Londyńskie Routemaster-y Yutonga w Macedonii

Już wiemy jak będą wyglądać piętrowe autobusy miejskie dla Skopje, które wyprodukuje chiński producent autobusów Yutong. To jednym słowem repliki słynnych londyńskich Routemaster-ów. Plagiat czy chęć zachowania legendy? Jedno jest pewne macedoński delegacja pod przewodnictwem Ministra Transportu, Mile Janakieski, odwiedziła pod koniec br. zakład Yutonga, gdzie zostaną produkowane wszystkie 202 zamówione autobusy. Jak głosi oficjalny komunikat „wizyta miała na celu sprawdzenie ogólnej wytrzymałości pierwszej kompletnej konstrukcji i ocenę jej wykonania”. Jak łatwo się domyślić cała ta „kontrola”przebiegła bez przeszkód, a wszyscy goście byli pod wrażeniem chińskich zakładów produkcyjnych i stosowanych tutaj technologii. Podczas spotkania, z taśmy montażowej zjechał pierwszy kompletny egzemplarz, którym następnie przejechali się wszyscy oficjele –z Mile Janakieskim i wicedyrektorem Yutong Bus, Wang Wenbing na czele. Jak dalej głosi komunikat –członkowie delegacji byli zadowoleni z zadziwiającego wyglądu autobusu. No właśnie i tutaj jest „cały pies pogrzebany”. Autobusy dla Skopje to nowoczesne repliki londyńskich Routemaster-ów z lat 50-tych. Jak ironizuje angielska prasa „jeśli nie możesz doczekać się na nowe Borismaster-y w Londynie – nie martw się. Wkrótce w Skopje zobaczysz wierne repliki poprzedniej generacji. To tylko 1200 mil od Londynu…”Dodajmy, że pierwsze pojazdy mają przybyć z Chin do Skopje w styczniu 2011 r.

Przypomnijmy, że piętrowe pojazdy Yutonga w stylu retro zostały zakupione przez rząd Macedonii za sumę ponad 35,5 mln euro i jak zapewniał Mile Janakieski „autobusy zostaną zaprojektowane wyłącznie dla Skopje i będą wyjątkowe.’ Macedońscy urzędnicy zaprzeczają, że są to po prostu kopie londyńskich autobusów i jak powiedział rzecznik misterstwa transportu: –„w historii motoryzacji pojawiło się wiele pojazdów podobnych do tego projektu’. Faktem jest, że prawdziwe Routemaster-y jeździły w Skopje. Ok. stu takich pojazdów zostało zakupione przez rząd Jugosławii w latach pięćdziesiątych. Ale potężne trzęsienie ziemi w 1963 roku, które zniszczyło około 80 procent miasta nie oszczędziło także środków transportu publicznego, w tym autobusów. Teraz legenda Routemaster-ów ponownie wraca do stolicy Macedonii, a zdania na temat ich uderzającego podobieństwa do oryginalnych londyńskich autobusów są podzielone. –„Macedońskie autobusy są bardzo podobne do wczesnych i klasycznych modeli Routemaster-ów –mówi Dave Paskell z Routemaster Association. –Generalnie te konstrukcje mają około 60 lat i to wspaniałe widzieć, że mimo upływu czasu są miasta w Europie, które chcą je z powrotem”. Natomiast David Brown, dyrektor odpowiadający za transport autobusowy w Transport for London powiedział: –„Coraz więcej autobusów na świecie jest produkowanych właśnie w Chinach i są to najczęściej kopie innych projektów. Londyńskie autobusy piętrowe stały się światową ikoną i wyraźnie Macedończycy czerpią z niej inspirację. Życzymy im powodzenia, a londyńczycy naprawdę nie będą musieli długo czekać na swoje nowe piętrusy.’

Cóż, naszym zdaniem wprowadzenie retro-busów na ulice Skopje to bardzo dobry pomysł i idealny chwyt turystyczno-marketingowy. Natomiast szkoda, że realizacja tego projektu przypadła w udziale Chińczykom, którzy powszechnie są oskarżani o brak własnych pomysłów i kopiowanie europejskich projektów. Tak jest i tym razem, na czym na pewno ucierpi renoma macedońskich Routemastr-ów. A może za rok już nikt nie będzie o tym pamiętał i tak naprawdę turystom w Skopje będzie wszystko jedno, czy pojazd, którym jadą został wyprodukowany w Chinach i czy jest to jakaś kopia czy też nie. I zapewne tylko garstka entuzjastów będzie wyraźnie widziała różnice.

Dla ścisłości przypomnijmy, że Routemaster-y zostały wycofany z regularnych linii w Londynie w grudniu 2005 r. –poza dwoma liniami turystycznymi. Była to decyzja ówczesnego burmistrza, Kena Livingstone-a. Jego następca Boris Johnson ogłosił szeroko zakrojony projekt pn. „New Bus for London”na nowe londyńskie piętrusy, które ostatecznie wyprodukuje irlandzki Wrightbus, a pierwszy Borismaster przyjedzie do Londynu w styczniu 2012 r. Czy on także zostanie kiedyś skopiowany?