Komunikacja miejska w średnich miastach – Radom (7)

Radomską komunikację miejską obsługuje dwóch przewoźników: Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacji w Radomiu Sp. z o. o. (MPK) oraz International Transport  Spedition Adam Michalczewski. Organizatorem publicznego transportu zbiorowego w Radomiu jest Miejski Zarząd Dróg i Komunikacji w Radomiu (MZDiK) powołany w 2007 roku decyzją Rady Miasta.  MZDiK powstał na bazie wcześniejszego zakładu budżetowego, który utworzono w 2001 roku w wyniku połączenia Zarządu Transportu Miejskiego (utworzonego w 1993 roku) i Miejskiego Zarządu Dróg.

W związku z wejściem w życie rozporządzenia 1370/2007 dotyczącego regulacji publicznego transportu zbiorowego, w czerwcu 2011 roku podjęto decyzję o przekształceniu MPK Radom w podmiot wewnętrzny. Argumentując wymogami rozporządzenia, zadecydowano o zawieszeniu literowanych, komercyjnych linii podmiejskich od 1 lipca 2012 roku. Uzasadniano to faktem, iż rozporządzenie nie dopuszcza działalności komercyjnej podmiotu wewnętrznego. Jest to przypadek błędnej interpretacji prawa, gdyż zgodnie z pkt. 5 załącznika do rozporządzenia 1370/2007 dotyczącym przyznawania rekompensaty (o której mowa w art. 6 pkt. 1 rozporządzenia), podmiot wewnętrzny może prowadzić inną działalność , a jedynie wymagane jest dla niej prowadzenie oddzielnej księgowości. Przykładowo, Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne w Lublinie Sp. z o. o. będąc podmiotem wewnętrznym, prowadzi inną działalność gospodarczą poza publicznym transportem zbiorowym –m. in. serwis opon, warsztat samochodowy, a także oferuje usługi wynajmu autobusów.

MPK z wyprzedzeniem rozpoczęło ograniczanie działalności na liniach podmiejskich. 1 marca 2012 r. zlikwidowano linię C do Przytyka, argumentując to obniżeniem przychodów w wyniku nieuczciwej konkurencji prywatnego przewoźnika. 1 maja 2012 r. zlikwidowano natomiast linię J, funkcjonującą dotychczas na trasie Radom –Jedlnia Letnisko.

Radomskie MPK jest jednym z kilku przedsiębiorstw w Polsce eksploatującym autobusy zasilane sprężonym gazem ziemnym (CNG). Do gazowych pojazdów należą: 28 Solarisów Urbino 12 CNG, jeden Urbino 18 CNG, 7 Jelczy 120M (większość przebudowana z napędzanych ON) oraz 15-metrowy, 3-osiowy MAN NL313-15 CNG.

W kwietniu 2012 roku wprowadzono oficjalnie nowe miejskie malowanie autobusów –białe z czterema pionowymi pasami: pomarańczowym, czerwonym, błękitnym i ciemnoniebieskim. Malowanie nawiązuje do strategii promocyjnej miasta Radomia.

Radom jest jednym z nielicznych miast, które nie wykorzystało możliwości aplikowania o środki unijne na modernizację publicznego transportu zbiorowego. Jedyne projekty związane z transportem dotyczą modernizacji infrastruktury drogowej.

Zakupy MPK w ostatnim 5-leciu zestawiono w tabeli 1. Największą liczbę fabrycznie nowych autobusów zakupiono w 2010 roku. Dobrze pod tym kątem wypadły też lata 2006 i 2007. Najwięcej pojazdów w taborze pojawiło się w 2007 roku, gdy zakupiono nie tylko nowe wozy, ale również używane przegubowe MANy. Najgorszy był 2011 rok, kiedy to nie zakupiono żadnego autobusu.

Tabela 1. Autobusy zakupione przez MPK Radom w latach 2006-2011.

Należy mieć na uwadze, iż częśc autobusów zakupiono wyłącznie do obsługi linii podmiejskich.

ITS Michalczewski to prywatny przewoźnik obecny w radomskiej komunikacji miejskiej od 1994 roku. Przedsiębiorstwo powstało jeszcze w 1973 roku. Firma  rozszerzała działalność, a w latach 2003 i 2006 wygrała w Warszawie przetargi na obsługę 50 zadań autobusami solowymi i 50 kolejnych przegubowymi. Do zadań już realizowanych w Radomiu przez przedsiębiorstwo dołączyło w 2008 roku kolejne duże zamówienie.

13 listopada 2007 r. MZDiK ogłosił przetarg świadczenie usług przewozu regularnego 26 solowymi autobusami niskopodłogowymi. Zakres zamówienia obejmował ponad 16 mln wozokilometrów w okresie czasowym od 1 sierpnia 2008 r. do 31 lipca 2018 r. Oferty w przetargu złożyło MPK Radom oraz ITS Michalczewski. Drugi oferent zaoferował niższą cenę (78,9 mln zł wobec 99,4 mln zł) i został zwycięzcą przetargu. Dla celów realizacji zamówienia, ITS zakupił 27 klimatyzowanych Solarisów Urbino 12.

W tabeli 2 zestawiono zakupione w ostatnim okresie przez ITS autobusy, skierowane do obsługi radomskiej komunikacji miejskiej.

Tabela 2. Autobusy zakupione przez ITS Radom w latach 2006-2011 do obsługi radomskiej komunikacji miejskiej.

 

ITS koncentrował się na zakupie autobusów MAN, wymieniając posiadane pojazdy na używane tej marki. Największy zakup miał miejsce w 2008 roku i związany był z wygranym przetargiem na obsługę linii. MANa NL313 CNG wprowadzono do ruchu dopiero po odbudowie, od 2009 roku.

Tabela 3. Linie w Radomiu uporządkowane według częstotliwości kursowania (przedstawiono maksymalne częstotliwości w godzinie szczytu porannego, opracowano na podstawie http://www.mzdik.pl/)

 

W radomskiej komunikacji miejskiej najliczniejsze grupy linii charakteryzują się częstotliwością kursowania 15- lub 20-minutową. W budowie rozkładów jazdy w większości przypadków wykorzystywane są takty. Istnieje grupa 2 linii o intensywnej, 10-minutowej częstotliwości kursowania w szczycie przewozowym. Linie kursujące rzadko stanowią niewielki odsetek ogólnej liczby połączeń. Dobry układ połączeń wynika z optymalizacji układu linii i kategoryzacji połączeń, którą przeprowadzono w 2001 roku.