane są do montażu rampy wjazdowej w drugich drzwiach.
Przód autobusu przypomina wzornictwem autokary turystyczne MAN, natomiast ściany boczne, dzięki dużej powierzchni oszklonej, nadają pojazdowi lekkości i przywodzą na myśl autobusy miejskie. Charakterystyczny, wygięty słupek „B” oraz aluminiowa listwa biegnąca ponad klapami bagażników wyraźnie oddzielają trzy części funkcyjne przestrzeni wewnętrznej: stanowisko kierowcy, przestrzeń pasażerską i bagażniki.
Przewietrzanie wnętrza odbywa się poprzez kanały wentylacyjne w dachu oraz wentylatory wywiewne (w opcji układ klimatyzacyjny, w tym osobny dla stanowiska kierowcy). Ogrzewanie zapewniają natomiast zamontowane w ścianach bocznych konwektory, które na życzenie mogą być wyposażone w wentylator nagrzewnicy.
Znaczne zmiany zaszły także na stanowisku kierowcy, które wyposażone jest teraz w nową deskę rozdzielczą o eliptycznym kształcie. Analogowe zegary i centralny wyświetlacz pokazują tylko te informacje, które są potrzebne kierowcy w danym momencie. Fotel kierowcy z regulowanym oparciem wyposażony jest w trzypunktowy pas bezpieczeństwa. Także kierownica wraz z deską rozdzielczą jest regulowana w dwóch płaszczyznach. Kabina kierowcy może być otwarta, półotwarta lub całkowicie zamknięta.
Podwozie autobusu stanowi rama kratownicowa, wykonana z profili stalowych o przekroju kwadratowym. Szkielet nadwozia został dodatkowo wzmocniony w okolicach słupka „B”, dzięki czemu nadwozie Lion’s Regio bez problemu spełnia wymogi normy ECE R66. Poszycia przedniej i tylnej ściany wykonane są z tworzywa sztucznego wzmacnianego włóknem szklanym, natomiast poszycie dachu i klapy bagażników wykonano z nowego tworzywa, zwanego pultoratem. Co ciekawe, autobus praktycznie nie ma poszycia ścian bocznych, bowiem dolne krawędzie wklejanych bocznych szyb bezpośrednio graniczą z klapami bagażników.
Układ jezdny przeniesiono w zasadzie z autobusów turystycznych MAN, w których zdążył zdobyć sobie dobrą opinię. Dotyczy to osi przedniej z wielowahaczowym zawieszeniem i stabilizatorem przechyłów oraz osi tylnej, zawieszonej na 4 miechach pneumatycznych, która została wyposażona w amortyzatory o regulowanej charakterystyce. Autobus wyróżnia bardzo duży maksymalny kąt skrętu przednich kół, wynoszący 56o. Na obu osiach zastosowano wentylowane hamulce tarczowe, wyposażone w układ ESP.
Ciekawe rozwiązanie zastosowano w architekturze elektronicznej autobusu, którą wyposażono w system TEPS (Twin Electric Platform System – Układ Podwójnej Platformy Elektrycznej), składający się z dwóch pracujących niezależnie sieci CAN – jednej dla podwozia, drugiej dla nadwozia.
W celu maksymalnego obniżenia podłogi, w autobusie Lion’s Regio montowane są silniki leżące. Stosuje się tu 6-cylindrowe, 12-litrowe jednostki napędowe D2866 o mocy 228 kW (310 KM) i momencie obrotowym 1 400 Nm w wersji dwuosiowej lub w wersji o mocy 265 kW (360 KM) i momencie obrotowym 1 700 Nm w wersji trzyosiowej. Jednostki wyposażone są w układ automatycznego uzupełniania oleju. W standardzie montuje się mechaniczne skrzynie biegów ZF o 6 przełożeniach, natomiast w opcji dostępna jest zautomatyzowana skrzynia biegów MAN TipMatic o 12 przełożeniach.
Dane techniczne autobusu MAN Lion’s Regio (MAN Lion’s Regio L)
Długość: |
12 250 mm (13 900 mm) |
Szerokość: |
2 550 mm |
Wysokość: |
3 400 mm |
Masa całkowita: |
18 000 kg (24 900 kg) |
Rozstaw osi: |
6 120 mm (6 600 / 1 470 mm) |
Promień zawracania: |
10 513 mm |
Wysokość przestrzeni pasażerskiej: |
maks. 2 210 mm |
Zwis przedni, tylny: |
2 780 mm, 3 350 mm |
Wznios stopnia wejściowego: |
350 mm |
Liczba foteli (odmiana lokalna) |
49+1 (57+1), przy wygospodarowaniu przestrzeni dla pasażerów stojących |
Silnik: |
MAN D2866 LUH28 – 228 kW /310 KM (MAN D2866 LUH29 – 265 kW / 360 KM) |
Skrzynia biegów: |
6-biegowa mechaniczna ZF 6S-1901 |
Pojemność zbiornika paliwa: |
300 l |
Oś przednia: |
zawieszona niezależnie |
Most napędowy: |
hipoidalny |
Zawieszenie osi przedniej, tylnej, wleczonej |
pneumatyczne |
Opony: |
295/80 R 22,5 |
Pojemność luków bagażowych: |
5,6 m 3 (6,3 m 3 ) |
Maks. kąt skrętu kół: |
56o (oś wleczona – 18,5o) |
Po 7 latach od debiutu, MAN zdecydował się poddać modernizacji rodzinę autobusów Lion’s City (czyli dotychczasową NLxx3), na którą składają się obecnie: 12-metrowy autobus solo Lion’s City, 15-metrowy, trzyosiowy solo Lion’s City LL oraz wersja przegubowa Lion’s City G. Zmiany najbardziej widoczne są na zewnątrz autobusu oraz na stanowisku kierowcy. Inna jest dolna część przedniej ściany, której nadano bardziej obłe kształty. Ten element został podzielony na 8 części, z których żadna nie rozciąga się na całej szerokości przedniej ściany. Z boku widoczna jest znacznie większa powierzchnia oszklona, sięgająca teraz dachu, co nadaje autobusowi lekkiego i nowoczesnego wyglądu. Również z tyłu wyróżniającym się, nowym elementem jest tylna szyba poprowadzona aż po krawędź dachu, zintegrowana z tylnym wyświetlaczem, trzecim światłem stop i światłami obrysowymi oraz tylne lampy wykonane w technologii LED.
Zmianom poddane zostało stanowisko kierowcy, w którym wygospodarowano dodatkowe 30 mm przestrzeni na wysokości nóg kierowcy. Zupełnie inna jest deska rozdzielcza o owalnym kształcie, wyposażona w czteroramienną kierownicę z ergonomicznie rozmieszczonymi przełącznikami i kontrolkami. Wskaźniki (w tym obrotomierz) przejęte zostały z ciężarówek TG-A. Przestrzeń pasażerska została dostosowana do potrzeb osób niepełnosprawnych zgodnie z przepisami nowej dyrektywy UE 2001/85/WE, która wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2005 roku. W związku z tym zastosowano nową, rozkładaną platformę wjazdową dla wózków o nośności zwiększonej do 300 kg, wygospodarowane miejsce dla osób na wózkach inwalidzkich wyposażone w uchwyt z każdej strony oraz cztery fotele dla niepełnosprawnych o szerokości 440 mm, wyposażone w podłokietniki.
Rodzinę Lion’s City w Hanowerze będzie reprezentowała wersja 12-metrowa z leżącym silnikiem i amfiteatralnym układem siedzeń. W opcji dostępna jest także nowa wersja z silnikiem pionowym w zabudowie wieżowej i pojedynczym ogumieniem tylnej osi. Pojazd napędza silnik D0836 o mocy 208 kW (280 KM), wyposażony w nowoczesny układ wtryskowy typu Common Rail, zapewniający obniżenie poziomu zużycia paliwa oraz niższy poziom hałasu. Jednostka napędowa współpracuje z automatyczną, czterostopniową skrzynią biegów Voith DIWA.5, która będzie odtąd montowana w wyposażeniu seryjnym. W opcji dostępna będzie nowa, 6-biegowa automatyczna skrzynia biegów produkcji ZF.
Autobusy miejskie Lion’s City będą oczywiście miały także wersje wyposażone w napędy alternatywne. Oprócz dość popularnych odmian zasilanych sprężonym gazem ziemnym, przewiduje się także produkcję wersji napędzanej gazem propan-butan (LPG), wyposażonej w nowy, 12,8-litrowy silnik G2876 DUH01 o zapłonie iskrowym (bazujący na jednostce wysokoprężnej D2876) o mocy maksymalnej 200 kW (282 KM) i maksymalnym momencie obrotowym 1 025 Nm przy 1 000 obr/min. Silnik ten – podobnie jak jednostki napędowe MAN przystosowane do spalania gazu ziemnego – spełnia ostre wymagania ekologiczne normy EEV. Układ elektryczny autobusów Lion’s City wyposażony jest w platformę TEPS.
Dane techniczne autobusu MAN Lion’s City prezentowanego na IAA Hanower 2004
Długość: |
11 980 mm |
Szerokość: |
2 500 mm |
Wysokość: |
2 880 mm |
Dopuszczalna masa całkowita: |
18 000 kg |
Rozstaw osi: |
5 875 mm |
Średnica zawracania: |
22 300 mm |
Wysokość wnętrza: |
2 318 mm |
Wznios podłogi: |
370 mm |
Zwis przedni, tylny: |
2 700 mm, 3 375 mm |
Wznios stopnia wejściowego: |
320 mm, 340 mm |
Liczba miejsc siedzących, stojących: |
36+1, 56 |
Pojemność zbiornika paliwa: |
280 l |
Silnik: |
MAN D0836 LUH40, 6-cylindrowy, rzędowy, usytuowany poziomo na tylnym zwisie, wtrysk bezpośredni typu Common Rail, wyposażony w turbodoładowanie i schładzanie powietrza doładowującego |
Moc maksymalna: |
206 kW (280 KM) przy 2 400 obr/min |
Maksymalny moment obrotowy: |
1 100 Nm w zakresie 1 200 – 1 700 obr/min |
Skrzynia biegów: |
Czterobiegowa, automatyczna przekładnia Voith DIWA 854.5; w opcji 6-biegowa przekładnia automatyczna ZF 6HP502C |
Oś przednia: |
Sztywna oś MAN VOK-07-B-01, stabilizator, bezobsługowe łożyska sworzni zwrotnicy |
Oś tylna: |
Most portalowy MAN ZF HONP 13100 o przełożeniu i=6,2 |
Zawieszenie: |
Łatwe do wymiany miechy pneumatyczne wyposażone w elastyczne ograniczniki. Dwa miechy na przedniej osi i cztery na tylnej. Elektronicznie sterowana regulacja wysokości zawieszenia ECAS z czujnikami obciążenia na przedniej i tylnej osi, funkcja przyklęku umożliwiająca obniżenie poziomu podłogi o 80 mm lub tymczasowe jej podniesienie przy prędkościach nie przekraczających 15 km/h |
Opony: |
275/70 R 22,5 |
Lion’s City TÜ czyli drugie wejście „low entry”
Trzecią konstrukcją, której premierę na hanowerskich targach zapowiada MAN, jest nowy miejski autobus niskowejściowy Lion’s City T oraz jego odmiana międzymiastowa Lion’s City TÜ . Oba pojazdy bazują na produkowanych w Turcji autobusach rodziny Lion’s Classic, łącząc zalety niskiej podłogi rozciągającej się od przodu do tylnej krawędzi drugich drzwi ze sprawdzonymi komponentami zamontowanymi w tylnej części autobusu o podwyższonym poziomie podłogi, do której prowadzą dwa stopnie pośrednie. Autobus o długości 12 metrów standardowo wyposażany jest w dwoje drzwi dwuskrzydłowych (na przednim zwisie i pomiędzy osiami), w opcji pierwsze drzwi mogą być jednoskrzydłowe (standard w odmianie międzymiastowej), również na tylnym zwisie istnieje możliwość montażu dodatkowych drzwi jednoskrzydłowych. W obu wersjach w pojeździe montuje się 36 foteli pasażerskich (32 w wersji trzydrzwiowej), a naprzeciw drugich drzwi wygospodarowano przestrzeń dla pasażerów stojących.
Stanowisko kierowcy wyposażone jest w pneumatycznie zawieszony fotel, koło kierownicy regulowane w dwóch płaszczyznach oraz przeciwoślepiające pokrycia wskaźników na tablicy rozdzielczej. Ogrzewanie zarówno kabiny kierowcy, jak i przestrzeni pasażerskiej zapewniają dmuchawy, natomiast wentylacja odbywa się poprzez uchylne górne części bocznych okien oraz dwa wentylatory wyciągowe w tylnej części dachu.
Autobusy Lion’s City T i Lion’s City TÜ wyposażane są w silnik D0836 Euro 3 o mocy 220 KM lub 280 KM (w wersji międzymiastowej stosowana jest tylko mocniejsza odmiana). W wersji miejskiej, silnik współpracuje z 4-stopniową, automatyczną skrzynią biegów (w opcji przekładnia automatyczna 6-stopniowa), natomiast odmiana międzymiastowa w standardzie wyposażana jest w 6-biegową skrzynię mechaniczną, w opcji zaś dostępne są 4- i 6-stopniowe przekładnie automatyczne. Dwuobwodowy układ hamulcowy wyposażony jest w tarczowe hamulce na obu osiach z systemami ABS i ASR. Ponadto, hamowanie umożliwia także zintegrowany ze skrzynią biegów hydrauliczny retarder. Rodzina autobusów Lion’s City T uzyskała już certyfikat TÜV potwierdzający zgodność jego konstrukcji z dyrektywą 2001/85/WE.
Dane techniczne autobusu MAN Lion’s City TÜ
Długość: |
11 857 mm |
Szerokość: |
2 550 mm |
Wysokość: |
3 130 mm |
Dopuszczalna masa całkowita: |
18 000 kg |
Rozstaw osi: |
5 725 mm |
Średnica zawracania: |
21 960 mm |
Wysokość wnętrza w części niskopodłogowej: |
2 530 mm |
Zwis przedni: |
2 669 mm |
Zwis tylny: |
3 463 mm |
Wznios stopnia wejściowego: |
320 mm przy oponach 275/70 R 22,5 lub 360 mm przy oponach 295/80 R 22,5 |
Szerokość efektywna drzwi: |
765 mm (jednoskrzydłowe), 1 160 mm (dwuskrzydłowe) |
Wysokość stopnia pośredniego w przejściu za drugimi drzwiami: |
2 x 200 mm |
Liczba miejsc siedzących: |
36 |
Silnik: |
MAN D0836 LOH 02, 206 kW (280 KM) |
Skrzynia biegów: |
4-stopniowa automatyczna Voith D854.3 |
Hamulec pomocniczy: |
Retarder zintegrowany ze skrzynią biegów |
Pojemność zbiornika paliwa: |
300 l |
Oś przednia: |
Oś sztywna MAN VOK-07-B-06, hamulce tarczowe |
Oś tylna: |
Most hipoidalny MAN HY 1336-B, hamulce tarczowe |
Zawieszenie: |
Pneumatyczne z układem ECAS |
Opony: |
275/70 R 22,5 |
Układ TEPS: |
Od wprowadzenia silników Euro 4 |
Lion’s City DD – piętrus dla Berlina
Ostatnią nowością MAN w Hanowerze będzie pierwszy egzemplarz miejskiego, niskopodłogowego autobusu piętrowego Lion’s City DD , opracowanego na zamówienie berlińskiego przewoźnika BVG. W ubiegłym roku MAN wygrał kontrakt na dostawę 101 autobusów tego typu do niemieckiej stolicy. Prototypowy „piętrus” został już wprowadzony do próbnej eksploatacji na ulicach Berlina, która potrwa do marca 2005 roku. Trzyosiowy autobus o długości 13,7 metra zapewnia miejsce 132 pasażerom, w tym 80 siedzącym i 52 stojącym. Szerokość autobusu wynosi 2 550 mm, a wysokość – 4 060 mm. Przestrzeń pasażerską wyróżnia stosunkowo duża – jak na autobus piętrowy – wysokość wnętrza, która wynosi 1920 mm na dolnym i 1 740 mm na górnym pokładzie. Autobus wyposażono ponadto w dwie wydłużone rampy wjazdowe oraz platformę dla osób korzystających z wózków inwalidzkich o powierzchni 7,5 m 2 , dzięki czemu autobus może jednorazowo przewieźć dwie takie osoby. Napęd zapewnia 6-cylindrowy silnik MAN D2866 o mocy maksymalnej 228 kW (310 KM), współpracujący z automatyczną, czterostopniową skrzynią biegów Voith DIWA 864.5 ze zintegrowanym retarderem. Zgodnie z planem, pierwsza transza dwupokładowych autobusów dla BVG z seryjnej już produkcji powinna dotrzeć do Berlina latem 2005 roku.
Oprócz premier w dziedzinie kompletnych autobusów, na wrześniowej wystawie w Hanowerze MAN zaprezentuje także nowe podwozie niskopodłogowego autobusu miejskiego, napędzanego sprężonym gazem ziemnym, oznaczone jako A69 CNG . Podwozie, przeznaczone do zabudowy nadwoziami o długości 12 metrów, dysponuje silnikiem E2876 LUH 02 o pojemności 12,8 litra i mocy maksymalnej 228 kW (310 KM). Maksymalny moment obrotowy silnika wynosi 1 240 Nm w zakresie od 1 100 do 1 600 obr/min. Jednostka napędowa, spełniająca bardzo surowe normy ekologiczne EEV, może współpracować z automatyczną skrzynią biegów ZF 6HP 592 lub Voith D854.3. Firma zabudowująca podwozie A69 CNG będzie miała do wyboru kompozytowe butle gazowe Mannesmann (7 x 190 l), aluminiowe Dynetec (9 x 181 l) lub stalowe Faber (8 x 130 l). Podwozie wyposażono w nową deskę rozdzielczą z kierownicą o regulowanej wysokości i kącie pochylenia, a także w architekturę elektryczną TEPS.
Co pokaże Neoplan?
Jak już wspominaliśmy, poza nowościami MAN zaprezentuje także dobrze już znane autokary turystyczne Lion’s Coach L oraz Lion’s Star . Na stoisku Neoplana także będzie można zobaczyć 6 pojazdów, reprezentujących znane rodziny autokarów turystycznych Skyliner , Starliner , Cityliner , Tourliner oraz Trendliner , a także autobus miejski z serii Centroliner . Więcej o pojazdach prezentowanych przez Neoplana na IAA Hanower 2004 będzie można się dowiedzieć podczas konferencji NeoMAN w trakcie trwania targów, 21 września o godzinie 10:30.