GAMBIT 2005

Rząd na posiedzeniu 8 maja 2001 r. przyjął Krajowy Program Poprawy Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego w Polsce „Gambit 2000”. Omawiany dokument jest nowelizacją tego Programu i został opracowany zgodnie z wymogami Unii Europejskiej dotyczącymi ochrony życia uczestników ruchu drogowego oraz przyjęty na plenarnym posiedzeniu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego 21 marca br. Nowelizacja Programu ma na celu dostosowanie go do III Programu Bezpieczeństwa Ruchu Unii Europejskiej, który przewiduje możliwość wspólnej realizacji zadań wyznaczonych przez poszczególne kraje członkowskie. W Polsce, mimo relatywnie niskiego wskaźnika motoryzacji i pewnej poprawy zanotowanej w ostatnich latach, zagrożenie zdrowia i życia uczestników ruchu drogowego jest nadal wysokie. W ciągu ostatnich 15 lat (1990 – 2004) w naszym kraju zarejestrowano ponad 820 tys. wypadków drogowych, w których zginęło prawie 100 tys. osób, a ponad 1,0 mln było rannych. Bezpośrednie koszty tych zdarzeń wyniosły ponad 300 mld zł, co oznacza średnio 20 mld zł rocznie. Głównymi przyczynami wypadków drogowych w Polsce, niezmiennie od wielu lat, są niebezpieczne zachowania uczestników ruchu, jak: nadmierna prędkość jazdy, nietrzeźwość, niestosowanie urządzeń bezpieczeństwa, agresja na drodze i brak poszanowania praw innych uczestników ruchu. Niemniej w ostatniej dekadzie, mimo zwiększenia się o ponad połowę liczby pojazdów i podwojenia pracy przewozowej, liczba śmiertelnych ofiar ruchu drogowego zmniejszyła się o 1/3. Zmiany te są zarówno wynikiem zjawisk o charakterze ogólnym, jak i systematycznych działań celowych ujętych w Krajowym Programie Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego GAMBIT 2000, przyjętym przez rząd 8 maja 2001 r. jako program dla Polski na lata 2001-2010, wyznaczający cel: nie więcej niż 4 tys. śmiertelnych ofiar wypadków drogowych w roku 2010. W dokumencie pt. „Europejska Polityka Transportowa do roku 2010: Czas na decyzje” 15 krajom członkowskim UE postawiła nowe zadanie: konieczność zredukowania o połowę liczby śmiertelnych ofiar wypadków do roku 2010. Oznacza to, że po wejściu Polski do UE działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego muszą być uznane za jeden z priorytetów polityki transportowej Państwa. Osiągnięcie tego celu wymaga przede wszystkim nowelizacji Krajowego Programu GAMBIT 2000. Nowa wersja Programu Krajowego, oznaczona akronimem GAMBIT 2005 uwzględnia wszystkie uwarunkowania powstałe po wejściu Polski do UE.

Celami przyjętymi w Programie GAMBIT 2005 są:

– stworzenie i rozwój podstaw do prowadzenia skutecznych i długofalowych działań na rzecz bezpieczeństwa ruchu drogowego;

– kształtowanie świadomego i kulturalnego uczestnika ruchu drogowego, respektującego prawo i szanującego prawa innych uczestników tego ruchu;

– ochrona pieszych, dzieci i rowerzystów;

– budowa i utrzymanie bezpiecznej infrastruktury drogowej wraz z otoczeniem i elementami towarzyszącymi;

– zmniejszenie tzw. ciężkości wypadków.

Podejmowane działania będą koncentrować się na:

– budowie systemu bezpieczeństwa ruchu drogowego (prawo, system finansowania, badania naukowe, systemy informacyjne, zarządzanie);

– kształtowaniu prawidłowych zachowań w ruchu drogowym (przestrzeganie ograniczeń prędkości, stosowanie pasów bezpieczeństwa, trzeźwość uczestników ruchu drogowego, edukacja, komunikacja ze społeczeństwem);

– ochronie pieszych i rowerzystów, budowie i utrzymaniu bezpiecznej infrastruktury drogowej (hierarchizacja sieci dróg i ulic, nowoczesne zarządzanie ruchem drogowym, audyt brd projektów drogowych);

o- zmniejszaniu ciężkości wypadków (urządzenia bezpieczeństwa w pojeździe, „miękkie” otoczenie dróg, działania ratownicze).

Zrealizowanie przyjętych celów i priorytetów powinno do 2013 r. zmniejszyć liczbę ofiar śmiertelnych o 17 tys. osób, rannych o 180 tys. osób oraz ograniczyć koszty zdarzeń drogowych o 68,0 mld zł.