Gdyńska Skoda 9TR20 już gotowa!

W firmie Ekova w Ostrawie, w Republice Czeskiej zakończył się remont trolejbusu Škoda 9Tr20 z 1975 r. zakupionego od Lubelskiego Towarzystwa Ekologicznej Komunikacji. Firma Ekova startując w przetargu zorganizowanym przez PKT Gdynia przedstawiła najkorzystniejszą ofertę cenową.

Jak informuje portal ZKM Gdynia – w firmie Ekova w Ostrawie, w Republice Czeskiej zakończył się remont trolejbusu Škoda 9Tr20 z 1975 r. zakupionego od Lubelskiego Towarzystwa Ekologicznej Komunikacji. Firma Ekova startując w przetargu zorganizowanym przez PKT Gdynia przedstawiła najkorzystniejszą ofertę cenową. W postępowaniu udział wzięły jeszcze dwa inne podmioty ze Zlína w Republice Czeskiej. Warunkiem udziału w postępowaniu poza szeregiem wymagań technicznych i administracyjnych była także konieczność wykazania się doświadczeniem w remoncie trolejbusu zabytkowego. Ekova posiada niezbędne doświadczenie, jako wydzielona część spółki DopravníPodnik Města Ostrava (Przedsiębiorstwa Komunikacji Miejskiej w Ostrawie), które uzyskała m. in. w trakcie remontu odtworzeniowego trolejbusu Tatra T400 wyprodukowanego w 1954 r.!

Zakres prac odtworzeniowych i rewitalizacyjnych w ramach remontu gdyńskiej Škody 9Tr był ogromny. Trolejbus, po dostarczeniu do Ostrawy, został zdemontowany i rozpoczęto prace związane z konstrukcją, która została wypiaskowana, a następnie wymieniono wszystkie skorodowane elementy. Zakres prac ilustrują zdjęcia, które ukazują całkowicie skorodowaną konstrukcję. Po zakończeniu prac związanych z konstrukcją rozpoczęto montaż poszycia bocznego, w trakcie którego blachy zostały do konstrukcji trolejbusu przyklejone, lecz na ich łączeniu zachowano oryginalną metodę przykręcania na śruby. W międzyczasie, w trakcie prac przy nadwoziu poddano pełnej rewitalizacji cały układ napędowy, osie, podstawy pantografów oraz rezystory. Trolejbus został zabezpieczony przed korozją, nałożono ostatnią warstwę lakieru, a następnie zamontowano napęd i wnętrze, co oficjalnie zakończyło prace remontowe nad pojazdem.

W Gdyni Škoda otrzyma oznakowanie zgodne z oryginalnym z lat 70. XX wieku (nr inwent. 359). Wspólnie z trolejbusem Saurer 4TIILM z 1957 r., który obecnie znajduje się w trakcie rejestracji jako pojazd zabytkowy (numer inwent. 128 pochodzący z okresu eksploatacji w St. Gallen w Szwajcarii) i trolejbusem Jelcz 120MTE (nr inwent. 10121), którego remont zaplanowano na 2012 r., będzie stanowił znakomitą wizytówkę gdyńskiej komunikacji trolejbusowej.

I trochę historii. Trolejbusy Skoda 9TR funkcjonowały w gdyńskiej komunikacji miejskiej w latach 1962 –1979. Łącznie do eksploatacji wprowadzono 79 tych pojazdów, w tym 72 fabrycznie nowe i 7 używanych, wycofanych z Wałbrzycha po likwidacji sieci trolejbusowej. Największe wrażenie na mieszkańcach zrobiły trolejbusy z pierwszej dostawy, ze względu na ich nowoczesny wygląd i innowacyjne rozwiązania techniczne, odróżniające je od trolejbusów Skoda 8TR dostarczonych w latach 1958 –1961. Pierwsze Skody 9TR wprowadzono do gdyńskiej komunikacji miejskiej w 19.10.1962 r. Te trzydrzwiowe pojazdy o długości 11 m charakteryzowały się bardziej opływowym przeszklonym nadwoziem. Z przodu i tyłu zastosowano w nich większe panoramiczne szyby.

Nowe Skody 9TR pomalowane były wg ówczesnej kolorystyki na kremowo-czerwono, przy czym do nadania im barw wykorzystano lepsze, bardziej świecące lakiery. We wnętrzu rzucała się w oczy przednia część pojazdu z tablicą rozdzielczą polakierowaną na soczysto zielony kolor farbą młotkową. Na uznanie zasługiwało rozplanowanie wnętrza, ułatwiające przemieszczanie się wewnątrz pojazdu, szczególnie dzięki wydzieleniu miejsca dla wózków i pasażerów stojących w tylnej części. Trolejbusy znakomicie prezentowały się o zmierzchu dzięki zastosowaniu w nich po raz pierwszy oświetlenia jarzeniowego.

W kolejnych dostawach innowacją była inna kolorystyka przedniej części wnętrza pojazdu. Pojawiły się bowiem oprócz pojazdów lakierowanych w tym miejscu na zielono i jasnoszaro także nieliczne pojazdy lakierowane na soczyście wiśniowy kolor. Innowacją ostatniej partii fabrycznie nowych pojazdów było zastosowanie nowoczesnej kierownicy o mniejszych ramionach, całej w kolorze czarnym. Trolejbusy z poprzednich dostaw miały białe kierownice z jasnobrązowymi wewnętrznymi rozgałęzieniami.

Wszystkie fabrycznie nowe pojazdy otrzymały numery trzycyfrowe rozpoczynające się od cyfry 3. Numery od 355 –399 wykorzystano po raz pierwszy. Pozostałe numery wykorzystano po raz drugi w miejsce zlikwidowanych pojazdów marki VETRA (od 300 –312) i marki Skoda 8TR (numeracja rozproszona). Tylko jedna Skoda 9TR z ostatniej dostawy fabrycznie nowych pojazdów w 1970 r. otrzymała numer najwcześniej zlikwidowanej Skody 9TR, a mianowicie 359. Fakt ten zadecydował o nadaniu zabytkowej Skodzie 9TR w gdyńskiej komunikacji miejskiej właśnie tego numeru. Używanym Skodom 9TR sprowadzonym z Wałbrzycha w 1973 r. nadano już numery pięciocyfrowe, po przejściu w gdyńskiej komunikacji miejskiej na ten system numeracji na przełomie 1972 i 1973 r. Jako pierwsza w Gdyni wyjechała na trasę Skoda 9TR o nr 357. Następnie w kolejności na trasy wyjechały Skody 9TR o nr inwentarzowych 355, 358, 360 i 366. Przeznaczono je jako pierwsze do obsługi zadań na funkcjonującej wyłącznie w szczytach przewozowych linii 26, na zmienionej od 7 listopada 1962 r. trasie z pętli w Orłowie przy Poczcie do pętli na Grabówku przy ul. Zakręt do Oksywia przez ul. Świętojańską i 10 Lutego. Na linii kursowały zgodnie z rozkładem jazdy tylko 4 trolejbusy. Linia 26 stała się więc pierwszą linią obsługiwaną wyłącznie przez nowoczesne Skody 9TR. Innowacją było zrezygnowanie z obsługi konduktorskiej na linii 26, co oznacza, że mogli z niej korzystać wyłącznie pasażerowie posiadający bilety miesięczne i uprawnienia do przejazdów bezpłatnych. Tych drugich było znacznie mniej niż obecnie, ponieważ ograniczony był zakres uprawnień. Nie obowiązywało uprawnianie dla osób w starszym wieku. Bilety miesięczne były kartonikowe. Każdemu dniu miesiąca na kartoniku odpowiadał kwadracik wypełniony literkami alfabetu ujętymi w małe kwadraciki. W pojazdach samoobsługowych zadaniem pasażera było skasowanie biletu w kasowniku igłowym stanowiącym wówczas nowość, przez trafienie w kwadrat dnia miesiąca, w którym korzystał z linii 26. Nawiązując do historycznej trasy linii 26, obsługiwanej wyłącznie przez nowe Skody 9TR, ZKM w Gdyni zamierza uruchomić linię historyczną właśnie na trasie Grabówek SKM –Orłowo Klif przez 10 –Lutego i Świętojańską.

Kronika trolejbusów Skoda 9TR w Gdyni

1. Pierwsza dostawa: 15 sztuk fabrycznie nowych pojazdów. Trolejbusy o nr inwentarzowych 355 –369 wprowadzone do eksploatacji w 1962 r. (od 19.10.). Charakteryzowały się tablicą rozdzielczą w kolorze zielonym.

2. Druga dostawa: 3 sztuki fabrycznie nowych pojazdów. Trolejbusy o nr inwentarzowych 370 –372 wprowadzone do eksploatacji w 1963 r. (29.08.). Charakteryzowały się tablicą rozdzielczą w kolorze jasnoszarym.

3. Trzecia dostawa: 6 sztuk fabrycznie nowych pojazdów. Trolejbusy o nr inwentarzowych 373 –378 wprowadzone do eksploatacji w 1964 r. (od 01.04.). Charakteryzowały się tablicą rozdzielczą w kolorze zielonym (pojazdy o nr 373 –375) i wiśniowym (pojazdy o nr 376 –378).

4. Czwarta dostawa: 10 sztuk fabrycznie nowych pojazdów. Trolejbusy o nr inwentarzowych 303 –312 wprowadzone do eksploatacji w 1965 r. (od 07.03.). Charakteryzowały się tablicą rozdzielczą w kolorze jasnoszarym.

5. Piąta dostawa: 2 sztuki fabrycznie nowych pojazdów. Trolejbusy o nr inwentarzowych 301 –302 wprowadzone do eksploatacji w 1966 r. (03.03.). Charakteryzowały się tablicą rozdzielczą w kolorze jasnoszarym.

6. Szósta dostawa: 4 sztuki fabrycznie nowych pojazdów. Trolejbusy o nr inwentarzowych 379 –382 wprowadzone do eksploatacji w 1966 r. (od 09.12.). Charakteryzowały się tablicą rozdzielczą w kolorze jasnoszarym.

7. Siódma dostawa: 8 sztuk fabrycznie nowych pojazdów. Trolejbusy o nr inwentarzowych 383 –389 i 300 wprowadzone do eksploatacji w 1968 r. (od 10.01.). Charakteryzowały się tablicą rozdzielczą w kolorze jasnoszarym.

8. Ósma dostawa: 12 sztuk fabrycznie nowych pojazdów. Trolejbusy o nr inwentarzowych 390 –399 oraz 314 i 316 wprowadzone do eksploatacji w 1969 r. (od 18.09.). Charakteryzowały się tablicą rozdzielczą w kolorze jasnoszarym.

9. Dziewiąta dostawa: 12 sztuk fabrycznie nowych pojazdów. Trolejbusy o nr inwentarzowych 313, 317, 318, 319, 322, 325, 328, 329, 332, 336, 339 i 359 wprowadzone do eksploatacji w 1970 r. (od 01.12.). Charakteryzowały się tablicą rozdzielczą w kolorze jasnoszarym.

10. Dziesiąta dostawa: 7 sztuk używanych pojazdów wycofanych z eksploatacji w Wałbrzychu w związku z likwidacją sieci trolejbusowej. Trolejbusy o nr inwentarzowych 11415, 11420, 11421, 11423, 11424, 11426 i 11427 wprowadzone do eksploatacji w 1973 r. (od 01.10.). Wyprodukowane w 1969 r. charakteryzowały się tablicą rozdzielczą w kolorze jasnoszarym.

***

Opracowanie artykułu: ZKM Gdynia na podstawie danych i materiałów Krystiana Jacobsona, Mariusza Uziębło i Olgierda Wyszomirskiego. Więcej zdjęć z remontu trolejbusu Škoda 9Tr20 można zobaczyć tutaj.