Mercedes-Benz Citaro zwycięzcą International Bus Competition 2014

Organizowany od ośmiu lat International Bus Competition (IBC) to jedyny test porównawczy dla autobusów w Europie, umożliwiający dostarczenie przewoźnikom twardych danych dotyczących eksploatacji w codziennych warunkach. W tegorocznejedycji na zaproszenie magazynu „Bus-Fahrt”oraz wiodących międzynarodowych czasopism specjalistycznych udział wzięli czołowi producenci autobusów miejskich w Europie –EvoBus, MAN, Scania, Solaris, VDL. Oferowane przez nich produkty łącznie stanowią ponad 90% europejskiego rynku autobusów miejskich. Wszystkie przekazane do testu modele wyposażono w napęd spełniający najsurowsze europejskie normy emisji spalin Euro VI, co jest obecnie tematem numer jeden wśród producentów i przewoźników na Starym Kontynencie. Test został przeprowadzony pod koniec marca 2014 w przedsiębiorstwie MVG w Monachium przez doświadczonych ekspertów pod wodzą znanego dziennikarza transportowego Wolfganga Tschakerta. Pięciu konkurentów: MAN Lion’s City, Mercedes-Benz Citaro, Scania Citywide, Solaris Urbino 12 oraz VDL Citea, wzięło udział w jednakowych konkurencjach. W teście statycznym każdy egzemplarz został szczegółowo przebadany, skontrolowany i opisany. W testach dynamicznych w oparciu o szeroki wachlarz wskaźników brano pod uwagę zachowanie pojazdu i prowadzenie, osiągi związane z przyspieszaniem i spalaniem paliwa, emisję hałasu. Łączna ocena obejmowała pięć kategorii, w tym: układ napędowy, nadwozie, podwozie/właściwości jezdne/bezpieczeństwo, komfort pasażerów oraz ekonomiczność. Zadbano o zapewnienie identycznych warunków minimalizujących błędy pomiaru –wszystkie autobusy wyposażono w jednakowe ogumienie marki Goodyear, zatankowano takim samym paliwem, użyto tego samego oleju silnikowego, dociążono w taki sam sposób, do pomiaru hałasu i zużycia paliwa użyto specjalistycznego i wysoce precyzyjnego osprzętu, a przewidziane trasy i scenariusze pomiarowe zostały znormalizowane.

Wszystkie uczestniczące w teście autobusy wyposażono w sześciostopniową automatyczną skrzynię biegów ZF Ecolife. W modelu Citaro zestrojono ją z małym sześciocylindrowym silnikiem o pojemności 7,7 litra, który zastąpił starszy silnik OM457 o większej pojemności przy tej samej mocy. MAN-a Lion’s City dostarczono w kompletacji z sześciocylindrowym silnikiem D20 o dużej pojemności 10,5 litra, mocy 320 KM i momencie 1600 Nm. Solarisa i Scanię wyposażono w ten sam model silnika Cummins o pojemności 6,7 l, mocy 280 KM i momencie 1100 Nm, przy czym w Scanii silnik tradycyjnie już zamontowano poprzecznie. Ciekawostka czeka pod maską VDL Citea Euro VI –od początku stosowane przez koncern VDL silniki DAF PR zostały zastąpione przez włoską jednostkę Cursor9 o pojemności 8,7 l, mocy 310 KM i momencie obrotowym 1300 Nm.Test dynamiki jazdy, któremu poddano autobusy, obejmował pomiar w sekundach czasu osiągnięcia prędkości od 0 do 20 km/h, 0-30 km/h, 0-40 km/h oraz 0-50 km/h. Autobusy różniły się między sobą wynikami w początkowym przyspieszeniu (do 20 i 30 km/h prowadziły zrywne Citea i Lion’s City) oraz w przyspieszeniu przy większych prędkościach (nieco bardziej leniwie ruszający Citaro ostatecznie szybciej osiągał najwyższą badaną prędkość 50 km/h). W opinii niemieckich dziennikarzy wyjątkowo ospale zachowywał się Solaris, który potrzebował znacznie więcej czasu niż konkurenci do osiągnięcia kolejnych zakresów prędkości. Pod względem zużycia paliwa, badanego w ruchu miejskim i pozamiejskim, najlepszy wynik w teście uzyskał Citaro (odpowiednio 32,73 l/100 km oraz 30,72 l/100 km). Zwracano przy tym uwagę nie tylko na mały silnik zapewniający odpowiednie parametry jazdy, ale także dodatkowe czynniki zmniejszające zużycie paliwa: wykorzystywanie energii hamowania magazynowanej w Supercaps do otwierania i zamykania elektrycznie sterowanych drzwi czy niższe nadwozie i stabilniejsze zawieszenie, umożliwiające ograniczenie zużycie sprężonego powietrza podczas przechyłów, co przekłada się na mniejsze obciążenie sprężarki.

Również pod względem nadwozia najwyższe noty niemieckich dziennikarzy zdobył Mercedes Citaro. Podkreślono dużą ilość miejsca, małą liczbę podestów, szybko otwierane i miękko zamykane drzwi, ergonomiczny nowy kokpit VDO i dostępność kluczowych podzespołów dla mechaników. Pod względem ergonomii miejsca pracy kierowcy nieco ustępował liderowi model Citea, jednak zaskoczył on ekspertów niespotykanie wysoką jakością wykończenia. Środek stawki zajął model Urbino, który okazał się najlżejszy (przy obciążeniu 4,5 t jedynie 15480 kg). Choć zwrócono uwagę na skromność wnętrza, zastosowanie starszego sprawdzonego modelu pulpitu i drobne niedostatki jakościowe, to ogólną jakość wykonania, podział przestrzeni i łatwość obsługi oceniono jako dobre. Ostatnie miejsca w ocenie testujących zajęły autobusy MAN Lion’s City i ScaniaCitywide. W MAN-ie zwrócono uwagę na najwyższą z testowanych pojazdów masę własną i nieregulowaną deskę rozdzielczą własnego projektu, w Scanii na brak miejsca i półek w przestrzeni dla kierowcy oraz uciążliwe stukanie, trzeszczenie i grzechotanie wewnątrz.

W tej kategorii również zwyciężył Citaro. Według niemieckich ekspertów ma on znakomicie zestrojony układ jezdny, wysokie noty w zakresie bezpieczeństwa aktywnego (stabilność jazdy, ESP) i pasywnego (rzadko spotykane w autobusach zabezpieczenie kierowcy przed skutkami zderzenia czołowego poprzez zastosowanie konstrukcji pochłaniającej energię uderzenia). Ponownie drugie miejsce zajmuje VDL Citea, w którym dziennikarze docenili stabilność, zwrotność, wydajne wspomaganie kierownicy, mocne hamulce. Dobre miejsce zajął też Solaris, który dzięki niezależnemu zawieszeniu bardzo stabilnie zachowuje się podczas jazdy na wprost, chociaż zwrócono uwagę na brak stabilizatorów osi i mocne wychyły podczas skrętów. Brak ESP rekompensują dobrze oceniane przez ekspertów hamulce. Podobnie oceniono Scanię Citywide, choć podkreślono mniejszy komfort zastosowanej sztywnej przedniej osi. Najgorzej wypadł w niemieckim zestawieniu MAN Lion’s City, u którego pomimo ESP, dobrych hamulców i lekko pracującego układu kierowniczego eksperci stwierdzili niepewny układ jezdny (trudność w utrzymaniu toru jazdy przy nierównej nawierzchni, nurkowanie podczas hamowania).

Oceny komfortu pasażerów u wszystkich pięciu konkurentów są u siebie bardzo zbliżone. Największe wrażenie na ekspertach zrobiła nowa generacja Citaro. Doceniono korzystny pod względem ilości miejsc siedzących i stojących układ wnętrza, szerokie i oświetlone listwami LED wejścia dla pasażerów, wygodne rozmieszczenie poręczy i uchwytów, od nowa zaprojektowane ogrzewanie, wentylację, klimatyzację. Najwyższą ocenę komfortu amortyzacji i wyciszenia Citaro musiał oddać jednak holenderskiemu modelowi VDL Citea, najcichszemu z piątki, choć skromniejszemu i prostszemu od Citaro. Kolejne miejsce według dziennikarzy zajął MAN, dość cichy, z doskonałą klimatyzacją i wygodnymi siedzeniami, lecz z pewnymi niedostatkami w układzie poręczy i komfortu amortyzacji. Surowo Niemcy ocenili Solarisa. Przy zadowalającym komforcie amortyzacji podkreślili przeciętny komfort miejsc siedzących i stojących, i wyjątkowo głośny silnik Cummins. Najgorszą notę wśród oceniających przestrzeń pasażerską otrzymała jednak Scania Citywide. Wskazano na twardą amortyzację, małą ilość miejsc siedzących, trudne do utrzymania w czystości zakamarki wnętrza, niekorzystny układ poręczy i uchwytów. Na plus oceniono brak podestów oraz sprawną wentylację i regulację temperatury.

Mistrzem ekonomii według niemieckich dziennikarzy jest Solaris. Oferuje najniższą cenę zakupu (max punktów), niewielkie koszty wyposażenia dodatkowego (max punktów), bogatą gwarancję i doskonałe wyniki zużycia paliwa w przeliczeniu na pasażera(max punktów), co rekompensuje niższą od niemieckich konkurentów cenę odsprzedaży po zakończeniu eksploatacji. Dodatkowo eksperci z zaplecza technicznego MVG Monachium podkreślili, że jest to pojazd eksploatowany już długo, sprawdzony pod wieloma względami. Drugie miejsce pod względem ekonomii zajął VDL Citea, który zachwycił dziennikarzy doskonałymi warunkami gwarancji (2 lata lub 250 000 km), przystępnymi kosztami serwisu i części zamiennych. Problem sprawia jednak wysoka cena zakupu przy dość niskiej cenie odsprzedaży. Na środek stawki w konkurencji ekonomicznej spada zwyciężający w poprzednich kategoriach Citaro –największą przeszkodą jest najwyższa cena zakupu, rekompensuje ją jednak wysoka cena odsprzedaży i korzystny przelicznik zużycia paliwa na pasażera. Scania Citywide jest wprawdzie tania w zakupie, ale przeciętnie oceniono ją w zakresie pozostałych wskaźników ekonomicznych. MAN Lion’s City nie zdobył w tym względzie uznania oceniających –jest drogi w zakupie, nie ma interesującej oferty gwarancyjnej, a przy tak dużej masie własnej ciężko o zadowalające zużycie paliwa.

Ostatecznie zwyciężyła nowa generacja najpopularniejszego modelu autobusu miejskiego w Europie –Mercedes –Benz Citaro. Choć drogi w zakupie, to bardziej ekonomiczny w dalszej perspektywie, wyjątkowo komfortowy, nowoczesny i bezpieczny. Tak wyniki testu IBC komentował HartmutSchick z Daimler Buses: “inwestycje dokonane w naszą nową generację Citaro Euro VI zaczynają się teraz spłacać –dla przewoźników, organizatorów komunikacji, pasażerów, ale także dla środowiska”. Doskonale w teście oceniono także holenderski model VDL Citea, który w wielu konkurencjach był tuż za zwycięskim Citaro. Trzecie miejsce ostatecznie przypadło Solarisowi Urbino 12, przy czym eksperci wielokrotnie podkreślali, że przekazany do testu autobus nie obrazował szczytu możliwości producenta. Być może Solaris nie przyłożył się do tej edycji IBC, skupiając się na zaawansowanych pracach nad nową generacją Urbino IV. Podobnie jest z zajmującym czwarte miejsce w zestawieniu niemieckich dziennikarzy modelem MAN Lion’s City, którego następca również wkrótce zostanie zaprezentowany. Ostatnie miejsce w oczach ekspertów zajęła Scania Citywide, której według nich pomogłoby zastosowanie silników o wyższym momencie obrotowym, wprowadzenie niezależnego zawieszenia osi przedniej i poprawieniejakości wykonania wnętrza.