Irisbus Arway – pierwszy model Irisbusa spełniający normę Euro 4

Dobry rok Karosy

Powstały 110 lat temu czeski producent autobusów zakończył 2005 rok kolejnym rekordem sprzedaży pojazdów. Fabrykę w Vysokim Mycie opuściło łącznie 1850 autobusów. Dla porównania 2004 rok zakończył się dla Korosy sprzedażą na poziomie 1703 sztuk.
Główną przyczyną tak wysokiej liczby wyprodukowanych autobusów jest łatwiejszy dostęp do rynków zachodnioeuropejskich oraz znaczne zamówienia z takich krajów jak: Francja, Niemcy, czy Włochy. Jak twierdzi dyrektor handlowy Karosy – Petr Rusek – „Zamówienia pochodzące z Francji stanowiły nieco ponad 40% ubiegłorocznej produkcji. Na rynku włoskim czeski producent sprzedał w ubiegłym roku około 200 sztuk nowych autobusów. Największą popularnością cieszyły się dwa modele międzymiastowe: 10,6-metrowy Ares oraz 12-metrowy Axer. Zwiększenie udziałów w rynku niemieckim możliwe było dzięki zamówieniu 32 sztuk Axera przez Bundeswehr’e. Siedem z zakontraktowanych autobusów zostało przystosowanych do nauki jazdy” – dodaje Petr Rusek.

Premiera Arway’a

Światowa premiera nowego Arway’a miała miejsce 29 września 2005r. w Turynie. Irisbus Arway to pierwszy w historii koncernu model wyposażony w silnik spełniający normy emisji spalin Euro 4. Jest to również drugi, po niskopodłogowym Citelisie, nowy model wprowadzony na rynek przez Karose w 2005 roku. Niedługo po swojej włoskiej i zarazem światowej premierze Arway odwiedził najważniejsze europejskie wystawy autobusowe, w tym Busworld 2005 w belgijskim Kortrijk, podczas której cieszył się sporym zainteresowaniem oraz odbywającą się co dwa lata Bus & Bus Business w Weronie, która jest największą wystawą autobusową we Włoszech.

Nowy Arway jest produkowany w czeskich zakładach w Vysokim Mycie i przeznaczony jest do sprzedaży na wszystkich rynkach objętych siecią dilerską Irisbusa.
„Prace konstrukcyjne nad nowym modelem przeprowadzono z niespotykanym dotąd w koncernie rozmachem. Na opracowanie prototypu poświęcono 18 000 godzin, a na jego testowanie – ok. 16 000 godzin. Łącznie, prace nad projektem trwały 52 000 godzin. Całkowity koszt przedsięwzięcia wyniósł nieco ponad 6 mln euro” – powiedział – podczas oficjalnej prezentacji modelu – Rudolf Černý – członek zarządu Karosy.
Autobus przeznaczony jest przede wszystkim do obsługi połączeń międzymiastowych, ale również może być, przy odpowiednio dobranym wyposażeniu, wykorzystywany do szeroko rozumianej turystyki.

Design

Patrząc po raz pierwszy na nowego Arway’a nie sposób nie zadać sobie pytanie czy oby na pewno autobus pochodzi z czeskich zakładów koncernu. Dotychczas wytwarzane tam pojazdy,  poza kilkoma modelami,  sprawiały wrażenie jakby były z poprzedniej epoki, czego doskonałym przykładem może być przegubowy model B961E.
Jednakże wprowadzenie do produkcji, właśnie w zakładach w Vysokim Mycie, nowego modelu ma zmienić zupełnie wizerunek produktów Karosy.
Przy pierwszym spojrzeniu na nowego Arway’a największe wrażeni robi przednia ściana autobusu z dużą szybą czołową oraz z charakterystycznym już dla nowych modeli Irisbusa elementem: tzw. „uśmiechem delfina”, który zachodzi na przednie drzwi wejściowe. Jednak nie tylko ten charakterystyczny znak nadwozia świadczy o przynależności do włoskiego koncernu. O pochodzeniu mówią także inne szczegóły, jak kolorowe wejścia do pojazdu, charakterystyczny wlot powietrza na przedniej ścianie czy lusterka.
Nadwozie Arway’a jest bogato przeszklone, co zapewnia dobre oświetlenie wnętrza i niezłą widoczność dla pasażerów.
Tylna ściana pojazdu to niewątpliwe krok ku nowoczesności. Ładnie zaprojektowana tylna szyba z dużym napisem „Irisbus” dobrze współgra z klapą silnika, na której znajduje się nazwa dostawcy jednostki napędowej oraz z nowoczesnymi punktowymi kierunkowskazami. Wszystko to robi bardzo dobre wrażenie.

Komfort wnętrza

Do wnętrza prowadzą dwie pary drzwi. Jednakże przewoźnik może zamówić rożne konfiguracje wejścia. Pierwsze wejście jest zawsze jednoskrzydłowe. Natomiast drugie można dostosować do indywidualnego zamówienia. Mogą to być szerokie drzwi dwuskrzydłowe z czterema niestromymi stopniami. Przy takim układzie drzwi dostępna jest specjalna rampa umożliwiająca wejście na pokład z wózkiem inwalidzkim. Centralne drzwi mogą być również jednoskrzydłowe, co wpływa na większą liczbę siedzeń pasażerskich.
Do głównych cech, jakich wymaga się od nowoczesnych autobusów jest łatwość wchodzenia i wychodzenia. Konstruktorzy Arway starali się pod tym względem osiągnąć równowagę pomiędzy wysokością, szerokością wejść oraz wysokością stopni wejściowych, które pokryte są specjalną wykładziną antypoślizgową. Duża wysokość wnętrza (2,25 metra) oraz szerokość 2,55 metra zapewniają odpowiednią przestronność w środku autobusu.

Wnętrze zostało dobrze przemyślane. Pasażerowie siedzą na wygodnych fotelach obitych przyjemną dla oka niebieską tapicerką, która dobrze kontrastuje z pomarańczowym kolorem zasłon okiennych.
Podczas prac konstrukcyjnych zadbano również o to, aby autobus spełniał wszelkie normy bezpieczeństwa, również te dotyczące bezpieczeństwa foteli pokładowych. Wszystkie fotele pasażerskie wyposażono w dwupunktowe pasy bezpieczeństwa, a znajdujące się bezpośrednio przed otwartą przestrzenią – w trzypunktowe. W ramach opcji można zamontować trzypunktowe pasy na wszystkich fotelach pasażerskich.

Każdy fotel został wyposażony w rozkładany stolik oraz siatkę na gazety. Ponadto siedzenia można przesuwać w kierunku tylnym lub bocznym, a za dopłatą dostępne są podłokietniki znajdujące się między fotelami.
W zależności od wersji pojemnościowej, na pokładzie autobusu mieści się od 53 do 67 pasażerów. Dodatkowo część przestrzeni pasażerskiej, znajdująca się na przeciw drugiego wejścia może być przystosowano do przewozu osób niepełnosprawnych.
Aby zapewnić pasażerom odpowiedni poziom ogrzewania, zdecydowano się na montowanie – w standardowym wyposażeniu – niezależnego, programowalnego układu grzewczego. W opcji, dostępny jest układ klimatyzacyjny, specjalny wentylator odparowywujący wilgoć w kabinie kierowcy oraz układ klimatyzacyjny z funkcją ogrzewania, który umożliwia szybkie nagrzanie wnętrza pojazdu oraz odszronienie szyb.

Stanowisko kierowcy wyposażono w nowoczesną deskę rozdzielczą oraz komputer pokładowy. Fotel kierowcy posiada możliwość regulacji do tyłu i do przodu. W opcji dostępny jest fotel z zawieszeniem pneumatycznym. Także koło kierownicy daje się regulować wraz z całą kolumną. W wyposażeniu opcyjnym znajduje się tempomat, który jeszcze bardziej ułatwi pracę kierowcy. W standardzie jest za to hydrauliczny układ wspomagania kierownicy oraz szerokie lustro wsteczne (w opcji – sterowane elektrycznie z miejsca kierowcy) czy też dodatkowa skrytka na bagaż kierowcy. Autobus można również wyposażyć  w centralny zamek bagażników, dodatkowe wentylatory w desce rozdzielczej oraz małą dodatkową lodówkę. W przednim panelu mieści się lodówka na nieco większe przedmioty, a ponadto przy przednim wejściu można zamontować fotel dla pilota.

Silnik Euro 4

Nowy autobus Irisbusa dostępny jest w trzech wariantach długości: 12 metrów, 12,8 oraz najdłuższy mierzący 15 metrów. Pojemność podpodłogowych bagażników wynosi od 5,7 m3 przy najkrótszej wersji do 7,7 m3 przy modelu 15-metrowym.
Do napędu Arway’a użyto 6-cylindrowego silnika Iveco Cursor spełniającego normę emisji spalin Euro 4. Jednostka o pojemności 8 dm3 osiąga moc 243 kW (330 KM) lub 280 kW (380 KM) przy 2050 obr./min.
Silnik charakteryzuje się wysoką mocą i niskim zużyciem paliwa, na co wpływ ma osiągany wysoki moment obrotowy wynoszący 1 500 Nm przy 1 125-1 800 obr./min. Z jednostką współpracuje z sześciobiegowa automatyczna skrzynia biegów.
Pochodzący od Iveco silnik spełnia surowe wymagania normy Euro 4 dzięki technologii SCR (Selective Catalyctic Reduction), o której nie raz pisaliśmy już na łamach „Transport-technika motoryzacyjna”.
Konstruktorzy zadbali także o to, aby codzienna obsługa autobusu nie nastręczała trudności. Silnik, akumulator, układ ogrzewania, szafka z bezpiecznikami czy nadkola są łatwo dostępne, dzięki czemu elementy te mogą zostać w szybki sposób wymontowane w celu przeprowadzenia prac obsługowych. Przemyślany sposób montażu instalacji elektrycznej oraz wysoka standaryzacja części zamiennych przyczyniają się do znacznego skrócenia okresu wyłączenia autobusu z ruchu na czas serwisowania czy w razie awarii, co ma kolosalne znacznie dla przewoźników.

Wysoki poziom bezpieczeństwa

Poza surową normą emisji spalin nowy Arway spełnia równie surowe normy bezpieczeństwa, w tym Regulamin EKG-OZN R66 (dopuszczalne odkształcenia nadwozia w razie wywrotki) oraz test układu hamulcowego. Fotel kierowcy i pilota standardowo posiada trzypunktowy pas bezpieczeństwa. Natomiast fotele pasażerskie, które pomyślnie przeszły testy wytrzymałościowe posiadają dwupunktowe pasy z możliwością montażu trzypunktowych pasów bezpieczeństwa.
Podczas produkcji wykorzystywano najnowsze technologie, takie jak spawanie sztywnych szkieletów, czy użycie materiałów kompozytowych do budowy nadwozia czy odpowiednie zabezpieczenie antykorozyjne.

Podsumowanie

Nowy Arway produkowany w czeskich zakładach koncernu jest owocem zaplanowanej kilka lat temu strategii Irisbusa. Strategia ta zakładała całkowite odświeżenie programu produkcyjnego. „Realizację tego planu rozpoczęliśmy od zwiększenia standaryzacji części mechanicznych w produkowanych przez nas autobusach spełniających normę Euro 3. Dzisiaj, rozpoczynamy wdrażanie nowej strategii, która przewiduje stopniowe zastępowanie wszystkich naszych produktów zupełnie nową generacją pojazdów o międzynarodowej wizji” – powiedział Franco Miniero – dyrektor działu sprzedaży i marketingu w Irisbus podczas premiery nowego autobusu.

W ramach przyjętego programu największe zmiany obejmą zakłady w Vysokim Mycie, w których wytwarzanych jest najwięcej przestarzałych modeli. Produkcja Arway’a jest początkiem szerokiego programu zmian w czeskich zakładach koncernu. Początkowo Arway zastąpi dotychczas produkowane modele międzymiastowe Axer oraz Ares, a na rok 2006 zaplanowane jest wprowadzenie na rynek dwóch nowych modeli, które zapoczątkują zaplanowaną do 2007 roku wymianę całej serii 900, w której skład wchodzą autobus miejskiej oraz jeden międzymiastowy.