Kraków żegna Scanie 113ALB

W najbliższym czasie zakończy się, po prawie dwudziestoletnim użytkowaniu, eksploatacja ostatnich autobusów Scania 113ALB. Były to pierwsze nowej generacji autobusy, zakupione przez przedsiębiorstwo komunikacji miejskiej w Polsce.

W ostatnim wydaniu magazynu „Przewoźnik Krakowski nr 4 (42)/2011”pojawił się ciekawy artykuł Ryszarda Wróbla odnośnie zakończenie eksploatacji legendarnych już autobusów Scania 113 ALB w MPK Kraków. To także opis niezwykłych –z naszej perspektywy –warunków, w jakich musieli działać polscy przewoźnicy tuż po transformacji w 1989 roku. Poniżej publikujemy ten wartościowy materiał i zapraszamy do lektury!

-„Historia tych autobusów odzwierciedla najnowsze polskie zmiany ustrojowe i związane z tym zmiany przepisów. W celu uniknięcia zapłaty cła przywozowego, pierwsze autobusy były eksploatowane w ramach umowy leasingu, a po trzech latach eksploatacji zostały wywiezione do Szwecji, skąd po kilku dniach wróciły na podstawie umów zakupu, jako pojazdy używane i stały się naszą własnością. W tym czasie nie było podatku VAT, a cło przywozowe od autobusu w leasingu było zawieszone do czasu jego wywiezienia z powrotem za granicę. Dziesięć sztuk autobusów Scania 113ALB zostało zakupione w ramach kontyngentu celnego, ustalonego przez ministra na import określonej ilości pojazdów bez cła. Wprowadzenie do eksploatacji nowych autobusów Scania 113ALB było przedsięwzięciem na skalę kraju, gdyż nikt jeszcze tego wcześniej nie dokonał. Autobus ten swą konstrukcją i rozwiązaniami technicznymi znacznie wyprzedzał poziom techniki reprezentowany przez ówczesne pojazdy. Istota nowoczesności tego typu autobusu opierała się głównie na zastosowanych rozwiązaniach konstrukcyjnych, materiałowych i w osiąganych parametrach użytkowych. Większość zastosowanych innowacji była ukryta w konstrukcji podwozia, niewidoczna dla obserwatora.

Płynną dynamiczna jazdę zapewniła automatyczna skrzynia biegów GAV, która w porównaniu z powszechnie używanymi skrzyniami mechanicznymi była dużym postępem. Pozytywne wrażenie wzbudzał ten autobus na ulicy, gdyż jadąc nie wypuszczał kłębów dymu. Autobusy Scania 113ALB były pojazdami przeznaczonymi do eksploatacji w trudnych warunkach, jakie występują w Szwecji. Dlatego też, podróż w zimie tym autobusem była bardzo przyjemna i różniła od podróży pojazdami starej generacji. Pomimo swej hermetycznej konstrukcji, w okresie letnich upałów nie było słychać narzekań na warunki podróży, których jesteśmy świadkami obecnie. Atutem tych pojazdów było zastosowanie sprawdzonych rozwiązań z poprzednich generacji i zastosowanie własnych jednostek silnikowych i skrzyń biegów, pozwalających na wysoki stopień unifikacji części zamiennych w obszarze jednego dostawcy.

Pełną informację dla pasażera na zewnątrz i wewnątrz pojazdu zapewniały duże kasetowe tablice z przewijanymi taśmami, które były w tym czasie szczytem nowoczesności. Dopełnieniem zastosowanych rozwiązań konstrukcyjnych była nowatorska stylistyka nadwozia. Poprzez ciekawą, spokojną i elegancką linię nadwozia nawiązywała do wzorów, które pomimo upływu prawie dwóch dziesięcioleci nadal wywierają pozytywne wrażenie. Pomimo wielu lat, autobus ten uznawany jest solidny, wytrzymały pojazd odpowiadający oczekiwaniom przewoźnika miejskiego. Nasz zakup autobusów Scania stał się sygnałem dla jego producenta do stworzenia w Polsce sieci sprzedaży pojazdów i większego zaplecza produkcyjnego i usługowego. W kolejnych latach koncern Scania powołał własne przedstawicielstwo handlowe w Warszawie, a w Słupsku utworzył oddział produkcyjny autobusów. W efekcie dalszej współpracy ze Scanią, do Krakowa trafiło w sumie 134 autobusów miejskich. Wycofanie z eksploatacji pojazdów najstarszych rozpoczęło etap zmniejszania się ilości tego typu autobusów z obsługi komunikacyjnej. Jest to efekt braku zrozumienia służb handlowych producenta autobusu, który nie sprostał wymogom rynkowym i został skutecznie wyparty przez innych producentów autobusów.

Dziś autobusy Scania 113ALB postrzegane są jako pojazdy wytrzymałe, solidne, mogące spełnić wymagania każdego użytkownika, a w szczególności eksploatującego pojazdy w trudnych warunkach drogowych. Pojazd ten doczekał się wielu następców, którymi przejazd jest również przyjemny, a silniki emitują bardzo mało spalin. Należy mieć nadzieję, że wraz z zakończeniem eksploatacji autobusów Scania 113ALB pozostanie pamięć o tym pojeździe, a jeden z nich zostanie zachowanych, jako pojazd historyczny.”

Pierwsze autobusy tego typu (produkcji szwedzkiej) pojawiły się w Krakowie w latach 1992 -1993 roku, a następne w 1996 roku (montowane w Kapenie w Słupsku). Autobusów kupiono w sumie 30 sztuk i trafiły do nie istniejącej już zajezdni Czyżyny, a po jej likwidacji do Płaszowa. Wyposażone są w silniki EURO I. Autobusy z pierwszej serii posiadały automatyczną 4 biegową skrzynię GAV, a w drugiej automatyczną 4 biegową skrzynię VOITH. W ostatnich latach dokonano niewielkiej modernizacji autobusów – wymieniono okna i siedzenia. Autobusy te można było spotkać na większości linii obsługiwanych przez MPK Kraków taborem przegubowym.

Dane techniczne przegubowego autobusu klasy mega Scania CN 113 ALB