Ministerstwo Środowiska o imporcie używanych autobusów

Prezentujemy interpelację posła Piotra Uruskiego ws. imporcie autobusów ze starszych roczników do naszego kraju. Odpowiada mu Paweł Sałek, sekretarz stanu w Ministerstwie Środowiska.

Generalnie ministerialny tekst niczego nowego do sprawy nie wnosi i jest kolejnym pokazem indolencji rządu ws. ograniczenia importu używanych pojazdów i tym samym działań na rzecz ochrony rodzimego przemysłu. Po prostu się nie da? Przytaczamy tekst głównie powodu użycia przez Pana posła danych z naszego portalu. Proszę jakich mamy czytelników? Dziękujemy i polecamy się na przyszłość. A oto pytania Pana posła:

-„Szanowny Panie Ministrze! Warunkiem koniecznym dopuszczenia autobusu (jak i każdego innego pojazdu) do ruch drogowego zasadniczo jest uzyskanie przez ten pojazd świadectwa homologacji, czyli dokumentu potwierdzającego spełnienie wielu obowiązujących przepisów (dyrektyw unijnych, Regulaminów EKG ONZ). Badania pojazdów i podzespołów składowych prowadzi się wielotorowo, ale jednym z bardzo istotnych elementów są badania silników w kontekście emisji substancji szkodliwych.

W nomenklaturze motoryzacyjnej zaliczamy silniki spalinowe do jednej z kilku kategorii w kontekście emisji spalin, popularnie nazywanych normą „Euro”. Silniki spalinowe wyprodukowane na początku lat 90-tych to silniki z poziome emisji „Euro 1”. Silniki obecnie montowane w nowych pojazdach to silniki spełniające już wymagania emisji poziomie „Euro 6”. Oczywiście producenci pojazdów zobowiązani są do montowania silników spełniających obecnie obowiązujące przepisy.

Aby przybliżyć Panu jak duży dokonał się postęp w konstrukcji silników i jak nowe silniki są bardziej ekologiczne w stosunku do silników sprzed kilku i kilkunastu lat proszę spojrzeć na dane umieszczone w poniższej tabeli.

Jak widać zmiany w parametrach poziomów emisji spalin są znaczące.Każda z kolejnych generacji silników wprowadziła kolejneobostrzenia powodując, że kolejne wersje autobusów stawały sięcoraz mniej uciążliwe dla środowiska naturalnego.

Niestety chociaż nowe pojazdy są coraz bardziej ekologiczne, tonadal importowane są do naszego kraju stare i wyeksploatowaneautobusy. Nawiasem mówiąc trudno jest ocenić w jakim stopniupoziom zużycia silnika starego pojazdu podnosi jego emisjęsubstancji szkodliwych w stosunku do nominalnych wartościuzyskiwanych przez ten sam pojazd opuszczający zakład produkcyjny.Brak dbałości o stan techniczny, często spotykanej w stosunku dostarych autobusów może przesunąć poziom emisji EURO o jedno lubwięcej „oczek” w dół.

Jak podaje portal „infobus.pl” w roku 2016 zarejestrowano wnaszym kraju 3575 używanych autobusów. Większość z nich czyli41% została wyprodukowanych głownie w latach 2000-2004, czyli sąto autobusy spełniające normę emisji na poziomie Euro 3.Przeliczając to na wartości bezwzględne daje to liczbę 1455pojazdów.

Ale również znalazła się tam liczna grupa pojazdówwyprodukowanych wcześniej tj. w latach 1996-1999, a więc autobusyEuro 2 i nowsze wyprodukowane pomiędzy 2005 a 2009 rokiem czyli Euro4. Sumarycznie autobusy wyprodukowane w latach 19996-2009 to 85%całości zaimportowanych autobusów, a autobusów o dacie produkcjimieszczącej się między 1996 a 2004 rokiem to 56% ogółu eksportuautobusów. Proszę tylko zwrócić uwagę, jak radykalna różnica wemisji tlenków azotu i cząstek stałych jest między silnikami Euro3 a współczesnymi Euro 6. Autobusy Euro 3 emitują ponad 12 krotniewięcej tlenków azotu i 10 krotnie więcej cząstek stałych. Owpływie tych substancji na stan naszej atmosfery i naszego zdrowianie trzeba chyba nikogo przekonywać.

Jeden jeżdżący autobus Euro 3 odpowiada w kontekście poziomówemisji NOx i PM około 10 jeżdżącym nowym autobusom Euro 6.Przeliczając to na import do Polski autobusów Euro 3 liczba ta jestnaprawdę zatrważająca. Emisja substancji szkodliwych sprowadzonychautobusów z silnikami Euro 3 jest równoważna emisji aż 14 550autobusów Euro 6.

Cytując dalej ten sam portal „”infobus.pl” czytamy, że wminionym roku zarejestrowano 1987 nowych autobusów. Przeliczającwięc inaczej można powiedzieć, że poziom emisji używanychautobusów sprowadzonych w ubiegłym roku (zakładając, że jest to1455 autobusów Euro 3) odpowiada liczbie autobusów Euro 6, któresą sprzedawane w naszym kraju w ciągu ponad 7 lat. W związku zpowyższym zwracam się do Pana Ministra z zapytaniami:

1. Jakie jest stanowisko Ministra Środowiska w tej sprawie?

2. W wielu przypadkach zastanawiający jest fakt, że zakupy te sączęsto wspierane funduszami państwowymi mającymi na celuodnowienie floty autobusów na poziomie miast i gmin. Czyrzeczywiście odnowienie floty autobusowej ma polegać na zmianie,która nie wprowadzi zasadniczych zmian służących ochronieśrodowiska i zdrowia obywateli?

3. Czy nie powinno promować się poprzez wprowadzenie odpowiednichmechanizmów prawnych zakupów nowych autobusów spełniającychobecnie obowiązujące przepisy emisyjne? Warto zwrócić równieżuwagę, że ograniczając prawnie import starych i trującychautobusów wspieramy tym samym dynamikę produkcji polskichproducentów autobusów.

Odpowiedź Ministerstwa

-„W nawiązaniu do interpelacji poselskiej Pana Piotra Uruskiego, zdnia 9 marca 2017 r., nr 10773 w sprawie wprowadzenia uregulowańprawnych dotyczących zakupów nowych autobusów promujących pojazdyprzyjazne dla środowiska naturalnego, poniżej przedstawiamodpowiedź przygotowaną na podstawie informacji otrzymanej zMinisterstwa Infrastruktury i Budownictwa. Zasady organizacji ifunkcjonowania regularnego przewozu osób w publicznym transporciezbiorowym realizowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej orazw strefie transgranicznej, w transporcie drogowym, kolejowym, innymszynowym, linowym, linowo-terenowym, morskim oraz w żegludześródlądowej określa ustawa z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznymtransporcie zbiorowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 1867). Ustawawprowadziła m. in. pojęcie organizatora publicznego transportuzbiorowego (którym w zakresie transportu drogowego jest właściwajednostka samorządu terytorialnego), operatora publicznegotransportu zbiorowego (uprawnionego przez organizatora do przewozuosób na podstawie umowy) oraz przewoźnika (wykonującego przewozy”komercyjne” na podstawie potwierdzenia zgłoszenia przewozu).

Opierając się na przepisach zawartych w ustawie o publicznymtransporcie zbiorowym, wyróżniamy dwa modele funkcjonowaniaautobusowego transportu drogowego w Polsce. Są to przewozy ocharakterze użyteczności publicznej oraz przewozy komercyjne.Organizowanie przewozów o charakterze użyteczności publicznej wprzewozach drogowych na szczeblu lokalnym znajduje się wkompetencjach wyłącznie jednostek samorządu terytorialnego. Wzwiązku z powyższym, mając na uwadze kwestie dotyczące ochronyśrodowiska, organizator publicznego transportu zbiorowegoorganizując przewozy o charakterze użyteczności publicznej, przyudzielaniu zamówienia publicznego na wykonywanie publicznegotransportu zbiorowego, w specyfikacji istotnych warunków zamówieniamoże uwzględnić w szczególności normy jakości świadczonychusług, w tym m. in. rozwiązania techniczne zastosowane w środkachtransportu służące zwłaszcza zapewnieniu ochrony środowiska.Również w umowie o świadczenie usług w zakresie publicznegotransportu zbiorowego, zawieranej przez organizatora publicznegotransportu zbiorowego z operatorem, można określić m. in.wymagania w stosunku do środków transportu ? w tym dotyczącezastosowania przez operatora taboru korzystnie oddziaływującego naśrodowisko naturalne.

Na rynku przewozu osób, działalność gospodarczą mogą prowadzićrównież przewoźnicy komercyjni. Biorąc pod uwagę, że rynekkomercyjnych przewozów autobusowych działa w warunkach wolnejkonkurencji, decyzje odnośnie wyboru środków transportu, którymibędą realizowane przewozy pozostaje w gestii tych przedsiębiorców.Jednocześnie należy wskazać, że istnieją możliwości wsparciafinansowego działań mających na celu ograniczenie negatywnegowpływu transportu miejskiego na środowisko naturalne w miastach.Wsparcie dotyczy przedsięwzięć w zakresie rozwoju transportuzbiorowego, wynikających z planów gospodarki niskoemisyjnej miast.O wsparcie mogą ubiegać się jednostki samorządu terytorialnego, wszczególności miasta wojewódzkie (i ich obszary funkcjonalne),regionalne i subregionalne oraz działające w ich imieniu jednostkiorganizacyjne, zarządcy infrastruktury oraz operatorzy publicznegotransportu zbiorowego. Należy podkreślić, że właściwym resortemw odniesieniu do informacji dotyczących tego typu wsparcia jestMinisterstwo Rozwoju.

Ponadto zgodnie z danymi statystycznymi, zawartymi w opracowaniuGłównego Urzędu Statystycznego (GUS) pt. „Transport ? wynikidziałalności w 2015 r.” według stanu na koniec 2015 r., naterytorium RP zarejestrowanych było 109,8 tys. autobusów (o 3,6%więcej niż w 2014 r.). Autobusy o pojemności powyżej 45 miejscstanowiły 59,0% ogólnego stanu tych pojazdów. Udział autobusów wwieku do 5 lat wzrósł z 8,1% w 2014 r. do 8,5% w 2015 r. Udziałautobusów w przedziale wiekowym 16 ? 30 lat zmniejszył się z45,7% do 45,1%. Udział zarejestrowanych autobusów w wieku powyżej30 lat wyniósł 19,5% (w 2014 r. ? 18,0%).

Powyższe analizy pozwalają stwierdzić, że tabor autobusowy wnaszym kraju ulega powolnemu jednak stopniowemu odnawianiu i jestzastępowany przez nowsze pojazdy. Jednocześnie dane GUS w tymprzypadku nie wyróżniają szczegółowego podziału autobusów podwzględem poziomu emisji szkodliwych substancji do atmosfery w wynikuspalania paliwa, pozwalającego ocenić skalę wymiany taboru napojazdy niskoemisyjne.

Jednocześnie informuję, że ze względu na fakt, iż transport możestanowić istotne źródło przekroczeń norm jakości powietrza wPolsce przygotowano szereg rozwiązań technicznych, organizacyjnychi finansowych, mających za cel poprawę stanu powietrza wnastępujących dokumentach: Krajowy Program Ochrony Powietrzaogłoszony przez Ministra Środowiska 9 września 2015 r. oraz”Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju” przyjęta przezRadę Ministrów w dniu 14 lutego 2017 r. Zagadnienie zmniejszeniawpływu transportu na środowisko, w tym zwłaszcza na powietrzestanowi istotny element także opracowywanych obecnie dokumentówstrategicznych: Planu Rozwoju Elektromobilności w Polsce „Energiadla Przyszłości” oraz rekomendacji Komitetu Ekonomicznego RadyMinistrów dla Rady Ministrów pt: Program „Czyste Powietrze”.

Należy wyrazić nadzieję, że realizacja działań zawartych w ww.dokumentach przyczyni się do poprawy stanu powierza w kraju poprzezodnowienie floty autobusów, które będą spełniały najwyższenormy emisyjne Euro. Z poważaniem Paweł Sałek Sekretarz StanuMinisterstwo Środowiska.”

„