Międzynarodowy test Urbino 12 Hybrid
Międzynarodowy test Urbino 12 Hybrid
16 marca w Bolechowie dziennikarze z całego świata wzięli udział w testowaniu najnowszego autobusu Solarisa –Urbino 12 Hybrid z systemem hybrydowym koncernu Eaton Corporation. Jeszcze w tym roku powstaną przynajmniej trzy takie pojazdy na rynek francuski. Najważniejszą zaletą nowej hybrydy jest możliwość zaoszczędzenia nawet do 30% zużycia paliwa przy jednoczesnym ograniczeniu emisji szkodliwych substancji. A wszystko to dzięki równoległemu układowi hybrydowemu amerykańskiej firmy, która jest światowym liderem w dziedzinie hybrydowych systemów zasilania pojazdów użytkowych. Jeżeli chodzi o pojazdy ciężarowe to Eaton już pojawił się na europejskim gruncie –m.in. współpracuje przy takich pojazdach jak Mercedes-Benz Atego czy DAF LF45. Natomiast jeżeli chodzi o autobusy to do tej pory koncern operował przede wszystkim na innych kontynentach. Tutaj trzeba wymienić Chiny i Australię, gdzie hybrydowe układy Eaton`a są wykorzystywane w ponad 1000 autobusów, które przejechały już łącznie 48 milionów kilometrów. Co ważne – do autobusowej Europy technologię Eaton`a wprowadza właśnie Solaris w modelu Urbino 12H. Wszystkie komponenty hybrydowego układu powstają w amerykańskich zakładach koncernu, a fabryka w Tczewie pełni w tym zakresie niestety tylko funkcje logistyczne. Kto wie, może w przyszłości, jak hybrydowa produkcja w Polsce osiągnie większą skalę to się zmieni…
Sercem układu hybrydowego Eaton`a jest trójfazowy silnik elektryczny AC, który wykorzystuje energię podczas hamowania i magazynuje ją w bateriach litowo-jonowych. Kiedy autobus przyspiesza (np. odjeżdża z przystanku) zgromadzona energia elektryczna jest oddawana i wówczas jednym źródłem napędu jest silnik elektryczny (funkcja Start&Stop) o maksymalnej mocy 44 kW przy maksymalnym momencie obrotowym 420 Nm. Oczywiście podobny system stosuje m.in. Van Hool, Volvo czy Scania, jednak wyjątkowość konstrukcji Solarisa Urbino 12 Hybrid polega na usytuowaniu czterech baterii litowo-jonowych (o pojemności 3,6 kWh przy nominalnym napięciu 340 V) pod siedzeniami w przedniej części pojazdu. Tutaj swoje miejsce ma także cała elektronika sterująca układem. Dzięki takiemu rozlokowaniu, Urbino 12 H wygląda z zewnątrz identycznie jak inne Urbino zasilane jednostkami wysokoprężnymi. To wyklucza także konieczność montażu specjalnych konstrukcji na dachu pojazdu, które zwiększają wagę i opór aerodynamiczny, a ich wygląd raczej nie dodaje uroku autobusowi.
Eaton montuje silnik elektryczny jako wspólny pakiet z zautomatyzowaną, 6-stopniową skrzynią biegów, która zastępuje znaną z konwencjonalnych autobusów automatyczną skrzynię biegów. Kolejne ważne elementy hybrydy to inwerter oraz panel kontrolny, zainstalowany w kabinie kierowcy. Tutaj można wgrać indywidualne parametry dla danej trasy, aby hybryda mogła jak najlepiej wykazać swoje ekonomiczne właściwości. Układ hybrydowy Eaton`a współpracuje z 6,7-litrowym silnikiem Cummins o mocy 162 kW (220 KM), który spełnia wymagania normy emisji EEV. Oferuje ona maksymalny moment obrotowy na poziomie 850 Nm.
Zdaniem przedstawicieli Eaton`a nie ma najmniejszego problemu, aby zastosować testowany, hybrydowy układ także w krótszych modelach Urbino –np. w modelu 10-metrowym. Nawet można powiedzieć, że w lżejszych modelach lepiej by się sprawdzał pod względem właściwości jezdnych. Podczas testów Urbino 12H wolniej przyspieszał od jego wersji z silnikiem dieslem, co oczywiście mieści się w przyjętych normach i nie powinno sprawić problemu kierowcom w ulicznym ruchu, natomiast jest to odczuwalne. W przypadku zastosowania hybrydowego systemu w mniejszych modelach ta różnica byłaby prawie nie zauważalna. Warto tutaj dodać, że Eaton aktualnie pracuje nad nowymi hybrydami o większej mocy do autobusów przegubowych oraz nad układami szeregowymi.
I najważniejsza sprawa –badania zużycie paliwa Urbino 12H, przeprowadzone przez dwa niezależne instytuty badawcze: niemiecki TUV SAD i hiszpański IDIADA. Zostały one przeprowadzone zgodnie z metodą SORT (zdefiniowaną przez UITP) i potwierdziły nadzieje pokładane w układach hybrydowych. Zużycie paliwa Urbino 12 Hybrid (w porównaniu z Urbino 12 z konwencjonalnymi napędem – silnik Diesla DAF PR228, 9.2 l, 231 kW , EEV z automatyczną skrzynią ZF Ecolife) wyniosło zaledwie 36,5 litra na 100 km w SORT1 (klasyczne Urbino 12 odnotowało tutaj wynik 54,7 litrów);33,7 litrów SORT2 (43,3 l) i 30,8 litrów SORT3 (38,0 l). To są znaczne oszczędności, osiągające poziom 19-33%, a najlepszy wynik osiągnięto w najbardziej wymagających cyklu SORT1. Przypomnijmy, że mniejsze zużycia paliwa oznacza nie tylko niższe koszty eksploatacje, ale także niższa emisja CO2 i innych szkodliwych związków do atmosfery. Szczegóły tekstów pokazuje poniższa tabela.
Tabela 1. Zużycie paliwa Urbino 12 Hybrid w porównaniu do jego tradycyjnego odpowiednika Urbino 12
|
|
Diesel DAF (9.2 l, 231 kW) skrzynia ZF EcoLife
|
Hybryda Cummins (6.7 l, 162 kW), skrzynia Eaton Hybrid
|
Oszczędności w zużycia paliwa
|
Oszczędności w zużycia paliwa
|
|
|
l/100 km
|
l/100 km
|
l/100 km
|
%
|
|
SORT1 z średnią prędkością 12 km/h
|
54.7
|
36.5
|
-18.2
|
-33.3%
|
|
SORT2 z średnią prędkością 17 km/h
|
43.3
|
33.7
|
-9.6
|
-22.2%
|
|
SORT3 z średnią prędkością
27 km/h
|
38.0
|
30.8
|
-7.2
|
-18.9%
|
Hybrydowa oferta
Urbino 12H to nie jest ostatnie „hybrydowe słowo”Solarisa w tym roku –na targach IAA w Hanowerze zostanie pokazany autobus z szeregowym układem Vossloh Kiepe, a jeszcze w tym roku zostanie zabudowanych kilka autobusów przegubowych Urbino 18 H z równoległymi układami hybrydowymi Voith –na specjalne zamówienie niemieckich przewoźników. Ponadto firma cały czas prowadzi prace badawczo-rozwojowe nad pojazdem w pełni elektrycznym. Podczas marcowego spotkania w Bolechowie o powstaniu hybrydowej wersji 12-metrowej rozmawialiśmy z Krzysztofem Olszewskim, szefem Rady Nadzorczej Solaris Bus &Coach:
InfoBus.pl: Czy rynek mocno naciskał na wprowadzenie modelu Urbino 12 Hybrid?
Krzysztof Olszewski, szef Rady Nadzorczej Solaris Bus &Coach: Tak. Otrzymaliśmy bardzo dużo zapytań o tego typu konstrukcję. Co ciekawe jeden z francuskim przewoźników pytał nawet o możliwość zastosowania układu hybrydowego w 8-metrowym Alpino. Tak duże zainteresowanie wynika z przyjętych w Unii Europejskiej bardzo rygorystycznych norm w zakresie emisji zanieczyszczeń do atmosfery. Dotyczą one zarówno transportu, jak i przemysłu. Nowe przepisy zakładają kary za niespełnienie wymogów dotyczących emisji zanieczyszczeń. Oczywiście nikt nie lubi oddawać pieniędzy. Dlatego sposobem na uniknięcie konsekwencji finansowych jest wprowadzanie rozwiązań, które mają ograniczyć emisję spalin przez tabor komunikacji miejskiej w danej gminie I stąd rosnące zainteresowane krótszymi autobusami hybrydowymi, które w oczywisty sposób są tańsze niż przegubowe i lepiej dostosowane do operowania w mniejszych miastach. Innym sposobem na uniknięcie unijnych kar jest wprowadzanie stref ekologicznych w centrach miast, gdzie pojazdy muszą spełniać określone wymagania ekologiczne. Moim zdaniem tego typu strefy powstaną w już niedługo również w Polsce.
InfoBus.pl: W Urbino 12 Hybrid zastosowaliście układ firmy Eaton. Dlaczego?
Rzeczywiście Urbino 12 Hybrid bazuje na równoległym układzie hybrydowym amerykańskiej firmy Eaton, który charakteryzuje się stosunkowo niską ceną. To pozwoli nam znacząco obniżyć koszty zakupu hybrydowego autobusu o długości 12 metrów, czyli wyższy koszt zakupu hybrydy powinien się szybciej zwrócić. Dodatkowo ta hybryda umożliwia wyjątkowo ciche zatrzymywanie i ruszanie wyłączając silnik Diesla, czyli klasyczny system Start-Stop.
InfoBus.pl: Czy system Eaton`a będzie stosowany także w wersjach przegubowych?
Krzysztof Olszewski: Nie. Jest on przeznaczony dla autobusów o maksymalnej długości do 12 m. W przypadku autobusów przegubowych nadal będziemy stosować hybrydę Allisona.
InfoBus.pl: Kiedy nastąpi uruchomienie produkcji seryjnej?
Krzysztof Olszewski: W tym roku. Pierwsze trzy egzemplarze zostaną grupy transportowej Transdev operującej w regionie Paryża.
Nowości spod znaku „NewEdition”,
Dodajmy, że zaprezentowany autobus hybrydowy występował w najnowszej wersji Urbino –„NewEdition”, będącej krokiem producenta w kierunku IV generacji. W środku hybrydy mogliśmy zobaczyć m.in.:
– nowe stanowisko kierowcy z dodatkowym pulpitem –pisaliśmy o tym tutaj. To rozwiązanie jest już seryjnie oferowane jako dodatkowe wyposażenie serii Urbino;
– nowe rozwiązanie sufitu oraz jednoskrzydłowe drugie drzwi –pisaliśmy o tym tutaj<font size="2">;
– zintegrowane tablice informacyjne, zamontowane bez klasycznych ramek;
– 'kącik dla dzieci’ –czyli dwa foteliki dostosowane do przewozu dzieci, z 5 punktowymi pasami oraz stolikami, gdzie może być m.in. zamontowana zabawka –„kierownica autobusu”. „Kącik:”jest oferowany jako opcja i może znaleźć się w każdym autobusie opuszczającym bramy fabryki w Bolechowie.
